Aktualności

W prowadzonym przez nas Programie Równych Praw, finansowanym z unijnego programu Obywatele, Równość, Prawa i Wartości (CERV), poszukujemy znającego sektor organizacji społecznych i doświadczonego w prowadzeniu podobnych badań zewnętrznego realizatora ewaluacji.

Rumunia nie jest jedynym przykładem wykorzystywania mediów społecznościowych do uzyskania wątpliwego wyniku wyborów. Podobny schemat kilka miesięcy wcześniej zaobserwowano w Mołdawii, w wyborach i referendum o przystąpieniu do UE. Odnotowano również incydenty w trakcie wyborów parlamentarnych i prezydenckich we Francji oraz Niemczech – pisze Krzysztof Izdebski na bloguIdei.

W ramach Konsorcjum Programu Stronger Roots ogłaszamy konkurs na dotacje skierowany do organizacji społecznych, ich sieci z Czech, Polski, Słowacji i Węgier. Do udziału w konkursie zapraszamy organizacje, które przestrzegają wartości i zasad UE w zakresie praw podstawowych, demokracji i praworządności i podejmują działania na rzecz ich ochrony oraz upowszechniania wiedzy na ich temat. 

Kapituła Nagrody im. Marcina Króla wybrała pięć książek-finalistek czwartej edycji Nagrody za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. Książkę-laureatkę, której autor otrzyma 50 000 zł, poznamy 29 maja.

Gotowość do wydawania dużych pieniędzy na obronność nie budzi w społeczeństwie kontrowersji, choć na wiele pytań związanych z konsekwencjami takiego przemodelowania budżetu państwa nie znamy odpowiedzi. Najłatwiej te wymarzone 5% PKB przeznaczyć na sprzęt i infrastrukturę wojskową. Jednak – tak jak odporności organizmu nie zbudujemy łykając wyłącznie witaminę C – tak wzmocnienie odporności społecznej nie zostanie osiągnięte poprzez realizację fragmentarycznych działań – pisze Krzysztof Izdebski na bloguIdei.

Zapraszamy na podcast, który realizujemy we współpracy z Fundacją Radio TOK FM. W każdym odcinku Agnieszka Lichnerowicz i Edwin Bendyk rozmawiają o tym, z czego wynika odporność Ukrainek i Ukraińców. Które mity historyczne i bohaterowie ich inspirują? Jak planują odbudowę? Jakie są scenariusze na przyszłość? Jak rozumieją, definiują i spierają się o fundamenty swojej tożsamości?

Rodzice chcą korzystać z opieki żłobkowej, jednak osoby pragnące wysyłać dziecko do żłobka mierzą się z instytucjonalnymi i społeczno-kulturowymi barierami, co wskazuje na problem ograniczonej dostępności systemu opieki nad dziećmi do lat 3 – piszą na bloguIdei Maciej Andruszko i Piotr Statucki ze Stowarzyszenia Lepsze Jutro.

Uruchamiamy konkurs na dotacje instytucjonalne, których celem jest wzmocnienie organizacji społeczeństwa obywatelskiego. To pierwszy konkurs w Programie Równych Praw, finansowanym z unijnego programu Obywatele, Równość, Prawa i Wartości (CERV).

W dniu 3 marca pracę w Fundacji im. Stefana Batorego na stanowisku dyrektorki operacyjnej rozpoczęła Maria Cywińska. Jest socjolożką i psycholożką ekonomiczną z wieloletnim doświadczeniem w zarządzaniu zespołami i procesami. Jej wcześniejsze doświadczenie zawodowe to m.in. praca w Ministerstwie Sprawiedliwości na stanowisku wicedyrektorki departamentu oraz w Uniwersytecie Warszawskim na stanowisku dyrektorki administracyjnej Wydziału Psychologii.

Nasze kraje są nierozerwalnie związane nie tylko wspólną przeszłością, ale i wspólną przyszłością. Nie ma pokoju i bezpieczeństwa dla Ukrainy bez pokoju i bezpieczeństwa dla Polski. Nie ma pokoju i bezpieczeństwa dla Polski bez pokoju i bezpieczeństwa dla Ukrainy – piszą we wspólnym stanowisku uczestnicy spotkania we Lwowie w dniach 21-22 lutego 2025.

Obywatelskie Forum Legislacji przedstawiło uwagi do konsultowanego przez Ministerstwo Cyfryzacji projektu Polityki Partycypacji i Transparentności. Aby polityka spełniała swoją rolę, a zarysowana w dokumencie ewaluacja jej wdrożenia była efektywna, konieczne jest przełożenie deklaracji na konkretne, mierzalne działania i wskaźniki. Należy również rozważyć podkreślenie znaczenia rzetelnej informacji i edukacji obywatelskiej jako warunku skutecznej partycypacji społecznej – piszą m.in. członkowie OFL w przedstawionych uwagach.

Na stanowisko koordynatora/ki do programów dotacyjnych poszukujemy sumiennej, dobrze zorganizowanej, odpowiedzialnej osoby interesującej się kwestiami ochrony klimatu, obrony praw człowieka, równych praw, której bliska jest misja i wartości Fundacji Batorego i która chce rozwijać doświadczenie zawodowe, pracując w programie dotacyjnym wspierającym działania organizacji społecznych.

Na stanowisko koordynatora/ki do sekretariatu Fundacji poszukujemy sumiennej, dobrze zorganizowanej, odpowiedzialnej i życzliwej osoby, której bliska jest misja i wartości Fundacji Batorego i która chce zdobywać doświadczenie zawodowe, organizując pracę zarządu, zespołów merytorycznych i zaplecza logistycznego Fundacji.

Jak co roku od 30 lat, Transparency International opublikowała wyniki Indeksu Percepcji Korupcji. Głównym przesłaniem towarzyszącym publikacji jest związek korupcji i kryzysu klimatycznego. Polska nie poprawiła swoich notowań w Indeksie. Uzyskaliśmy wynik 53 punktów. W rankingu państw znaleźliśmy się na na 53. miejscu, co jest pozycją o sześć oczek gorszą niż rok wcześniej – pisze Grzegorz Makowski na bloguIdei.

Od ponad 35 lat stoimy na straży praworządności, pomagamy w budowie i zakorzenieniu demokracji w społecznościach lokalnych i narodowej wspólnocie wspierając rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Zachęcamy do przekazania 1,5% podatku na nasze działania. Nasz KRS 0000101194 można wpisać w zeznanie podatkowe na stronie podatki.gov.pl lub wypełnić PIT z pomocą bezpłatnego programu do rozliczeń, który można pobrać na naszej stronie.

Poznaliśmy 26 tytułów książek nominowanych do tegorocznej Nagrody im. Marcina Króla, która przyznawana jest za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. Książkę-laureatkę poznamy 29 maja.

Poszukujemy ekspertów i ekspertek do oceny wniosków w nadchodzących konkursach dotacyjnych ogłaszanych przez Fundację im. Stefana Batorego. Zgłoszenia będziemy przyjmować do 20.02.2025 r. wyłącznie za pośrednictwem formularza rekrutacyjnego. 

Uruchamiamy dwa programy dotacyjne dla organizacji społecznych działających w Polsce na rzecz zakorzeniania uniwersalnych wartości praw człowieka i promocji unijnej karty praw podstawowych. Oba programy Równych Praw i Stronger Roots V4 , finansowane są ze środków unijnego programu Obywatele, Równość, Prawa i Wartości [Citizens, Equality, Rights and Values Programme [CERV)] i prowadzone będą przez nas w latach 2025-2027.

Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Grzegorzem Makowskim dotyczy ⁠“Indeksu Dobrego Rządzenia”⁠, oceniającego jakość rządzenia w Polsce i funkcjonowanie rządów w latach 2014, 2018 i 2022. Ekspert omawia wyniki badania, problemy z przejrzystością i partycypacją oraz przedstawia rekomendacje dla poprawy funkcjonowania państwa.

Spór o subwencję dla Prawa i Sprawiedliwości stanowi kolejną odsłonę kryzysu praworządności, w którym tkwimy w różnym natężeniu od 2015 roku. Moglibyśmy więc przejść nad tą kwestią do porządku dziennego, gdyby nie to, że może on mieć daleko posunięte konsekwencje dla przeprowadzenia przyszłorocznych wyborów prezydenckich. Co gorsza, nie ma tu oczywistych recept jak tych ryzyk uniknąć.

Zapraszamy do zgłaszania trzech opublikowanych w 2024 roku książek polskich autorów i autorek, które pomagają zrozumieć rzeczywistość, patrzeć w przyszłość i tworzyć scenariusze tego, co może się wydarzyć. Listę zgłoszonych i spełniających kryteria tytułów przekażemy osobom nominującym do Nagrody im. Marcina Króla jako inspirację.

Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr Anną Frydrych-Depką (Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Fundacja Odpowiedzialna Polityka) na temat kluczowych wyzwań organizacji wyborów w Polsce, zwłaszcza wyboru apolitycznego szefa Krajowego Biura Wyborczego. W rozmowie podkreślono znaczenie transparentności w procesach wyborczych oraz problemów związanych z decyzjami PKW i Sądu Najwyższego. Apelowano o działania zwiększające zaufanie publiczne do wyborów.

Na początku marca 2025 r., w trakcie prezydenckiej kampanii wyborczej, kończy się kadencja Szefowej Krajowego Biura Wyborczego, minister Magdaleny Pietrzak. Standardem w Polsce powinno być obsadzanie najważniejszych funkcji w państwie w drodze otwartych konkursów i po publicznych wysłuchaniach kandydatów.

Wydawać by się mogło, że trudno jednym ruchem rozzłościć naukowców, ekspertów, aktywistów, pracodawców, a nawet wielu polityków (i to różnych opcji) – ale rządowi się udało. Wysłuchanie obywatelskie w sprawie Strategii Migracyjnej Polski o tytule „Odzyskać kontrolę, zapewnić bezpieczeństwo” było siedmiogodzinnym maratonem krytyki tego dokumentu.

Rozmowa dr. Pawła Marczewskiego z prof. Katarzyną Sienkiewicz-Małyjurek o odporności społecznej jako zdolności adaptacji społeczeństwa i państwa wobec zagrożeń. Dyskusja o roli zaufania, współpracy instytucji i obywateli oraz ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej jako podstawy budowania wspólnej odpowiedzialności za bezpieczeństwo.

Minął prawie rok od powołania rządu Donalda Tuska. Dużo było obietnic dotyczących przywracania praworządności i rozliczeń. Znaczna część z nich wynikała również z konieczności wdrożenia orzeczeń sądów europejskich. Komisja Europejska wykazała się pewną wyrozumiałością i w odpowiedzi na złożony na początku tego roku plan działań wokół przywracania praworządności uznała, że Polska jest na właściwej ścieżce i zakończyła postępowania przeciwko niej oraz wypłaciła środki z KPO. Jak jest teraz? Co udało się faktycznie osiągnąć, a gdzie widzimy niedostatki i wyzwania? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z mec. Małgorzatą Szuleką z zarządu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Samorząd terytorialny odegrał bardzo ważną rolę w procesie budowania i umacniana demokracji, przyczynił się również do spektakularnego wzrostu gospodarczego przekładającego się na prawdziwy skok cywilizacyjny, jakiego w ostatnich trzech dekadach dokonała Polska. To zasługi bezdyskusyjne i często podkreślane. Nie ma jednak instytucji idealnych, mogących dobrze wypełniać swoje funkcje bez stosownych reform oraz świadomości samoograniczania się.

W prowadzonym przez nas od 2022 roku Funduszu solidarności z Ukrainą rozstrzygnęliśmy właśnie konkurs dotacyjny na prowadzenie ośrodków zbiorowego zakwaterowania dla uchodźczyń i uchodźców z Ukrainy. 14 organizacji otrzymało dotacje na łączną kwotę 2 136 000 zł. Konkurs prowadziliśmy we współpracy z Międzynarodową Organizacją ds. Migracji (IOM), a dotacje sfinansowane zostały ze środków Biura ds. Ludności, Uchodźców i Migracji USA. Sprawdźcie przyznane dotacje!

O współpracy, kompetencjach i odpowiedzialności a także roli organizacji społecznych w sytuacjach kryzysowych i nie tylko, rozmawia Alicja Zaczek-Żmijewska z Zuzanną Komornicką, specjalistką w dziedzinie marketingu, wykładowczynią na Uniwersytecie Jagiellońskim, SWPS oraz Politechnice Krakowskiej, dyrektorką ds. komunikacji i współpracy w Funduszu Lokalnym Masywu Śnieżnika i Federacji Funduszy Lokalnych w Polsce.

Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z Magdą Krzyżanowską-Mierzewską oraz Natalią Mierzewską, córką i wnuczką Olgi i Jerzego Krzyżanowskich o funduszu stworzonym w celu wspierania aktywności kobiet angażujących się w działania na rzecz lokalnych wspólnot samorządowych.

W związku z przyjęciem 15 października br. przez Radę Ministrów dokumentu „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo. Kompleksowa i odpowiedzialna strategia migracyjna Polski na lata 2025-2030” zwracamy się do Pana z apelem o zwołanie okrągłego stołu z udziałem organizacji społecznych działających na rzecz ochrony praw człowieka – piszą organizacje społeczne.

Minął rok od wyborów. Interesujące wydają się nie tylko oceny pracy w poszczególnych resortach, ale też to, jak czujemy się w Polsce pod rządami koalicji 15 października. Wyniki ostatnich badań nastrojów w polskim społeczeństwie omawia Adam Traczyk, dyrektor More in Common Polska w rozmowie z Krzysztofem Izdebskim.

Zapraszamy organizacje społeczne prowadzące ośrodki zbiorowego zakwaterowania dla uchodźczyń i uchodźców z Ukrainy do składania wniosków w konkursie dotacyjnym, który organizujemy we współpracy z Międzynarodową Organizacją ds. Migracji (IOM) ze środków Biura ds. Ludności, Uchodźców i Migracji USA. Na wnioski czekamy do 25 października.

Prezydent Andrzej Duda zdecydował się na skierowanie ustaw o Trybunale Konstytucyjnym do… Trybunału Konstytucyjnego. Oznacza to, że odrzucił możliwość zgodnego z prawem przywrócenia tej instytucji do należnej jej konstytucyjnie roli – ochrony praw obywateli. Priorytetem okazało się konsekwentne utrzymanie Trybunału w roli obrońcy interesów Prawa i Sprawiedliwości – pisze Krzysztof Izdebski na bloguIdei.

Dwukadencyjność w samorządzie jest tematem rozgrzewającym zarówno włodarzy, jak i aktywnych mieszkańców i mieszkanki gmin. Kiedy wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz podczas sesji inauguracyjnej IV Forum Miasteczek Polskich powiedział, że ograniczenie sprawowania władzy przez osoby piastujące urzędy wójtów, burmistrzów i prezydentów powinno zostać zniesione, emocje stały się jeszcze gorętsze – piszą Katarzyna Batko-Tołuć i Szymon Osowski na bloguIdei.

Poszukujemy rzetelnej, sumiennej, dobrze zorganizowanej osoby posiadającej wiedzę i praktyczne doświadczenie z zakresu kadr i płac, której bliska jest misja i wartości Fundacji Batorego i która gotowa jest objąć stanowisko specjalistki/y ds. kadr i płac.

Poszukujemy rzetelnej, sumiennej, dobrze zorganizowanej osoby posiadającej wiedzę i praktyczne doświadczenie z zakresu księgowości, której bliska jest misja i wartości Fundacji Batorego i która gotowa jest objąć stanowisko samodzielnej księgowej/samodzielnego księgowego.

Zwracamy się do prezydenta Andrzeja Dudy z apelem o podpisanie ustaw dotyczących Trybunału Konstytucyjnego, które zostały uchwalone przez Sejm w dniu 13 września br. Projekty te, poparte po przeprowadzeniu szerokich konsultacji przez kilkadziesiąt organizacji społecznych, środowiska eksperckie i akademickie, mają na celu wprowadzenie rozwiązań, które przyczynią się nie tylko do rozwiązania kryzysu wokół działalności Trybunału Konstytucyjnego, ale również do zmniejszenia polaryzacji w polskim życiu publicznym.

W konsultacjach ogłoszonych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wspólnie z kilkunastoma organizacjami społecznymi, przedstawiliśmy uwagi do założeń do ustawy wdrażającej EMFA (europejski akt o wolności mediów). Postulujemy, aby dalsze prace toczyły się w zespole eksperckim z udziałem przedstawicieli mediów, organizacji społecznych oraz akademików. Widzimy potrzebę debaty publicznej, w tym przeprowadzenia wysłuchań publicznych i badań opinii.

O tym, że 29 sierpnia 2024 PKW odrzuciła sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość z wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu z 2023 r., prawdopodobnie w ciągu kilku godzin dowiedzieli się prawie wszyscy zainteresowani życiem politycznym Polski. Większość z nas zapewne uznała ten fakt za tak znaczący, że zapoznała się z bardziej szczegółowymi informacjami dotyczącymi konsekwencji tej decyzji.

Wspólnie z ponad 400 organizacjami społeczeństwa obywatelskiego wzywamy instytucje UE do ochrony demokracji i wspierania przestrzeni obywatelskiej. List skierowany jest do nadchodzącej polskiej, duńskiej i cypryjskiej prezydencji Rady Unii Europejskiej oraz przewodniczących Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. Dokument przedstawia konkretne działania mające na celu: promowanie demokracji, wspieranie i ochronę społeczeństwa obywatelskiego, wzmacnianie dialogu obywatelskiego, ochronę praw człowieka.

Warszawskie Biuro ECFR szuka aktywnej, dobrze zorganizowanej i komunikatywnej osoby interesującej się polityką zewnętrzną UE, posiadającej umiejętności w zakresie komunikacji i mediów społecznościowych. Zgłoszenia przyjmujemy do 18 września.

Temat patriotyzmu Polaków stał się gorący, gdy wicepremier i szef Ministerstwa Obrony Narodowej ogłosił podczas Święta Wojska Polskiego zamiar złożenia projektu ustawy o wychowaniu patriotycznym. Uzasadniał to tym, że “wychowania patriotycznego nie da się zamknąć do jednego przedmiotu”. To prawda, ale też nie da się sprowadzić źródeł patriotyzmu do szkolnych doświadczeń (nawet w połączeniu z wycieczkami).

Świeżo po decyzji Państwowej Komisji Wyborczej, która podjęła uchwałę o odrzuceniu sprawozdania Komitetu Wyborczego Prawa i Sprawiedliwości, o ożywionej dyskusji o konsekwencjach politycznych, jak i o skomplikowanej materii prawnej z dr Anną Frydrych Depką z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika oraz członkinią zarządu Fundacji Odpowiedzialna Polityka rozmawia Krzysztof Izdebski.

Państwowa Komisja Wyborcza podjęła wreszcie decyzję w sprawie sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Prawa i Sprawiedliwości. Zgodnie z przewidywaniami zostało ono odrzucone, z uwagi na to, że zdaniem większości członków Komisji, KW PiS przyjął niezgodnie z prawem korzyści w wysokości 3,6 mln złotych. Przy algorytmie wynikającym ze sposobu obliczania zmniejszania dotacji i subwencji oznacza to, że partia Jarosława Kaczyńskiego może stracić ok 50% potencjalnych środków.

Opublikowane w lipcu wyniki badania CBOS, w którym zadawane jest pytanie, czy Polska powinna przyjmować ukraińskich uchodźców z terenów objętych konfliktem, pokazują, że poparcie dla udzielania schronienia osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie systematycznie spada.

Do 7 września uczestniczki i absolwentki akcji Masz Głos i absolwentki Pracowni Samorządowej zapraszamy do składania wniosków do Funduszu im. Olgi i Jerzego Krzyżanowskich. Fundusz wspiera kobiety zaangażowane w działania na rzecz lokalnych wspólnot samorządowych: aktywne w organizacjach społecznych, grupach nieformalnych albo sprawujące funkcje samorządowe, np. radne, wójtki, burmistrzynie.

Proponowana przez Klub Jagielloński reforma programu Rodzina 800+ ma w zamyśle zwiększyć zaangażowanie obywatelskie i wzmocnić organizacje pozarządowe, ale budzi poważne wątpliwości, ponieważ nie bierze pod uwagę złożoności polskiego systemu wspierania rodzin.

PKW odroczyła decyzję w sprawie przyjęcia sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Prawa i Sprawiedliwości. Potwierdza to, że materia jest szalenie skomplikowana. W obliczu wielu nadużyć w czasie kampanii wyborczych, w tym wykorzystywania przez polityków zasobów publicznych do zwiększania swoich szans w wyborach, prawo wyborcze wymaga zmian. Na ten temat rozmawia Krzysztof Izdebski z dr Anną Frydrych – Depką z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz z Fundacji Odpowiedzialna Polityka.

Rozmowa Pawła Marczewskiego z profesorem Andrzejem Rychardem, dyrektorem Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz przewodniczącym Rady Fundacji Batorego, na temat rozliczeń rządu PiS, tego, co mówią nam one o stanie państwa polskiego dzisiaj i o oczekiwaniach społecznych, jeśli chodzi o sprawczość państwa i jego zdolności do zapewniania fundamentalnej sprawiedliwości.

W odpowiedzi na zaproszenie Ministra Koordynatora Służb Specjalnych do przedstawienia opinii odnośnie projektu ustawy o koordynacji działań antykorupcyjnych oraz likwidacji Centralnego Biura Antykorupcyjnego przedstawiamy stanowisko, w którym koncentrujemy się na kwestiach dotyczących procesu legislacyjnego i koncepcji likwidacji CBA. Naszym zdaniem szczegółowe rozwiązania zaproponowane w projekcie ustawy powinny być dyskutowane po rozstrzygnięciu zasadniczych problemów polityki antykorupcyjnej w Polsce.

Jako organizacje obywatelskie działające na rzecz umacniania demokracji, praw człowieka i praworządności w Polsce, jako obywatelki i obywatele, zwracamy się z apelem do polityków i polityczek, a także do mediów, organizacji społecznych i instytucji publicznych oraz wszystkich obywatelek i obywateli, o podjęcie działań na rzecz przeciwdziałania szerzeniu się w naszym kraju mowy nienawiści.

Organizacje społeczne publikują wspólne stanowisko w sprawie ustawy mającej na celu usprawnienia działań Sił Zbrojnych RP, Policji i Straży Granicznej na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Apelujemy do Senatu o wprowadzenie niezbędnych zasadniczych poprawek do uchwalonej przez Sejm ustawy w tej kwestii. Przyjęte przez Sejm rozwiązania naruszają Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej oraz Konwencję o Ochronie Praw Człowieka.

Dużo dyskutujemy o stanie partycypacji w Polsce, badamy proces wdrażania narzędzi, takich jak konsultacje społeczne czy inicjatywa lokalna. Ale dane liczbowe niewiele mówią o jakości relacji we wspólnotach lokalnych, nie tłumaczą, dlaczego tak słabe jest zaangażowanie różnych aktorów sceny codziennej demokracji. Alicja Zaczek-Żmijewska rozmawia z Katarzyną Sztop-Rutkowską, autorką „Demokracji codziennej” i Lucyną Mach z klubu sportowego i stowarzyszenia Brzostek Top Team o tym, jak oddolne inicjatywy zmieniają postawy, wartości i emocje w społecznościach lokalnych.

Prostujemy nieprawdziwe informacje i zarzuty sformułowane pod naszym adresem przez posłów klubu PiS o rzekomym nielegalnym lobbingu podczas prac nad projektem ustawy reformującej funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego. Rola Fundacji im. Stefana Batorego w przygotowaniu społecznych projektów ustawy o TK, wniesionych do Sejmu przez posłów koalicji rządzącej, jest powszechnie znana, a szczegóły powstawania i konsultowania projektów są obszernie opisane w ich uzasadnieniu. Fundacja działała i działa w interesie publicznym realizując i wspierając działania służące upowszechnieniu zasad demokratycznego państwa prawa, przejrzystości w życiu publicznym, społecznej kontroli nad instytucjami zaufania publicznego oraz przeciwdziałania patologiom życia publicznego i społecznego.

W ostatnich miesiącach na jaw wychodzi coraz więcej przykładów wykorzystywania zasobów publicznych do prowadzenia kampanii wyborczej. Zarzuca się politykom Suwerennej Polski, że sposób wydatkowania pieniędzy z mającego pomagać ofiarom przestępstw Funduszu Sprawiedliwości służył realizowaniu ich kampanii politycznych z pominięciem funduszu wyborczego. Takich przykładów jest oczywiście więcej, a tajemnicą poliszynela jest również przekraczanie limitów wydatków przez wszystkie komitety wyborcze. Skoro to wszystko wiemy, to dlaczego niewiele się zmieni?

Minął prawie miesiąc od wyborów do Parlamentu Europejskiego. Wiemy też już, kto będzie zajmował najwyższe stanowiska w UE. Jesteśmy kilka dni po formalnym otwarciu negocjacji akcesyjnych z Ukrainą, Mołdawią. Wydarzenia te komentuje w rozmowie z Krzysztofem Izdebskim prof. Danuta Hübner, posłanka do Parlamentu Europejskiego VII, VIII i IX kadencji, w latach 2001-2003 szefowa UKIE i pierwsza reprezentująca Polskę komisarz do spraw polityki regionalnej.

W dniach 14–15 czerwca we Lwowie odbyło się XVI Forum Polska-Ukraina, tradycyjnie organizowane przez Międzynarodową Fundację „Odrodzenie” i Fundację im. Stefana Batorego. Forum Polska-Ukraina jest stałą platformą dyskusji i refleksji na temat stosunków ukraińsko-polskich. Tegoroczne Forum odbyło się po wyborach do Parlamentu Europejskiego i zatwierdzeniu ram negocjacyjnych UE z Ukrainą.

Obywatelskie Forum Legislacji wyraża sprzeciw wobec praktyki rządu, która polega na zbyt częstym i nieuzasadnionym pomijaniu obowiązku przeprowadzania konsultacji publicznych dla rządowych projektów ustaw. Takie działanie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego oraz transparentności procesu stanowienia prawa. Zgodnie z Regulaminem Pracy Rady Ministrów, projekty ustaw wymagają przeprowadzenia otwartych konsultacji publicznych, podczas których obywatele, organizacje społeczne i eksperci mogą zgłaszać swoje uwagi i opinie.

Dla wielu ostatnie wybory do Parlamentu Europejskiego mogą być odczytane jako symbol upadku albo zwycięstwa – jak kto woli. Przede wszystkim doszło do pierwszej od wielu lat wygranej ugrupowania Donalda Tuska (o 0,9%) nad ugrupowaniem Jarosława Kaczyńskiego. Po drugie – odnotowano zaskakująco wysoki (choć nie w kontekście europejskim) wynik skrajnej prawicy w postaci Konfederacji. Wreszcie – niższa o 33,75% frekwencja od tej najwyższej, z 15 października 2023, kiedy siłom tzw. demokratycznej opozycji udało się odsunąć od władzy Prawo i Sprawiedliwość po ośmiu latach rządów.

Wybory do Parlamentu Europejskiego zakończyły serię wyborów w Polsce. To dobry moment, by zastanowić się, czy aktualne przepisy wyborcze odpowiadają na rozmaite wyzwania. Organizacje społeczne zaprezentowały propozycje zmian w prawie wyborczym. Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z prof. Jackiem Hamanem z Uniwersytetu Warszawskiego, członkiem Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego oraz Zofią Lutkiewicz, prezeską Fundacji Odpowiedzialna Polityka, obserwatorką wielu wyborów na świecie.

Niedawno wybory samorządowe to dobry moment, aby zastanowić się, na ile gminy otwierają mieszkańcom drzwi do współpracy i na ile mieszkańcy z tego korzystają. Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z dr Anną Dąbrowską (Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego) i dr. hab. Adamem Gendźwiłłem, politologiem, socjologiem i geografem (Wydział Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego).

Z niepokojem przyjmujemy decyzję rządu o wprowadzeniu strefy zakazu przebywania w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej z Białorusią. Rozumiejąc potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa na granicy i doceniając działania służb państwowych, uważamy, że rozwiązania wprowadzane w rozporządzeniu idą zbyt daleko, naruszając podstawowe prawa i wolności obywatelskie.

W toku prac nad ustawą o ochronie sygnalistów Senat RP wprowadził poprawkę wykreślającą z zakresu przedmiotowego, w art.3 ust. 1 pkt 1, prawo pracy. W wyniku tej zmiany ustawa, nie będzie chronić sygnalistów zgłaszających naruszenia prawa pracy, które, jak pokazuje praktyka, mogą mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa i zdrowia obywateli.

Z badań sondażowych wynika, że absolutnie najważniejszą kwestią dla wyborców w Polsce jest szeroko rozumiane bezpieczeństwo. Czy jest ono kluczowe także dla wyborców w innych państwach Unii Europejskiej? Jakie inne tematy poruszane są w Europie na finiszu kampanii do Parlamentu Europejskiego? Rozmowa dr. Pawła Marczewskiego z Aleksandrem Smolarem, byłym prezesem Fundacji im. Stefana Batorego.

Już 9 czerwca wybory do Parlamentu Europejskiego. Wydaje się, że stosunkowo mało wiemy o tej instytucji. Jaka jest jego rola w unijnym procesie legislacyjnym, na jakie sprawy może mieć wpływ, a co jest poza jego kompetencjami? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Renatą Mieńkowską-Norkiene z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego – autorką opracowania pod tytułem „Co może europoseł?”.

Jan Tokarski za książkę „W cieniu katastrofy. «Encounter», Kongres Wolności Kultury i pamięć XX wieku” (Znak) otrzymał Nagrodę im. Marcina Króla 2024. Ustanowiona w 2022 roku przez Fundację Batorego Nagroda przyznawana jest za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. Autor otrzyma 50 000 zł.

Finansowanie kampanii wyborczych w Polsce jest nieprzejrzyste. Szczególnie jest to widoczne w kontekście prowadzenia agitacji w mediach społecznościowych. Fundacja Batorego po raz kolejny prowadzi analizę kampanii na największych platformach internetowych i w dalszym ciągu nie wiadomo, ile tak naprawdę politycy na nie wydają.

Do wyborów do Parlamentu Europejskiego zostało ok. 3 tygodni. Kampania ruszyła pełną parą, ale można odnieść wrażenie, że to kolejna odsłona wojny polsko-polskiej. Z tego naszego wewnętrznego konfliktu wydestylować można jednak przekazy, które bezpośrednio odwołują się do kontekstu UE. Co politycy i liderzy opinii mówią o Unii Europejskiej i jakie narracje trafiają do elektoratów? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr. hab. Marcinem Kotrasem z Uniwersytetu Łódzkiego, autorem analizy „Miłość, nienawiść oraz zdrowy rozsądek. Narracje środowisk politycznych wokół Unii Europejskiej”.

Równe i powszechne wybory są naczelną zasadą ustrojową demokratycznego państwa prawa. Organizacje społeczne widzą konieczność wprowadzenia systemowych zmian w zakresie regulacji procesu wyborczego. Publikujemy propozycje, które są wynikiem prac ekspertów i doświadczeń organizacji społecznych, obserwujących zmiany oraz funkcjonowanie prawa wyborczego. Rekomendacje zmian zostały spisane po wyborach parlamentarnych w 2023 i uzupełnione o obserwacje z wyborów samorządowych w 2024 roku.

Bez względu na kraj, region czy półkulę świata wiele osób polityką interesuje się już od najmłodszych lat. Ta fascynacja nierzadko znajduje ujście w aktywnym zaangażowaniu w działalność polityczną. Dziś ciężko znaleźć partię, która nie miałaby swojej młodzieżowej odpowiedniczki, mimo iż nie istnieje żadne prawo, które nakładałoby na nie obowiązek tworzenia owych struktur. Już sam ten fakt jest godny wyróżnienia. Praktyka bowiem pokazuje, że gdy organizacje polityczne nie są do czegoś prawnie zobligowane, to w zdecydowanej większości po prostu tego nie robią. Mowa tu choćby o parytecie płci czy suwaku na listach wyborczych.

Rozmowa o wielkich społecznych zmianach związanych z kwestią rewolucji awansu klasowego w socjalistycznej Polsce. Dr Paweł Marczewski rozmawia z dr Magdą Szcześniak, autorką książki nominowanej i do tegorocznej Nagrody imienia Marcina Króla: „Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce”.

Serdecznie zapraszamy Was do wspólnego świętowania 20. rocznicy przystąpienia Polski do UE! Z okazji tej rocznicy z Fundacją Polskiej Rady Biznesu przygotowaliśmy naklejkę „20 lat Polski w UE”, którą oznaczyć można strony www i profile w mediach społecznościowych. Zaproszenie kierujemy do organizacji społecznych, samorządów, biznesu, mediów i wszystkich mieszkańców naszego kraju, którym bliskie są wartości europejskie.

Nominowana do Nagrody im. Marcina Króla książka „Moja ukochana i ja” (Wydawnictwo Literackie) to esej autobiograficzny, który wpisuje osobiste, jednostkowe doświadczenie osoby „nienormatywnej” tożsamościowo w lokalny kontekst ostatniego półwiecza. Jest to chwytająca za serce historia miłości, ale zarazem opowieść o hierarchiach, wykluczeniach i zdobywaniu uznania. Alicja Zaczek-Żmijewska rozmawia o książce z jej autorką – Renatą Lis.

„Transnaród. Polacy w poszukiwaniu politycznej formy” to opowieść o najnowszej historii Polski, ostatnich trzech dekadach: począwszy od roku 1989 przez pierwsze rządy Platformy Obywatelskiej, zwycięstwa wyborcze Prawa i Sprawiedliwości, okres kryzysu tożsamości partii i czas pandemii, w którym odbyły się protesty przeciwko orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji. Z autorem książki-finalistki Nagrody im. Marcina Króla 2024 – dr. Jackiem K. Sokołowskim – rozmawia Krzysztof Izdebski.

„Aktywny Rodzic” to nazwa programu zawierającego pakiet rozwiązań ukierunkowanych na wspieranie aktywności zawodowej rodziców dzieci w wieku 12-35 miesięcy, odpowiadający na lukę w systemie wsparcia pomiędzy zakończeniem urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego a rozpoczęciem opieki przedszkolnej dla dzieci powyżej 3. roku życia. Projekt ustawy wprowadzającej program pojawił się na początku kwietnia i od razu wzbudził szerokie zainteresowanie opinii publicznej. Proponowane rozwiązanie składa się z trzech komponentów: aktywni rodzice w pracy, aktywnie w żłobku, aktywnie w domu. Trzy komponenty odzwierciedlają trzy różne wybory w zakresie opieki nad dzieckiem, jakie podejmują rodzice.

„W cieniu katastrofy. „Encounter”, Kongres Wolności Kultury i pamięć XX wieku” autorstwa Jana Tokarskiego, to jedna z pięciu książek-finalistek Nagrody im. Marcina Króla 2024. Czy ramy w jakich funkcjonowali ówcześni autorzy Kongresu Wolności Kultury przypominają dzisiejsze czasy? Na ile obecna radykalna prawica jest zakorzeniona w tej z lat sześćdziesiątych? Jak oceniać współfinansowanie Kongresu Wolności Kultury przez CIA? Rozmawia dr Paweł Marczewski z Janem Tokarskim.

Rozpoczęliśmy publikację cyklu raportów analizujących wyniki badań ilościowych i jakościowych polskiego społeczeństwa w trakcie kampanii wyborczych. Jakie kwestie są najbardziej istotne dla polskiego społeczeństwa przed wyborami samorządowymi i do Parlamentu Europejskiego? Rozmawia Alicja Zaczek-Żmijewska z dr. Pawłem Marczewskim, autorem raportu „Nadzieja zdemobilizowanych. Nastroje społeczne przed wyborami samorządowymi i europejskimi”.

Kapituła Nagrody im. Marcina Króla wybrała pięć książek-finalistek trzeciej edycji Nagrody za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. Książkę-laureatkę, której autor otrzyma 50 000 zł, poznamy 23 maja.

Czym jest mowa nienawiści i jak na nią reagować? Czy grozi nam zalew ksenofobicznego dyskursu? O narracjach obecnych w kampanii wyborczej w 2023 roku oraz przed zbliżającymi się wyborami samorządowymi i do Parlamentu Europejskiego rozmawia Krzysztof Izdebski z Adą Tymińską (Helsińska Fundacja Praw Człowieka), współautorką raportu „Ksenofobia w natarciu. Monitoring mowy nienawiści w kampanii wyborczej do wyborów parlamentarnych 2023”.

Polki i Polacy mają okazję obserwować przebieg aż trzech komisji śledczych. Są one, przynajmniej jak na razie, jednym z bardziej widocznych przykładów próby rozliczenia afer poprzednich władz. Przepisy nadają komisjom daleko idące uprawnienia, które pozwalają posłom wcielić się w rolę prokuratorów i sędziów. Czy jednak – patrząc również na dotychczasowe doświadczenia – możemy się spodziewać, że prawda ujrzy światło dzienne, a winni poniosą konsekwencje?

Przedstawiona przez rząd nowa wersja projektu ustawy o ochronie sygnalistów z dn. 26 lutego br. (wcześniej projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa) uwzględnia wiele rozwiązań proponowanych przez nas w społecznym projekcie ustawy o ochronie sygnalistów.

Jakie pytania zadać kandydatom w wyborach samorządowych, aby przekonać się, czy nie mamy do czynienia z samorządowymi populistami? Dlaczego warto pytać o rolę jednostek pomocniczych w gminie, np. o sołectwo? Czym zajmuje się gmina, powiat a czym województwo? Jak zagłosować poza miejscem zameldowania i dlaczego warto zainteresować się tym tematem przed końcem marca? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z dr Justyną Przedańską (Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego) oraz Małgorzatą Łosiewicz (Stowarzyszenie Rozwoju „Inspiracje”).

Według badań tylko 5% polskich internautów sięga do serwisów fact-checkingowych w celu weryfikacji informacji. Kto jest najbardziej narażony na działania dezinformacyjne w okresie kampanii wyborczej? Dlaczego krytyczne myślenie i kontrola własnych emocji są kluczowe, aby chronić się przed tym zjawiskiem? Alicja Zaczek-Żmijewska rozmawia z Martą Białek-Graczyk z Towarzystwa Inicjatyw Twórczych “ę” i Urszulą Szeląg ze Stowarzyszenia Demagog.

Najważniejsze jest, by Trybunał Konstytucyjny spełniał swoją podstawową rolę – chronił prawa i wolności obywateli i obywatelek. Do tego nie wystarczy wyłącznie „przywrócenie” praworządności. Trzeba go od nowa zaprojektować. Temu służą społeczne projekty ustaw stworzone przez Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego, które – w ramach większego pakietu – zostały 4 marca przekazane do parlamentu.

Jako przedstawiciele organizacji pozarządowych działających na rzecz demokracji, rządów prawa oraz ochrony praw i wolności człowieka, zwracamy się do Pań Posłanek i Panów Posłów z apelem o przeprowadzenie wysłuchania publicznego nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. W naszej ocenie projekt ustawy, szczególnie w jego obecnym brzmieniu, jest zbyt ważny, by nie skonsultować go ponownie z obywatelami i obywatelkami. Wysłuchanie publiczne jest zaś naturalnym instrumentem dla tego typu działań.

Rozpoczynamy akcję Pytaj.Wybieraj.Głosuj. Jej celem jest zachęcenie mieszkańców do zadawania osobom kandydującym w wyborach samorządowych pytań o sprawy ważne dla ich miejscowości, aby wyborcy mogli głosować świadomie. Do przygotowania spotkań z udziałem mieszkańców i przedstawicieli komitetów wyborczych zapraszamy organizacje, grupy nieformalne, media i inne zainteresowane środowiska lokalne.

4 marca społeczny projekt ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oraz projekt przepisów wprowadzających przygotowany przez Zespół Ekspertów Prawnych skierowany został przez ugrupowania parlamentarne koalicji rządzącej do prac parlamentarnych.

Odpolitycznienie spółek Skarbu Państwa wybrzmiało w programach prawie wszystkich komitetów wyborczych, które startowały w październikowych wyborach. Czy są jakieś widoki na zmiany, a jeśli tak, to jak one powinny wyglądać? Rozmawia Krzysztof Izdebski z Grażyną Kopińską, b. dyrektorką Programu Przeciw Korupcji Fundacji Batorego i Stefanem Sękowskim, publicystą, ekonomistą i politologiem z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Mijają dwa lata od początku wielkiej wojny zapoczątkowanej pełnowymiarową inwazją Rosji na Ukrainę. W obronie swojej ojczyzny poległy tysiące żołnierzy ukraińskich, w barbarzyńskich atakach armii rosyjskiej na cele niewojskowe zginęły też dziesiątki tysięcy osób cywilnych. Miliony osób musiały opuścić miejsce zamieszkania.

W interesie Polski i całej Europy jest, aby Ukraina wygrała wojnę narzuconą jej przez Rosję. Dlatego też w interesie Polski i państw europejskich jest wsparcie militarne i gospodarcze dla Ukrainy. Wsparcie to musi być oparte na racjonalnych zasadach. Ramy racjonalności powinna wyznaczać analiza oparta na faktach oraz interes państwa, a nie fałszywe informacje i interesy konkretnych grup zawodowych lub społecznych.

CERT Polska wykryło kampanię mailingową (tzw. phishing), która podszywając się pod Fundację im. Stefana Batorego, namawia do dokonywania wpłat online rzekomo na prowadzony przez Fundację Fundusz Solidarności z Ukrainą.

Rząd Zjednoczonej Prawicy konsekwentnie ignorował zalecenia przedstawiane co roku w opracowywanym przez Komisję Europejską Raportu o praworządności. Przed nowymi władzami stoi duże wyzwanie, bo rekomendacje odnoszą się do wielu obszarów, nie tylko w wymiarze sprawiedliwości, ale również w zakresie lobbingu, oświadczeń majątkowych, czy działań podejmowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli.

W kolejnych przedsiębiorstwach nadzorowanych przez Skarb Państwa działa miotła wymieniająca rady nadzorcze, powoli następują też zmiany w zarządach. Tyle, że jakoś nie widać tych czytelnych kryteriów, które obiecywały Koalicja Obywatelska, Trzecia Droga i Lewica.

Zjawisko rozwoju nowych technologii nie już tylko tematem niszowym, którym zajmuje się garstka ekspertów i ekspertek. Wpływ narzędzi cyfrowych jest wyraźny w zasadzie w każdym przejawie działalności państwa i społeczeństwa. W edukacji, ochronie zdrowia i środowiska, ekonomii i gospodarce czy w wymiarze sprawiedliwości. Z tego powodu należy rozważać to zjawisko z punktu widzenia polityk publicznych i synchronizować działania władz w zakresie przewidywania i planowania wpływu technologii na państwo.

Jaki jest stan korpusu służby cywilnej po 8 latach rządów Zjednoczonej Prawicy oraz jaki jest wpływ urzędników na sprawność państwa? Czy są pomysły na poprawienie jakości służby cywilnej w Polsce? Rozmawia Krzysztof Izdebski z prof. Jolantą Itrich-Drabarek (Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego) oraz dr hab. Grzegorzem Makowskim (Szkoła Główna Handlowa oraz Fundacja Batorego).

Aktywni mieszkańcy, którzy wspólnie z samorządem chcą podejmować ważne lokalne sprawy, znajdą pomoc w prowadzonej przez nas od 2006 roku akcji Masz Głos. Na zgłoszenia grup mieszkańców lub organizacji społecznych do tegorocznej edycji akcji czekamy do 16 lutego.

Pod koniec 2023 roku Parlament Europejski i Rada przyjęły porozumienie polityczne w sprawie paktu o migracji i azylu. Z czego się składa, kiedy stanie się obowiązującym prawem w UE oraz co oznacza on dla Polski? Jakie są opinie organizacji społecznych w Polsce na ten temat? Paweł Marczewski rozmawia z dr Martą Pachowską ze Szkoły Głównej Handlowej.

Warszawskie Biuro ECFR szuka aktywnej, dobrze zorganizowanej i komunikatywnej osoby interesującej się polityką zewnętrzną UE, posiadającej umiejętności koordynacji projektów z udziałem wielu podmiotów polskich i zagranicznych. Zgłoszenia przyjmujemy do 19 lutego.  

W nowej edycji Indeksu Percepcji Korupcji Transparency International (Fundacja Batorego jest organizacją partnerską Transparency International) ocena Polski ponownie się pogorszyła. Polska uzyskała 54 punkty w 100-punktowej skali, gdzie zero punktów oznacza najgorszą ocenę a sto punktów najlepszą. W porównaniu do poprzedniej edycji Indeksu Polska pogorszyła też swoją pozycję w globalnym rankingu spadając z 45 na 47 miejsce.

Czy media publiczne realizują swoją misję? Czy to, co się obecnie z nimi dzieje daje nadzieję, że w najbliższym czasie będą one ją wypełniały? Jakie są wizje mediów publicznych i czy są one w ogóle możliwe do spełnienia? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr Dominiką Bychawską-Siniarską oraz Janem Dworakiem, byłym prezesem TVP (2004–06) oraz byłym szefem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (2010–16).

W 2019, w roku szkolnym kumulacji roczników po reformie likwidującej gimnazja, forumIdei Fundacji Batorego przeprowadziło badanie, które pokazało, że mimo stosunkowo niewielkiej liczby uczniów szkół prywatnych blisko 30% rodziców posyła dzieci na płatne korepetycje. Ostatnie badanie wydatków rodziców na edukację dzieci w roku szkolnym 2023/2024, przeprowadzone przez CBOS, dowodzi, że „ukryta prywatyzacja”, czyli uzupełnianie oferty publicznego systemu edukacji zajęciami opłacanymi z własnej kieszeni, postępuje.

Rząd ogłosił przyspieszone prace nad wdrożeniem dyrektywy o ochronie sygnalistów. Zaproponowany projekt niewiele różni się od krytykowanej wersji przygotowanej jeszcze przez rząd PiS. Po apelach wielu środowisk wydaje się, że obecny rząd da więcej czasu na pracę i uwzględni, przynajmniej częściowo, propozycje strony społecznej. O tym, kim są sygnaliści, dlaczego należy ich chronić i co proponuje strona społeczna, rozmawia Krzysztof Izdebski z dr Anną Hlebicką-Józefowicz – partnerem w Kancelarii DZP i jedną z autorek społecznego projektu ustawy o ochronie sygnalistów.

Publikujemy nową wersję Społecznego Projektu ustawy o ochronie sygnalistów przygotowanego przez Fundację im. Stefana Batorego we współpracy z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Fundacją Instytut Spraw Publicznych, Fundacją Akademia Antykorupcyjna, Stowarzyszeniem Sieć Obywatelska Watchdog Polska i Związkiem Zawodowym Solidarność ’80. W związku z rozpoczęciem pracy przez rząd nad projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa – przesłaliśmy dziś Projekt do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik zostali zatrzymani i doprowadzeni do aresztu 9 stycznia wieczorem. Wtedy jeszcze Prezydent zarzekał się, że jego akt łaski z 2015 r. został wydany zgodnie z konstytucją, mimo to 11 stycznia zdecydował o wszczęciu nowej procedury w sprawie ułaskawienia obu polityków. Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z prof. Moniką Florczak-Wątor z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego.

Zespół Ekspertów Prawnych obserwuje narastający chaos informacyjny wokół sprawy wygaśnięcia mandatów poselskich panów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika. W swoim stanowisku zwraca uwagę na to, że pod względem prawnym sprawa nie budzi żadnych wątpliwości: mandaty poselskie obu osób wygasły 20 grudnia 2023 r.

Wszystkim naszym Przyjaciołom i Przyjaciółkom życzymy radosnych, zdrowych i spokojnych Świąt. Niech nowy 2024 rok przyniesie nam pokój, nadzieję i prawdziwie dobre zmiany.

5 grudnia 2023 roku poznaliśmy wyniki PISA – międzynarodowego badania uczniów piętnastoletnich w obszarach kompetencji czytelniczych, matematycznych i wiedzy przyrodniczej. Diagnoza prowadzona jest od 2000 roku co trzy lata we wszystkich krajach członkowskich OECD (także w kilkudziesięciu innych krajach). Badanie PISA nie sprawdza szkolnej wiedzy uczniów, a raczej to, jak sobie z jej wykorzystaniem radzą.

Organizacje społeczne działające na rzecz integralności wyborów, transparentności życia publicznego oraz angażowania obywateli w życie społeczne, apelujemy do Pana Marszałka o opóźnienie zaplanowanego na dzień 21 grudnia b.r. głosowania nad wskazanymi przez kluby parlamentarne kandydaturami na członków PKW i zorganizowanie w Sejmie wysłuchania obywatelskiego.

Warszawskie Biuro ECFR szuka aktywnej, dobrze zorganizowanej i komunikatywnej osoby interesującej się polityką zewnętrzną UE, posiadającej umiejętności w zakresie komunikacji i mediów społecznościowych. Zgłoszenia przyjmujemy do 17 stycznia.

To, co się wydarzyło 15 października 2023, jest fascynujące, ale także wymagające poznawczo – pisze na bloguIdei Mikołaj Cześnik.

O roli ludobójczego Wielkiego Głodu w kształtowaniu pamięci i tożsamości Ukraińców, obecnych nastrojach oraz perspektywach na przyszłość rozmawia dr Łukasz Pawłowski z Edwinem Bendykiem, prezesem Fundacji Batorego oraz publicystą tygodnika „Polityka”.

Ostatni piątek listopada 2023 roku na długo zapadnie w świadomości prokuratorów, którzy pamięcią sięgają dalej niż okres, w którym swoje stanowisko zajmował najdłużej urzędujący w historii Polski Minister Sprawiedliwości – Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro. Otóż w dniu jego odejścia pełną parą pracowały służby kadrowe prokuratury, przedkładając coraz to nowe powołania na najwyższe stanowiska służbowe.

Szukamy zaangażowanej i przedsiębiorczej osoby specjalizującej się w sprawach polityki zagranicznej i bezpieczeństwa na stanowisko Dyrektora/ki Warszawskiego Biura ECFR i starszego/ej analityka/czki ds. politycznych. Zgłoszenia przyjmujemy do 8 grudnia.

15 października byliśmy świadkami ogromnej energii społecznej, której efektem była najwyższa frekwencja wyborcza w historii III RP. Jak zagospodarować tę energię? Rozmawia Alicja Zaczek-Żmijewska z dr Katarzyną Sztop-Rutkowską, inicjatorką fundacji Soclab i współautorką raportu „Generatory Społecznej Energii”: ⁠https://hub.oees.pl/wp-content/uploads/2023/11/Generatory-spolecznej-energii_2023_www_s_po_s.pdf.

Wzywamy polski rząd, Prezydenta i wszystkich interesariuszy o szybkie rozpoczęcie rozmów, które doprowadzą do wypracowania systemowego rozwiązania zapewniającego uczciwe warunki konkurencji między firmami transportowymi z Ukrainy i z Unii Europejskiej – piszą organizacje społeczne apelując do rządu i Prezydenta RP oraz do organizatorów blokady o podjęcie próby rozstrzygnięcia konfliktu w drodze rozmów oraz negocjacji.

O działaniach policji i prokuratury w czasach „dobrej zmiany” oraz propozycjach poprawienia ich funkcjonowania rozmawia Krzysztof Izdebski z prokurator Katarzyną Kwiatkowską, prezeską stowarzyszenia Lex Super Omnia, oraz gen. Adamem Rapackim, byłym wiceszefem policji i byłym wiceministrem spraw wewnętrznych.

Od paru lat powtarzam, że polskie społeczeństwo przechodzi głęboką zmianę strukturalną i przesuwa się ku szeroko rozumianej modernizacji. Można obserwować liczne wskaźniki na poziomie zachowań: czy to sekularyzacja, czy wzrost wykształcenia, czy silna proeuropejskość. Słuchając mnie, znajomi mówili: jeśli społeczeństwo jest coraz bardziej nowoczesne, to dlaczego pronowoczesne opcje ciągle przegrywają?

Jakie zmiany instytucjonalne czekają Unię Europejską wobec planów rozszerzenia i jak wobec propozycji tych zmian powinna ustosunkować się Polska? Na ile realne są wewnętrzne reformy UE oraz jakich obszarów dotyczą? Łukasz Pawłowski rozmawia z dr hab. Moniką Sus oraz ambasadorem Janem Truszczyńskim.

Z przeprowadzonych przez Fundację Batorego badań na reprezentatywnej próbie ogólnopolskiej wynika, że 39% Polek i Polaków (wywiady telefoniczne CATI) i 67% osób korzystających z Internetu (wywiady online CAWI) widziało kampanie profrekwencyjne organizacji społecznych. Wśród tych, którzy je widzieli aż 78% osób (badanie CATI) i 74% internautów (badania CAWI) uważa, że zachęciły one Polki i Polaków do udziału w wyborach.

Anna Goc, autorka książki „Głusza” (Wydawnictwo Dowody, Warszawa 2022) portretującej złożoną i bogatą kulturę osób głuchych, otrzymała Nagrodę im. Beaty Pawlak 2023. Nagroda za materiał przybliżający inne kultury, religie i cywilizacje przyznawana jest corocznie z Funduszu im. Beaty Pawlak prowadzonego przez Fundację Batorego.

W umowie koalicyjnej napisano, że strony będą prowadzić przyjazny dialog, by wypracować wspólne stanowiska i projekty aktów prawnych, a dialog ten będzie prowadzony z uwzględnieniem głosu społecznego. Dlaczego udział obywateli w procesie stanowienia prawa jest ważny? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z Grażyną Kopińską z Obywatelskiego Forum Legislacji oraz dr. Maciejem Berkiem, głównym legislatorem Pracodawców RP oraz członkiem OFL.

16 listopada po raz 21. przyznamy Nagrodę im. Beaty Pawlak za książkę poświęconą innym kulturom, religiom, cywilizacjom. Kapituła przedstawiła pięć nominowanych tytułów. Uroczystości wręczenia Nagrody towarzyszyć będzie debata z udziałem autorek i autorów nominowanych książek.

Koalicja Obywatelska zapowiada likwidację Centralnego Biura Antykorupcyjnego i są na to duże szanse, bo żaden z jej potencjalnych koalicjantów w nowym rządzie się temu nie sprzeciwia. Powstaje jednak pytanie, czy i dlaczego likwidować Biuro?

Powołanie nowego rządu jest tylko kwestią czasu. Stoi przed nim dużo wyzwań również w obszarze budowania odporności państwa na nadużycia i korupcję. A i tu jest z czego wybierać i należałoby zastanowić się jakie wyznaczyć priorytety. Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Grzegorzem Makowskim ze Szkoły Głównej Handlowej i Fundacji Batorego, który od wielu lat zajmuje się tematem przeciwdziałania korupcji.

Od wielu lat organizacje społeczne pracowały nad pomysłami, jak przywrócić praworządność w Polsce. Będzie to kluczowe zadanie dla nowego rządu. Od czego należy zacząć ten proces i jakie generalne zasady powinny temu towarzyszyć? O bezpieczeństwie prawnym obywateli oraz ich głosie w dyskusji na temat przywracania praworządności rozmawia Krzysztof Izdebski z dr Tomaszem Zalasińskim, członkiem Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego.

Patrząc na wynik wyborów parlamentarnych, szczególnie interesująca wydaje się mobilizacja wśród osób młodych, czyli w przedziale wiekowym między 18 a 29 lat. To właśnie w tej grupie przy urnach pojawiło się aż 69.9%. Dla porównania, w wyborach parlamentarnych w 2019 roku tylko 46.4% w tej grupie wiekowej uprawnionych oddało głos.

W wyborach udział wzięło 74% osób uprawnionych do głosowania, w tym niemal 70% ludzi młodych. Tak wysoka frekwencja nie tylko ustanowiła rekord w historii demokratycznej Polski, ale włączyła nas do czołówki 5 krajów europejskich o najwyższej frekwencji wyborczej. To wielki sukces społeczeństwa obywatelskiego i poważne zobowiązanie dla tych, którzy obejmą teraz władzę – piszą we wspólnym oświadczeniu przedstawiciele i przedstawicielki kilkudziesięciu organizacji społecznych.

Szybkie tempo prac, obchodzenie procedur, brak przejrzystości oraz pomijanie opinii partnerów społecznych i obywateli – to cechy charakterystyczne polskiego procesu legislacyjnego. Publikujemy XV raport Obywatelskiego Forum Legislacji podsumowujący kadencję 2019-2023. Raport zawiera najważniejsze dane statystyczne na temat rządowego i parlamentarnego procesu legislacyjnego oraz analizę problemów w stanowieniu prawa w tym okresie.

Protest wyborczy jest podstawowym i powszechnym środkiem umożliwiającym sądową kontrolę prawidłowości przeprowadzenia i ważności wyborów. Możliwość wniesienia protestu wyborczego jest nieodłącznym elementem procedur wyborczych w Polsce. Protesty wyborcze w wyborach do Sejmu i Senatu rozpoznaje Sąd Najwyższy w postępowaniu nieprocesowym – pisze ekspertka Fundacji Batorego dr hab. Anna Rakowska.

Oddanie głosu w wyborach powszechnych to jedno z najważniejszych praw obywatelskich. To również przejaw odpowiedzialności za dobro wspólne. W ten właśnie sposób możemy wpływać na politykę i na to, kto i jakie decyzje dotyczące naszego życia i losów Polski będzie podejmował w kolejnych latach. Dlatego wzywamy wszystkich do licznego udziału w głosowaniu do parlamentu. Nasz głos się liczy. To my – obywatelki i obywatele – zdecydujemy o naszej przyszłości i dobru naszego kraju.

15 października w Polsce prócz wyborów parlamentarnych odbędzie się referendum ogólnokrajowe. Czwarte pytanie referendalne brzmi „Czy popierasz przyjęcie tysięcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki, zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzucanym przez biurokrację europejską?”. Niemal wszystkie wyrażenia użyte w tym zdaniu budzą poważne zastrzeżenia. Publikujemy analizę dr Marty Pachockiej nt. zasadności sposobu sformułowania tego pytania w świetle polityki azylowej Unii Europejskiej .

Czy wybory będą równe? Obserwacja rządów Zjednoczonej Prawicy pozwala na negatywną odpowiedź. Rząd ma w ręku instrumenty i wpływy, które znacznie wykraczają poza ramy tego, co dopuszczalne w demokratycznym państwie prawa. Co więcej, konsekwentnie wykorzystuje je na rzecz interesu partyjnego, a nie dobra wspólnego. To stawia konkurentów politycznych w dużo gorszej pozycji i powoduje, że wyborczy wyścig nie jest prowadzony w duchu fair play – pisze na bloguIdei Krzysztof Izdebski.

Opublikowaliśmy cztery raporty przedstawiające wyniki badań ilościowych i jakościowych opisujących wyborców niezdecydowanych: co myślą o polityce i partiach politycznych, jakie sprawy są dla nich najważniejsze i jakie tematy oraz opowieści o Polsce wydają się im najbardziej przekonujące. Przyjrzeliśmy się także temu, jak zagłosują kobiety.

Który komitet wyborczy wydaje najwięcej na kampanię w social mediach? Jak komitety korzystają z mikrotargetowania? Czy kierują swoje kampanie zarówno do mężczyzn i kobiet? O czym mówią w swoich spotach? Jakie zasięgi osiągają ich reklamy? Prezentujemy cztery raporty poświęcone prowadzeniu kampanii wyborczej i referendalnej w mediach społecznościowych.

Zapraszamy organizacje pozarządowe prowadzące ośrodki zbiorowego zakwaterowania dla uchodźczyń i uchodźców z Ukrainy w czterech województwach: dolnośląskim, małopolskim, podkarpackim i śląskim do składania wniosków w konkursie dotacyjnym organizowanym we współpracy z Międzynarodową Organizacją ds. Migracji (IOM) ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych Niemiec oraz Biura ds. Ludności, Uchodźców i Migracji USA. Wnioski przyjmujemy od 2 do 16 października.

W dniu głosowania w lokalu wyborczym może dojść do nieprawidłowości, np. naruszenia ciszy wyborczej, niedopuszczenia wyborcy do głosowania na skutek nieujęcia go w spisie wyborczym, czy niewłaściwego zachowania członków obwodowej komisji wyborczej. Prawo, a nawet „obywatelski obowiązek” reagowania na takie lub inne nieprawidłowości w lokalu wyborczym ma każdy wyborca – pisze w komentarzu dr hab. Anna Rakowska.

Mniej niż połowa młodych Polek deklaruje, że weźmie udział w wyborach parlamentarnych. Większość, choć wie jakiej Polski chce dla siebie i swoich bliskich, nie korzysta z prawa wyborczego, bo nie wierzy, że ich głos się liczy. Dlaczego spośród wszystkich osób uprawnionych do wyborów to właśnie młode kobiety mogę zdecydować o wyniku wyborów parlamentarnych? O kampanii profrekwencyjnej „To Twój Wybór” rozmawia Alicja Zaczek-Żmijewska z Zofią Sanejko z Inicjatywy Głos Kobiet oraz Weroniką Jóźwiak ze Stowarzyszenia Tkalnia.

„Monopol władzy jest zawsze zły, czas to zmienić – czas zmienić rząd” – z tym stwierdzeniem zgadza się 54% respondentów w badaniu przeprowadzonym przez Datapraxis dla Fundacji Batorego. Przeciwnego zdania jest 21% respondentów, w większości wyborcy PiS. W raporcie przedstawiamy wyniki badań ilościowych i jakościowych opisujących wyborców niezdecydowanych: co myślą o polityce i partiach politycznych, jakie sprawy są dla nich najważniejsze i jakie tematy oraz opowieści o Polsce wydają się im najbardziej przekonujące.

Stosunki między Ukrainą a Polską przeżywają chwilę kryzysu. My, eksperci i przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, uczestnicy Forum Polska-Ukraina/Ukraina-Polska organizowanego przez Międzynarodową Fundację Odrodzenie z Kijowa i Fundację Batorego z Warszawy – w oparciu o nasze wieloletnie doświadczenie w animowaniu dialogu polityków, intelektualistów i środowisk obywatelskich – gotowi jesteśmy wesprzeć przeniesienie tego dialogu na nowy poziom: kierując go ku kwestiom związanym z solidarnością z Ukrainą w realiach rosyjskiej agresji i ku efektywnej integracji Ukrainy z UE.

Z raportu „Indeks samorządności. Druga edycja 2023” wynika, że w 2022 r. nastąpiło dalsze ograniczenie autonomii gmin i miast na prawach powiatu. Opracowany przez ekspertów Fundacji Batorego system wskaźników – Indeks Samorządności – spadł z 55,74 w 2021 do 51,91 w 2022. Dla porównania, Indeks Samorządności dla roku 2014 wynosił 73,6. O samorządności samorządów rozmawia Krzysztof Izdebski z dr. hab. Marta Lackowska oraz dr. hab. Dawid Sześciło – współautorami raportu.

Do aktywnego udziału w nadchodzących wyborach ma przekonać kobiety kampania profrekwencyjna „To Twój Wybór”, zainicjowana przez Inicjatywę Głos Kobiet, grupę organizacji społecznych działających na rzecz ochrony i promocji praw kobiet.

Jedno z pytań kontrowersyjnego referendum, które partia rządząca postanowiła zorganizować wraz z wyborami w październiku 2023 roku, brzmi: „Czy popierasz wyprzedaż państwowych przedsiębiorstw?”. Niezależnie od sensowności tego pytania, prowokuje ono do bardziej ogólnej refleksji nad tym, czym w ogóle są przedsiębiorstwa państwowe, czy ich potrzebujemy, jakie jest ich miejsce w gospodarce i w polityce oraz jakie wiążą się ryzyka z istnieniem tego rodzaju podmiotów.

Publikujemy drugą edycję Indeksu Samorządności, opracowanego w oparciu o dane za rok 2022. W 2022 nastąpiło dalsze ograniczenie autonomii gmin i miast na prawach powiatu. Opracowany przez ekspertów Fundacji Batorego system wskaźników – Indeks Samorządności – spadł z 55,74 w 2021 do 51,91 w 2022. Dla porównania, Indeks Samorządności dla roku 2014 wynosił 73,6.

Ubiegły rok przyniósł dalsze pogorszenie warunków finansowania zadań przez samorządy. Realny strumień dochodów JST zmniejszył się względem 2021 roku. Jako uzupełnienie „Indeksu Samorządności” eksperci opracowali również interaktywną mapę pokazującą autonomię finansową każdej z gmin w Polsce.

Izabela Jaśkowiak z RSO Harangos i Darin Loka ze Stowarzyszenie Mova – język bez barier laureatami Nagrody im. Olgi Kersten-Matwin. Serdecznie gratulujemy Laureatom i dziękujemy za codzienną pracę na rzecz migrantów i migrantek.

Na ile kluczowe instytucje polskiego państwa (rząd i służba cywilna, sejm i senat, sądownictwo, prokuratura) oraz obywatele i organizacje społeczne potrafią zapobiegać i przeciwdziałać nadużyciom i korupcji? Na ten temat rozmawia Krzysztof Izdebski z dr hab. Grzegorzem Makowskim, ekspertem forumIdei Fundacji Batorego oraz współautorem raportu „Ocena odporności państwa na nadużycia władzy. Edycja 2023”.

Na potrzeby najbliższych wyborów wedle projektu rozporządzenia za granicą mają powstać 402 obwody głosowania. O tym, jak zagłosować za granicą pisze w komentarzu ekspertka Fundacji Batorego – dr hab. Anna Rakowska.

Mężowie zaufania wyznaczani są przez komitety wyborcze (ściślej – przez pełnomocników wyborczych), zaś obserwatorzy społeczni przez organizacje społeczne, a do ich „celów statutowych należy troska o demokrację, prawa obywatelskie i rozwój społeczeństwa obywatelskiego” (art. 103c par. 1 KW). O ich roli, prawach oraz dlaczego warto pełnić funkcję męża zaufania lub obserwatora społecznego pisze dr hab. Jacek Haman.

Wyborcy mają możliwość, aby w najbliższych wyborach parlamentarnych 15 października zagłosować poza miejscem zamieszkania. Wniosek w tej sprawie można złożyć od 1 września do 12 października 2023 r. Wyborcy mogą zmienić miejsce głosowania albo pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów. O tym, jak to zrobić, pisze w komentarzu ekspertka Fundacji Batorego – dr hab. Anna Rakowska.

Kto uzyska większość w Sejmie po zaplanowanych na 15 października wyborach parlamentarnych? Sondaże nie dają odpowiedzi na to pytanie. Trudno przewidywać nawet to, która partia zwycięży. Wiemy jednak, że o ostatecznym wyniku zadecydują wyborcy „niezdecydowani”. Jak duża jest to grupa, z kogo się składa i co jest dla tych ludzi ważne? Na temat wniosków z raportu „Polacy gotowi na zmianę. Wynik wyborów rozstrzygną niezdecydowani” rozmawia Łukasz Pawłowski z Szymonem Gutkowskim, członkiem zarządu Fundacji Batorego, strategiem marketingowym oraz współautorem raportu.

Kapituła Nagrody im. Olgi Kersten-Matwin ogłasza nominacje do Nagrody w 2023 za działania na rzecz uchodźców i uchodźczyń.

Kto uzyska większość w Sejmie po zaplanowanych na 15 października wyborach parlamentarnych? Sondaże nie dają odpowiedzi na to pytanie. Trudno przewidywać nawet to, która partia zwycięży. Wiemy jednak, że o ostatecznym wyniku zadecydują wyborcy „niezdecydowani”. Jak duża jest to grupa, z kogo się składa i co jest dla tych ludzi ważne? O tym mówi najnowszy raport Fundacji im. Stefana Batorego „Polacy gotowi na zmianę” oparty na badaniach ilościowych i jakościowych.

O podejściu Polek i Polaków do partii politycznych, roli wroga i kompromisu w polskiej polityce, instrumentalizacji idei referendum oraz o głosowaniu przez Internet, rozmawia Krzysztof Izdebski z prof. Magdaleną Musiał – Karg z Zakładu Systemów Politycznych na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz prezeską Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych.

Sejm wybrał na swoim ostatnim posiedzeniu skład Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007-2022. Oznacza to, że jeszcze przed wyborami może ona rozpocząć swoje prace. Pytanie tylko czy to opóźnienie nie pokrzyżuje planów Prawa i Sprawiedliwości i nie chodzi tu wcale o faktyczne poszukiwanie powiązań polskich polityków z rosyjską maszyną wpływów. Komisja była od początku pomyślana jako młot na opozycję wykuty na potrzeby kampanii wyborczej.

Wspieramy apel kilkudziesięciu organizacji społecznych z dnia 29 sierpnia 2023 skierowany do Państwowej Komisji Wyborczej o przygotowanie wytycznych dla obwodowych komisji wyborczych, które zapewnią wyborcom możliwość realizacji prawa do wzięcia udziału albo odmowy wzięcia udziału w referendum zarządzonym na 15 października wraz z wyborami oraz do zachowania tajności głosowania.

Polski rząd zapomniał, że ukraiński czarnoziem to nie tylko element twórczości polskich romantyków, ale realność, którą trzeba wziąć pod uwagę, jeśli myśli się o integracji Ukrainy z Unią Europejską. Spór Polski z Ukrainą o eksport ukraińskich produktów rolnych jak w soczewce pokazuje wpływ myślenia populistycznego na polską politykę zagraniczną i szerzej – politykę europejską.

W imieniu organizacji społecznych zwracamy się do Państwowej Komisji Wyborczej z apelem w związku z głosowaniem w wyborach do Sejmu i Senatu w połączeniu z referendum ogólnokrajowym, zaplanowanych na dzień 15 października 2023 r.

Jakie są funkcje Obwodowych Komisji Wyborczych i dlaczego są one bardzo ważne? Kiedy pracuje Obwodowa Komisja Wyborcza? Dlaczego warto być jej członkiem, jak nim zostać oraz jakie cechy powinien mieć jej członek? Na pytania odpowiada dr hab. Jacek Haman, członek Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego.

O równości szans w finansowaniu kampanii wyborczej, dostępie do mediów publicznych, używaniu zasobów publicznych w okresie kampanii, okręgach wyborczych oraz misji obserwacyjnej OBWE w Polsce, rozmawia Krzysztof Izdebski z dr Darią Paprocką, współpracowniczką European Centre for Electoral Support, OBWE oraz Rady Europy.

Dzień Niepodległości Ukrainy to doskonała okazja, aby przyjrzeć się nie tylko międzynarodowemu kontekstowi rosyjskiej agresji. Ukraińscy badacze społeczni są zgodni, że wojna przyspieszyła konsolidację obywatelsko-narodową w Ukrainie. Wbrew oczekiwaniom Władimira Putina i obawom wielu obserwatorów na świecie, atak zamiast doprowadzić do społecznego rozpadu – wzmocnił procesy, które przed trzema dekadami przyniosły Ukrainie niepodległość – pisze Edwin Bendyk.

Jakie prawa mają osoby z niepełnosprawnością, jeśli chodzi o ułatwienia w oddawaniu głosów? Czy przysługuje im prawo do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego? Kto może, a kto nie, pomagać osobie z niepełnosprawnością w oddawaniu głosu? Na pytania dotyczące ułatwień wyborczych odpowiada ekspertka Fundacji Batorego – dr hab. Anna Rakowska.

Wybory to nie tylko dzień głosowania – warto przyglądać się całemu procesowi wyborczemu. Jakie sytuacje w kampanii wyborczej powinny wzbudzić czujność wyborców? Na czym polega monitorowanie nadużywania zasobów publicznych w wyborach parlamentarnych? Jak zaangażować się w społeczną obserwację wyborów? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z Zofią Lutkiewicz, prezeską Fundacji Odpowiedzialna Polityka.

Protestujemy przeciwko procedowaniu prawa, które utrudni dzieciom i młodzieży dostęp do zajęć wzbogacających pracę szkoły. Konsekwencjami wprowadzenia projektu nie będzie zwiększenie wpływu rodziców na to, jakie zajęcia organizowane są w szkołach. Będą nimi wzrost biurokracji w placówkach i ograniczenie możliwości współpracy organizacji prowadzących zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów i uczennic.

O stypendium w wysokości 4900 zł mogą ubiegać się uczestniczki akcji Masz Głos i absolwentki Pracowni Samorządowej. Nabór wniosków potrwa do 7 września. Fundusz został utworzony przez Magdę Krzyżanowską-Mierzewską, córkę Olgi i Jerzego Krzyżanowskich, w celu wspierania aktywności kobiet angażujących się w działania na rzecz lokalnych wspólnot samorządowych.

Jaki wpływ na przyszłość polskiej demokracji będą miały najbliższe wybory? Jak powinno zachować się społeczeństwo obywatelskie wobec planowanego referendum? Jak ocenić uczciwość wyborów? Rozmowa dr Pawła Marczewskiego z prof. Andrzejem Rychardem, przewodniczącym Rady Fundacji Batorego.

Bandytami straszą nas dyktatorzy Putin i Łukaszenka. W ślad za nimi czynią to unisono premierzy polskiego rządu. Skutkiem jest erozja przestrzeni publicznej, w której ci mordercy cieszą się „reklamą” mitycznych najeźdźców, podczas gdy w istocie mogą być zagrożeniem dla pojedynczych ludzi w Polsce, ale nie dla bezpieczeństwa Polski – pisze na bloguIdei Tomasz Chłoń.

Wybory do Sejmu i Senatu odbędą się 15 października 2023 roku. Decyzja prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy zamknęła dyskusje o kalendarzu wyborczym i dała sygnał do oficjalnej kampanii politycznej, która nieoficjalnie trwa już od wielu miesięcy.

Z jednej strony Ukraińcy wyzwolili już więcej terytorium niż Rosja zdobyła podczas wielomiesięcznej ofensywy, ale z drugiej strony te postępy są wolniejsze niż zakładane. A jak Ukraińcy patrzą na sytuację na froncie? Czy nadal wierzą w zwycięstwo? Czy mają zaufanie do państwa? I czy mogą być podatni na próby Kremla, który próbuje skłócić Ukraińców wewnętrznie, jak i grać na napięciach pomiędzy Ukraińcami a np. Polakami? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z Edwinem Bendykiem, prezesem Fundacji im. Stefana Batorego.

Przyjęta właśnie przez Sejm nowelizacja ustawy o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST) ma do tej instytucji, po stronie samorządowej, wprowadzić organizacje bardziej przychylne władzy. Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych (OPOS) oraz Związek Samorządów Polskich (ZSP) mają tam trafić mimo, że OPOS skupia samorządy z zaledwie kilku regionów, a do ZSP nie należy nawet 10 proc. wszystkich gmin i powiatów. OPOS nie jest zresztą nawet organizacją (stowarzyszeniem samorządów). To wyłącznie parasolowe porozumienie kilku stowarzyszeń regionalnych.

Ile osób mieszka w Polsce? Ilu cudzoziemców osiedliło się, a ilu Polaków wyjechało na stałe? Rozmowa Pawła Marczewskiego z prof. Maciejem Duszczykiem z Ośrodka Badań nad Migracjami UW, współautorem raportu „Czy wiemy, ile nas jest?”.

Lipcowy szczyt w Wilnie rozczarował tych, którzy oczekiwali przyjęcia Ukrainy do NATO, ale wypracowano na nim szereg konkretnych rozwiązań, które zwiększają bezpieczeństwo krajów członkowskich przed Rosją. Sojusznicy postanowili, że należy dać Rosji szansę na definitywne przegranie tej wojny.

Do 15 sierpnia 2023 czekamy na zgłoszenia do trzeciej edycji Nagrody im. Olgi Kersten-Matwin za działania prowadzone w Polsce na rzecz osób z doświadczeniem uchodźstwa i przymusowej migracji, szczególnie dzieci i młodzieży. Nagroda w wysokości 30 000 zł wypłacana jest rokrocznie, ze środków Funduszu im. Olgi Kersten-Matwin.

Rząd Zjednoczonej Prawicy zachowuje się jak dziecko, które jest przekonane, że jeśli zamiecie jakiś problem pod dywan, to ten magicznie się rozwiąże. Ale również i od opozycji oczekiwałbym większego zaangażowania w promowanie ustaleń tego dokumentu i zadeklarowania, że w przypadku wygranej wdrożą przedstawione w nim rekomendacje w ciągu pierwszych 100 dni nowego rządu – pisze Krzysztof Izdebski na blogu.

Dlaczego połączenie referendum w sprawie migrantów z wyborami parlamentarnymi nie jest zgodne z obowiązującym prawem, łamie ciszę legislacyjną i jest ingerencją w proces wyborczy? Jakie konsekwencje dla finansowania kampanii wyborczej miałoby połączenie referendum z wyborami parlamentarnymi? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Krzysztofem Urbaniakiem, profesorem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członkiem Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego.

Warszawskie Biuro ECFR szuka aktywnej, dobrze zorganizowanej i komunikatywnej osoby interesującej się polityką zewnętrzną UE, posiadającej umiejętności w zakresie komunikacji i mediów społecznościowych. Zgłoszenia przyjmujemy do 18 sierpnia.

W jakim miejscu jest przedsiębiorczość społeczna w Polsce? Jaki ma potencjał? I jakie wyzwania może pomóc rozwiązać? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z Mariuszem Andrukiewiczem, prezesem Fundacji Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej “Być razem”.

Poszukujemy rzetelnej, sumiennej, dobrze zorganizowanej osoby posiadającej wiedzę i praktyczne doświadczenie z zakresu księgowości, której bliska jest misja i wartości Fundacji Batorego i która gotowa jest objąć stanowisko Głównej księgowej/ Głównego księgowego.

Pomimo bezpodstawnych zarzutów Donalda Trumpa wobec uczciwości amerykańskich wyborów prezydenckich oraz kolejnych kłopotów z wymiarem sprawiedliwości byłego prezydenta, wciąż ma on poważne szanse, aby powrócić do Białego Domu. O uczciwości procesu wyborczego oraz rosnącej polaryzacji w Stanach Zjednoczonych rozmawia Łukasz Pawłowski z Konradem Mzykiem, amerykanistą i dziennikarzem Onet.pl.

Kraje Unii Europejskiej są już na półmetku realizacji Krajowych Planów Odbudowy. Polska nie zrealizowała jeszcze żadnego kamienia milowego. Do końca programu zostały niewiele ponad dwa lata, a w tym czasie wiele więcej nie da się osiągnąć. Można więc śmiało stwierdzić, że rząd Zjednoczonej Prawicy zaprzepaścił szansę na bezprecedensowy rozwój naszego kraju – pisze Krzysztof Izdebski.

Wolność i niezależność mediów to jeden z filarów zdrowej demokracji. Znaczenie tego oczywistego stwierdzenia odkrywamy z pełną mocą wówczas, gdy ich wolność i niezależność są zagrożone przez działania władzy. Z takim zagrożeniem mamy do czynienia w Polsce, co potwierdziły informacje przekazane przez redaktorów naczelnych Onetu i Wirtualnej Polski – piszą we wspólnym oświadczeniu Edwin Bendyk, prezes Zarządu oraz Andrzej Rychard, przewodniczący Rady Fundacji Batorego.

Sejm przyjął w ekspresowym tempie poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela, ustawy o instytutach badawczych, ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw. Jest to kolejna próba zmniejszania samodzielności szkół oraz ograniczania rodzicom praw do wpływu na edukację swoich dzieci. Niepokój budzą przepisy zmieniające tryb kontroli szkół niepublicznych. Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr Igą Kazimierczyk, prezeską Fundacji Przestrzeń dla Edukacji i aktywistką ruchu Obywatele dla Edukacji i jedną z liderek kampanii #WolnaSzkola.

Ile osób mieszka w Polsce? Ilu cudzoziemców osiedliło się, a ilu Polaków wyjechało na stałe? Czy jest nas 37 czy 38 milionów? A może więcej? Fundacja im. Stefana Batorego i Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza wzięły pod lupę metodologię, na podstawie której liczona jest liczba ludności Polski oraz wyniki ostatniego Spisu Powszechnego.

Wzrost zaufania do organizacji społecznych przy jednoczesnym spadku zaufania do instytucji demokratycznego państwa jest zatem dla aktywistek i społeczników angażujących się na rzecz polskiej demokracji wezwaniem do działania. By działać skuteczniej, organizacje potrzebują dobrze działającego państwa demokratycznego – przejrzystego, z dobrze funkcjonującym trójpodziałem władz i rozwiniętym dialogiem obywatelskim.

Jakie zmiany w samorządzie są potrzebne, aby potencjał wspólnot samorządowych został odpowiednio wykorzystany, a państwo było silniejsze? Dlaczego przywrócenie równowagi w relacjach pomiędzy rządowym centrum a władzami samorządowymi jest najpilniejszym zadaniem po wyborach? Rozmowa Edwina Bendyka, prezesa Fundacji im. Stefana Batorego, z dr hab. Adamem Gendźwiłłem, redaktorem i koordynatorem postulatów „Odnowa samorządności: jak przywrócić samodzielność i sprawczość polskim samorządom?”.

Pierwszym krokiem do naprawy samorządu terytorialnego jest możliwie jak najszybsze przywrócenie równowagi w relacjach pomiędzy rządowym centrum a jednostkami samorządu terytorialnego. Przedstawiamy 10 najważniejszych postulatów dotyczących relacji centrum-władze samorządowe, które mają pomóc odnowić samorządność: przywrócić samodzielność i sprawczość polskim samorządom.

Czy powstanie Gdyni było oczywiste? O blaskach i cieniach przedwojennej Gdyni rozmawia Łukasz Pawłowski z Grzegorzem Piątkiem, autorem książki „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939”, jednej z nominowanych książek do Nagrody im. Marcina Króla.

Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z Konstantym Gebertem, autorem książki „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło”, laureatem Nagrody im. Marcina Króla za najlepszą opublikowaną w 2022 roku polską książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą. Rozmowa odbyła się przed ogłoszeniem tegorocznego laureata.

Ustawa o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022, podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 29 maja 2023 stanowi jaskrawy przejaw łamania demokratycznego porządku ustrojowego RP, ukształtowanego postanowieniami Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. – piszą w stanowisku członkowie i członkinie Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego.

Niekonstytucyjna ustawa o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 pogłębia kryzys praworządności i erozję państwa prawa. Ustawa narusza podstawy funkcjonowania systemu demokratycznego i zagraża jego najważniejszemu mechanizmowi, jakim są wolne i równe wybory – piszą we wspólnym oświadczeniu przewodniczący Rady Fundacji im. Stefana Batorego – Andrzej Rychard oraz prezes Zarządu – Edwin Bendyk.

Zorganizowane społeczeństwo obywatelskie umie nie tylko działać, wie także jak budować lepszą przyszłość. Organizacje społeczne wraz z ekspertami i ekspertkami od miesięcy pracują nad propozycjami dla przyszłości Rzeczpospolitej. W wielu obszarach wymagających naprawy, poprawy lub modernizacji, społeczeństwo obywatelskie ma gotowe propozycje rozwiązań i aktów legislacyjnych. Przedstawiliśmy je 3 czerwca w Gdańsku podczas „Rozmowy obywatelskiej o przyszłości” zorganizowanej przez Ogólnopolską Federację Organizacji Pozarządowych, Fundację im. Stefana Batorego i Europejskie Centrum Solidarności. Zapraszamy do obejrzenia zapisu spotkania.

Nagrodę im. Marcina Króla za najlepszą opublikowaną w 2022 roku polską książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą otrzymał Konstanty Gebert za „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło” opublikowane przez Wydawnictwo Agora.

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę 24 lutego 2022 roku zmieniła współpracę terytorialną Polski i Ukrainy. Czym jest dyplomacja samorządowa? Jaki jest stan polsko-ukraińskiej dyplomacji samorządowej? I czy Polska jest dobrym przykładem, od którego Ukraina ma się uczyć samorządności? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr. Igorem Kseniczem, autorem publikacji „Polsko-ukraińska dyplomacja samorządowa w obliczu wojny”.

Działania podjęte przez Przewodniczącego KRRiT wobec spółki Inforadio ocenić należy jako motywowane politycznie represje wobec niezależnej stacji radiowej, korzystającej z podstawowych praw i wolności. To sytuacja niedopuszczalna w demokratycznym państwie prawa i budząca nasz głęboki niepokój oraz sprzeciw – piszą członkowie Zarządu Fundacji Batorego.

W Sejmie trwają prace legislacyjne nad prezydenckimi projektami ustaw o sędziach pokoju. Czy ta propozycja faktycznie jest szansą, by nasze sądy działały lepiej, a obywatele mieli większe zaufanie do sądów? W przedstawionej propozycji brakuje próby wykorzystania największego potencjału tej instytucji – oparcia się o autorytet sędziego pokoju wynikający z jego charakteru, mądrości i życiowej postawy – pisze na bloguIdei Piotr Sowłowij.

Do Sejmu wpłynął poselski projekt nowelizacji ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Zmiana tego typu, wprowadzana w związku z konkretnym postępowaniem, jest oczywiście sprzecznym z konstytucją instrumentalizowaniem prawa i naruszeniem i tak już prawie nieistniejącej niezależności niektórych sędziów TK. Dlatego projekt ten nie powinien być procedowany – piszą w stanowisku członkowie Zespołu Ekspertów Prawnych.

Rozmowa o niezgodzie na determinizm kulturowy, korzeniach populizmu oraz miejscu kultury w polityce populistycznej. Czy w oparciu o hasła narodowo-religijne można odbudować wspólnotę? Paweł Marczewski rozmawia z historykiem idei prof. Leszkiem Koczanowiczem.

Pod koniec marca Eurostat opublikował najnowszą prognozę demograficzną dla EU i krajów członkowskich. Zgodnie z obliczeniami unijnego urzędu statystycznego Polska znalazła się w grupie 13 krajów europejskich, w których do 2050 roku na każdą osobę w wieku 65+ będą przypadały mniej niż dwie osoby w wieku produkcyjnym. To oznacza, że już dziś powinniśmy przygotować się na głębokie zmiany gospodarcze i społeczne, jakie pociągnie za sobą tak duża zmiana w strukturze ludności.

O tym, jak nie poddać się fatalistycznym wizjom przyszłości, myśleć o niej konstruktywnie i przełożyć te myśli na działania; o tym, jak projektować działania protopijne, czyli stopniowo ulepszające rzeczywistość oraz o przykładach protopii w polskich miastach – z Joanną Erbel, autorką nominowanej do finału Nagrody im. Marcina Króla 2023 książki „Wychylone w przyszłość. Jak zmienić świat na lepsze” wydawnictwa Wysoki Zamek, rozmawia Alicja Zaczek-Żmijewska.

Zespół Ekspertów Prawnych przygotował list do Komitetu Ministrów Rady Europy, w którym apeluje o zapewnienie Polakom prawa – obecnie łamanego – do uczciwego procesu gwarantowanego przez Europejską Konwencję Praw Człowieka. I przypomina, że w Polsce nie brakuje organizacji prawniczych i obywatelskich, które nie ustają w walce o przywrócenie praworządności.

Łamanie praw uczniów to nie marginalny przypadek w polskiej szkole, ale codzienność. Czy uczniowie znają swoje prawa? W jakich obszarach są one najczęściej łamane? Do kogo uczniowie zgłaszają się, gdy dzieje się coś niepokojącego? I wreszcie: co uczniowie mogą zrobić, aby ich prawa były bardziej respektowane? W kolejnym odcinku podcastu Batory w Polityce Alicja Zaczek-Żmijewska rozmawia z Łukaszem Korzeniowskim, prezesem Stowarzyszenia Umarłych Statutów.

Budujemy szeroką koalicję organizacji i ruchów społecznych na rzecz obywatelskiego projektu naprawy Trybunału Konstytucyjnego. Poprosimy o poparcie reprezentantów i reprezentantki organizacji i ruchów społecznych, które zajmują się całą gamą działań – od edukacji, poprzez ochronę środowiska, aż do wspierania osób w kryzysie bezdomności. Chcielibyśmy, aby przygotowany przez nas projekt ustawy o Trybunale Konstytucyjnym cieszył się poparciem organizacji społeczeństwa obywatelskiego jako ponadpartyjna, apolityczna propozycja reformy instytucji państwa w zgodzie z Konstytucją i zasadami legalizmu.

Czy Unia Europejska potrzebuje własnej armii? Jak w tym kontekście oceniać zapowiedzi ministra Mariusza Błaszczaka, że Polska do 2035 roku wyda z budżetu na zbrojenia 640 mld zł, do tego kilkaset miliardów z pożyczek pod obligacje, co razem daje fantastyczną sumę około biliona złotych w ciągu 12 lat? O marzeniach o bezpieczeństwie i ich cenie rozmawia Łukasz Pawłowski z dr. Piotrem Łukasiewiczem, analitykiem ds. bezpieczeństwa i spraw międzynarodowych w Polityce Insight, pułkownikiem rezerwy Wojska Polskiego i byłym ambasadorem RP w Afganistanie.

Ogłosiliśmy dziś listę 30 organizacji społecznych, które otrzymały dotacje z Funduszu solidarności z Ukrainą, w którym oferujemy pomoc organizacjom podejmującym działania na rzecz adaptacji i integracji uchodźców i uchodźczyń w środowisku lokalnym poprzez tworzenie miejsc i przestrzeni sprzyjających wzajemnemu poznawaniu się i akceptacji oraz zapobiegania konfliktom na tle kulturowym i dyskryminacji.

Samodzielność kompetencyjna gmin spadła w okresie 2014–2021. Odbyło się to głównie metodą małych kroków, pozbawiających gminy fragmentów decyzyjności. Jak wyglądają kompetencje samorządów? Na ile finanse lokalne są oddane do dyspozycji autonomicznej samorządu, a na ile są „pieniędzmi znaczonymi”? I jak realnie wykonywane są zadania samorządu? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Martą Lackowską, współautorką Indeksu Samorządności. 2023.

Kiedy rozwój technologiczny w obszarze sztucznej inteligencji nabrał tempa niektórzy chcą go zatrzymać. To duża naiwność i chybiony pomysł na rozwiązanie problemu. Zamiast odwracania biegu rzek, potrzebujemy większej kontroli i więcej demokracji. Tam gdzie działają niezależne instytucje, tam też istnieje szansa, że postęp technologiczny się „ucywilizuje”.

Wydany przez Open Society Foundations raport International System Change Compass: The Global Impications of Achieving European Green Deal zwraca uwagę ambitnymi, a jednocześnie realistycznymi z geopolitycznego punktu widzenia założeniami. Przede wszystkim skłania do bliższego przyjrzenia się globalnemu Południu.

Jakie są konsekwencje agresji Rosji przeciwko Ukrainie dla polityki Niemiec w wymiarze polityki bezpieczeństwa, stosunków z Rosją i USA, zbrojeń, polityki energetycznej i relacji z Chinami? Dlaczego wydarzenia ostatniego roku są punktem zwrotnym (Zeitenwende) i najgłębszą cezurą w niemieckiej polityce ostatnich dekad wykraczającą daleko poza turbulencje spowodowane fiaskiem Ostpolitik oraz co to oznacza dla Polski? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z Piotrem Burasem, dyrektorem warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR).

W pierwszym odruchu wypada potwierdzić tytułowe pytanie. Z podobnego założenia zdają się również wychodzić autorzy najnowszej nowelizacji ustawy o referendum lokalnym. Przewidzieli oni m.in. obniżenie progów frekwencji wymaganych do uznania ważności referendów, zarówno tych tematycznych, jak i odwoławczych. Jest to jednak droga na skróty i może się okazać, że na jej końcu nie będzie więcej demokracji. Szkoda też, że Senat nie zdecydował się na przeprowadzenie dyskusji o tym, jak te przepisy poprawić i w miejsce zgłoszenia nowych i lepszych propozycji wybrał odrzucenie jej w całości.

Raport poświęcony jest konsekwencjom agresji Rosji przeciwko Ukrainie dla polityki Niemiec w wymiarze polityki bezpieczeństwa, stosunków z Rosją i USA, zbrojeń, polityki energetycznej i relacji z Chinami. Piotr Buras, dyrektor warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) pokazuje, dlaczego wydarzenia ostatniego roku są punktem zwrotnym (Zeitenwende) i najgłębszą cezurą w niemieckiej polityce ostatnich dekad wykraczającą daleko poza turbulencje spowodowane fiaskiem Ostpolitik.

Eksperci forumIdei Fundacji Batorego opracowali Indeks Samorządności. To pierwsza próba kompleksowego uchwycenia zmian siły samorządu lokalnego oraz relacji rząd-samorząd na przestrzeni ostatnich lat (2014-2021). Indeks ilustruje alarmujący proces recentralizacji dotykający różne obszary polskiej samorządności. Kolejne edycje Indeksu Samorządności umożliwią systematyczną ocenę sfery życia o kluczowym znaczeniu dla jakości życia mieszkańców i mieszkanek Polski oraz dla kondycji polskiej demokracji.

Przez lata europejskie elity narzekały na brak angażowania się Stanów Zjednoczonych w wysiłki na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi. Prezydent Joe Biden, nie tylko na nowo związał Stany Zjednoczone Umową Paryską, ale też naprawdę dokonał niezwykłego przyspieszenia w przestawianiu amerykańskiej gospodarki na zielone technologie. Przyjęcie za oceanem Inflation Reduction Act (IRA) stworzyło nadzwyczaj dogodne warunki do rozwoju zielonego przemysłu w USA, ale jednocześnie przyprawia o ból głowy europejską klasę polityczną. Teraz zaczęliśmy obawiać się, że aktywność amerykańska wyssie z Unii zielone i innowacyjne pomysły, a może nawet cały innowacyjny przemysł.

