16.01.2022
Apel do senatorów o systemowe rozwiązania braku kontroli nad działaniami służb
Marszałek Senatu Tomasz Grodzki
Przewodniczący senackiej Komisji Nadzwyczajnej do spraw wyjaśnienia przypadków nielegalnej inwigilacji, ich wpływu na proces wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej oraz reformy służb specjalnych Marcin Bosacki
Przewodniczący senackiej Komisji Ustawodawczej Krzysztof Kwiatkowski
Przewodniczący senackiej Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Aleksander Pociej
Szanowni Państwo,
Jako organizacje stojące na straży wartości demokratycznych oraz praw człowieka uważamy, że niekontrolowana totalna inwigilacja za pomocą Pegasusa narusza istotę gwarantowanego przez Konstytucję RP i prawo międzynarodowe prawa do prywatności i intymności, a osoby, które jej doświadczają stają się nagie względem aparatu państwa.
Wykorzystanie Pegasusa względem senatora Krzysztofa Brejzy, prokurator Ewy Wrzosek oraz mecenasa Romana Giertycha jest jednak wierzchołkiem góry lodowej: rokrocznie tysiące osób są podsłuchiwane. Policja i 8 innych służb specjalnych sięga też masowo po dane telekomunikacyjne, takie jak billingi i informacje o lokalizacji, dotyczące kolejnych setek tysięcy osób. Chociaż są wśród nich osoby, względem których działania służb są uzasadnione, skandal z wykorzystaniem Pegasusa wobec senatora, prokurator i adwokata dobitnie potwierdza, że borykamy się w Polsce z systemowym problemem braku niezależnej kontroli nad działalnością policji oraz służb specjalnych.
W Polsce potrzebne są rozwiązania systemowe. Rekomendacje, jak powinny one wyglądać, opracowała grupa ekspertów działająca przy Rzeczniku Praw Obywatelskich (por. raport pt. Osiodłać Pegaza). Rekomendacje te opierają się na dwóch postulatach:
- stworzenia instytucji kontrolującej służby oraz
- przyznania obywatelom i obywatelkom prawa do informacji o byciu w przeszłości inwigilowanym.
Nie negujemy, że próba weryfikacji, czy doszło do nieprawidłowości przy wykorzystywaniu oprogramowania Pegasus, jest ważna. Oczekujemy jednak, że nie przysłoni ona Państwu ważniejszego celu: zapewnienia, by takie skandale się nie powtarzały. Oczekujemy, abyście wyszli Państwo ponad rozważania o tym, kto jest winny, a spojrzeli Państwo na tę sprawę systemowo i zapobiegli podobnym nadużyciom w przyszłości, przygotowując projekt ustawy, która ureguluje wykorzystanie przez polskie służby narzędzi do inwigilacji. Będzie to istotny krok w celu stworzenia silnego i demokratycznego nadzoru nad Policją i służbami specjalnymi w Polsce.
- Fundacja Panoptykon
- Helsińska Fundacja Praw Człowieka
- Stowarzyszenie Amnesty International
- Akcja Demokracja
- Fundacja im. Stefana Batorego
- Fundacja Court Watch Polska
- Sieć Obywatelska Watchdog Polska
- Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych