forumIdei

Podcasty
Co tydzień Edwin Bendyk, prezes Fundacji Batorego, Krzysztof Izdebski, Paweł Marczewski z forumIdei Fundacji Batorego i Alicja Zaczek-Żmijewska z programu Masz Głos Masz Wybór rozmawiają z zaproszonymi gośćmi o problemach, szansach i wyzwaniach, jakie stawia przed nami zmieniająca się rzeczywistość. Nowy odcinek – w każdą sobotę.

15 marca 2024

O co pytać kandydatów w kampanii samorządowej?

Jakie pytania zadać kandydatom w wyborach samorządowych, aby przekonać się, czy nie mamy do czynienia z samorządowymi populistami? Dlaczego warto pytać o rolę jednostek pomocniczych w gminie, np. o sołectwo? Czym zajmuje się gmina, powiat a czym województwo? Jak zagłosować poza miejscem zameldowania i dlaczego warto zainteresować się tym tematem przed końcem marca? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z dr Justyną Przedańską (Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego) oraz Małgorzatą Łosiewicz (Stowarzyszenie Rozwoju „Inspiracje”).

8 marca 2024

Dezinformacja wyborcza w sieci

Według badań tylko 5% polskich internautów sięga do serwisów fact-checkingowych w celu weryfikacji informacji. Kto jest najbardziej narażony na działania dezinformacyjne w okresie kampanii wyborczej? Dlaczego krytyczne myślenie i kontrola własnych emocji są kluczowe, aby chronić się przed tym zjawiskiem? Alicja Zaczek-Żmijewska rozmawia z Martą Białek-Graczyk z Towarzystwa Inicjatyw Twórczych “ę” i Urszulą Szeląg ze Stowarzyszenia Demagog.

23 lutego 2024

Spółki Skarbu Państwa – koniec z kumoterstwem i nepotyzmem?

Odpolitycznienie spółek Skarbu Państwa wybrzmiało w programach prawie wszystkich komitetów wyborczych, które startowały w październikowych wyborach. Czy są jakieś widoki na zmiany, a jeśli tak, to jak one powinny wyglądać? Rozmawia Krzysztof Izdebski z Grażyną Kopińską, b. dyrektorką Programu Przeciw Korupcji Fundacji Batorego i Stefanem Sękowskim, publicystą, ekonomistą i politologiem z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

9 lutego 2024

Stan służby cywilnej

Jaki jest stan korpusu służby cywilnej po 8 latach rządów Zjednoczonej Prawicy oraz jaki jest wpływ urzędników na sprawność państwa? Czy są pomysły na poprawienie jakości służby cywilnej w Polsce? Rozmawia Krzysztof Izdebski z prof. Jolantą Itrich-Drabarek (Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego) oraz dr hab. Grzegorzem Makowskim (Szkoła Główna Handlowa oraz Fundacja Batorego).

2 lutego 2024

Co oznacza pakt o migracji i azylu?

Pod koniec 2023 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły porozumienie polityczne w sprawie paktu o migracji i azylu. Z czego się składa, kiedy stanie się obowiązującym prawem w UE oraz co oznacza on dla Polski? Jakie są opinie organizacji społecznych w Polsce na ten temat? Paweł Marczewski rozmawia z dr Martą Pachocką (Szkoła Główna Handlowa).

26 stycznia 2024

Media publiczne, czyli jakie?

Czy media publiczne realizują swoją misję? Czy to, co się obecnie z nimi dzieje daje nadzieję, że w najbliższym czasie będą one ją wypełniały? Jakie są wizje mediów publicznych i czy są one w ogóle możliwe do spełnienia? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr Dominiką Bychawską-Siniarską oraz Janem Dworakiem, byłym prezesem TVP (2004–06), byłym szefem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (2010–16) oraz współautorem założeń do ustawy o mediach służby publicznej.

19 stycznia 2024

Co dalej z ustawą o sygnalistach?

Rząd ogłosił przyspieszone prace nad wdrożeniem dyrektywy, której celem jest ochrona osób określanych mianem sygnalistów. Zaproponowany projekt niewiele różni się od szeroko krytykowanego projektu przygotowanego jeszcze przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Po apelach wielu środowisk wydaje się, że obecny rząd zrobił krok do tyłu i nie tylko da więcej czasu na praca, ale też uwzględni, przynajmniej częściowo, propozycje, które zostały opracowane przez stronę społeczną. O tym, kim są sygnaliści, dlaczego należy ich chronić i co proponuje strona społeczna, rozmawia Krzysztof Izdebski z dr Anną Hlebicką-Józefowicz – partnerem w Kancelarii DZP i jedną z autorek społecznego projektu ustawy o ochronie sygnalistów.

12 stycznia 2024

Spór o ułaskawienie. Sprawa Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika

Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik zostali zatrzymani i doprowadzeni do aresztu 9 stycznia wieczorem. Wtedy jeszcze Prezydent zarzekał się, że jego akt łaski z 2015 r. został wydany zgodnie z konstytucją, mimo to 11 stycznia zdecydował o wszczęciu nowej procedury w sprawie ułaskawienia obu polityków. Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z prof. Moniką Florczak-Wątor z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego.

8 grudnia 2023

Ukraina – nastroje i prognozy

O roli ludobójczego Wielkiego Głodu w kształtowaniu pamięci i tożsamości Ukraińców, obecnych nastrojach oraz perspektywach na przyszłość rozmawia dr Łukasz Pawłowski z Edwinem Bendykiem, prezesem Fundacji Batorego oraz publicystą tygodnika „Polityka”.

1 grudnia 2023

Energia społeczna Polek i Polaków

15 października byliśmy świadkami ogromnej energii społecznej, której efektem była najwyższa frekwencja wyborcza w historii III RP. Jak zagospodarować tę energię? Rozmawia Alicja Zaczek-Żmijewska z dr Katarzyną Sztop-Rutkowską, inicjatorką fundacji Soclab i współautorką raportu „Generatory Społecznej Energii”: ⁠https://hub.oees.pl/wp-content/uploads/2023/11/Generatory-spolecznej-energii_2023_www_s_po_s.pdf.

24 listopada 2023

Policja i prokuratura: stan obecny i propozycje zmian

O działaniach policji i prokuratury w czasach „dobrej zmiany” oraz propozycjach poprawienia ich funkcjonowania rozmawia Krzysztof Izdebski z prokurator Katarzyną Kwiatkowską, prezeską stowarzyszenia Lex Super Omnia, oraz gen. Adamem Rapackim, byłym wiceszefem policji i byłym wiceministrem spraw wewnętrznych.

17 listopada 2023

Reformy instytucjonalne Unii Europejskiej a Polska

Jakie zmiany instytucjonalne czekają Unię Europejską wobec planów rozszerzenia i jak wobec propozycji tych zmian powinna ustosunkować się Polska? Na ile realne są wewnętrzne reformy UE oraz jakich obszarów dotyczą? Łukasz Pawłowski rozmawia z dr hab. Moniką Sus oraz ambasadorem Janem Truszczyńskim.

10 listopada 2023

Udział obywateli w tworzeniu prawa

W umowie koalicyjnej strony porozumienia napisały, że będą prowadzić przyjazny dialog, by wypracować wspólne stanowiska i projekty aktów prawnych a dialog ten będzie prowadzony z szerokim uwzględnieniem głosu społecznego. Dlaczego udział obywateli w procesie stanowienia prawa jest ważny? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z Grażyną Kopińską, założycielką i członkinią Obywatelskiego Forum Legislacji (OFL) Fundacji Batorego oraz dr. Maciejem Berkiem, byłym prezesem Rządowego Centrum Legislacji, a obecnie głównym legislatorem Pracodawców RP oraz członkiem OFL.

4 listopada 2023

Jak walczyć z korupcją?

Powołanie nowego rządu jest tylko kwestią czasu. Stoi przed nim dużo wyzwań również w obszarze budowania odporności państwa na nadużycia i korupcję. A i tu jest z czego wybierać i należałoby zastanowić się jakie wyznaczyć priorytety. Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Grzegorzem Makowskim ze Szkoły Głównej Handlowej i Fundacji Batorego, który od wielu lat zajmuje się tematem przeciwdziałania korupcji.

27 październik 2023

Przywracanie praworządności: cele i zasady

Od wielu lat organizacje społeczne pracowały nad pomysłami, jak przywrócić praworządność w Polsce. Będzie to kluczowe zadanie dla nowego rządu. Od czego należy zacząć ten proces i jakie generalne zasady powinny temu towarzyszyć? O bezpieczeństwie prawnym obywateli oraz ich głosie w dyskusji na temat przywracania praworządności rozmawia Krzysztof Izdebski z dr Tomaszem Zalasińskim, członkiem Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego.

21 październik 2023

Co zdecydowało o wygranej opozycji?

Czemu polaryzacja i negatywna kampania w wykonaniu Prawa i Sprawiedliwości nie powiodły się i nie przyniosły trzeciej kadencji Zjednoczonej Prawicy? Który moment kampanii wyborczej okazał się decydujący? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z Edwinem Bendykiem, prezesem Fundacji Batorego oraz Szymonem Gutkowskim, członkiem Zarządu Fundacji Batorego.

14 październik 2023

Co zostało po protestach kobiet?