W dniach 3-4 kwietnia w Sopocie podczas III Samorządowego Kongresu Finansowego spotkają się przedstawiciele_lki rządu, samorządów, biznesu, nauki i organizacji społecznych. Fundacja jest Partnerem merytorycznym wydarzenia. Szczególnie gorąco zapraszamy na organizowane przez nas sesje: „Powrót centralizacji. Indeks relacji rząd-samorząd”, podczas której po raz pierwszy publicznie zaprezentujemy „Indeks Samorządności” opracowany przez ekspertów Fundacji Batorego oraz na spotkanie „Śniadania Obywatelskie jako skuteczna i atrakcyjna forma konsultacji społecznych”.

Polacy wykazali się ogromną mobilizacją i zaangażowaniem w pomoc osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie. Dlaczego znajomość lokalnego kontekstu jest ważna, jeśli chodzi o działalność dużych organizacji humanitarnych w Polsce? Czy można spodziewać się bardziej kompleksowej polityki państwa w integracji uchodźców? Rozmowa dr. Pawła Marczewskiego z dr Karoliną Podgórską na temat wniosków z raportu „Polska Szkoła Pomagania” opisującego doświadczenia organizacji społecznych w pomaganiu uchodźcom.

Warszawskie Biuro ECFR szuka aktywnej, dobrze zorganizowanej i komunikatywnej osoby interesującej się polityką zewnętrzną UE, posiadającej umiejętności w zakresie komunikacji i mediów społecznościowych. Zgłoszenia przyjmujemy do 6 kwietnia.

Kapituła Nagrody im. Marcina Króla wybrała pięć książek-finalistek drugiej edycji Nagrody za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. Książkę-laureatkę, której autor otrzyma 50 000 zł, poznamy 25 maja.

W czerwcu 2021 roku weszły w życie zmiany prawne usprawniające funkcjonowanie młodzieżowych rad gmin. Ustawodawca wyposażył je w konkretne uprawnienia, m.in. obowiązek konsultowania uchwał dotyczących młodzieży. Jakie są dobre praktyki młodzieżowych rad? Jak poradziły sobie w pandemii oraz jaki jest ich stosunek do „wielkiej polityki”? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z Karoliną Pawlak, koordynatorką projektów Fundacji Civis Polonus oraz Przewodniczącą Komisji Rewizyjnej Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych PROM.

Modele generatywne sztucznej inteligencji (AI) to tektoniczna zmiana w krajobrazie technologii, ale też potężne implikacje dla społeczeństwa obywatelskiego. Choć jest szansa, że generatywna AI może przyczynić się do rozwoju technologicznego, a tym samym do rozwiązania licznych problemów, to jednocześnie niesie ona ze sobą zagrożenia, które wymagają poważnej uwagi.

W Trybunale Konstytucyjnym czeka, skierowana tam przez prezydenta Dudę, ustawa reformująca postępowanie dyscyplinarne sędziów, od przyjęcia której zależy przyznanie Polsce środków na realizację KPO. Jednak w Trybunale trwa pat, a ustawa staje się przedmiotem politycznych przepychanek. O skutkach klinczu, zakończonej kadencji Julii Przyłębskiej oraz o obywatelskim projekcie ustawy o TK Krzysztof Izdebski rozmawia z Marcinem Matczakiem, członkiem Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego.

Rok po pełnoskalowej inwazji wojsk rosyjskich na Ukrainę i wybuchu spowodowanego przez nią kryzysu wymuszonej migracji ukazał się ważny raport Polska szkoła pomagania, przygotowany przez badaczki i badaczy związanych z Konsorcjum Migracyjnym, w którym zrzeszonych jest szereg organizacji z całej Polski pomagających uchodźcom i migrantom.

Nowelizacja Kodeksu wyborczego została odrzucona przez Senat i teraz ponownie trafi do Sejmu. O sensie tych zmian oraz powodach, dlaczego powinna zostać zawetowane przez prezydenta, rozmawia dr Łukasz Pawłowski z prof. Jackiem Raciborskim, członkiem Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego.

W końcu stycznia, w Centrum Nauki Kopernik odbył się „Szczyt Edukacyjny” zorganizowany przez Sieć Organizacji Społecznych dla Edukacji (SOS dla Edukacji). Szczyt miał na celu sformułowanie propozycji konkretnych rozwiązań organizacyjnych i prawnych, które miałyby służyć realizacji postulatów zawartych w Obywatelskim Pakcie dla Edukacji – wizji rozwoju polskiej oświaty.

W pierwszą rocznicę pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę rozmawiamy o globalnym znaczeniu, jakiego nabrała ta wojna. Jaką pozycję wobec niej zajmują obecnie USA, Chiny, Globalne Południe i Europa? Czy jako symboliczny Zachód zdajemy ten historyczny egzamin? Czy polskie elity zdają sobie sprawę ze stawki zmagań, które toczą się za naszą wschodnią granicą? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z Łukaszem Pawłowskim oraz Edwinem Bendykiem o sprawach międzynarodowych, z polskiej perspektywy.

Obchodząc rocznicę niesprawiedliwej i niesprowokowanej inwazji na Ukrainę oraz potępiając ciągłą agresję rosyjskiego reżimu, pozostajemy zaangażowani we wspieranie niezależnej Ukrainy.

Michalina Łabacz zachęca do przekazania 1,5% podatku Fundacji Batorego. Dołącz i wspieraj z nami demokrację i równe prawa w Polsce!
KRS: 0000101194

Przedstawiamy oświadczenie w sprawie fałszywych informacji i godzących w dobre imię Fundacji insynuacji sformułowanych w materiałach nadawanych przez Telewizję Polską nt. prowadzonego przez nas programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy.

Andrzej Chyra zachęca do przekazania 1,5% podatku Fundacji Batorego. Dołącz i wspieraj z nami demokrację i równe prawa w Polsce!
KRS: 0000101194

Poznaliśmy dwadzieścia tytułów książek nominowanych do Nagrody im. Marcina Króla. Nagroda przyznawana jest za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. Pięć książek-finalistek poznamy w połowie marca, a książkę-laureatkę pod koniec maja.

Laureaci Super Samorząd i Super Głos zostali wybrani z grona 180 uczestników ubiegłorocznej edycji akcji Masz Głos. Nagrodę otrzymały organizacje społeczne i nieformalne grup mieszkańców oraz władz samorządowych, które w tandemie i po partnersku współpracowały przy realizacji oddolnych inicjatyw poprawiających funkcjonowanie lokalnych społeczności. Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się 21 lutego o 12:00.

SOS dla Edukacji od dwóch lat działa na rzecz przemyślanych zmian w oświacie. W gronie organizacji społecznych podjęto prace nad Obywatelskim Paktem dla Edukacji. Rozmowa dr Łukasza Pawłowskiego z Alicją Pacewicz oraz Łukaszem Korzeniowskim o propozycjach niedawno zakończonego Szczytu Edukacyjnego.

Zostali wybrani z grona 180 grup uczestniczących w ubiegłorocznej edycji akcji Masz Głos. Już 14 lutego dowiemy się, kto z nich jest laureatem nagrody Super Samorząd, a kto laureatem nagrody Super Głos. Uroczystość wręczenia nagród 21 lutego.

W związku z nieprawdziwą informacją podaną 2 lutego przez ministra Przemysława Czarnka w programie Bronisława Wildsteina „O co chodzi” w TVP Info o rzekomym otrzymaniu przez Fundację „od PKN Orlen w latach 2010-2015 siedmiu milionów złotych bez jakichkolwiek zobowiązań” kierujemy do ministra wezwanie do przeprosin za naruszenie dóbr osobistych, a do mediów powielających tę nieprawdziwą informację, żądanie sprostowania w trybie ustawy o prawie prasowym.

Sejm z półrocznym opóźnieniem zajął się ustawą, która ma wdrożyć w Polsce unijną Dyrektywę work-life balance. Jej najważniejszym celem jest osiągnięcie większej równości na rynku pracy między kobietami i mężczyznami poprzez sprawiedliwszy podział obowiązków opiekuńczych nad dziećmi.

Zapraszamy organizacje społeczne, które podejmują działania na rzecz adaptacji i integracji uchodźców i uchodźczyń w środowisku lokalnym do składania wniosków o dotację w Funduszu Solidarności z Ukrainą. Dotacje w wysokości maksymalnie do 60 tys. zł otrzymać można na działania w społecznościach lokalnych, szczególnie w mniejszych ośrodkach miejskich i na terenach wiejskich, działania integrujące i włączające osoby i grupy z doświadczeniem uchodźstwa i działania skierowane do społeczności przyjmującej np. informacyjne i aktywizujące. Na wnioski czekamy do 28 lutego.

Ukazała się nowa edycja Indeksu Percepcji Korupcji Transparency International (Corruption Perception Index – CPI), partnera Fundacji Batorego w działaniach antykorupcyjnych. Polska po zeszłorocznej, krótkiej stabilizacji, znów obniżyła swój wynik – do 55 punktów i spadła w rankingu państw na 45 miejsce. To najgorsza ocena od 2012 roku.

Rozmowa o nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym, która została negatywnie oceniona przez Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego. Czemu nowelizacja nie spełnia standardów rzetelnej legislacji? Dlaczego uchwalone zmiany nie usuwają istoty naruszeń w zakresie niezależności sądownictwa oraz nie spełniają nawet minimalnych wymogów przewidzianych w kamieniach milowych? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Agnieszką Frąckowiak-Adamską.

W ramach konkursu organizacje społeczne mogą pozyskać środki na realizację międzynarodowych inicjatyw służących wymianie wiedzy i doświadczeń. Konkurs organizowany jest przez Operatorów dwóch programów Aktywni Obywatele: Funduszu Krajowego oraz Funduszu Regionalnego.

Pośpiesznym i nieprzemyślanym zmianom w Kodeksie wyborczym procedowanym obecnie przez Parlament sprzeciwia się wiele organizacji społecznych! Przedstawiamy stanowisko Fundacji Batorego oraz innych 47 organizacji.

Zespół Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego wyraża zaniepokojenie zmianami prawa wyborczego projektowanymi przez rządzący obóz Zjednoczonej Prawicy. Zmiany kodeksu wyborczego bywają konieczne, ale zawsze wymagają szczególnej rozwagi, starannych eksperckich analiz i możliwie szerokiego konsensu głównych sił politycznych.

Apelujemy, zwłaszcza do Senatu, o przyjęcie systemowych rozwiązań prawnych dotyczących statusu sędziów powołanych przez niespełniającą wymogów niezależności KRS, które sprawią, że wykonane zostaną w duchu lojalności zobowiązania międzynarodowe dotyczące niezależności sądownictwa, którymi Polska jest związana.

Wybory do Sejmu RP i Senatu RP decydują o tym, kto będzie kontrolował parlament i rząd, a w konsekwencji, jak będzie stanowione i wykonywane prawo. Frekwencja wyborcza w tych elekcjach oscyluje w okolicach 47%, co przekłada się na kilkanaście milionów głosujących, z tego kilkaset tysięcy za granicą. O napiętym kalendarzu wyborczym, informowaniu o wyborach, jakości i organizacji pracy obwodowych komisji wyborczych oraz systemie szkoleń – pisze w komentarzu forumIdei dr hab. Bartłomiej Michalak.

Na początku stycznia 2023 roku na stronach RCL pojawiła się szósta wersja projektu wdrażającego dyrektywę w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Póki co, projekt utknął na etapie prac rządowych. Rząd zamiast go ulepszać, z wersji na wersję go pogarsza. Wątpię, czy zostanie uchwalony w tej kadencji Sejmu. Tymczasem dyrektywa unijna jest stosowana bezpośrednio i brak jej implementacji lub wadliwa implementacja naraża państwo na procesy z sygnalistami, którzy mogliby przez to ucierpieć – pisze Grzegorz Makowski na bloguIdei.

Pod koniec listopada 2022 roku na stronie Ministerstwa Finansów pojawiła się optymistycznie brzmiąca informacja zatytułowana: Stabilna sytuacja finansowa samorządów po III kwartale 2022 r. Użyte tu określenia „stabilna sytuacja” oraz „dobra sytuacja” są przesadnie optymistyczne. Obserwowany obraz kojarzy się raczej z utrzymującą się stagnacją, a w przypadku niektórych wskaźników, ze stopniowym ich pogarszaniem się – piszą w analizie dla forumIdei dr Julita Łukomska oraz prof. Paweł Swianiewicz.

22 grudnia 2022 roku grupa posłów PiS złożyła w Sejmie projekt nowelizacji Kodeksu wyborczego i niektórych innych ustaw. Proponowane zmiany, jak przekonują autorzy projektu, mają zapewniać jak najwyższy poziom frekwencji wyborczej w nadchodzących wyborach. Dlaczego eksperci oceniają ten projekt negatywnie? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Krzysztofem Urbaniakiem, współautorem opinii o projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw.

Przedstawiamy opinię Adama Gendźwiłła, Jacka Hamana i Krzysztofa Urbaniaka o procedowanym właśnie w Sejmie poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw. Eksperci wskazują główne problemy, jakie rodzi projekt: tryb procedowania zmian, brak oszacowania kosztów i efektywności, nadmierne obciążenie komisji obwodowych, zmiany w zasadach kontroli obywatelskiej, zmiana reguł agitacji wyborczej i zaniechanie ustawodawcze: brak korekty demograficznej.

Propozycje zmian w Kodeksie Wyborczym zwykle przychodzą niedopracowane, spóźnione i nie w porę, bo zainteresowanie polityków prawem wyborczym nieproporcjonalnie wzmaga się przed nadchodzącymi wyborami.

Czy Julia Przyłębska została prawidłowo wybrana na stanowisko Prezesa Trybunału Konstytucyjnego? Jak ocenić projekt nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Moniką Florczak-Wątor z Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego.

Najnowszy poradnik Pracowni Samorządowej dla radnych, wójtów, burmistrzów: jak w czasach kryzysu rozwiązywać problemy w nowy, otwarty i partycypacyjny sposób. „Zaprojektuj rozwiązanie” pokazuje
znaczenie procesu, działania w grupie i przekraczania indywidualnych ograniczeń przez dialog z otoczeniem.

Dzień 9-go grudnia, to ustanowiony przez ONZ w 2003 roku Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Korupcji. Podobnie jak światowe dni walki z rakiem, cukrzycą, czy inne tego rodzaju dni, nie służy on raczej świętowaniu, ale przypomnieniu, że takie zjawiska istnieją, są groźne i nie da się ich nigdy w pełni wyeliminować z naszego życia – pisze na #blogIdei Grzegorz Makowski.

Dostęp do informacji o tożsamości beneficjentów rzeczywistych jest kluczowy dla przeciwdziałania korupcji oraz walki z praniem brudnych pieniędzmi. Konsekwencje orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości z 22 listopada 2022 r. mogą stanowić zagrożenie dla tych prowadzenia tych działań – pisze na #blogIdei Krzysztof Izdebski.

Co łączy populistycznych polityków? Jakie są rodzaje populizmu oraz jego przyczyny? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z antropologiem politycznym prof. Janem Kubikiem o wynikach badań nad populizmem przeprowadzonych przez badaczy z siedmiu europejskich uniwersytetów w ramach projektu POPREBEL.

Wspólnie z inicjatywą „Nasz Rzecznik”, OFOP i innymi organizacjami społecznymi zwracamy się z prośbą o wyjaśnienie przyczyn odwołania dr Hanny Machińskiej ze stanowiska Zastępczyni RPO. Działania Pani Doktor stanowiły bowiem dowód wiarygodności i otwartości urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich, a jej troska o tych, którzy znaleźli się w najtrudniejszej sytuacji budowała zaufanie do tej instytucji.

Julia Przyłębska została powołana na stanowisko Prezesa TK z naruszeniem przepisów, co rodzi pytanie o to, czy jej wybór był ważny. Pomijając nawet te uzasadnione wątpliwości, jej kadencja upływa 20 grudnia 2022 r. i nie będzie miała możliwości ponownego ubiegania się o tę funkcję – piszą eksperci i ekspertki z Zespołu Ekspertów Prawnych.

Raport z badania jakościowego przeprowadzonego przez ośrodek Młodzi w Centrum Lab Uniwersytetu SWPS oraz forumIdei Fundacji Batorego. Wywiady z młodymi ludźmi, na analizie których opiera się raport dotyczyły ścieżek wiodących do zaangażowania społecznego, ich oceny form zaangażowania, w tym działań lokalnych, społecznych i politycznych, oraz definiowania i oceny demokracji.

W dokumencie końcowym zapisano zobowiązanie do ograniczenia użycia węgla, a nie jego eliminację, ani też eliminację paliw kopalnych, do czego wiele państw dążyło. Odegrały tu rolę największe państwa: Chiny, Rosja i petro-państwa (Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie) – o COP27 rozmawiają Patrycja Sasnal i Edwin Bendyk w najnowszym odcinku podcastu Batory w Polityce.

Organizacje społeczne zajmujące się różnymi aspektami wyborów – w tym Fundacja Batorego – wysłały list do OBWE, zachęcający do wysłania do Polski pełnej misji obserwacyjnej, która przyjrzy się nie tylko wydarzeniom w dniu głosowania i w trakcie kampanii wyborczej, lecz również wszystkiemu, co ma miejsce na długo przed jej oficjalnym rozpoczęciem.

Na podpis Prezydenta czeka ustawa zmieniająca termin wyborów samorządowych. Jest ona odpowiedzią na szereg problemów zgłaszanych w debacie publicznej od dłuższego czasu. Niestety, odpowiedzią zupełnie nieadekwatną. Na podstawie trafnie opisanej diagnozy podjęto kroki, które nie rozwiązują wskazywanych problemów, lecz przesuwają je o pół roku – pisze w komentarzu forumIdei dr hab. Jarosław Flis.

Jakie tematy były kluczowe w kampanii wyborczej w wyborach do Kongresu? Czy Donald Trump, który zapowiedział swój start w wyborach prezydenckich w 2024 roku, ma jeszcze szanse na powrót do Białego Domu? Czy w Partii Republikańskiej szykują się przetasowania? Co wybory oznaczają dla Polski i Europy w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę? A także o polaryzacji w USA oraz lekcjach dla Polski rozmawia Krzysztof Izdebski z Łukaszem Pawłowskim.

Konstanty Gebert za książkę „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło”, został laureatem Nagrody im. Beaty Pawlak 2022 za najlepszą publikację na temat innych kultur, religii i cywilizacji. Nagroda o wartości 10 000 zł przyznawana jest z Funduszu im. Beaty Pawlak prowadzonego przez Fundację im. Stefana Batorego. Nagrodę wręczono w tym roku po raz 20.

Minister ds. europejskich Szymon Szynkowski vel Sęk kontynuuje rozmowy w Brukseli by odblokować środki z KPO. Czy poza problemami z przestrzeganiem praworządności są inne kwestie, które stoją na przeszkodzie, aby do Polski popłynęło 35,4 mld euro? Na czym polegają kamienie milowe opisane w KPO? Jakie są scenariusze losów KPO dla Polski? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z europosłem Janem Olbrychtem.

Zorganizowana 25 października pod auspicjami niemieckiego kanclerza oraz Komisji Europejskiej berlińska debata na temat odbudowy Ukrainy prezentowana była swego rodzaju jako ekspercki „warsztat”, bez zapowiedzi nowych obietnic finansowych dla Kijowa. Pomimo to, śledząc przebieg dyskusji można mieć poczucie niedosytu – uprawnionego zwłaszcza wówczas, kiedy rozumie się konieczność wypracowania klarownej formuły wsparcia już teraz.

Pojawiają się wątpliwości, czy aktualny stan polskiego wymiaru sprawiedliwości, będący następstwem reformy zapoczątkowanej w 2015 roku, gwarantuje pełną realizację prawa do sądu na poszczególnych etapach procesu wyborczego. Agata Pyrzyńska w analizie wyszczególnia te etapy i czynności, w których naruszenie konstytucyjnego standardu prawa do sądu może powodować daleko idące konsekwencje dla ważności procesu wyborczego.

Technologie stały się trwałym, a nawet w niektórych obszarach dominującym, elementem życia publicznego. Ten trend widoczny jest również w Polsce, i co jeszcze ważniejsze – będzie nabierał znaczenia w kolejnych miesiącach. Przed polskim rządem wyzwanie w postaci wdrożenia przepisów dotyczących m.in. aktów o rynkach i usługach cyfrowych (Digital Markets Act, Digital Services Act). Ta ostatnia regulacja jest szczególnie istotna, gdyż bezpośrednio będzie wpływać na wolność debaty w internecie – pisze na bloguIdei Krzysztof Izdebski.

Jakie wyzwanie niesie kryzys energetyczny dla małych gmin w Polsce? W jaki sposób mogą one oszczędzać energię oraz jak rozmawiać na ten temat z lokalną społecznością? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z Joanną Wons-Kletą, wójtką gminy Pawonków oraz uczestniczką Pracowni Samorządowej Fundacji Batorego.

Naczelny Sąd Administracyjny wydał dziś wyrok w sporze między Fundacją Batorego a Fundacją Ordo Iuris, który może wpłynąć na sytuację wielu fundacji w Polsce. Zdaniem NSA – niezależnie od tego, czy fundacja prowadzi swoje działania wyłącznie ze środków własnych, zbiórek publicznych lub darowizn od osób i instytucji prywatnych – można przyjąć, że wykonuje zadania publiczne i w związku z tym jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznej.

Poznaliśmy pięć tytułów nominowanych do tegorocznej Nagrody im. Beaty Pawlak przyznawanej autorom_kom najlepszych publikacji na temat innych kultur, religii i cywilizacji. Nagroda przyznawana jest z Funduszu utworzonego w 2003 roku z darowizny zapisanej w testamencie przez Beatę Pawlak – dziennikarkę i pisarkę, która zginęła w zamachu terrorystycznym na indonezyjskiej wyspie Bali 12 października 2002 roku.

Od jakości i dostępności podstawowych usług społecznych – ochrony zdrowia, edukacji i mieszkalnictwa – zależy, czy polskie społeczeństwo nie odwróci się od wspierania uchodźców wojennych, którzy znaleźli się w naszym kraju – pisze w komentarzu Paweł Marczewski.

Dziś wspominamy dziennikarkę i pisarkę Beatę Pawlak. Zginęła 20 lat temu, 12 października 2002 roku na Bali jako jedna z 200 ofiar zamachu terrorystycznego.

Kapituła Funduszu im. Olgi i Jerzego Krzyżanowskich zdecydowała, komu przekazuje stypendia. Trafią one do trzech sołtysek – wszystkie są związane ze środowiskiem akcji Masz Głos. Wybór nie był łatwy – wnioski złożyło 45 kandydatek.

Do publicznych konsultacji przekazany został projekt ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej przygotowany w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. W projekcie utrzymana została – nieznana Konstytucji RP – konstrukcja stanów quasi-nadzwyczajnych: zagrożenia i pogotowia, na której opiera się cała koncepcja ustawy – pisze w analizie prof. Hubert Izdebski.

22 września uroczyście wręczyliśmy Nagrodę im. Olgi Kersten-Matwin. Wydarzeniu towarzyszyła dyskusja „Nieobecna. Polska polityka migracyjna”, w której udział wzięła Aleksandra Chrzanowska (tegoroczna Laureatka), Maria Złonkiewicz (zeszłoroczna Laureatka) oraz Magdalena Biejat (posłanka na Sejm RP, Lewica) i Michał Szczerba (poseł na Sejm RP, Platforma Obywatelska).

Pozytywny stosunek Polaków do korzystania z energii atomowej utrzymuje się na wysokim poziomie. W 2016 roku było to 61 proc. społeczeństwa, teraz – 64 proc. Przyczyną takiego nastawienia jest obecnie wzrost cen i chęć pełnego uniezależnienia się energetycznego od Rosji. Niemniej, podnoszenie tematu elektrowni atomowych, jako rozwiązania na już, nie ma sensu. Musi minąć kilkanaście lat, zanim Polska będzie mogła włączyć reaktory – pisze na bloguIdei Urszula Schwarzenberg-Czerny.

We Francji nastąpiła niespotykana sytuacja: po ostatnich wyborach zarówno stanowiska premierki, marszałkini izby niższej, jak i szefowej klubu partii prezydenckiej przypadły kobietom. Pani premier Élisabeth Borne jest de facto równocześnie szefową rządu oraz superministrą ekologii. Ekologią ma zajmować się nie tylko pozostała siódemka ministrów i sekretarzy stanu, lecz… cały rząd. Jak zmieni to Francję? Analiza Oliviera Schneidera i Miłosza Tatary.

Krytycznie oceniamy złożony w Sejmie przez posłów Prawa i Sprawiedliwości projekt specjalnej ustawy, której przyjęcie miałoby skutkować przesunięciem terminu wyborów władz samorządowych z jesieni 2023 na wiosnę 2024 roku. W naszym przekonaniu wydłużenie kadencji powszechnie wybieranych organów o arbitralnie ustalony okres narusza konstytucyjną zasadę kadencyjności – piszą eksperci i ekspertki z naszego Zespołu Ekspertów Prawnych i Zespołu Ekspertów Wyborczych.

Aleksandra Chrzanowska, członkini Zarządu Stowarzyszenia Interwencji Prawnej oraz Joanna Talewicz, prezeska Zarządu Fundacji w Stronę Dialogu zostały Laureatkami Nagrody im. Olgi Kersten-Matwin przyznawanej za działania na rzecz osób z doświadczeniem uchodźstwa i przymusowej migracji, szczególnie dzieci i młodzieży, przebywających w Polsce.

Wydarzenia ostatnich kilku lat pokazały, że pluralizm polityczny, jawność, uczciwość oraz równość szans wyborczych, będące podstawowymi miernikami jakości demokracji, nie są dane raz na zawsze i mogą być zagrożone. Równe warunki dla rywalizujących ze sobą podmiotów dotyczą równych praw i szans w finansowaniu kampanii wyborczej, dostępu do mediów i równego traktowania przez państwo – pisze w analizie forumIdei dr Marcin Walecki.

Wszystko wskazuje na to, że po wyborach we Włoszech będziemy mieli do czynienia z koalicją partii prawicowych. Co jest źródłem popularności Braci Włochów i dlaczego Włosi uważają, że należy oddać im władzę? Czy od nowego rządu należy spodziewać się zmiany polityki wobec Unii Europejskiej oraz Rosji? Czy zwrot Włoch w prawą stronę będzie początkiem szerszego trendu w Europie? Najnowsza rozmowa Łukasza Pawłowskiego z prof. Janem Zielonką o zbliżających się wyborach we Włoszech 25 września.

Bez dobrej administracji trudno oczekiwać, że państwo nie tylko będzie zdolne do modernizacji i odpowiedzi na cywilizacyjne wyzwania w dłuższej perspektywie, ale i właściwej reakcji na kryzysy i zagrożenia, które pojawiają się tu i teraz – pisze na bloguIdei Grzegorz Makowski.

Lublin wydaje się modelowym miastem, jeśli chodzi o współpracę między władzami samorządowymi a organizacjami pozarządowymi. Współpraca ta szczególnie się zacieśniła po rosyjskiej agresji na Ukrainę. Jakie są bariery takiej współpracy i jak je przezwyciężono? Czego miasto się może nauczyć od organizacji, a czego organizacje ze współpracy z władzami? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z Anną Dąbrowską, prezeską Homo Faber oraz Krzysztofem Stanowskim, dyrektorem Centrum Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miasta Lublin.

Poszukujemy energicznej, sumiennej, dobrze zorganizowanej osoby interesującej się finansowymi aspektami funkcjonowania organizacji pozarządowych w Polsce, której bliska jest misja i wartości Fundacji Batorego i która chce zdobywać doświadczenie zawodowe w programie dotacyjnym wspierającym organizacje społeczne w Polsce. Oferujemy ciekawą, pełną wyzwań pracę na stanowisku koordynatora/ki ds. finansów w wymiarze pełnego lub części etatu w trybie stacjonarnym, hybrydowym lub zdalnym.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod koniec sierpnia br. ogłosiło konkursu na dyrektora Muzeum Sztuki w Łodzi. Pojawiła się szansa na zażegnanie kryzysu, jaki w ciągu zaledwie kilku miesięcy udało się wywołać rządzącym. Pod jednym warunkiem jednak: sam konkurs będzie dobrze zorganizowany oraz wybrana zostanie osoba, której wiedza i kompetencje będą gwarantowały dobre prowadzenie jednej z najważniejszych instytucji kultury nie tyko w Polsce, ale w całym naszym regionie – pisze na bloguIdei Piotr Kosiewski.

Fundusz im. Olgi i Jerzego Krzyżanowskich został utworzony w celu wspierania aktywności kobiet angażujących się w działania na rzecz lokalnych wspólnot samorządowych. W tym wpisie znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania w związku z tym Funduszem. Wnioski można składać do 7 września.

Kapituła Nagrody im. Olgi Kersten-Matwin ogłasza nominacje do Nagrody w 2022 za działania na rzecz uchodźców i uchodźczyń.

Implementacja dyrektywy work-life balance nie jest wielkim przewrotem, ale raczej znaczącym krokiem w dobrą stronę. Niedobrze by było, gdyby polski rząd zwlekał nawet z takim drobnym krokiem o wiele dłużej – pisze na bloguIdei Paweł Marczewski.

Ukraina świętuje 24 sierpnia 31. rocznicę ogłoszenia niepodległości. Tego samego dnia minie pół roku od agresji Rosji, która miała ograniczyć tę niepodległość i pozbawić ukraiński naród suwerenności. Choć ciągle nie wiadomo, jaki będzie wynik wojny, Ukraina przetrwała jako państwo. Ukraińskie społeczeństwo jest zintegrowane bardziej niż kiedykolwiek, zdecydowana większość Ukraińców patrzy z optymizmem w przyszłość i wierzy w zwycięstwo w walce z Rosją – pisze Edwin Bendyk na bloguIdei.

W najnowszym podcaście prof. Ewa Łętowska w rozmowie z Krzysztofem Izdebskim ocenia opracowany przez Zespół Ekspertów Prawnych projekt ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oraz projekt ustawy wprowadzającej ustawę o Trybunale Konstytucyjnym.

Poszukujemy firmy, która zajmie się prowadzeniem bufetu pracowniczego w naszym biurowcu przy ul. Sapieżyńskiej 10a. Bufet posiada zaplecze i jest w pełni wyposażony. Zapraszamy do kontaktu!

World Urban Forum 2022 w Katowicach, mimo całego swojego rozmachu, świetnej organizacji oraz obecności licznego grona praktyków i innowatorów z całego świata zostanie przeze mnie zapamiętane jako wydarzenie, na którym przede wszystkim zabrakło prawdziwych pytań i prawdziwych odpowiedzi – pisze na bloguIdei Artur Celiński.

Ukraińcy równolegle do działań zmierzających do pozyskania pieniędzy opracowali zasady ich wydawania. Warto śledzić, jak wdrażane są przedstawione propozycje, bo wydają się być modelowym rozwiązaniem przy okazji realizowania inwestycji w innych krajach – pisze na bloguIdei Krzysztof Izdebski.

Autorzy podsumowują obserwacje dotyczące zarówno niedawnego rozdania samorządom dotacji przyznawanych w ramach Polskiego Ładu, jak i wcześniejszych konkursów oraz łącznych danych odnoszących się do wszystkich przekazywanych dotacji.

Polska szkoła znalazła się w głębokim kryzysie, dlatego wspólnie z koalicją organizacji społecznych SOS dla Edukacji pracowaliśmy nad Obywatelskim Paktem dla Edukacji. Pakt przedstawia postulaty i rekomendacje dotyczące niezbędnych zmian w polskiej szkole, tak by odpowiadała na wyzwania XXI wieku.

Program Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy zakończył proces oceny wniosków w konkursie na dotacje instytucjonalne. Decyzją Komisji Programu – zgodnie z rekomendacją Komisji Konkursowej – dotacje na łączną kwotę 2 168 835 EUR otrzymają 22 organizacje.

Przedstawiamy przygotowany przez Zespół Ekspertów Prawnych obywatelski projekt Ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, który przywraca niezależność sądu konstytucyjnego, wprowadza mechanizmy zabezpieczające go przed zawłaszczeniem przez jedną opcję polityczną oraz czyni Trybunał bardziej przejrzystym i otwartym na obywatelki i obywateli.

Liberalizm przez dekady służył jako listek figowy dla ideologii uzasadniającej władzę silnych nad słabymi, uzasadnienia indywidualnego i klasowego egoizmu. I jest to bagaż, który musi obecnie zrzucić – pisze na bloguIdei Leszek Jażdżewski.

Do 15 sierpnia 2022 czekamy na zgłoszenia do drugiej edycji Nagrody im. Olgi Kersten-Matwin za działania prowadzone w Polsce na rzecz osób z doświadczeniem uchodźstwa i przymusowej migracji, szczególnie dzieci i młodzieży. Nagroda w wysokości 30 000 zł wypłacana jest rokrocznie, ze środków Funduszu im. Olgi Kersten-Matwin, utworzonego przy Fundacji im. Stefana Batorego.

Obywatelskie Forum Legislacji apeluje o podjęcie prac nad projektem przepisów o zmianie terminu wyborów samorządowych w trybie komisyjnym, z co najmniej 21-dniowym terminem konsultacji publicznych. Wzywa także do przeprowadzenia procesu legislacyjnego na poziomie parlamentarnym, w zwykłym trybie, podczas co najmniej kilku posiedzeń, dzięki czemu będzie możliwe uzupełnienie przedstawionych wcześniej opinii i konsultacji z najbardziej zainteresowanymi środowiskami.

W programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy uruchamiamy nowy konkurs dotacyjny „Media dla demokracji” skierowany do organizacji społecznych. Dotacje od 70 000 do 137 500 EUR można przeznaczyć na realizację działań służących wzmocnieniu mediów w Polsce – zwłaszcza lokalnych i obywatelskich, aby w sposób pełniejszy i bardziej skuteczny realizowały funkcje kluczowe z perspektywy współczesnej demokracji i ochrony porządku demokratycznego. Budżet konkursu to 750 000 EUR.

Mamy chyba dwa wyjścia – albo zupełnie zrezygnować z systemu oświadczeń majątkowych, albo go zaorać i wymyślić od nowa. Obecna sytuacja jest bowiem zbudowana na wielkim oszustwie, że taki system w ogóle istnieje. A to tylko i wyłącznie jego fasada – pisze na bloguIdei Krzysztof Izdebski.

W związku z wojną w Ukrainie, Polska jako największy sąsiad odgrywa i będzie odgrywać istotną rolę, jako kraj przyjmujący uchodźców, a później jako partner odbudowy Ukrainy po wojnie. W tych procesach już uczestniczą i będą uczestniczyć organizacje społeczne. Otrzymują one i będą otrzymywać fundusze na realizację projektów pomocowych. W interesie wszystkich jest, żeby te pieniądze nie były narażone na nadużycia i marnotrawione – pisze na bloguIdei Grzegorz Makowski.

Choć partia Emmanuela Macrona wygrała wybory, trudno uznać jej wynik za sukces. O tym z kim Ensemble! mogłaby wejść w koalicję, a także o wpływie wyników wyborów na politykę zagraniczną Francji – w kolejnym odcinku podcastu „Batory w Polityce” – z Aleksandrem Smolarem, byłym prezesem Fundacji im. Stefana Batorego rozmawia Łukasz Pawłowski.

Przedstawiamy sprawozdanie z działań Fundacji za 2021 rok. Zachęcamy do zapoznania się z podsumowaniem prac programów dotacyjnych (Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, Dotacje Fundacji Batorego, Fundusze Powierzone i Dla Białorusi), programu akcyjnego (Masz Głos, Masz Wybór) oraz programu eksperckiego (forumIdei Fundacji Batorego) i programów afiliowanych (Warszawskie Biuro ECFR oraz Regionalny Program Przeciwdziałania Uzależnieniom). Na końcu znajduje się streszczone sprawozdanie finansowe.

Za nami niezwykły majowy weekend w Zegrzu Południowym pod Warszawą, który spędziliśmy w gronie 140 osób: uczestników i uczestniczek akcji Masz Głos, koordynatorów/-ek i ekspertów/-ek. W czasie zlotu odbyły się dyskusje, warsztaty kompetencyjne i zajęcia z ekspertami-praktykami akcji. Odpowiadali oni między innymi o Żywej Bibliotece, przygotowywaniu strategii rozwoju sołectwa, animowaniu społeczności wiejskiej, prawach drzew. Polecamy relację!

Akceptacja Krajowego Planu Odbudowy dla Polski stała się faktem. Odkładając na bok dyskusje, czy Komisja Europejska postąpiła słusznie, należy wywrzeć presję na rząd, by wprowadził mechanizmy, które zagwarantują, że informacje o wydatkach ze środków Funduszu Odbudowy będą przejrzyste i dostępne dla ogółu obywateli – pisze na bloguIdei Krzysztof Izdebski.

Wyzwania systemowego wsparcia uchodźców na poziomie lokalnym i krajowym sformułowane w czasie Samorządowego Okrągłego Stołu zorganizowanego we Wrocławiu 8-9 maja 2022 roku zostały zebrane w „Białej księdze”. Eksperci z naszej Fundacji – razem z ponad 120 ekspertami i ekspertkami z organizacji społecznych, samorządu i związków, przedstawicielami i przedstawicielkami nauki, biznesu i nauki – brali udział w pracach zespołów problemowych, które zaprezentowały swoje rekomendacje.

Poszukujemy energicznej, sumiennej, dobrze zorganizowanej osoby interesującej się finansowymi aspektami funkcjonowania organizacji pozarządowych w Polsce, której bliska jest misja i wartości Fundacji Batorego i która chce zdobywać doświadczenie zawodowe w programie dotacyjnym wspierającym organizacje społeczne w Polsce.

Nagrodę im. Marcina Króla za najlepszą opublikowaną w 2021 roku polską książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą otrzymał „Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością” autorstwa Rafała Matyi opublikowana przez wydawnictwo Karakter. Nagroda dla autora wynosi 50 000 zł. Serdecznie gratulujemy!

Wojna w Ukrainie wzmacnia orientację proeuropejską Białorusinów i wypiera prorosyjską. To zapewne najważniejsza z konsekwencji inwazji na Ukrainę dla białoruskiego społeczeństwa – pisze na bloguIdei Wadim Możejko.

W związku z nadzwyczajnymi potrzebami wynikającymi z konieczności derusyfikacji polskiej gospodarki, stoimy na stanowisku, że rząd powinien wystąpić o całość dostępnych dla Polski środków i z dodatkowych środków finansować proces uniezależnienia od paliw kopalnych polskiej gospodarki.

W myśleniu o trosce nie chodzi o naiwną wiarę, że ludzie są z natury dobrzy, lecz o konsekwentne odzyskanie wspólnotowości dla myśli lewicowej, o wyrwanie progresywizmu z toksycznego sojuszu z indywidualizmem – pisze na bloguIdei Agnieszka Graff.

Do metafory uśpionego rozumu należy zresztą dodać pewną korektę: przez kilka ostatnich dekad rozum usypiał się sam. Sam się zakwestionował, podważył i zdetronizował jako narzędzie oświecenia, które także zostało poddane miażdżącej krytyce – pisze na bloguIdei Agata Bielik-Robson.

Polskim inteligentom może się wydawać, że jest „cichosza” i nie ma idei. Tymczasem tak naprawdę idee się przemieściły z liberalnego forum do naszych prywatnych przestrzeni i nie ma miejsca, gdzie te idee mogą się na powrót spotkać – pisze na bloguIdei Michał Łuczewski.

Współczesny rozum wcale nie śpi, ale w swojej aktywności napotyka przeszkody, jakim nie potrafi sprostać. Dochodzi do ściany zarówno dlatego, że wartości są skonfliktowane, jak i dlatego, że dotarliśmy do granic wydolności dotychczasowego słownika polityczno-filozoficznego – pisze na bloguIdei Przemysław Czapliński.

Z przykrością informujemy, że 26 kwietnia zmarła Jadwiga Chruściel, córka dowódcy Powstania Warszawskiego gen. Antoniego Chruściela ps. „Monter” oraz Fundatorka utworzonego w 2015 roku Funduszu im. Wandy i Jadwigi Chruściel.

Warszawskie Biuro ECFR szuka aktywnej, dobrze zorganizowanej i komunikatywnej osoby interesującej się polityką zewnętrzną UE, posiadającej umiejętności koordynacji projektów z udziałem wielu podmiotów polskich i zagranicznych. Zgłoszenia przyjmujemy do 16 maja.  

Publikujemy XIV raport Obywatelskiego Forum Legislacji zawierający najważniejsze dane statystyczne na temat rządowego i parlamentarnego procesu legislacyjnego w pierwszych dwóch latach IX kadencji Sejmu i Senatu oraz analizę największych problemów w stanowieniu prawa w tym okresie. Autorzy formułują również rekomendacje, których wdrożenie poprawi jakość procesu legislacyjnego.

Co było źródłem zwycięstwa Emmanuela Macrona w drugiej turze wyborów prezydenckich we Francji? Jaki jest stosunek Francuzów do rynku, roli państwa i elit? Jaka jest przyszłość Marine Le Pen na francuskiej scenie politycznej? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z Aleksandrem Smolarem, byłym prezesem Fundacji Batorego.

W ocenie Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego poselski projekt ustawy o zmianie Konstytucji RP w części dotyczącej wyłączenia wydatków przeznaczanych na potrzeby związane z obronnością Rzeczypospolitej z zakresu państwowego długu publicznego stanowi zmianę niepotrzebną i szkodliwą dla bezpieczeństwa finansowego państwa oraz jego obywateli.

Wojna w Ukrainie na pewno wpłynie na polską transformację energetyczną, choć ciężko definitywnie określić w jaki sposób. Powstające scenariusze ekonomiczne, militarne, jak i te wynikające z nauki o klimacie, pokazują w jak bardzo złożonej sytuacji jesteśmy – pisze Urszula Schwarzenberg-Czerny na bloguIdei.

Dla większości ukraińskich ekspertów i analityków, zajmujących się badaniem ukraińskiej polityki wewnętrznej i zagranicznej, 24 lutego 2022 roku stał się punktem granicznym między pokojowym rytmem działania a nowymi warunkami, do których przyjęcia zmusiła pełnowymiarowa wojna, rozpętana przez rosję – pisze Hennadyj Maksak.

Kapituła Nagrody im. Marcina Króla wybrała pięć książek-finalistek pierwszej edycji Nagrody za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. To spośród nich w maju wyłoniona zostanie książka-laureatka, której autor otrzyma 50 000 zł.

Poszukujemy sumiennej, dobrze zorganizowanej odpowiedzialnej osoby interesującej się kwestiami obrony praw człowieka, równych szans i integracji, znającej środowisko organizacji pozarządowych prowadzących działania w tym obszarze.

Planowanie przyszłości nie ma jedynie znaczenia technicznego, lecz jest także ważne ze względów motywacyjnych. Wiadomo, że celem głównym jest uzyskanie pokoju na warunkach zaakceptowanych przez Ukraińców. Wizja rzeczywistości po wojnie to dodatkowy czynnik zachęcający do zaangażowania i poświęcenia nie tylko w przyszłą odbudowę, ale także w bieżącą walkę z agresorem – pisze na bloguIdei Edwin Bendyk.

Fundacja Batorego jest jedną z sześciu organizacji partnerskich, które otrzymywać będą darowizny zebrane w ramach inicjatywy European Banks for Ukraine. Środki z prowadzonej przez europejskie banki zbiórki zasilą prowadzony przez Fundację Fundusz Solidarności z Ukrainą, z którego finansowane są dotacje dla polskich organizacji społecznych świadczących pomoc uchodźczyniom i uchodźcom z Ukrainy.

Dlaczego Fidesz Viktora Orbana wygrał wybory z taką przewagą? Czemu zjednoczenie węgierskiej opozycji się nie powiodło i czy porównanie jej sytuacji do polskiej opozycji jest uzasadnione? Jaka jest różnica między systemami wyborczymi obu państw? O książce „Reguły, zamiary, praktyki. Prawo wyborcze i wybory 2017–2020”. Rozmowa z dr hab. Jarosławem Flisem (Uniwersytet Jagielloński, członek Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego).

Ukraińcy wywodzący się z różnych mniejszości broniąc niepodległości, tożsamości narodowej, demokracji i integralności terytorialnej przed rosyjską agresją są najlepszym dowodem na witalność obywatelskiego i wielokulturowego narodu ukraińskiego, akceptującego coraz bardziej własną różnorodność.

Rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego nie mają żadnego umocowania w przepisach polskiej Konstytucji, która gwarantuje każdemu prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia jego sprawy przez sąd właściwy, niezależny i niezawisły, a także prawo do niezależnego i niezawisłego Trybunału Konstytucyjnego, stojącego na straży Konstytucji, demokracji, rządów oraz praw jednostki – czytamy w stanowisku Zespołu Ekspertów Prawnych.

Wydawałoby się, że samorząd jest dobrze zakorzeniony w społecznej świadomości i jest filarem ustroju demokratycznego, jednak w ostatnich latach samorządy znalazły się pod znaczną presją działań rządu, a epidemia dodatkowo „oddaliła” urzędy od mieszkańców. Co w nowej sytuacji Polki i Polacy myślą o samorządzie i demokracji lokalnej? – poznanie odpowiedzi na to pytanie było celem badania przeprowadzonego na zamówienie Fundacji Batorego.

Badacze zajmujący się cyberprzestępczości uważnie przyglądają się działaniom hakerów, bo widzą z ich strony nie tylko wsparcie dla Ukrainy, ale i zupełnie nowe zagrożenia. Umiejętności Anonymous i Armii IT są większe, niż wyznaczony zakres ich dotychczasowych działań. Niektórzy mogą zechcieć wniknąć także do rosyjskiej infrastruktury krytycznej i nawet niechcący spowodować szkody, które dotkną zwykłych obywateli – pisze Urszula Schwarzenberg-Czerny na bloguIdei.

W pełni solidaryzujemy się z osobami uciekającymi przed wojną w Ukrainie i uważamy, że przemyślane, dopracowane przepisy ułatwiające niesienie im pomocy powinny wejść w życie jak najszybciej. Jednocześnie stanowczo sprzeciwiamy się rozwiązaniom zwiększającym ryzyko korupcji, które pozostały w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa uchwalonej przez Sejm RP 9 marca 2022 roku.

Od najazdu Rosji na Ukrainę przybywają do Polski osoby uciekające przed atakami rosyjskich wojsk. Wśród nich są zarówno obywatele i obywatelki Ukrainy, jak również osoby pochodzące z innych państw, które w Ukrainie znalazły swój dom. Pamiętajmy, że wszyscy oni uciekają przed tym samym wrogiem i są w takiej samej sytuacji. Wszyscy oni muszą zostać wpuszczeni do Polski i traktowani na takich samych zasadach – piszą we wspólnym stanowisku organizacje społeczne.

Informacja, czy raczej w tym wypadku propaganda jest elementem działań zbrojnych. Jak pokazał przykład Birmy, a wcześniej – choć tu jeszcze przy wykorzystaniu tradycyjnego radia – Rwandy, kanały informacyjne mogą pełnić w czasie konfliktu rolę równoznaczną z serią z karabinu maszynowego. Ale to nie tylko kwestia zapewnienia fizycznego bezpieczeństwa Ukraińcom. Brak zablokowania czy usunięcia profilu ministerstwo obrony Rosji odczytuję również, patrząc jednocześnie na ofiary cywilne tej wojny, jako przejaw braku empatii – pisze Krzysztof Izdebski na bloguIdei.

Prezydent Andrzej Duda zawetował tak zwane „lex Czarnek”, czyli ustawę poszerzającą kompetencje mianowanych przez MEiN kuratorów w zakresie nadzoru nad szkołami. To dobra wiadomość dla całej szkolnej społeczności – uczniów, rodziców, nauczycieli, dyrektorów, a także dla samorządów, prowadzących instytucje oświatowe. Szczególnie dziś, kiedy przed polskimi szkołami staje zadanie przyjęcia bardzo dużej liczby uczennic i uczniów z ogarniętej wojną Ukrainy – pisze Paweł Marczewski na bloguIdei.

Przekażemy 2,5 miliona złotych na wsparcie instytucjonalne dla organizacji społecznych, które w sposób systemowy i długofalowy udzielają pomocy osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie. Dotacje z Funduszu Solidarności z Ukrainą otrzymać mogą organizacje świadczące bezpośrednią pomoc humanitarną, medyczną, prawną, psychologiczną, socjalno-bytową dla osób przekraczających granicę, a także oferujące długoterminowe wsparcie podczas ich pobytu w Polsce (w tym pomoc w znalezieniu zakwaterowania i zatrudnienia, opieki na dziećmi, adaptacji w nowych warunkach, etc.).

Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę Lex Czarnek. Środowisko organizacji społecznych, uczniów, rodziców, związków zawodowych i samorządów skupionych w akcji Wolna Szkoła do końca walczyło o odrzucenie Lex Czarnek apelując do rozsądku i sumień rządzących. Będziemy dalej wspierać nauczycieli i nauczycielki, dyrektorów i dyrektorki, uczennice i uczniów. Będziemy pomagać w przezwyciężaniu wyzwań, które stoją dziś przed polską szkołą – piszą we wspólnym stanowisku organizatorki i organizatorzy kampanii Wolna Szkoła.

Zadaniem dziś najpilniejszym jest powstrzymanie Federacji Rosyjskiej i zakończenie działań wojennych, zapewnienie bezpieczeństwa ludności ukraińskiej, zachowanie suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy. Pilność tych zadań nie może jednak przesłaniać wyzwań, jakie z całą mocą odsłonił obecny kryzys. Na przykład Europejski Zielony Ład i transformacja energetyczna polegające na odejściu od paliw kopalnych są niezbędne nie tylko ze względów klimatycznych, ale stały się koniecznym warunkiem budowy nowej architektury strategicznego bezpieczeństwa – piszą Edwin Bendyk i Andrzej Rychard.

W związku z rosyjską agresją na Ukrainę wiele organizacji społecznych rozpoczęło działania na rzecz osób poszkodowanych i uciekających z terenów objętymi działaniami wojennymi. Prezentujemy listę zbiórek.

My, przedstawiciele organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, stanowczo protestujemy przeciwko atakowi wojsk Federacji Rosyjskiej na niepodległą Ukrainę. Wyrażamy solidarność z obywatelami i obywatelkami Ukrainy, zmuszonymi do walki zbrojnej w obronie swojego kraju oraz wszystkimi ofiarami agresji, która trwa już od 2014 roku i do dziś przyniosła śmierć tysiącom osób, a miliony zmusiła do opuszczenia swoich domów. W tej strasznej godzinie próby nie jesteście sami!

Konflikt rosyjsko-ukraiński nie ma charakteru wyłącznie charakteru geopolitycznego (czy Ukraina ma być częścią strefy wpływów Rosji, czy też integrować się z UE) czy aksjologicznego (w oparciu o jaki system wartości powinna się rozwijać ukraińska państwowość), ale egzystencjalny. Dotyczy on w zasadniczym stopniu prawa Ukraińców i Ukrainy do odrębności, czy wręcz do istnienia – pisze Andrzej Szeptycki na bloguIdei.

W programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy ogłosiliśmy konkurs na dotacje instytucjonalne. Ponad 2,2 mln euro czeka na organizacje infrastrukturalne o ogólnopolskim zasięgu, ogólnopolskie branżowe lub ponadbranżowe związki stowarzyszeń (np. federacje) działające w jednym z czterech obszarów programu, ogólnopolskie organizacje działające w obszarze ochrony praw człowieka i obywatela oraz praworządności.
Dotacje będą wynosić od 50 do 100 tys. euro. Wnioski można składać od 1 marca do 21 kwietnia 2022 (do godz. 12.00 w południe).

Koalicja SOS dla Edukacji organizuje od jesieni 2021 w różnych częściach kraju debaty partycypacyjne z udziałem wszystkich, których dotyczy sytuacja w szkołach: samorządowców, nauczycieli, uczniów i rodziców. Koalicja opublikowała właśnie „Narzędziownik” z podtytułem „Przewodnik dla samorządów, które nie boją się partycypacji” zawierający scenariusze debat, a także merytoryczne i techniczne wskazówki dotyczące ich organizacji. Na podobne wyzwania ludzkość nie znalazła wielu lepszych remediów niż rozmowa – pisze Joanna Cieśla na blogIdei.

Czy istnieje ryzyko paraliżu prac sejmowej komisji śledczej w sprawie Pegasusa? Co zmieniło się w funkcjonowaniu instytucji państwowych od czasu afery Rywina? W jakim celu władza dąży do zaostrzania kodeksu karnego? W kolejnym odcinku podcastu „Batory w Polityce”, z dr hab. Adamem Bodnarem, dziekanem Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS, b. Rzecznikiem Praw Obywatelskich rozmawia Edwin Bendyk.

Wniosek Prokuratora Generalnego i ewentualny „wyrok” w sprawie K 1/22 stanowią jedynie kolejny akt samowykluczania się Polski ze wspólnoty prawa, jaką jest Unia Europejska. Wzywamy Trybunał Konstytucyjny do umorzenia postępowania w sprawie – piszą członkowie i członkinie Zespołu Ekspertów Prawnych w oświadczeniu dotyczącym badania przez Trybunał Konstytucyjny unijnego rozporządzenia w sprawie warunkowości.

Do tej pory samorząd kojarzył się w powszechnym odbiorze społecznym jako całkiem sprawny dostawca „ciepłej wody w kranie”. W czasie pandemii okazało się, że wspólnoty lokalne potrafią się skutecznie organizować również w sytuacjach kryzysowych, mimo że polityka władzy centralnej raczej nie sprzyjała oddolnym inicjatywom, a niekiedy rzucała im kłody pod nogi – pisze na bloguIdei Dawid Sześciło.

Ładowarkę wymienisz na nową. Kran też. A demokrację? Możesz tylko naprawić. Maciej Stuhr w pierwszym spocie kampanii zachęca: Naprawmy to, bo możemy. Wspieraj z nami demokrację i równe prawa w Polsce. Przekaż 1% na naprawę demokracji.

Zakończyliśmy rekrutację do Pracowni Samorządowej 2022. Przez najbliższe dwa lata 32 samorządowców różnego szczebla z całej Polski będzie wzbogacać swoją wiedzę związaną z wykonywaniem zadań samorządu, rozwijać umiejętności komunikacji i współpracy z mieszkańcami oraz testować nowe rozwiązania dla lokalnych problemów.

Podczas jedenastego finału akcji Masz Głos poznaliśmy siedmiu laureatów nagrody Super Samorząd i dziesięć inicjatyw wyróżnionych nagrodą Super Głos. Retransmisję gali można zobaczyć na naszym profilu na Facebooku. Do nagrody Super Samorząd nominowanych zostało 15 lokalnych duetów: organizacja społeczna lub grupa nieformalna i władze samorządowe ich miejscowości lub gmin, które razem zrealizowały oddolną inicjatywę.

Czym jest Pegasus i dlaczego jest on niebezpieczny dla demokracji? Jakie możliwości techniczne posiada ten system i skąd wiemy, że był on wykorzystywany wobec sędziów, polityków i dziennikarzy w Polsce i na Węgrzech? W jaki sposób systemowo rozwiązać brak kontroli nad działaniami służb specjalnych w celu zagwarantowania konstytucyjnego prawa do prywatności i intymności? Rozmowa z Wojciechem Klickim, prawnikiem z Fundacji Panoptykon.

Powołana przez Senat komisja nadzwyczajna stoi przed szansą zwiększenia świadomości Polek i Polaków na temat braku efektywnej kontroli nad działaniami służb specjalnych. Jednak, mimo najlepszych chęci, działania wyższej izby parlamentu to jeszcze za mało, by oczekiwać szybkich zmian. Czy temu zadaniu podoła sejmowa komisja śledcza?

Ustanawiamy Nagrodę im. Marcina Króla za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. Nagroda ma zachęcać do pogłębionej refleksji nad zjawiskami i trendami współczesności oraz wyzwaniami przyszłości, tworzenia nowych idei i prób opisu rzeczywistości, poszukiwania odpowiedzi na kryzys demokracji i wartości demokratycznych oraz poszerzania przestrzeni intelektualnego dyskursu ponad podziałami.

Jak Zachód reaguje na działania Moskwy wobec Kijowa? Na czym polegają różnice w podejściu Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych? Czym różni się polityka Francji i Niemiec od agresywnej postawy Rosji? W kolejnym podkaście z cyklu „Batory w Polityce” Edwin Bendyk rozmawia z Piotrem Burasem, dyrektorem warszawskiego biura European Council on Foreign Relations.

Najnowsza edycja indeksu Transparency International pokazuje jak trwałym, czy wręcz endemicznym w wielu miejscach na świecie jest korupcja. Niemal dwie trzecie spośród 180 państw objętych badaniem boryka się z poważną, wszechobecną korupcją. Po raz kolejny źle wypada Polska, która utrzymała wynik z zeszłego roku, uzyskując 56 punktów na 100 możliwych. Jeszcze w 2015 roku nasz kraj był oceniany na 63 punkty, pnąc się w górę od 2012 roku – pisze na blogIdei Grzegorz Makowski.

O co chodzi w ustawie dotyczącej regulacji wolności słowa w Internecie? W najnowszym podkaście „Batory w Polityce” o złożoności tej problematyki oraz o tym, jak powinny wyglądać ramy prawne funkcjonowania mediów społecznościowych z Krzysztofem Izdebskim, ekspertem Fundacji im. Stefana Batorego, rozmawia Edwin Bendyk.

W gronie organizacji społecznych apelujemy do senatorów o przygotowanie projektu ustawy, która ureguluje wykorzystanie przez polskie służby narzędzi do inwigilacji. Uważamy, że niekontrolowana totalna inwigilacja za pomocą Pegasusa narusza istotę gwarantowanego przez Konstytucję RP i prawo międzynarodowe prawa do prywatności i intymności, a osoby, które jej doświadczają stają się nagie względem aparatu państwa.

Do 28 stycznia 2022 czekamy na zgłoszenia osób, które pełnią funkcję: radnej/radnego, wójciny/wójta, burmistrzyni/burmistrza lub prezydentki/prezydenta miasta, otwartych na współpracę z mieszkańcami, gotowych na szukanie i testowanie nowych rozwiązań funkcjonowania samorządów, z doświadczeniem uczestnictwa w akcji Masz Głos lub współpracujących z organizacjami społecznymi ze swojej gminy lub miasta.

W gronie organizacji społecznych, przedstawicieli środowiska samorządowego, przedstawicieli i przedstawicielek szkół, rodziców i uczniów apelujemy do Mateusza Morawieckiego o odrzucenie #LexCzarnek. Jesteśmy przekonani, że zwiększanie uprawnień organu nadzoru kosztem dyrektorów, nauczycieli, rodziców i uczniów, a także straszenie nauczycieli karą więzienia czy wreszcie likwidacja podstaw kształcenia obywatelskiego w szkole średniej, nie rozwiążą żadnego z problemów polskiej szkoły.

Poszukujemy kreatywnej, energicznej osoby, lubiącej i rozumiejącej media społecznościowe, której bliska jest misja i wartości Fundacji Batorego i która chce zdobywać doświadczenie zawodowe, zajmując się komunikacją i promocją prowadzonych przez Fundację działań na rzecz wspierania demokracji i budowy społeczeństwa obywatelskiego.

Mam poczucie, że w tej chwili w Polsce strategia wykorzystywania sztuki przez polityków jest zbliżona raczej do modelu dziewiętnastowiecznego. Sztuka ma wyrażać pożądany przez rządzącą partię wizerunek państwa i władzy, buntowników toleruje się niechętnie – pisze Anna R. Burzyńska na blogIdei.

Reklama wyborcza w internecie, przede wszystkim w szeroko rozumianych, mediach społecznościowych, będzie coraz popularniejszym nośnikiem treści politycznych. A już obecnie uznajemy jej duży wpływ na życie publiczne. O tym jak propozycje Komisji Europejskiej wpłyną na reklamę w Internecie w kontekście wyborów pisze Krzysztof Izdebski na #blogIdei.

Prezentujemy raport podsumowujący pięcioletni pilotaż paktu uczciwości w Polsce, w którym obserwator społeczny dzieli się swoimi doświadczeniami z realizacji monitoringu. W raporcie piszemy o tym, jakie rekomendacje i wnioski płyną z naszego monitoringu zamówienia publicznego realizowanego w ramach Paktu Uczciwości.

Dziś już wiemy, że idee pierwszej Solidarności nie stały się fundamentem dla nowo budowanej III RP, bo stać się nie mogły. Kapitalizm oparty na prymacie PKB i indywidualizmie nie pasował do ideału „jedni drugich brzemiona noście”. Polityka oparta na pochwale siły, skuteczności i cynizmu nie pasowała do wzniosłych ideałów życia w prawdzie – pisze Krzysztof Mazur na #blogIdei.

Kryzys ekonomiczny wywołany przez pandemię dotknął również samorządy. W odpowiedzi na trudności finansowe tną inwestycje lub zadłużają się. Gminy najmocniej dotknięte trudnościami nie mają natomiast co liczyć na pomoc rządu – większość spośród tych miast, w których dochody własne spadały najszybciej, nie otrzymała w ogóle żadnego wsparcia z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych – pisze prof. Paweł Swianiewicz.

MKiDN ma prawo kształtować politykę personalną w podległych sobie instytucjach kultury, ale nominowanie na dyrektora Zachęty osoby bez doświadczenia zarządczego i znaczących osiągnięć w przygotowywaniu wystaw nie gwarantuje zmiany na lepsze. Gwarancją rozwoju tej wzorcotwórczej instytucji kultury polskiej byłby konkurs na stanowisko dyrektorskie, przeprowadzony w sposób wiarygodny i przejrzysty, najlepiej z międzynarodowym udziałem – piszą Edwin Bendyk i Piotr Kosiewski na #blogIdei.

Czy eko-Rzeczpospolita jest możliwa? Czy do takiego rozwiązania świadomie dąży spolaryzowana scena polityczna? Jakie zdanie mają politycy różnych opcji w kwestii odejścia od węgla, budowy elektrowni atomowych czy utrzymania bioróżnorodności? Na te pytanie odpowiada Urszula Schwarzenberg-Czerny we wpisie na blogu podsumowującym naszą debatę.