Protesty, które wybuchły po ogłoszeniu 22 października 2020 roku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego zaostrzającego pra­wo antyaborcyjne, wyróżniały się powszechnym zaangażowaniem osób młodych, w szczególności kobiet. O zbiorze tekstów poświęconych protestom oraz pamięci protestu, rozmawia Alicja Zaczek-Żmijewska z dr hab. Elżbietą Korolczuk, socjolożką i kulturoznawczynią (Uniwersytet Södertörn oraz Ośrodek Studiów Amerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego).

29 września 2023

Młode kobiety a wybory

Mniej niż połowa młodych Polek deklaruje, że weźmie udział w wyborach parlamentarnych. Większość, choć wie jakiej Polski chce dla siebie i swoich bliskich, nie korzysta z prawa wyborczego, bo nie wierzy, że ich głos się liczy. Dlaczego spośród wszystkich osób uprawnionych do wyborów to właśnie młode kobiety mogę zdecydować o wyniku wyborów parlamentarnych? O kampanii profrekwencyjnej „To Twój Wybór” rozmawia Alicja Zaczek-Żmijewska z Zofią Sanejko z Inicjatywy Głos Kobiet oraz Weroniką Jóźwiak ze Stowarzyszenia Tkalnia.

22 września 2023

Recentralizacja państwa postępuje

Z raportu „Indeks samorządności. Druga edycja 2023” wynika, że w 2022 r. nastąpiło dalsze ograniczenie autonomii gmin i miast na prawach powiatu. Opracowany przez ekspertów Fundacji Batorego system wskaźników – Indeks Samorządności – spadł z 55,74 w 2021 do 51,91 w 2022. Dla porównania, Indeks Samorządności dla roku 2014 wynosił 73,6. O samorządności samorządów rozmawia Krzysztof Izdebski z dr. hab. Marta Lackowska oraz dr. hab. Dawid Sześciło – współautorami raportu.

15 września 2023

Nadużycia władzy – czy państwo jest odporne?

Na ile kluczowe instytucje polskiego państwa (rząd i służba cywilna, sejm i senat, sądownictwo, prokuratura) oraz obywatele i organizacje społeczne potrafią zapobiegać i przeciwdziałać nadużyciom i korupcji? Na ten temat rozmawia Krzysztof Izdebski z dr hab. Grzegorzem Makowskim, ekspertem forumIdei Fundacji Batorego oraz współautorem raportu „Ocena odporności państwa na nadużycia władzy. Edycja 2023”.

8 września 2023

Polacy gotowi na zmianę

Kto uzyska większość w Sejmie po zaplanowanych na 15 października wyborach parlamentarnych? Sondaże nie dają odpowiedzi na to pytanie. Trudno przewidywać nawet to, która partia zwycięży. Wiemy jednak, że o ostatecznym wyniku zadecydują wyborcy „niezdecydowani”. Jak duża jest to grupa, z kogo się składa i co jest dla tych ludzi ważne? Na temat wniosków z raportu „Polacy gotowi na zmianę. Wynik wyborów rozstrzygną niezdecydowani” rozmawia Łukasz Pawłowski z Szymonem Gutkowskim, członkiem zarządu Fundacji Batorego, strategiem marketingowym oraz współautorem raportu.

1 września 2023

Te wybory na pewno nie będą równe

O podejściu Polek i Polaków do partii politycznych, roli wroga i kompromisu w polskiej polityce, instrumentalizacji idei referendum oraz o głosowaniu przez Internet, rozmawia Krzysztof Izdebski z prof. Magdaleną Musiał – Karg z Zakładu Systemów Politycznych na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz prezeską Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych.

28 sierpnia 2023

Wyzwania wyborcze w Polsce i za granicą

O równości szans w finansowaniu kampanii wyborczej, dostępie do mediów publicznych, używaniu zasobów publicznych w okresie kampanii, okręgach wyborczych oraz misji obserwacyjnej OBWE w Polsce, rozmawia Krzysztof Izdebski z dr Darią Paprocką, współpracowniczką European Centre for Electoral Support, OBWE oraz Rady Europy.

18 sierpnia 2023

Społeczna obserwacja wyborów: nie stójmy z boku

Wybory to nie tylko dzień głosowania – warto przyglądać się całemu procesowi wyborczemu. Jakie sytuacje w kampanii wyborczej powinny wzbudzić czujność wyborców? Na czym polega monitorowanie nadużywania zasobów publicznych w wyborach parlamentarnych? Jak zaangażować się w społeczną obserwację wyborów? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z Zofią Lutkiewicz, prezeską Fundacji Odpowiedzialna Polityka.

12 sierpnia 2023

Co jest stawką najbliższych wyborów?