Decyzja podjęta dzisiaj przez Trybunał tak naprawdę niewiele zmienia. Efektywność systemu oświadczeń majątkowych, a tym samym cała polityka antykorupcyjna państwa pozostaje nieefektywna. I nie ma tu większego znaczenia, że kolejne grupy osób nie zostały objęte obowiązkiem ujawniania swojego majątku – pisze Krzysztof Izdebski.

24 listopada ma odbyć się posiedzenie TK, na którym rozstrzygnięta ma zostać sprawa zainicjowana wnioskiem Prokuratora Generalnego, w którym zakwestionowano zgodność z Konstytucją interpretacji Europejskiej Konwencji Praw Człowieka dokonanej przez ETPCZ w wyroku Xero Flor Sp. z o.o. przeciwko Polsce. Naruszenie to miałoby według wnioskodawcy polegać na rzekomo niezgodnym z Konstytucją uznaniu przez ETPCZ, że wymogi rzetelnego postępowania sądowego miały zastosowanie do postępowania w sprawie skargi konstytucyjnej. Przedstawiamy stanowisko ZEP w tej sprawie.

Poszukujemy energicznej, sumiennej, dobrze zorganizowanej osoby interesującej się sprawami naszych wschodnich sąsiadów, której bliska jest misja i wartości Fundacji Batorego i która chce zdobywać doświadczenie zawodowe w programie dotacyjnym wspierającym inicjatywy obywatelskie w krajach Partnerstwa Wschodniego. Oferujemy ciekawą, pełną wyzwań pracę na stanowisku asystenta/ki koordynatora.

Poszukujemy sumiennej, dobrze zorganizowanej odpowiedzialnej osoby posiadającej wiedzę z zakresu praw człowieka i przeciwdziałania dyskryminacji, znającej środowisko organizacji pozarządowych prowadzących działania w tym obszarze. Oferujemy ciekawą, pełną wyzwań pracę na stanowisku koordynatora/rki.

Piotr Piotrowski widział muzeum sztuki jako agorę, gdzie odbywa się debata społeczna na istotne, często bolesne tematy. Takimi tematami są przecież prawa osób LGBT+ czy prawa kobiet. Nie byłoby tych wystaw, gdyby nie było osób, które tworzą prace odnoszące się do rzeczywistości. W sytuacji nasilającej się presji ze strony władzy państwowej to samorządy i prowadzone przez nie instytucje mogą stać się ostoją wolności. – pisze Waldemar Tatarczuk.

Występując w imieniu organizacji, które od wielu lat wskazywały na konieczność prawnej sygnalistów, oceniamy, że przedstawiony przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa z 14 października 2021 r. stanowi krok w dobrym kierunku. Projektodawca powinien skorzystać też z innych rozwiązań, które pozostają fakultatywne na gruncie Dyrektywy UE. Rozwiązania te zawarliśmy w obywatelskim projekcie ustawy o ochronie sygnalistów.

Tegorocznymi Laureatkami Nagrody im. Beaty Pawlak zostały Jagoda Grondecka za reportaże poświęcone sytuacji w Afganistanie tuż przed ponownym przejęciem władzy w kraju przez talibów publikowane w 2021 w „Krytyce Politycznej” oraz Aleksandra Lipczak za „Lajla znaczy noc”, reportersko-eseistyczną książkę poświęconą Andaluzji, która przez prawie 800 lat była pod panowaniem arabskim oraz jej wielokulturowej – chrześcijańsko-arabsko-żydowskiej – tożsamości.

11 listopada dotarła do nas wiadomość, że Prokuratura Generalna Federacji Rosyjskiej złożyła pozew o rozwiązanie Międzynarodowego Stowarzyszenia „Memoriał”. Rozprawa w Sądzie Najwyższym ma się odbyć w Moskwie 25 listopada br. Ten akt politycznej agresji dotyka nas głęboko. Znamy przełomowy wkład „Memoriału” w pracę nad pamięcią, dzięki której Europa leczy się po totalitarnym doświadczeniu XX wieku. Apelujemy do opinii światowej o obronę.

Ciche przesuwanie się granic tego, co w opinii społecznej dobre i moralne jest niezwykle poważnym i niebezpiecznym procesem. Dotyczy to zwłaszcza takich dramatycznych sytuacji kryzysowych, z jaką mamy dziś do czynienia. To dlatego tak ważne jest to, co w odruchu serca robią mieszkańcy regionu pogranicznego czy niezmordowani aktywiści niosący pomoc potrzebującym i apelujący do naszych sumień – pisze Piotr Buras.

Do pytań o brak symbolicznych aktów pamięci i żałoby trzeba dopisać pytanie o deficyt odpowiedzialności i rozliczalności publicznej tych, którzy podejmowali (a częściej nie podejmowali) decyzji o strategii i taktyce walki z pandemią. W Polsce problem odpowiedzialności za jeden z najwyższych w Europie odsetków nadmiarowych zgonów i inne oczywiste klęski w walce z pandemią nie zaistniał na dobre w debacie publicznej – pisze Dawid Sześciło.

W pierwszej edycji Programu Inwestycji Strategicznych do polskich gmin trafiło łącznie 19,3 mld zł, co daje 506 zł na głowę mieszkańca. Jest to zatem kwota ponad czterokrotnie większa, niż ta rozdzielona w ramach II i III transzy Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Ponad pół miliarda złotych więcej ponownie trafiło do gmin rządzonych przez osoby związane z PiS, kosztem gmin, gdzie władzę sprawuje opozycja – piszą prof. Jarosław Flis i prof. Paweł Swianiewicz w analizie dla forumIdei Fundacji Batorego.

Przyznaliśmy pierwsze dotacje ze środków Funduszu Pomocy Pomagającym. Celem Funduszu jest pomoc organizacjom społecznym i grupom nieformalnym prowadzącym działania pomocowe, ratownicze i interwencyjne na granicy polsko-białoruskiej. Dotację otrzymały Grupa Równik Praw z Wrocławia, Grupa No Borders z Warszawy i Stowarzyszenie Homo Faber z Lublina. Wnioski o dotację przyjmujemy w trybie ciągłym.

Na całym świecie groza masowej śmierci wywołała społeczną potrzebę wspólnego przeżywania żałoby. Pięciodniową żałobę ogłosiła Argentyna, podobnie opłakiwali swoich zmarłych Hiszpanie, w laickich Czechach w Pradze na Rynku Starego Miasta upamiętniono każdego zmarłego symbolicznym krzyżem, a w kościołach uderzono w dzwony. Ofiary pandemii nie wywołały w Polsce podobnej społecznej emocji. Dlaczego? Nie odczuwaliśmy takiej potrzeby czy żałoba nikomu się nie opłacała z politycznych względów? – pyta Edwin Bendyk w najnowszym wpisie na blogu.

Wspólnie z innymi organizacjami społecznymi podpisaliśmy apel do premiera Mateusza Morawieckiego o wprowadzenie kryterium klimatycznego jako obowiązkowego elementu Oceny Skutków Regulacji. Apelujemy, aby obecnie funkcjonujący formularz Oceny Skutków Regulacji, w części dotyczącej wpływu projektowanej na środowisko naturalne, został uzupełniony o ocenę, w jaki sposób dany projekt regulacji wpłynie na realizację celów redukcji emisji do 2030 roku i celu neutralności klimatycznej do 2050 roku.

Zarówno ustawodawca, jak i organy państwa prowadzące czynności wobec osób przekraczających granicę powinny uczynić właśnie ten przepis konstytucyjny podstawą swojego działania. Na naszych oczach rażące naruszanie prawa przez organy państwowe staje się nowym standardem i ma charakter systemowy. Efektem tych działań jest pogłębienie kryzysu humanitarnego na pograniczu polsko-białoruskim. Apelujemy do władz o bezzwłoczne przywrócenie zasad praworządności i ochrony praw człowieka.

Samorządność młodych ludzi, podobnie jak w przypadku dorosłych jest wciąż zadaniem. Choć w ostatnich 30 latach sporo zrobiliśmy, nadal mamy wiele przed sobą, zarówno jeśli chodzi o szukanie adekwatnych form partycypacji młodych ludzi jak i jeśli chodzi o zasięg, czyli dawanie jak najszerszej grupie młodych ludzi okazji do współtworzenia rzeczywistości wokół nich, czy na poziomie, szkoły dzielnicy, gminy – pisze Olga Napiontek.

Przyznaliśmy stypendia dla młodych ludzi z niezamożnych środowisk zakwalifikowanych na pierwszy rok studiów dziennych w wybranych państwowych uczelniach wyższych na wydziałach związanych z informatyką i nowymi technologiami. W tym roku stypendium z Funduszu otrzymało siedmioro studentów, którzy rozpoczną studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, Politechnice Warszawskiej, Politechnice Gdańskiej, Politechnice Wrocławskiej oraz Akademii Górniczo-Hutniczej.

Ogłaszamy tegoroczne nominacje do Nagrody im. Beaty Pawlak! W tym roku nominowani są: Jagoda Grondecka za artykuły na temat Afganistanu publikowane w 2021 w „Krytyce Politycznej”, Hanka Grupińska za „Dalekowysoko. Tybetańczycy bez ziemi”, Wielka Litera, Warszawa 2020, Aleksandra Lipczak za „Lajla znaczy noc”, Karakter, Kraków 2020, Dionisios Sturis za „Zachód słońca na Santorini”, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2021, Ludwika Włodek za „Gorsze dzieci Republiki. O Algierczykach we Francji”, Czarne, Wołowiec 2020.

„W obronie społeczności lokalnych i regionalnych” – to hasło zgromadziło 13 października setki przedstawicieli samorządu terytorialnego z całej Polski. Sołtyski i sołtysi, wójtowie i wójciny, burmistrzynie, burmistrzowie, prezydentki i prezydenci miast, starostowie i starościny, marszałkowie i markszałkinie województw przyjechali do Warszawy, by zaprotestować przeciwko przedstawionemu przez rząd programowi Polskiego Ładu w jego obecnym kształcie.

Żadne argumenty nie usprawiedliwiają politycznej instrumentalizacji spraw najważniejszych dla Polek i Polaków, a do takich należy niewątpliwie przynależność Polski do Unii Europejskiej i europejskiej przestrzeni wartości. Rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego z 7 października zbliżyło nas niebezpiecznie do granicy, której przekroczenie oznaczać będzie wyprowadzenie Polski z Unii Europejskiej. Nie chcemy jej przekraczać, trwamy przy swoim wyborze, chcemy pozostać w Europie – piszą we wspólnym stanowisku Edwin Bendyk, Prezes Zarządu oraz Andrzej Rychard, Przewodniczący Rady Fundacji im. Stefana Batorego.

Na granicy polsko-białoruskiej trwa kryzys humanitarny. W odpowiedzi na dramatyczną sytuację, prowadzącą do rażących naruszeń praw człowieka, uruchamiamy Fundusz Pomocy Pomagającym. Wsparcie otrzymać mogą organizacje i grupy nieformalne świadczące bezpośrednią pomoc humanitarną, medyczną, prawną, a także organizacje dokumentujące i nagłaśniające przypadki naruszanie prawa polskiego, międzynarodowego i ochrony praw człowieka i prowadzące monitoring sytuacji na granicy działania rzecznicze na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym.

Orzeczenie o niekonstytucyjności przepisów TUE stanowi nie tylko rażące naruszenie prawa Unii Europejskiej, ale także naruszenie Konstytucji, zgodnie z którą Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Orzeczenie TK stanowi zanegowanie wykładni unijnej zasady państwa prawa, zasady lojalnej współpracy i zasady skutecznej ochrony sądowej ustalonej przez TSUE, m.in. w odpowiedzi na pytania prejudycjalne polskich sądów. Przystępując do UE, Polska zobowiązała się do przestrzegania orzecznictwa TSUE – pisze Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego.

„Samorządna Rzeczpospolita” to najkrótsza z możliwych definicja ustroju dla Polski, jaką sformułował NSZZ „Solidarność” podczas I Zjazdu w 1981 roku. Efektem prac delegatów był dokument programowy uchwalony 7 października. Tekst przyjęty przez związek zawodowy zdumiewa, bo choć nie brakuje w nim tez odnoszących się do spraw pracowniczych, to jest on całościowym projektem przedstawiającym pomysł na Polskę wyraźnie konkurujący z wizją podtrzymywaną przez władze PRL i strzegącą swej politycznej hegemonii Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą – pisze Edwin Bendyk.

Przyznaliśmy stypendia na I rok studiów z Funduszu „Rozwiń Skrzydła” im. Janiny i Jana Putka. Środki Funduszu przeznaczamy na stypendia dla młodych ludzi z rodzin o niskich dochodach, którzy bez pomocy stypendialnej nie zdecydowaliby się na podjęcie nauki na uczelniach wyższych. W tym roku stypendia na I rok studiów otrzymało 12 osób, na II rok studiów 8 osób, a na III rok – 6 osób.

Przyznaliśmy stypendia na I rok studiów z Funduszu im. Iwony Winiarskiej-Feleszko. Środki z Funduszu przeznaczane są na stypendia dla młodych ludzi z niezamożnych środowisk mniejszych miast i małych miejscowości. O stypendia mogli ubiegać się maturzyści zamierzający studiować na warszawskich, państwowych uczelniach wyższych. W roku 2021 stypendium otrzymały dwie osoby.

W latach 80. ubiegłego wieku polski Kościół potrafił zainteresować się sztuką współczesną i obejmować ją nieraz łagodnym mecenatem, a nasi artyści żywo interesowali się kwestiami religijnymi i narodowymi, widząc w nich nie tyle źródło opresji, co raczej tożsamości. to doświadczenie. Obawiam się, że dziś obie sfery, sztuka i religia, przyjmują chętnie role w wojnie kulturowej, wskazywane im przez polityków – pisze Paweł Rojek na #blogIdei.

Dwunastoletnia dziewczynka zwraca się do starszych koleżanek słowami ministra Czarnka. Drugi spot kampanii Wolna Szkoła – “Lekcja nr 2” to ostrzeżenie przed szkołą dyskryminacji, nienawiści i przemocy wobec innych, której twarzą i symbolem stał się minister Czarnek. Kampania #WolnaSzkola to akcja uświadamiająca dramatyczne dla polskiej szkoły konsekwencje planowanych przez rząd zmian w prawie oświatowym.

Przyznaliśmy pierwsze dotacje z utworzonego w maju 2021 Młodzieżowego Funduszu Klimatycznego. Dotacje w wskości 1000 zł otrzymało 16 młodzieżowych grup nieformalnych na działania, które popularyzują aktualną wiedzę na temat zmian klimatu, upowszechniają rzetelne analizy i raporty o ekologicznych, społecznych i ekonomicznych konsekwencjach tychże zmian, angażują społeczności lokalne i wzmacniają działania młodych osób na rzecz ochrony klimatu.

W ostatnim czasie doszło do naruszenia bezpieczeństwa systemów informatycznych Fundacji przez nieznanych sprawców. W konsekwencji cyberataku intruz mógł uzyskać dostęp do danych znajdujących się w systemach informatycznych Fundacji, w tym danych osobowych. Wszystkich, którzy w związku z przetwarzaniem przez Fundację danych osobowych mają pytania lub obawy związane z incydentem, prosimy o kontakt: [email protected], tel. 730 011 652.

Rządy PiS w kulturze przebiegają w rytm walk o zachowanie niezależności kolejnych „przejmowanych” instytucji, oburzenia wokół kolejnych aktów cenzury, nieustannych pokazów niechęci rządzących do „niesłusznych” luminarzy kultury – na czele z Olgą Tokarczuk. Rewolucja PiS w kulturze przypomina rozgrzebany plac budowy, gdzie kilkakrotnie zmieniano wykonawcę budowli i nikt specjalnie nie wierzy, że budynek ostatecznie powstanie w takim kształcie, w jakim został zaplanowany – pisze Jakub Majmurek na blogIdei.

Według scenariusza Eurostatu w latach 2020-2050 liczebność Polek i Polaków zmaleje o blisko 4 miliony, jednocześnie grupa osób w wieku 65+ wzrośnie o 3,3 mln. Oznacza to, że osoby starsze niż 65 lat będą stanowiły w 2050 roku ponad 30% populacji, w porównaniu z niecałymi 20% – dziś. Będzie nas wyraźnie mniej i będzie wśród nas coraz więcej seniorów – pisze Paweł Marczewski.

Już po raz szósty ze środków Funduszu Wandy i Jadwigi Chruściel przyznaliśmy stypendia dla wyróżniających się w nauce uczniów i absolwentów Zespołu Szkół im. gen. Antoniego Chruściela ps. „Monter” w Gniewczynie Łańcuckiej. W tym roku szkolnym pomoc stypendialną na sumę 45 400 zł otrzymywać będzie 14 uczniów i 7 studentów.

17 września przyznaliśmy Nagrodę im. Olgi Kersten-Matwin za działania na rzecz osób z doświadczeniem uchodźstwa. Laureatkami Nagrody w wysokości 30 tys. złotych zostały Khedi Alieva z Fundacji Kobiety Wędrowne i Marysia Złonkiewicz z inicjatywy Chlebem i Solą, portalu uchodźcy.info i Fundacji Polska Gościnność.

Publikujemy pierwszy z cyklu tekstów z okazji 30 lat niepodległej Ukrainy. Iza Chruślińska zwraca uwagę na te aspekty postrzegania Ukrainy w Polsce, które blokują lub utrudniają rozumienie istotnych zmian zachodzących u naszych sąsiadów.

31 sierpnia w Gdańsku, przedstawiciele i przedstawicielki samorządów lokalnych, organizacji społecznych, nauczycielskich i oświatowych związków i stowarzyszeń podpisali apel, w którym stanowczo sprzeciwiają się zapowiadanym przez rząd zmianom w prawie oświatowym, zmierzającym do zniszczenia samodzielności polskiej szkoły.

Rząd chce odebrać szkołom, a tym samym dzieciom i rodzicom, wolność wyboru i krytycznego myślenia, nauczyć nietolerancji, oportunizmu i konformizmu. Cofnąć szkołę do minionego stulecia. Nie pozwólmy na to – mówią organizatorzy i organizatorki kampanii społecznej Wolna Szkoła.

Polska faktycznie zamknęła swoje granice przed uchodźcami. Straż Graniczna ignoruje prośby o schronienie od ludzi, którzy uciekli przed prześladowaniami. Przypominamy polskiemu rządowi jego zobowiązania wynikające z obowiązującego w Polsce prawa międzynarodowego.

Akt ogłoszenia niepodległości Ukrainy uchwalony przez Radę Najwyższą 24 sierpnia 1991 r. to punkt przełomowy w wieloletnim procesie odzyskiwania ukraińskiej suwerenności. Mimo uznania nowego państwa przez społeczność międzynarodową suwerenność i integralność państwa i narodu ukraińskiego nie dla wszystkich jest faktem oczywistym.

Od lat niepokoi mnie, że w Polsce różnice zdań są ignorowane lub przeradzają się w konflikty i podziały. Martwi mnie, że polska szkoła zamiast kultury debaty uczy konformizmu i pozorów jednomyślności – pisze Agnieszka Graff.

Opublikowaliśmy analizę Dawida Sześciło o polskim modelu zarządzania wielopoziomowego. Czy przewidziany ustawowo podział kompetencji między rząd i samorząd okazał się racjonalny i sprzyjający skutecznej walce z pandemią? Czy kompetencje i potencjał organizacyjny instytucji wojewodów były wystarczające?

Projekt ustawy uważamy za szkodliwy dla prawidłowego funkcjonowania oświaty i dobra uczniów i uczennic. Proponowane zmiany zagrażają jakości pracy szkoły, stabilności oraz niezależności nauczania i wychowania – ostrzegają organizacje społeczne.

W momencie nowoczesności, w jakim się znaleźliśmy, lokalność, miasta – szerzej: małe ojczyzny – odgrywają wielką rolę, stąd struktury samorządowe rzeczywiście są ważne – pisze na bloguIdei Karolina Wigura.

Jeżeli chcemy budować mechanizm oddolnego i zdecentralizowanego radzenia sobie z problemami, to nie możemy przychodzić z narzuconymi z góry definicjami tego, co jest problemem, a co nim nie jest – pisze Andrzej Rychard.

Założenia Polskiego Ładu przekuwane są na konkrety rozwiązań ustawowych bardzo powoli i trudno na razie ocenić, jakie będą ich szczegółowe skutki. Jedno wydaje się jasne: nie jest to program pogłębiania autonomii samorządów – pisze Paweł Swianiewicz na bloguIdei.

217 organizacji społecznych otrzymało dotację w drugim konkursie na projekty tematyczne w programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy! 113 wnioskodawców otrzyma małe dotacje, a 104 dotacje duże. Na wsparcie organizacji przeznaczymy 10,6 mln euro.

22 lipca Komisja Europejska opublikowała roczny raport o stanie praworządności w UE. Rozdział dotyczący Polski pokazuje, że na skutek polityki rządu praworządność zapadła na głęboką wielonarządową niewydolność – pisze Szymon Ananicz na bloguIdei.

Do coraz dłuższego katalogu kwestii, w których Polska musi się tłumaczyć z łamania przepisów prawa europejskiego, wkrótce dołączyć może problem rynku medialnego i funkcjonowania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Polska nie wdrożyła unijnej dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych – pisze Szymon Ananicz.

Taką kwotę otrzymaliśmy w tym roku z przekazów 1% podatku PIT. Jesteśmy szczęśliwi, że tak wielu ludzi dobrej woli zdecydowało się nas wesprzeć, by razem działać na rzecz Polski demokratycznej, praworządnej, sprawiedliwej, a przede wszystkim obywatelskiej!

Narzekano, że Tarcze Antykryzysowe w wielu przypadkach nie działały i nie zapewniały należytej ochrony. Społeczne osłony, mające chronić najuboższych i najmocniej dotkniętych trudną sytuacją na rynku pracy w czasie pandemii, okazały się w porównaniu z nimi zrobione z kartonu – pisze Paweł Marczewski na #blogIdei.

Eko-Rzeczpospolita stwarza warunki dla procesu demokratycznej deliberacji niezbęd-nej do zapewnienia legitymizacji zielonemu państwu, którego instytucje będą odpowiedzialne za ko-ordynację procesu transformacji – pisze Edwin Bendyk.

Pytanie prawne zadane TK pochodziło od Izby Dyscyplinarnej SN, a więc organu, który w świetle utrwalonego orzecznictwa TSUE nie jest sądem w rozumieniu prawa unijnego – pisze Zespół Ekspertów Prawych.

Jeśli miarą jakości stosunków zagranicznych i bezpieczeństwa międzynarodowego są relacje z sojusznikami o trwałym, strategicznym znaczeniu, to dawno Polska nie była w tak złej sytuacji. Decyzje obozu władzy spychają Polskę na margines europejskiej i światowej polityki – pisze Edwin Bendyk na bloguIdei.

W nadchodzących latach Polska będzie jednym z głównych beneficjentów wyjątkowego pod względem skali i formy mechanizmu solidarności finansowej w Unii Europejskiej. Jak ograniczyć ryzyko 'wielkiej korupcji’ dla Polski i UE – piszą Piotr Bogdanowicz i Piotr Buras.

Niezależnie od generalnie pozytywnej oceny krótkookresowych konsekwencji masowej mobilności po 2004 roku sprawą nieoczywistą pozostają efekty długookresowe – te związane z procesami demograficznymi, zmianami strukturalnymi polskiego rynku pracy czy wreszcie sferą postaw i zachowań społecznych – pisze Paweł Kaczmarczyk.

Proponuje się zmianę ustrojową, którą przez analogię do „wrogiego przejęcia porządku konstytucyjnego” można określić jako wrogie przejęcie porządku ustawowego – pisze Hubert Izdebski w analizie propozycji zmian w prawie oświatowym.

Był żołnierzem Armii Krajowej i uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Po wojnie znalazł się w Wielkiej Brytanii, wykładał filozofię polityczną na Uniwersytecie Oksfordzkim.

Szkoły nie tylko nie będą coraz lepsze, ale trzeba się liczyć ze znacznym pogorszeniem ich poziomu – o planowanych przez MEiN zmianach w prawie oświatowym pisze Paweł Marczewski.

Przedstawiciele i przedstawicielki organizacji społecznych protestują przeciw zmianom w prawie oświatowym, przygotowywanym przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Projektowane zmiany to zamach na autonomię szkoły – piszą.

Większość Europejczyków (62%) uważa, że korupcja jest istotnym problemem. Blisko trzy czwarte (72%) Polaków jest przekonanych, że korupcja w Polsce to duży problem – podsumowuje Grzegorz Makowski.

16 czerwca dojdzie do spotkania Biden-Putin. Paraliż polityki zagranicznej UE i polityczny rozdźwięk między Unią a USA postrzegane są przez Rosję jako sprzyjające wykorzystaniu środków siłowych. Jakie wnioski płyną z działań Rosji i jak możemy uniknąć kolejnego kryzysu? Analiza Szymona Ananicza.

Dawid Sześciło przekonuje, że samorząd po Polskim Ładzie można będzie opisać jako agenta administracji rządowej uzależnionego w większości od uznaniowych transferów finansowych z budżetu centralnego.

Do 15 sierpnia czekamy na zgłoszenia kandydatów i kandydatek do pierwszej edycji Nagrody im. Olgi Kersten-Matwin dla osób działających na rzecz szukających w Polsce schronienia uchodźczyń i uchodźców, migrantek i migrantów, w tym szczególnie dzieci i młodzieży.

Jesteśmy przekonani, że pomysły i działania rządu związane z projektem KPO i programem Polski Ład są zagrożeniem dla polskich samorządów, a skala proponowanych zmian oznacza, że wkrótce możemy być świadkami zmiany ustrojowej – piszą członkowie_kinie Zespołu Ekspertów Samorządowych.

Regularnie powraca pogląd o braku zaangażowania lub wręcz apatii młodych, z drugiej – nie milkną głosy, że niesprecyzowane „odmłodzenie” polskiej polityki będzie lekarstwem na jej najbardziej dolegliwe bolączki – pisze Paweł Marczewski.

Od 30 lat nie mieliśmy w Polsce pokolenia o tak wysokiej samodzielności generacyjnej i poczuciu tożsamości jak dzisiejsi młodzi. To pokolenie jest przekonane o konieczności przeprowadzenia zmian – pisze Michał Boni.

Wyrok ETPCz stwierdzający naruszenie praw gwarantowanych przez Europejską Konwencję Praw Człowieka rodzi po stronie państwa obowiązek uchylenia lub zmiany wadliwych przepisów albo zastosowania innych adekwatnych środków naprawczych – mówią nasi eksperci.

Nasi eksperci odpowiadają posłowi PiS Zbigniewowi Dolacie w sprawie naszej analizy podziału środków z III transzy Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych.

Uruchamiamy Fundusz oferujący wsparcie finansowe lokalnym grupom nieformalnym. Fundusz skierowany jest do młodych aktywistek i aktywistów klimatycznych, szczególnie (choć nie tylko) z mniejszych miast i miejscowości.

Zgodnie z prawem Unii Europejskiej, Trybunał Konstytucyjny nie jest upoważniony do dokonywania samoistnej oceny konstytucyjności przepisów TUE – piszą eksperci.

Gmina, gdzie włodarz jest z PiS, otrzymuje ponad 10-krotnie większe dotacje od gmin rządzonych przez przedstawicieli opozycji – wynika z raportu analizującego przyznawanie dotacji z III transzy Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych.

Apelujemy o pilne upublicznienie prac nad KPO i udostępnienie nowej wersji KPO przed przekazaniem jej do Komisji Europejskiej w celu zasugerowania ewentualnych uzupełnień i poprawek.

Do 1 czerwca 2021 czekamy na zgłoszenia tegorocznych maturzystów do Funduszu im. Iwony Winiarskiej-Feleszko i Funduszu „Rozwiń Skrzydła” im. Janiny i Jana Putka, w których oferujemy stypendia na I rok studiów.

Dziś jest szczególnie istotne, aby w Trybunale w Strasburgu zasiadł/a w nowej kadencji sędzia z Polski spełniający/a bez najmniejszych wątpliwości wymogi sformułowane w Konwencji – piszą eksperci.

Do nowej edycji akcji Masz Głos przystąpiło aż 314 organizacji i grup nieformalnych z 215 gmin. Uczestnicy działają przeważnie na wsiach (130) i w mniejszych miejscowościach (98), z dużych miast jest 86 uczestników. Nowością są inicjatywy młodzieży z obszaru wsparcia psychicznego i większy udział środowisk kobiecych.

Rozstrzygnięcie TK obarczone jest istotną wadą prawną, bowiem w jego wydaniu uczestniczyła osoba nieuprawniona do orzekania, a także dwie osoby, które podlegały wymogowi wyłączenia ze składu orzekającego z uwagi na poważne wątpliwości co do ich bezstronności – czytamy w stanowisku.

Nie akceptujemy rozstrzygania o naszych prawach i wolnościach przez politycznie zależny trybunał Julii Przyłębskiej, lekceważenia w jego pracach podstawowych zasad rzetelnego procesu, w tym kwestii niezależności i bezstronności sędziów.

Unia wchodzi w nową fazę integracji. Czy ten nowy rozdział stanie się także nowym etapem modernizacji naszego kraju? Publikujemy pierwszy raport z serii, w której szukamy odpowiedzi na pytania o Polskę, o jakiej marzymy i o Polskę, jaka jest możliwa.

„Afera Obajtka” nie jest tylko kolejną z wielu afer związanych z ośrodkiem władzy. Pokazuje ona skalę patologii życia publicznego związaną przede wszystkim z perspektywy skali powiązań polityczno-biznesowych, które przedstawia, oraz zaniechań instytucji odpowiedzialnych za dbanie o jakość życia publicznego – pisze Grzegorz Makowski.

Od ogłoszenia wyroku TK Julii Przyłębskiej i wywołanej przezeń erupcji społecznego gniewu minęło już kilka miesięcy. Wściekłość widoczna na ulicach miast i – co ważniejsze – miasteczek oraz radykalny spadek notowań PiS opóźnił publikację orzeczenia o ponad kwartał, ale jej nie powstrzymał – pisze Ryszard Łuczyn na blogIdei.

Wspólnie z innymi organizacjami społecznymi zwracamy się do Prezes Sądu Najwyższego z petycją o wycofanie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego. Szeroki dostęp do informacji publicznej, w tym wiedza o tym, kto z imienia i nazwiska odpowiada za określone decyzje, to warunek rozliczalności i odpowiedzialności władzy na każdym szczeblu.

Krajowy Plan Odbudowy oraz Umowa Partnerstwa dla realizacji polityki spójności 2021-2027 w Polsce będą kluczowymi dokumentami określającymi sposób wydatkowania gigantycznych środków finansowych z unijnego Funduszu Odbudowy oraz nowej perspektywy budżetowej UE – pisze Edwin Bendyk na #blogIdei.

Między 22 a 31 marca odbędzie się seria wysłuchań publicznych na temat dokumentów kształtujących rozwój naszego kraju na najbliższą dekadę: Krajowego Planu Odbudowy i Umowy Partnerstwa. To kluczowe, by organizacje społeczne wzięły w nich udział. Zgłoszenia przez stronę www.wysluchanieplanodbudowy.pl.

Senacki projekt ustawy o Agencji Spójności i Rozwoju to istotny głos w sprawie systemu programowania i zarządzania środkami z budżetu Unii Europejskiej. Pojawiła się konkretna propozycja legislacyjna w przededniu nowej perspektywy budżetowej, w okresie negocjacji Umowy Partnerstwa – pisze Adam Gendźwiłł.

Zakończyła się ocena wniosków wstępnych złożonych w II konkursie na projekty tematyczne. Z 1540 wniosków wstępnych zakwalifikowanych do oceny merytorycznej 366 przeszło do drugiego etapu. Wnioskodawcy mogą składać wnioski pełne do 19 kwietnia do godziny 12.00 w południe.

„Podmiot nie zgadza się z orzeczeniem” – to jedno z najlepszych haseł protestów, które trwają od jesieni 2020 roku. Publikujemy zbiór kilkudziesięciu esejów, w których autorki i autorzy przyglądają się językowi, obrazom, symbolom, gestom używanym podczas manifestacji i w mediach. Czy mamy do czynienia z rewolucją? Co stało się z podmiotem?

Decyzja Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 postawiła kobiety w bardzo trudnym położeniu. Usunięto bowiem z systemu prawnego przesłankę przerwania ciąży związaną ze stanem płodu, W jaki sposób Polki mogą szukać ochrony swoich praw w szerzej rozumianym systemie prawa – pisze Monika Gąsiorowska.

Opór wobec reżimu Łukaszenki jest zjawiskiem, do którego Białorusinki i Białorusini dojrzewali przez lata. Teraz chcą być niezależni od Rosji, demokratyczni. Jakie zmiany w ich systemie wartości sprawiły, że wkroczyli na drogę walki o demokrację? – piszą Piotr Rudkouski i Hienadź Korszunau.

Rząd zapowiada nacjonalizację szpitali samorządowych. Eksperci wykazują brak uzasadnienia merytorycznego, kwestionują moment na zmiany i pytają, jaki jest prawdziwy sens tej propozycji? Rozmowa z Dawidem Sześciło, członkiem Zespołu Ekspertów Samorządowych.

Od 2015 roku obserwujemy proces ograniczania kompetencji samorządu i przenoszenia jego zadań na poziom centralny. Zamiar przejęcia szpitali samorządowych przez administrację centralną wpisuje się w tę tendencję, co skłania do wniosku, że planowane zmiany mają cel ściśle polityczny: osłabienie samorządu.

Czy po wydarzeniach ostatnich miesięcy, kiedy to katoliccy hierarchowie poparli podjęte przez polityków Zjednoczonej Prawicy działania zmierzające do wprowadzenia praktycznego zakazu aborcji, Kościół może nadal być uznawany za społeczny autorytet? – pyta Dominika Kozłowska.

Jakie szersze zjawiska społeczne wywołały bunt kobiet? Jak wyczerpanie się języków komunikacji wpłynęło na podmiot zbiorowy? Co język protestów mówi nam o kondycji polskiego społeczeństwa? Rozmowa z krytykiem literackim, prof. Przemysławem Czaplińskim.

Wystarczy spędzić kilka minut w księgarni, aby zobaczyć, że nie brakuje tam analiz kryzysu liberalizmu w obliczu populizmu i autorytaryzmu. Brakuje natomiast recepty jego odnowy, zapanowania, umownie mówiąc: „nowego liberalizmu” – pisze Timothy Garton Ash.

Kościół w Polsce cierpi na syndrom „tłustego kocura”, dużego i zadowolonego, który pławi się w cieple Jana Pawła II, przekonany, że nic nie trzeba ruszać, ani zmieniać. Co najwyżej należy umacniać własną strefę wpływów przez zewnętrzne działania i przez decyzje administracyjne – pisze Maciej Zięba OP.

Do 8 marca czekamy na zgłoszenia organizacji społecznych, grup nieformalnych, aktywistów i aktywistek z całej Polski, którzy chcą zmieniać swoje najbliższe otoczenie – angażując do współpracy mieszkańców i władze lokalne. Akcja Masz Głos pomoże w skutecznym wykorzystywaniu zasobów i więzi lokalnych.

Wspólnie z ponad 100 organizacjami społecznymi podpisaliśmy list, w którym sprzeciwiamy się projektowi rządowej ustawy wymierzonej w wolne, niezależne media. Nie ma demokracji bez wolnych mediów, niezależnych od władz politycznych i grup interesów.

Polski samorząd stanął na progu poważnego kryzysu. W tej grze stawka jest wyjątkowo wysoka. Zarówno przyszłość Polski, jak też jakość naszego codziennego życia zależy do tego, czy samorządy przetrwają ten trudny czas – pisze Paweł Kubicki na #blogIdei

Andrzej Rychard – Przewodniczący Rady Fundacji i Edwin Bendyk – Prezes, wyrażają solidarność z protestującymi mediami. Osłabianie ich kondycji materialnej decyzjami administracyjnymi, politycznymi lub za pomocą niesprawiedliwych rozwiązań legislacyjnych to atak na ich niezależność, a tym samym zamach na demokratyczny porządek – piszą.

Przemysław Czapliński analizuje język protestów, które wybuchły po ogłoszeniu przez Trybunał Konstytucyjny w październiku 2020 roku orzeczenia zaostrzającego przepisy antyaborcyjne.

Wśród wielu wad uzasadnienia Zespół wskazuje między innymi na to, że TK otwarcie i bezprawnie przypisał sobie w nim prawo do decydowania o sprawach fundamentalnych dla obywateli nie tylko zamiast ustrojodawcy, ale również w sposób sprzeczny z jego wolą.

Poszukujemy solidnej, dobrze zorganizowanej osoby, interesującej się problematyką przejrzystości finansów publicznych i przeciwdziałania korupcji na stanowisko asystenta/asystentki w projekcie Pakty Uczciwości – mechanizm obywatelskiej kontroli na rzecz ochrony funduszy UE.

W oparciu o skrajnie nieprzejrzystą procedurę i arbitralne przesłanki oceny, pieniądze podzielono w taki sposób, że najbardziej widocznym kryterium ich podziału okazuje się polityczna barwa poszczególnych samorządów – pisze w analizie zespół pod kierownictwem prof. Dawida Sześciło.

Od 2015 wynik Polski w Indeksie Percepcji Korupcji się pogarsza. Znaleźliśmy się w gronie takich państw jak Bośnia i Hercegowina, Gwatemala, Liban, Malawi, Malta. Obóz prawicy przed nadejściem pandemii znacznie poszerzył pole dla korupcji i innych nadużyć, upartyjniając sądy, prokuraturę i służbę cywilną – pisze Karolina Szymańska na blogIdei.

Pandemia uderzyła w finanse lokalne i regionalne równie mocno, jak w budżet państwa. Najbardziej skutki pandemii odczuły budżety większych miast (miast na prawach powiatu), gdzie obok spadku dochodów z podatków centralnych (PIT i CIT) załamały się też wpływy z podatku od nieruchomości, najmu lokali komunalnych, czy biletów w komunikacji publicznej – pisze Dawid Sześciło.

Gdy 22 października minionego roku Trybunał Konstytucyjny Julii Przyłębskiej ogłaszał wyrok w sprawie przepisu pozwalającego na aborcję ze względu na ciężkie i nieodwracalne wady płodu, jego przewodnicząca prawdopodobnie nie spodziewała się, że wywoła jeden z największych – a przypuszczalnie nawet największy – bunt w III RP – pisze Ryszard Łuczyn.

Półroczne starania i trzykrotna próba Zuzanny Rudzińskiej-Bluszcz w staraniach o wybór na RPO pokazały, że społeczeństwo obywatelskie w Polsce istnieje i jest w stanie wypowiadać się w ważnych społecznie oraz istotnych dla obywateli i obywatelek sprawach autonomicznym, silnym, wspólnym głosem – pisze Edwin Bendyk na blogIdei.

Pytanie „Czy jesteśmy dobrymi przodkami?” kilkadziesiąt lat temu postawił doktor Jonas Salk, pionier szczepionki przeciwko polio. Dziś potrzeba nam nowej polityki budowanej z myślą nie tylko o starszych, ale o obecnych i przyszłych młodych pokoleniach – pisze w komentarzu Katarzyna Sztop-Rutkowska.

O projekcie zmiany Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, jego związku z protestami obywatelskimi oraz zgodności projektu z konstytucją, a także o sytuacji prawnej przedsiębiorców. Czy mamy do czynienia z osaczaniem obywateli przez państwo? Rozmowa z mec. Tomaszem Zalasińskim.

Proponowana nowelizacja jest przejawem przedmiotowego traktowania obywateli korzystających ze swoich praw i wolności oraz oczekujących, że wątpliwości odnośnie do legalności ich działań będą wyjaśniane w uczciwym postępowaniu przed niezależnymi i bezstronnymi organami – piszą w oświadczeniu eksperci ZEP.

Różnica wysokości wsparcia z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych pomiędzy samorządami, gdzie rządzą włodarze z koalicji rządzącej, a tymi, w których rządzą liderzy opozycji jest dramatyczna. Pomocy finansowej nie otrzymało ponad 80% gmin „opozycyjnych” i tylko 14% samorządów z rządzonych przez włodarzy związanych z PiS – piszą Jarosław Flis i Paweł Swianiewicz.

Otrzymaliśmy 60 wniosków pełnych, a decyzją Komisji Programu dotacje otrzyma 32 wnioskodawców, 1 wniosek znajduje się na liście rezerwowej. Łączna kwota przyznanych dotacji to niemal 4,2 mln euro przeznaczonych na działania wspierające sektor obywatelski w Polsce.

Dotacje w wysokości od 25 do 125 tys. euro czekają na organizacje społeczne prowadzące działania z zakresu monitoringu tworzenia i stosowania prawa i polityk publicznych wpływających na funkcjonowanie organizacji społecznych i ruchów obywatelskich oraz rzecznictwa praw i interesów służących poprawie warunków ich działalności.

Jakie powinny być priorytety kolejnego Rzecznika Praw Obywatelskich oraz jaka wizja tego urzędu przyświeca społecznej kandydatce Zuzannie Rudzińskiej-Bluszcz? O jej program i wizję urzędu pytał Edwin Bendyk. Polecamy najnowszy odcinek podcastu „Batory w Polityce”.

1588 wniosków wstępnych złożono w II konkursie dotacyjnym na projekty tematyczne. To aż o 271 więcej niż w I konkursie dotacyjnym! Najwięcej, bo 810 wniosków dotyczy działań służących angażowaniu obywateli i obywatelek w życie publiczne i aktywność społeczną.

Kościół w Polsce zawsze panował nad wyobraźnią zbiorową tylko pośrednio i stosunkowo słabo. Działał nie tyle docierając do źródeł tej wyobraźni, przez tworzenie i proponowanie idei i rozwiązań, symboli i wyzwań politycznych, ile raczej przez tworzenie dla tej wyobraźni środowiska, które kształtowało ją, ale też ograniczało jej rozwój – mówił Tomasz Polak na debacie Kościół, wspólnota, dialog.

Po wielu miesiącach rozmów – i kilku latach prób – węgierska opozycja ogłosiła wspólny start w wyborach parlamentarnych wiosną 2022 r. Przywódcy sześciu partii zapowiedzieli 20 grudnia 2020 r. wystawienie wspólnych kandydatów w okręgach jednomandatowych i jednej listy partyjnej ) – pisze Andrzej Sadecki.

Kompromis zawarty podczas szczytu UE w grudniu 2020 roku nie kończy batalii o ochronę rządów prawa. Przedstawiamy plan dalszych działań dla instytucji unijnych, organizacji społecznych, partii europejskich i państw członkowskich.

Wincuk Wiaczorka o odrodzeniu się języka białoruskiego podczas rewolucji 2020 roku i o tym, dlaczego „Mury” lepiej się śpiewa po białorusku niż po rosyjsku, o wykładach podwórkowych i o tym, że „bez języka białoruskiego nie masz ani brandu, ani trendu!”.

Apelujemy do polskiego rządu o odejście od stopniowo wprowadzanej polityki nowego centralizmu i jak najszybsze wypracowanie – w dialogu z władzami lokalnymi
i regionalnymi – systemowych rozwiązań finansowych wspierających polskie samorządy.

Warszawskie Biuro ECFR szuka aktywnej, dobrze zorganizowanej i komunikatywnej osoby interesującej się polityką zewnętrzną UE,  posiadającej umiejętności koordynacji projektów z udziałem wielu podmiotów polskich i zagranicznych.  Zgłoszenia przyjmujemy do 8 stycznia.

Odrzucenie pomocy z Unii Europejskiej na walkę ze skutkami pandemii może przynieść korzyść wyłącznie władzy i jej poplecznikom. Rządową alternatywą dla przedsiębiorców na skraju zapaści ma być kolejny centralny fundusz dysponujący promilem środków, które możemy otrzymać od Unii – pisze Marcin Waszak.

O dotacje mogą się starać m.in. stowarzyszenia, fundacje, spółdzielnie socjalne, koła gospodyń wiejskich. W konkursie wspierane będą działania w trzech obszarach: aktywność obywatelska, prawa człowieka i równe traktowanie oraz wzmacnianie grup narażonych na wykluczenie. Budżet konkursu to blisko 10,5 mln euro.

Trzeba mieć świadomość, że doświadczenie roku 2020 będzie trwało. Żyjemy w świecie, w którym rośnie liczba rodzajów ryzyka i liczba szoków z nimi związanych. To nie jest tylko pandemia, ale także zmiany klimatu, klęski żywiołowe, deficyt wody pitnej czy ataki w cyberprzestrzeni – mówił Jerzy Hausner na debacie „Państwo i społeczeństwo w czasie pandemii”.

Wspólnie z innymi organizacjami społecznymi stanowczo sprzeciwiamy się używaniu policji do pacyfikacji pokojowych manifestacji. Żądamy natychmiastowego zaprzestania eskalacji bezprawnych działań i policyjnej przemocy i apelujemy do policjantek i policjantów o powstrzymanie się od bezprawnych działań.

Krok po kroku pandemia odsłania kolejne zaniedbane obszary naszego państwa. Po systemie ochrony zdrowia i administracji sanitarno-epidemiologicznej, dostajemy coraz więcej sygnałów o fatalnym działaniu innej, na co dzień mało eksponowanej części aparatu państwa, czyli terenowej administracji rządowej – pisze Dawid Sześciło.

Broniąc swojej strategii w sporze o unijny budżet i mechanizm jego warunkowości, rząd PiS posługuje się manipulacją i nieprawdą. Wprowadzając w błąd opinię publiczną, podgrzewa emocje skierowane przeciwko Unii Europejskiej, partnerom europejskim i zachodniemu modelowi społecznemu – piszą Piotr Buras i Szymon Ananicz.

Korupcji zawsze sprzyjają okoliczności, w których władza jest skoncentrowana w jednym ośrodku, ma pole do dyskrecjonalnych decyzji i działa nietransparentnie uniemożliwiając obywatelom rozliczanie decyzji publicznych – piszemy w analizie „Tarcze antykryzysowe. Dokończenie budowy państwa PiS?”

Likwidacja betonowej wyspy ciepła, pasieka społeczna w mieście, poprawa połączeń kolejowych, zbliżenie społeczności polskiej i ukraińskiej – to przykłady działań nagrodzonych w tym roku w akcji Masz Głos. Nagrody Super Samorząd otrzymało siedem społeczności lokalnych: mieszkańców i władz.

Wraz z innymi organizacjami społecznymi z Europy apelujemy do UE o przyjęcie odpowiednich przepisów, które będą chronić ludzi w Europie przed atakami SLAPP (ang. Strategic Lawsuit Against Public Participation), czyli strategicznym akcjom prawnym przeciwko udziałowi w życiu publicznym.

Parlament Europejski i Rada UE zdecydowały o dodaniu 800 milionów euro do programu „Prawa i wartości”, czyli głównego funduszu, z którego w latach 2021-2027 UE finansować będzie projekty organizacji społecznych. Oznacza to podwojenie środków na ten cel do ok. 1.4 miliardów euro.

20 listopada poznamy laureatów nagrody Super Samorząd 2020. Na nagrodę mają szansę ci uczestnicy akcji Masz Głos, którzy w edycji 2019/2020 zrealizowali działanie lokalne we współpracy z władzą samorządową. Mogło ono dotyczyć np. animacji środowiska lokalnego, ochrony środowiska lub monitoringu władzy.

Ogłosiliśmy wyniki I konkursu na projekty tematyczne. Dotacje otrzyma 223 wnioskodawców, 112 z nich otrzyma małe dotacje, a 111 – duże. Łączna kwota dotacji to ponad 10,3 mln EUR na działania wzmacniające społeczeństwo obywatelskie, grupy narażone na wykluczenie i na działania z zakresu ochrony praw człowieka.

Mamy sytuację nadzwyczajną. Odpowiedzią nie jest polityka stanu nadzwyczajnego, ale poczucie obywatelskiej odpowiedzialności za dobro wspólne i los naszego kraju, szacunek dla ładu konstytucyjnego i zasad państwa prawnego, jakim jest Rzeczpospolita – pisze Edwin Bendyk.

Fundusz Civitates przekazał ponad 2 miliony euro w dotacjach dla 11 organizacji społecznych zajmujących się niezależnym, obywatelskim dziennikarstwem z całej Europy. Czas trwania dotacji wynosi 3 lata. Wśród grantobiorców znalazły się dwie polskie organizacje: Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO i Fundacja Pismo.

My, przedstawicielki i przedstawiciele organizacji społecznych stanowczo sprzeciwiamy się działaniom władz, które prowokują napięcia społeczne i prowadzą do ich eskalacji. Jako obywatelki i obywatele, a także jako działacze organizacji społecznych, wspierać będziemy protestujących dostępnymi nam środkami w ramach naszych kompetencji i możliwości.

W związku z ostatnimi decyzjami kwestionującymi podstawowe prawa człowieka, w tym szczególnie prawa i wolności kobiet, uruchamiamy Fundusz Praw Kobiet oferujący wsparcie finansowe organizacjom społecznym i inicjatywom obywatelskim działającym na rzecz ochrony praw kobiet i udzielającym im pomocy.

W sytuacji narastającego kryzysu wywołanego przez pandemię potrzebujemy w Polsce jedności i solidarności, a nie działań powiększających i tak już głębokie podziały społeczne – piszą we wspólnym oświadczeniu Edwin Bendyk – prezes Zarządu Fundacji Batorego oraz Andrzej Rychard – przewodniczący Rady Fundacji.

Polki i Polacy protestują nie tylko przeciwko zakwestionowaniu podstawowych praw człowieka, złamaniu zasad praworządności, ale także przeciwko prowokacji politycznej. Bo tak należy określić próbę rozstrzygnięcia kwestii aborcji w sytuacji narastającego kryzysu zdrowotnego i społecznego – pisze Edwin Bendyk.

Uważamy, że sądy krajowe powinny skorzystać z dostępnych im mechanizmów ochrony praw i wolności człowieka, w tym do rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa oraz jego prokonstytucyjnej wykładni – pisze w stanowisku nasz Zespół Ekspertów Prawnych.

Prawdopodobne zwycięstwo Joe Bidena w wyborach prezydenckich 2020 roku w USA byłoby dobrą wiadomością dla Europy i Polski. Ale nawet jeśli pójdą za tym dążenia do zawarcia nowego partnerstwa transatlantyckiego, odbudowa tego sojuszu oznaczać będzie szereg trudnych decyzji – pisze Piotr Buras.

Koniecznie jest spojrzenie na dwa aspekty związane z pomysłem przeprowadzenia wyborów w czasie pandemii COVID-19 w 2020 roku. Z jednej strony możemy mówić o wpływie pandemii na potencjalne wybory. Z drugiej zaś trzeba też dostrzegać wpływ organizacji takich wyborów na sam przebieg pandemii – piszą Andrzej Rychard i Jacek Haman.

Co tydzień w czwartek zapraszamy do posłuchania rozmowy Edwina Bendyka, prezesa Fundacji Batorego i publicysty tygodnika „Polityka” z zaproszonymi gośćmi o problemach, szansach i wyzwaniach, jakie stawia przed nami zmieniająca się rzeczywistość.

W Bułgarii deficyt praworządności wynika nie tyle z ambicji władz do przeprowadzenia antyliberalnej rewolucji (jak choćby na Węgrzech), ile z pragmatyzmu elit skupionych na „por­waniu państwa” – pisze Spasimir Domaradzki.

Ani właśnie ogłoszony raport Komisji Europejskiej o stanie rządów prawa w UE, ani też aktualna wersja projektu rozporządzenia wprowadzającego mechanizm warunkowości wypłaty środków unijnych nie są adekwatne do skali problemu – piszą Piotr Buras i Szymon Ananicz.

Koalicja rządząca zrekonstruowała swój rząd. Zasięg zmian jest duży, a konsekwencje mogą być poważne. Widać więcej ryzyk niż szans na lepsze funkcjonowanie władzy centralnej. Rekonstrukcja wygląda bardziej na bawienie się urzędami, czy żonglowanie nimi niż ich formowanie zgodnie z wiedzą o działaniu instytucji państwa – pisze Andrzej Zybała

Laureatem Nagrody im. Beaty Pawlak za 2019 rok został Mirosław Wlekły za książkę „Raban! O kościele nie z tej ziemi” Wydawnictwa AGORA, a Laureatką za 2020 rok została Agnieszka Pajączkowska za książkę „Wędrowny Zakład Fotograficzny” Wydawnictwa Czarne.

Dziś stawką jest nie tylko to, kto obejmie urząd po Adamie Bodnarze ale również to, czy instytucja RPO zachowa swoją niezależność, a zatem czy będzie w stanie realizować powierzoną jej misję ochrony naszych praw – pisze na blogu Szymon Ananicz.

Na zaproszenie Instytutu Strategie 2050 do konsultacji „Założeń do projektu ustawy o jawności finansowania działalności politycznej w Polsce” przedstawiamy nasze opinie nt. proponowanych przez autorów rozwiązań. Wyrażamy też obawę, że w obecnej kadencji parlamentu nawet szczytne dążenia mogą zostać wykorzystane jako oręż do walki z opozycją.

Paweł Marczewski pisze o tym, jak pandemia zaostrza strukturalne problemy polskiej oświaty: pogłębia nierówności między uczniami z różnych środowisk, przyspiesza odpływ wykwalifikowanych specjalistów z zawodu nauczycielskiego i pogarsza jakość nauczania.

Znakiem szczególnym aktualnych relacji polsko-niemieckich nie jest ich kryzys, lecz postępujący zanik aspiracji do tworzenia osi politycznej o znaczeniu istotnym dla EU. Relacjami politycznymi między Warszawą a Berlinem rządzi także logika interesów i opartych na nich kalkulacji – pisze Piotr Buras z ECFR Warsaw.

Spory o przyszły kształt koalicji rządzącej i powyborcze rozliczenia dokonujące się w partiach opozycji skutecznie odwracają uwagę od demontażu kolejnej instytucji systemu demokratycznego. Tym razem chodzi o służbę cywilną – piszą Jacek Kozłowski i Robert Sobiech.

Czego dowiedzieliśmy się o kondycji polskiego systemu edukacji i jakie piętno odcisnęła na nim epidemia? Marta Zahorska przeanalizowała dziewięć ogólnopolskich badań nad warunkami zdalnej edukacji w Polsce prowadzonych między kwietniem a lipcem 2020.

Rządy Francji i Polski toczą spór o wartości i polityki zagraniczną. Ale obie strony mogą spróbować odbudować relacje wzajemne. Lutowa wizyta Macrona nie mogła skorygować rozbieżności między Paryżem a Warszawą w głównych punktach unijnej agendy – od klimatu, przez integrację obronną, po politykę wobec Rosji – pisze Paweł Zerka na bloguIdei.

Wspólnie ze Stowarzyszeniem Komunikacji Marketingowej SAR prezentujemy teledysk z wykonaniem pieśni „Mury” Jacka Kaczmarskiego przez białoruską pieśniarkę Nastę Niakrasavą przy akompaniamencie Jacka Kleyffa.

Wniosek grupy posłów o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów dotyczących pełnienia przez Rzecznika Praw Obywatelskich obowiązków do czasu objęcia stanowiska przez nowego Rzecznika jest bezzasadny i stanowi nadużycie prawa – dowodzi Zespół Ekspertów Prawnych.

Konsekwencją wejścia w życie przepisów z poselskiego projektu ustawy będzie to, że politycy, urzędnicy, a właściwie ktokolwiek, kto faktycznie lub choćby tylko pozornie będzie działać w celu ograniczenia pandemii, nie poniesie kary, choćby dopuścił się najcięższej zbrodni – pisze Grzegorz Makowski.

Jak poziom zaufania społecznego w Polsce przełożył się na zachowania obywateli w czasie pandemii? Jak sama pandemia wpłynęła na zaufanie społeczne? Paweł Marczewski analizuje wyniki badań zaufania społecznego w stanie pandemii.

Przyznaliśmy ostatnią transzę dotacji w Funduszu Solidarnościowym Działaj Dalej, który uruchomiliśmy w odpowiedzi na problemy związane z pandemią koronawirusa. Przyznaliśmy w nim 49 dotacji na łączną kwotę 1,3 mln zł. Organizacje społeczne złożyły 320 wniosków.

Wejście w życie przepisów zawartych w projekcie poselskim stworzy podatny grunt dla kolejnych sytuacji budzących uzasadnione podejrzenia o korupcję i nadużycia – piszemy we wspólnym stanowisku organizacji społecznych w sprawie ustawy o przeciwdziałaniu COVID-19.

Fundacja Instytut Społeczeństwa Otwartego – Sofia zaprasza organizacje społeczne pragnące włączać zmarginalizowane i wykluczone społeczności w działania na rzecz sprawiedliwości klimatycznej w krajach Europy Środkowej i Wschodniej do składania wniosków o dotacje.

Na ścianach CXIX Liceum Ogólnokształcącego im. Jacka Kuronia w centrum Warszawy powstał mural przedstawiający patrona szkoły. Miejsce jego realizacji, wreszcie czas powstania pracy sprawiły, że nowe dzieło Wilhelma Sasnala dobrze wpisuje się w aktualne, nie tylko w Polsce, spory o pamięć i przeszłość – pisze Piotr Kosiewski.

Publikujemy przyjęte przez Radę Fundacji Sprawozdanie z działalności Fundacji w roku 2019 oraz Sprawozdanie sporządzane zgodnie ze wzorem sprawozdania dla organizacji pożytku publicznego i zamieszczone w internetowej bazie sprawozdań Organizacji Pożytku Publicznego.

Z bólem i smutkiem żegnamy Henryka Wujca, działacza Komitetu Obrony Robotników i „Solidarności” w okresie PRL, posła na Sejm w wolnej demokratycznej Polsce, niestrudzonego społecznika i orędownika dialogu i pojednania. Zawsze stojącego po stronie słabszych i krzywdzonych.

Obecnie na Białorusi doszło do najwyższego stopnia kryzysu politycznego, jeśli nie zupełnej zapaści w przestrzeni politycznej. Społeczeństwo jest przekonane, że wybory zostały sfałszowane – pisze Pauluk Bykouski, dziennikarz, akredytowany przy MSZ Białorusi w charakterze korespondenta „Deutsche Welle”.

Zamieszki w związku z zatrzymaniem Margot, działaczki LGBT+ z kolektywu Stop Bzdurom to efekt trwających od wielu miesięcy działań propagandowych wymierzonych w środowisko LGBT+, niedopuszczalnych w cywilizowanym świecie wypowiedzi polityków obozu rządzącego oraz nagonki ze strony mediów rządowych.

Zapowiedzi majstrowania przy podziale administracyjnym państwa słychać od dawna. Krążący ostatnio w mediach pomysł powrotu do 49 województw przypomina historię niesławnej reformy edukacji z 2016 r. – władza zaprasza na sentymentalną podróż w przeszłość, ale nie potrafi wyjaśnić jej sensu – pisze Dawid Sześciło.

Wspólnie z ponad 600 sygnatariuszami apelujemy do Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego o zaprzestanie prowadzenia prac nad wypowiedzeniem przez Polskę Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej.

Niejasność to chleb powszedni unijnej polityki. Często pomaga ukryć partactwo, ale bywa też oznaką politycznej przezorności. Przykładem tego drugiego są postanowienia niedawnego szczytu w kwestii praworządności – pisze Piotr Buras.

Sprzeciwiamy się projektowanym zmianom w ustawie Prawo oświatowe. Przedstawione rozwiązania nakładają ograniczenia na działalność organizacji pozarządowych w szkołach i placówkach oraz utrudniają korzystanie z oferowanego przez nie wsparcia.

Epidemia, która w pierwszym kwartale 2020 roku dotknęła kolejno kraje Azji, Europy i nieco później obu Ameryk i Afryki, zmusiła rządy niemal wszystkich krajów do podejmowania szybkich decyzji. Przed rządzącymi stanęło pytanie, jak działać w tej nadzwyczajnej sytuacji – pisze Grażyna Kopińska.

Z nadejściem pandemii nasiliły się głosy o konieczności tzw. renacjonalizacji Unii Europejskiej. Panuje też spore zamieszanie dotyczące tego, co Unia Europejska zrobiła w sprawie COVID-19 – pisze Renata Mieńkowska-Norkiene.

Ogłaszamy kolejne dotacje przyznane w Funduszu Solidarnościowym Działaj Dalej, który uruchomiliśmy dla organizacji społecznych, aby pomóc im w wyzwaniach związanych z pandemią koronawirusa. Tym razem dotacje na łączną kwotę 114,5 tys. zł otrzymało 6 organizacji.

30 czerwca o 12.00 zakończyliśmy przyjmowanie wniosków w konkursie na projekty sektorowe w programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy. W konkursie wpłynęło 395 wniosków. Decyzja o zakwalifikowania projektu do etapu składania wniosków pełnych zostanie podjęta do 25 sierpnia 2020.

29 czerwca na dorocznym posiedzeniu Rady Fundacji z dalszego przewodnictwa zrezygnował kierujący jej pracami od 2009 roku prof. Marcin Król. Na przewodniczącego Rady na nową trzyletnią kadencję Rada wybrała prof. Andrzeja Rycharda, socjologa, dyrektora Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, członka Zarządu Fundacji w latach 2004-2010.

Jezuita, myśliciel, współtwórca i redaktor naczelny odrodzonego w 1981 roku „Przeglądu Powszechnego” skupiającego środowisko wybitnych intelektualistów i ludzi kultury. W okresie stanu wojennego był kapelanem internowanych działaczy Solidarności w areszcie na Białołęce.

Samorządy stały się głównymi zakładnikami sporu o termin wyborów. A na sam koniec tego dramatu zostały jednym z kluczowych tematów nowej kampanii wyborczej – pisze Edwin Bendyk.

Z 1308 wniosków wstępnych zakwalifikowanych do oceny merytorycznej 385 przeszło do drugiego etapu. Zgodnie z zasadami konkursu, do etapu wniosków pełnych zakwalifikowały się najwyżej ocenione projekty, których łączne budżety stanowią 150% kwoty przeznaczonej na alokację.

Apelujemy do kandydatów opozycji demokratycznej, by w drugiej turze poparli tego spośród siebie, który będzie reprezentował wartości wolności, demokracji i sprawiedliwości oraz wezwali do takiego poparcia swoich wyborców.

Przyznaliśmy pierwsze dotacje z Funduszu Solidarnościowego Działaj Dalej. Wsparcie na łączną kwotę 440 tys. zł otrzymało 15 organizacji, które złożyły wnioski do 16. czerwca. Wnioski do Funduszu przyjmujemy mailowo do 30 listopada.

O postępach prac nad wdrażaniem w Polsce dyrektywy UE o ochronie osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa oraz nowym narzędziu, które pozwala te postępy na bieżąco obserwować pisze Marcin Waszak z forumIdei.

Wybory prezydenckie 28 czerwca 2020 roku mogą przyczynić się do wyjścia z kryzysu konstytucyjnego. Udział w nich staje się szansą na przywrócenie praworządności. Jednak aby tak się stało, trzeba mieć świadomość, jakie wady zawiera ustawa z 2 czerwca 2020 – pisze Magdalena Wrzalik.

Samorządy zarządzane przez polityków partii rządzącej mają lepszy dostęp do coraz większej liczby centralnie zarządzanych funduszy. Ostateczny cel wydaje się jasny – samorząd ma być wyłącznie narzędziem realizacji polityki ustalanej centralnie – pisze prof. Dawid Sześciło.

Rozpętana przez sztab wyborczy Andrzeja Dudy nagonka na osoby nieheteronormatywne ma na celu zmobilizowanie konserwatywnej obyczajowo części elektoratu urzędującego prezydenta. W imię doraźnych korzyści politycznych stwarza poważne zagrożenie dla osób LGBTQ+ – pisze Paweł Marczewski.

Komisja Europejska przedstawiła projekt siedmioletniego budżetu UE, który ma być głównym narzędziem do osiągnięcia celów zawartych w strategii (2020/442). Ubolewamy, że nowy projekt budżetu nie uznaje wkładu, jaki organizacje społeczne wnoszą do europejskich społeczeństw.

Wybory prezydenckie, które odbędą się 28 czerwca, nie będą w pełni zgodne z Konstytucją. Zostaliśmy zaproszeni do tego, żeby uczestniczyć w ułomnej procedurze – ale innej nie będzie w najbliższym czasie – pisze Adam Gendźwiłł.

„Prawdziwą stawką nie jest wybór konkretnego kandydata, lecz dalszy los demokracji i rządów prawa w Polsce.” Publikujemy wspólne stanowisko Zarządu oraz Zespołów Ekspertów Prawnych i Wyborczych w sprawie wyborów prezydenckich 28 czerwca.

W środę, 17 czerwca o godz. 18:30 zapraszamy na trzecią debatę w cyklu „Polska w czasach zarazy”. Paweł Marczewski z gośćmi: Pawłem Bukowskim, Elżbietą Korolczuk i Joanną Tyrowicz rozmawiać będą m.in. o tym, czy refleksje z czasu pandemii okażą się impulsem do długotrwałych i głębokich zmian modelu społecznego.

Powszechne zagrożenie sanitarne, takie jak epidemia nowego patogenu, wprowadza faktyczny stan nadzwyczajny. Atmosfera strachu i niepewności zmienia relacje międzyludzkie i staje się legitymacją dla nadzwyczajnych działań władzy. To czas, kiedy budzi się Lewiatan, by zdecydowanymi działaniami ochronić ciało społeczne przed niebezpieczeństwem – pisze Edwin Bendyk.

Zapraszamy do obejrzenia drugiej debaty w cyklu “Polska w czasach zarazy”. Z zaproszonymi gośćmi analizowaliśmy, jaki model rządzenia i koordynacji działań zbiorowych lepiej zdaje egzamin wobec zagrożeń współczesnego świata.

Zapraszamy do złożenia wniosku o wsparcie Funduszu Solidarnościowego Działaj Dalej, który uruchomiliśmy w związku z wyzwaniami i problemami, jakie postawiła przed organizacjami społecznymi epidemia koronawirusa.

Ze względu na epidemię COVID-19, która wpływa na działanie organizacji społecznych, Biuro Mechanizmów Finansowych w Brukseli wyraziło zgodę na zniesienie obowiązku wkładu własnego w projektach tematycznych i sektorowych, finansowanych w Programie.

W środę, 3 czerwca o godz. 18.30 zapraszamy na debatę „Rządy Prawa i Sprawiedliwości. Demokracja, autorytaryzm, chaos”, czyli pierwszą debatę w cyklu „Polska w czasach zarazy”, który poświęcimy kondycji polskiego państwa i społeczeństwa. Prezes Fundacji Batorego, Aleksander Smolar rozmawiać będzie z prof. Agatą Bielik-Robson, prof. Rafałem Matyją i prof. Andrzejem Rychardem. Na transmisję zapraszamy na nasz profil na Facebooku, w każdą czerwcową środę o tej samej porze.

Sąd w Karlsruhe otwarcie przeciwstawił się Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) i podał w wątpliwość uprawnienia banku do skupu obligacji państw członkowskich UE. Tym samy uderzył w fundamenty zarówno polityki monetarnej strefy euro, jak i porządku prawnego UE. – piszą Piotr Buras i John Dalhuisen.

Za sukces Polski samorządnej uznaje się również przebudzenie obywatelskie, które przejawia się między innymi w rozwoju ruchów miejskich, które swoją pozycję zbudowały na konstruktywnej krytyce polityk miejskich realizowanych przez samorządy – pisze Paweł Kubicki na bloguIdei.

Jestem z pokolenia, które wchodziło w dorosłe życie niemal równocześnie z wejściem Polski w system demokratyczny. W ciągu tych 30 lat zdecydowanie najbliższa stała mi się demokracja lokalna, która realizuje się w ramach wspólnoty samorządowej – pisze Katarzyna Sztop-Rutkowska.

30-lecie samorządu to także trzy dekady obecności samorządu w działaniach Fundacji Batorego. Od 1990 roku – niemal od początku naszego istnienia – uważaliśmy, że wzmacnianie lokalnych wspólnot to sposób na sprawnie funkcjonujące państwo, silną demokrację, efektywną gospodarkę i większą aktywność obywateli.

Zapraszamy na ostatnią rozmowę w cyklu „Próba. Polska w czasie epidemii”. 28 maja naszym gościem będzie Szymon Osowski, prawnik, prezes Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska, z którym w 30. rocznicę samorządu terytorialnego porozmawiamy o sile i problemach lokalnych wspólnot.

Okres pandemii pokazał ogromną siłę samoorganizacji społeczeństwa i gotowość mieszkańców do brania współodpowiedzialności za wspólnotę lokalną. Samorządy stoją przed trudnymi decyzjami związanymi nie tylko z kurczącymi się budżetami, ale też bezpośrednimi skutkami pandemii – pisze Anna Wawrzyniak.

27 maja 1990 odbyły się wybory do rad gmin, pierwsze w pełni wolne wybory zamykające ustrój PRL. Zastąpiły go zasady decentralizacji, pomocniczości i terytorialnej samorządności. Zapraszamy do obejrzenia nagrania debaty, podczas której rozmawialiśmy o lekcjach, które powinniśmy odebrać z 30 lat Polski samorządnej i o zadaniach do odrobienia na najbliższe dekady.

Czy pod rządami Zjednoczonej Prawicy postępuje degradacja finansowej kondycji i autonomii samorządów? Jak na budżety samorządowe może wpłynąć nadchodzący kryzys? Jakie formy wsparcia pomogłyby władzom lokalnym sprostać wyzwaniom? Autorzy raportu odpowiadają na te pytania w oparciu o dane z lat 2014-2019.

Trzy miesiące debaty publicznej na temat migracji, podejmowanych działań politycznych oraz aktywności samych migrantów w Polsce i na świecie, jakie minęły od wybuchu pandemii COVID-19, ujawniły kilka istotnych zjawisk – pisze Marta Jaroszewicz.

Zapraszamy do posłuchania kolejnej rozmowy z cyklu „Próba. Polska w czasie epidemii”. Naszym gościem była prof. Ewa Łętowska, pierwsza Rzecznik Praw Obywatelskich, sędzia NSA i Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, z którą rozmawialiśmy m.in. o granicach praw obywatelskich.

Do 30 lipca wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) muszą sporządzić raporty o stanie gminy. Eksperci Fundacji Batorego przeanalizowali sto ubiegłorocznych raportów i podpowiadają samorządowcom, jakich błędów unikać, a jakie pomysły warto powtórzyć, aby raport był dokumentem interesującym dla mieszkańców.

Choć należy dążyć do wypracowania takich procedur, w których koszty kompromisów będą minimalne i akceptowalne, to całkowicie usunąć ich się nie da. A to oznacza, że nawet rozwiązania względnie dobre, ale jednostronnie narzucone, będą kontestowane – pisze na bloguIdei Jacek Haman.

Jak wyjść z obecnego kryzysu w oparciu o obowiązujące przepisy Konstytucji? Zapraszamy do obejrzenia nagrania debaty online z udziałem Jarosława Flisa, Piotra Trudnowskiego, Zuzanny Dąbrowskiej i Łukasza Warzechy.

Polskie prawo wyborcze daje od 2011 roku możliwość głosowania korespondencyjnego wyborcom zagranicznym. Instytucja głosowania korespondencyjnego jest dobrze znana także w innych krajach. Czy zatem słuszne są obawy, że nie sprawdzi się ona w Polsce w wyborach prezydenckich w maju 2020 roku? Publikujemy komentarz dr. hab. Jacka Hamana.

Jak przeprowadzić wybory korespondencyjne, aby były demokratyczne oraz bezpieczne dla obywateli i obywatelek? Przedstawiamy 8 warunków, które zdaniem działającego przy Fundacji Batorego Zespołu Ekspertów Wyborczych muszą być spełnione.

Dla państw UE pandemia koronawirusa oznacza przede wszystkim kryzys zdrowia publicznego, groźbę zapaści gospodarczej oraz społecznej destabilizacji. Ale istnieje duże ryzyko, że z perspektywy lat okres pandemii zostanie również zapamiętany jako zły czas dla demokracji – pisze Szymon Ananicz.

6 maja ruszył konkurs dotacyjny w programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy na projekty wspierające rozwój sektora obywatelskiego, czyli zwiększające stabilność organizacji społecznych, służące rozwojowi jego poszczególnych branż lub organizacji działających w wybranym regionie kraju.

Przez ostatnie lata obóz prawicy krok po kroku realizował plan przebudowy ustroju Polski. PiS zdołał wyłączyć wszystkie bezpieczniki chroniące nas przed autorytarnymi zapędami władzy. A koronawirus staje się pretekstem, żeby ośmieszyć i zniszczyć ostatnią demokratyczną instytucję – wolne wybory – pisze Grzegorz Makowski.

Zapraszamy do obejrzenia nagrania trzeciej rozmowy z cyklu on-line pod patronatem tygodnika „Polityka”: „Próba. Polska w czasie epidemii”. 14 maja naszym gościem był prof. Andrzej Rychard, dyrektor Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, członek Rady Fundacji Batorego.

Zakończyliśmy ocenę formalną wniosków wstępnych złożonych w I konkursie dotacyjnym na projekty tematyczne. Przeszło ją aż 1308 z 1317 wniosków. Następnym etapem będzie ocena merytoryczna, którą przeprowadzać będą niezależni eksperci.

Pogarszająca się sytuacja związana z rozprzestrzenianiem się zakażenia wirusem SARS CoV-2 wpłynęła na sektor publiczny na niespotykaną dotąd skalę. Niemal z dnia na dzień wiele urzędów i instytucji publicznych zamknięto, a realizacja obowiązków na nich spoczywających uległa reorganizacji – piszą Agnieszka Krzyżak i Paweł Litwiński.

Publikujemy opinię prawną dr Tomasza Zalasińskiego w sprawie charakteru prawnego wniosku Poczty Polskiej S. A. o udostępnienie danych ze spisu wyborców, przedstawionego w dniu 24 kwietnia 2020 wójtom, burmistrzom oraz prezydentom miast.

7 maja o 19.00 zapraszamy na kolejną rozmowę z cyklu on-line pod patronatem tygodnika „Polityka”: „Próba. Polska w czasie epidemii”. Naszym gościem będzie prof. Krystyna Skarżyńska, psycholożka związana z Instytutem Psychologii SWPS, z którą porozmawiamy o wartościach i postawach społecznych.

30 kwietnia o 19:00 zapraszamy na rozmowę z Joanną Mytkowską, dyrektorką Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, z którą porozmawiamy o perspektywach, czyli o sytuacji finansowej środowiska artystycznego i instytucji kultury, kierunkach działań artystycznych i kulturze w wersji zdalnej.

Zapraszamy na debatę, którą organizujemy w jubileuszowym roku 30-lecia samorządu. Zamiast podsumowania tych ostatnich 30 lat wraz z samorządowcami oraz ekspertami zastanowimy się nad możliwymi konsekwencjami epidemii koronawirusa dla przyszłości samorządu.

Zespół Ekspertów Prawnych informuje, że pogląd prawny przedstawiony przez Trybunał Konstytucyjny w rozstrzygnięciu z 20 kwietnia 2020, jest błędny z punktu widzenia przepisów i norm Konstytucji, a także dorobku orzeczniczego Trybunału Konstytucyjnego zgromadzonego do 2015 r.

Wspólnie z organizacjami społecznymi apelujemy do przedstawicieli administracji samorządowej o działanie zgodnie z obowiązującymi przepisami i powstrzymanie się od przekazania Poczcie Polskiej spisów wyborców.

Epidemia koronawirusa pokazała wyraźnie, że w Polsce osoby zgłaszające nadużycia w miejscach pracy są narażone na szykany. O możliwościach prawnej ochrony sygnalistów i braku akceptacji dla ich działań pisze Marcin Waszak.

Druga rozmowa w cyklu online „Próba. Polska w czasie epidemii”. Gościem spotkania był prof. Bogdan de Barbaro. Rozmawialiśmy m. in. o tym, jakiej wiedzy o nas samych, o społeczeństwie dostarcza pandemia.

Jak Polacy radzą sobie z epidemią? Czy jesteśmy gotowi na drastyczną zmianę trybu życia? Czy akceptujemy ograniczenia nakładane przez władzę? Publikujemy raport z badań przeprowadzonych przez prof. Krystynę Skarżyńską i dr Konrada Maja z Uniwersytetu SWPS w Warszawie.

W zeszłym tygodniu zakończyliśmy przyjmowanie wniosków w 1. konkursie programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy. Otrzymaliśmy 1317 wniosków! Budżet całego Programu to 30 mln euro, w tym na trzy konkursy dotacyjne 26.7 mln euro.

Epidemia koronawirusa postawiła samorządy przed największym wyzwaniem w historii. Czy w takich sytuacjach potrzebne jest przekazanie szerszych kompetencji decyzyjnych wójtom, burmistrzom i prezydentom miast? – pisze Dawid Sześciło.

Obecna władza ciężko zapracowała sobie na nieufność rozmaitych grup i organizacji społecznych. Wybierając przepisy, do których się stosuje, a całkowicie ignorując inne, tylko tę nieufność pogłębia – pisze na bloguIdei Paweł Marczewski.

Zamykanie granic przed ludźmi, by ograniczyć rozprzestrzenianie wirusa nie może oznaczać zamykania granic przed współpracą – pisze prof. Stanisława Golinowska w najnowszej analizie „Przekleństwo braku koordynacji”

Pracownicy służby zdrowia to bohaterowie naszych czasów. Ograniczanie wypowiedzi pracowników medycznych to pogwałcenie swobód obywatelskich, z konstytucyjnymi gwarancjami wolności słowa oraz prawa do pozyskiwania i rozpowszechniania informacji włącznie – pisze Marcin Waszak.

Zapraszamy na cykl spotkań on-line realizowany przez nas wspólnie z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich i tygodnikiem „Polityka”. Z naszymi ekspertami i ekspertkami porozmawiamy o tym, jakie widzą zagrożenia i gdzie upatrują nadziei.

Wszystko wskazuje na to, że w Bawarii nastąpił wyjątkowy w porównaniu z innymi landami wzrost liczby zachorowań. O znaczeniu bawarskich wyborów dla tempa zachorowań oraz wpływie epidemii na niemiecką politykę piszą dr hab. Jarosław Flis oraz dr hab. Kamil Marcinkiewicz.

Przeprowadzone w warunkach epidemii wybory nie staną się „świętem demokracji”. Ich wyniki będą kwestionowane, a wybrany w nich Prezydent – pozbawiony niezbędnej legitymizacji. Publikujemy stanowisko Zespołów Ekspertów Prawnych i Wyborczych.

Wbrew rozpowszechnionej opinii, że państwa autorytarne są skuteczniejsze w walce z pandemią, Białoruś znajduje się póki co na szarym końcu, jeśli chodzi o odpowiedź władz na zagrożenie spowodowane COVID-19 – pisze Zofia Lutkiewicz.

Wraz z 56 organizacjami z innych krajów podpisaliśmy apel o ochronę osób ujawniających nadużycia i zagrożenia w trakcie kryzysu pandemicznego. Przypadki zwolnień pracowników służby zdrowia za ujawniane przez nich zaniedbania, to praktyka niedopuszczalna z punktu widzenia konstytucyjnych gwarancji wolności słowa.

Zachęcamy do wzięcia udziału w badaniu Stowarzyszenia Klon/Jawor dla pracowników i pracowniczek NGO. Ankiety na temat wpływu koronawirusa na organizacje społeczne zbierane są do 11 kwietnia. Rzetelna diagnoza pozwoli na bardziej dostosowane do potrzeb wsparcie dla sektora pozarządowego.

Priorytetem Polski jest dziś zwalczenie epidemii koronawirusa, a nie zorganizowanie wyborów prezydenckich w maju bez względu na trudności i zagrożenia. Forsowanie utrzymania ich terminu za wszelką cenę nie jest dowodem na sprawne działanie państwa, ale raczej jego niedowład – pisze Adam Gendźwiłł.

Czy samorządowcy działają w zgodzie z Konstytucją i interesem publicznym? Odpowiedź brzmi: tak! Organizacja wyborów podczas epidemii mogłoby ich narazić na odpowiedzialność karną za narażenie zdrowia i życia mieszkańców.

Zespół Ekspertów Prawnych działający przy Fundacji apeluje do większości parlamentarnej oraz opozycji o stworzenie gwarancji prawnych, by prawidłowość oceny ważności wyborów prezydenckich w 2020 r. nie budziła wątpliwości.

Czy podczas ogłoszonego w Polsce stanu epidemii jest możliwe przeprowadzenie wyborów prezydenckich zgodnie ze standardami organizacji wyborów w państwie demokratycznym wyznaczonymi przez Konstytucję RP, a także przez akty prawa międzynarodowego? Opinia prawna Piotra Uziębły.

Jeśli nie chcemy, by kryzys zniszczył nasze społeczeństwa, nie możemy postawić nikogo przed dylematem: kupić jedzenie czy zapłacić za mieszkanie albo dojazd do lekarza – piszą w komentarzu Edwin Bendyk i Paweł Marczewski.

Bartłomiej Michalak analizuje czy przeprowadzenie wyborów w warunkach trwającej w Polsce epidemii koronawirusa oraz związanych z nią problemów i ograniczeń wynikających z ogłoszenia stanu epidemii jest możliwe z logistycznego oraz wyborczo-prawnego punktu widzenia.

Wolne wybory wymagają spełnienia wielu warunków. Wśród nich szczególnie ważne jest zapewnienie ich powszechności i równości. Nade wszystko wybory nie powinny przyczyniać się do zwiększenia zagrożenia epidemicznego, a więc zagrożenia zdrowia i życia nas wszystkich.

Terminowe przeprowadzanie wyborów prezydenckich 2020 wiąże się z problemami różnego rodzaju i wagi. Jarosław Flis wskazuje na powiązanie wyborów ze strukturą wiekową społeczeństwa i zróżnicowanym zagrożeniem, związanym z epidemią koronawirusa.

The Open Society Initiative for Europe zaprasza do składania wniosków na inicjatywy, których celem jest przeciwdziałanie korupcji i nieprawidłowościom w zarządzaniu instytucjami publicznymi.

Niezależne dziennikarstwo to podstawa demokratycznego państwa. Fundusz Civitates, utworzony przez kilkanaście fundacji z Europy i Stanów Zjednoczonych, ogłasza konkurs dla organizacji społecznych prowadzących niezależne media obywatelskie. Wnioski przyjmowane są do 30 czerwca.

Fundacja Batorego szczególną uwagę przywiązuje do działań mających na celu wzmacnianie demokracji w Polsce. Demokracja nigdy nie jest dana z góry, raz na zawsze. Dzisiaj uświadamiamy to sobie bardziej niż w nieodległej przeszłości. Buduj z nami Polskę obywatelską, otwartą, tolerancyjną, szanującą bogactwo swojej różnorodności!

Ze względu na ogłoszony stan zagrożenia epidemicznego w Polsce i utrudnienia w pracy wielu organizacji, przesuwamy termin I konkursu na projekty tematyczne w programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy. Wnioski można składać do 15 kwietnia do godz. 12.00 w południe.

Obywatele wcale niekoniecznie identyfikują się z narzucanymi im etykietami. W życiu społecznym nie jesteśmy skazani na konfrontację – mówiła Anna Giza-Poleszczuk podczas konferencji „Po transformacji: dwie strategie wobec przyszłości”

W związku z pandemią koronawirusa pracujemy zdalnie. Prosimy o kontakt mailowy oraz telefoniczny (w godzinach 9.00-17.00). Podajemy numery telefonów i adresy e-mail. Jeśli nie odbierzemy telefonu, prosimy o pozostawienie wiadomości z podaniem numeru, na który możemy oddzwonić.

W związku z pandemią koronawirusa zwracamy się do organizacji społecznych z apelem o aktywne włączenie się w propagowanie postawy obywatelskiej odpowiedzialności, której celem jest powstrzymanie rozprzestrzeniania się wirusa.

Konflikt między PiS a PO oraz różnice między strategiami tych dwóch partii zaliczyłabym do konfliktów w ramach elit – mówiła dr hab. Małgorzata Jacyno na konferencji „Po transformacji: dwie strategie wobec przyszłości”.

Zapraszamy na debatę „Jaki samorząd na trudne czasy?” z udziałem Prezydenta Miasta Białegostoku – Tadeusza Truskolaskiego, mieszkańców i mieszkanek oraz ekspertów i ekspertek. To pierwsza z cyklu debat „Polska Samorządów”, które w jubileuszowym roku 30-lecia samorządu organizuje Fundacja im. Stefana Batorego. Punktem wyjścia do dyskusji z udziałem władz samorządowych, ekspertów/-ek i mieszkańców/-ek jest opublikowany przez […]

Zapraszamy do odsłuchania kolejnego webinarium poświęconego społecznej opiece nad drzewami i przeciwdziałaniu wycinkom. Ekspertka odpowiadała na najczęściej zadawane pytania.

Obóz prawicy w okresie swoich rządów stworzył grunt pod rozwój „wielkiej korupcji”, burząc trójpodział władzy i system wzajemnej kontroli między władzą wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą – pisze Grzegorz Makowski w naszej najnowszej analizie.

27 lutego świętowaliśmy Dzień Organizacji Społecznych.  

Kiedy korupcja zostaje wbudowana w system polityczny i skupiona w kręgach elit politycznych, staje się mnie zauważana dla obywateli. Nie oznacza to jednak, że nie ma negatywnego wpływu na ich życie – pisze Grzegorz Makowski.

Poszukujemy dobrze zorganizowanej, solidnej i komunikatywnej osoby, ciekawej wyzwań związanych z różnorodnością prowadzonych przez Fundację działań. Zgłoszenia przyjmujemy do 26 lutego 2020.

25 lutego 2020 o godz. 10:00-14.15 zapraszamy na konferencję poświęconą analizie obecnej sytuacji w polskim sądownictwie oraz docelowego modelu wymiaru sprawiedliwości.

Rusza konkurs na projekty tematyczne! Na wnioski wstępne czekamy od 10 lutego do 31 marca. O dofinansowanie mogą się ubiegać m.in. fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie socjalne czy koła gospodyń wiejskich.

Czego organizacje społeczne z Polski mogą nauczyć się od podmiotów z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii? Jak znaleźć partnerów do projektu? Rozmawialiśmy o tym podczas webinarium programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy.

Drogą do wyjścia z kryzysu demokracji liberalnej jest społeczne zakorzenienie tego ustroju. Można tego dokonać przez zrównoważony rozwój, pisze Małgorzata Kowalska.

Prezentujemy zapis z webinarium organizowane w ramach akcji Masz Głos. Internetowe seminarium poświęcone było tematowi regeneracji po wypaleniu aktywistycznym w organizacji społecznej.

Proponujemy rozwiązania, które pozwolą przekształcić granicę polsko-ukraińską w granicę nowoczesnego sąsiedztwa oraz zrównoważyć wyzwania bezpieczeństwa z wyzwaniami współczesnej mobilności i potrzebami społeczności lokalnych.

Bez zmiany wyobrażeń na temat tego, czym ma być polska wspólnota obywatelska, nie będzie możliwa żadna realna zmiana społeczna, mówił Andrzej Leder na konferencji forumIdei „W jakim kraju chcemy żyć?”.

Zapraszamy na webinarium informacyjne programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, które odbędzie się 12 lutego, o godzinie 16.50. Poruszymy na nim m. in. najważniejsze założenia programu, opowiemy o obszarach tematycznych i szczegółach przyznawania dotacji. Webinarium jest bezpłatne.

Zbliżamy się powoli do państw postrzeganych jako najbardziej zagrożone korupcją w UE, takich jak Węgry, Rumunia i Bułgaria, pisze Grzegorz Makowski o nowych wynikach Indeksu Percepcji Korupcji opublikowanych przez Transparency International.

Do 10 lutego czekamy na zgłoszenia ekspertów i ekspertek do oceny wniosków dotyczących projektów tematycznych w programie Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy. O wynikach rekrutacji poinformujemy do 2 marca. 2020.

Publikujemy Opinię prawną prof. Piotra Bogdanowicza z Zespołu Ekspertów Prawnych na temat skutków wyroku TSUE w sprawie Krajowej Rady Sądownictwa i Izby Dyscyplinarnej w świetle prawa UE.

Wielcy gracze przesuwają pionki na kilku frontach i dbają, by konflikty toczyły się w krajach trzecich – o słabości polskiej polityki zagranicznej w kontekście ostatnich wydarzeń na arenie międzynarodowej pisze Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Znany jest już harmonogram spotkań regionalnych w ramach programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy. W lutym odbędą się spotkania w Opolu, Białymstoku, Koszalinie, Zielonej Górze, Rzeszowie i Ełku, a w marcu w Olsztynie i Kielcach.

8-9 stycznia 2020 zapraszamy do Warszawy do Domu Towarowego Braci Jabłkowskich (ul. Bracka 25) na konferencję otwierającą program Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowany z tzw. Funduszy EOG.

Publikujemy raport powstały we współpracy z European Stability Initiative podsumowujący zmiany w polskim wymiarze sprawiedliwości pod rządami PiS z rekomendacjami jak wyhamować erozję państwa prawa w Polsce.

Jedno z największych wyzwań, przed którym stają działacze i działaczki organizacji społecznych działający z pasją – wypalenie aktywistyczne. Polecamy zapis webinarium poświęcony temu problemowi.

Prezentujemy aplikację „Polska w UE. Quiz wiedzy” opracowaną przez Stowarzyszenie Verbum Nobile na podstawie naszej publikacji „Unia. Czy ją znamy?” wydanej we współpracy z Przedstawicielstwem UE w Polsce.

Zwiększenie liczby mieszkań na wynajem jest korzystne nie tylko dla lokatorów, ale dla całej gospodarki ponieważ łagodzi negatywne konsekwencje kryzysów – przekonuje prof. Piotr Lis w analizie dotyczącej aktywnej polityki mieszkaniowej w Polsce.

„Byt prawnie dziwnie usytuowany” – mówią urzędnicy gminni o urzędnikach wyborczych. Publikujemy raport dr. hab. Jacka Hamana dotyczący skutków powstania Korpusu Urzędników Wyborczych.

Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz przekonuje, że po szczycie Rosja-Ukraina Zełenski znalazł się w bardzo niewygodnej sytuacji oraz analizuje co ustalenia podjęte w Paryżu oznaczają dla Polski.

Wyłonienie siedmiu spośród dziewięciu członków PKW przez kluby poselskie stwarza poważne ryzyko przeniesienia sporu pomiędzy partiami na instytucję, która nie tylko czuwa nad organizacją wyborów, ale też kontroluje partyjne finanse i prawidłowość przeprowadzania kampanii wyborczych, analizuje dr Adam Gendźwiłł.

Jak zarządzać jedną z najbardziej obleganych granic zewnętrznych UE, czyli naszą granicą z Ukrainą? Publikujemy podsumowanie badań diagnozujących problemy oraz pokazujących dobre praktyki.

Grażyna Kopińska analizuje skuteczność petycji jako ważnego instrumentu demokracji bezpośredniej, sposobu na odzyskanie zaufania obywateli do władz lub przełamania bierności obywateli.

Analiza Dawida Sześciły wskazuje źródła kryzysu polskiej służby zdrowia, a jako remedium rekomenduje decentralizację – uczynienie z samorządów gospodarza opieki zdrowotnej na wszystkich poziomach.

Kapituły zarządzanych przez nas Funduszy powierzonych przyznały stypendia. W tym roku akademickim stypendia o łącznej wartości blisko 360 tys. zł otrzymało 73 uczniów i studentów.

Analiza zarządzania strachem jako strategii politycznej na przykładzie kampanii antyuchodźczej prowadzonej przez polskich prawicowych polityków w latach 2015-2017.

Kryzys związany z prezesem NIK nadwyręża zaufanie do państwa. Problemu można było uniknąć przeprowadzając rzetelny, transparentny wybór na stanowisko szefa NIK i dopuszczając do niego obywateli – pisze Grzegorz Makowski.

Dr Tomasz Zalasiński komentuje odpowiedzi Komitetów Wyborczych na pytania o to jak powinien wyglądać proces stanowienia prawa, które zadali członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji.

Polska szkoła po czterech latach braku polityki edukacyjnej PiS. Analiza Pawła Marczewskiego z forumIdei.

3 października o godz. 16.30 zapraszamy na debatę, na której zastanowimy się nad możliwością zreformowania programu 500+.

W związku z nadchodzącymi negocjacjami wieloletniego budżetu UE inicjujemy międzynarodową kampanię na rzecz zwiększenia unijnych środków dla organizacji obywatelskich, które promują wartości europejskie i występują w ich obronie.

Zapraszamy przedstawicieli i przedstawicielki władz na szczeblu lokalnym na roczny program doskonalenia kompetencji z zakresu administracji publicznej i współpracy z mieszkańcami. Zapisy trwają do końca lipca.

Kapituła Funduszu im. Staszka Jonczyka już po raz 7. przyznała dotacje dla amatorskich chórów z woj. mazowieckiego. Dotacje otrzymały cztery chóry: Chór Kohezja, Zalesiańskie Towarzystwo Śpiewacze, Chór Tra le nuvole oraz Chór Voces Gaudii.

Do 31 lipca trwa nabór w Funduszu Stypendialnym Grupy Pracuj. O stypendia w wysokości 700 zł miesięcznie mogą starać się maturzyści i maturzystki, którzy dostali się na I rok studiów informatycznych na wybranych polskich uczelniach.

Raport prof. Henryka Domańskiego z sondażu społecznego przeprowadzonego w ramach kampanii Jesteśmy różni, jesteśmy Polską.