Jaki wpływ na przyszłość polskiej demokracji będą miały najbliższe wybory? Jak powinno zachować się społeczeństwo obywatelskie wobec planowanego referendum? Jak ocenić uczciwość wyborów? Rozmowa dr. Pawła Marczewskiego z prof. Andrzej Rychardem, przewodniczącym Rady Fundacji Batorego.

28 lipca 2023

Nastroje społeczne w Ukrainie

Z jednej strony Ukraińcy wyzwolili już więcej terytorium niż Rosja zdobyła podczas wielomiesięcznej ofensywy, ale z drugiej strony te postępy są wolniejsze niż zakładane. A jak Ukraińcy patrzą na sytuację na froncie? Czy nadal wierzą w zwycięstwo? Czy mają zaufanie do państwa? I czy mogą być podatni na próby Kremla, który próbuje skłócić Ukraińców wewnętrznie, jak i grać na napięciach pomiędzy Ukraińcami a np. Polakami? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z Edwinem Bendykiem, prezesem Fundacji im. Stefana Batorego.

21 lipca 2023

Czy wiemy, ile nas jest?

W ostatnich latach doświadczaliśmy wielu zdarzeń i procesów, które w znacznym stopniu wpłynęły na sytuację oraz strukturę demograficzną Polski. Począwszy od fali emigracji zarobkowych Polaków, poprzez wewnętrzne migracje mieszkańców mniejszych miejscowości do miast, po niespotykaną od II wojny światowej liczbę zgonów w wyniku pandemii COVID-19 czy też napływ uchodźców wojennych z Ukrainy po 24 lutego 2022 roku. Ile osób mieszka w Polsce? Ilu cudzoziemców osiedliło się, a ilu Polaków wyjechało na stałe? Rozmowa Pawła Marczewskiego z prof. Maciejem Duszczykiem z Ośrodka Badań nad Migracjami UW, współautorem raportu „Czy wiemy, ile nas jest?”.

14 lipca 2023

Referendum migracyjne a wybory parlamentarne

Dlaczego połączenie referendum w sprawie migrantów z wyborami parlamentarnymi nie jest zgodne z obowiązującym prawem, łamie ciszę legislacyjną i jest ingerencją w proces wyborczy? Jakie konsekwencje dla finansowania kampanii wyborczej miałoby połączenie referendum z wyborami parlamentarnymi? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Krzysztofem Urbaniakiem, profesorem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członkiem Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego.

7 lipca 2023

Działalność z człowiekiem w centrum

W jakim miejscu jest przedsiębiorczość społeczna w Polsce? Jaki ma potencjał? I jakie wyzwania może pomóc rozwiązać? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z Mariuszem Andrukiewiczem, prezesem Fundacji Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej “Być razem”.

1 lipca 2023

Czy wybory w USA są uczciwe?

Pomimo bezpodstawnych zarzutów Donalda Trumpa wobec uczciwości amerykańskich wyborów prezydenckich oraz kolejnych kłopotów z wymiarem sprawiedliwości byłego prezydenta, wciąż ma on poważne szanse, aby powrócić do Białego Domu. O uczciwości procesu wyborczego oraz rosnącej polaryzacji w Stanach Zjednoczonych rozmawia Łukasz Pawłowski z Konradem Mzykiem, amerykanistą i dziennikarzem Onet.pl.

23 czerwca 2023

Kaganiec na szkoły niepubliczne

Sejm przyjął w ekspresowym tempie poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela, ustawy o instytutach badawczych, ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw. Jest to kolejna próba zmniejszania samodzielności szkół oraz ograniczania rodzicom praw do wpływu na edukację swoich dzieci. Niepokój budzą przede wszystkim przepisy zmieniające tryb kontroli szkół niepublicznych. Czego naprawdę potrzebuje polska edukacja? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr Igą Kazimierczyk, prezeską Fundacji Przestrzeń dla Edukacji i aktywistką ruchu Obywatele dla Edukacji i jedną z liderek kampanii #WolnaSzkola.

16 czerwca 2023

Jak przywrócić samodzielność i sprawczość polskim samorządom?

Jakie zmiany w samorządzie są potrzebne, aby potencjał wspólnot samorządowych został odpowiednio wykorzystany, a państwo było silniejsze? Dlaczego przywrócenie równowagi w relacjach pomiędzy rządowym centrum a władzami samorządowymi jest najpilniejszym zadaniem po wyborach? Co by się zmieniło dla społeczności lokalnej, gdyby wprowadzić w życie proponowane pomysły? Rozmowa Edwina Bendyka, prezesa Fundacji im. Stefana Batorego, z dr hab. Adamem Gendźwiłłem, redaktorem i koordynatorem postulatów „Odnowa samorządności: jak przywrócić samodzielność i sprawczość polskim samorządom?”.

9 czerwca 2023

Jak wyszła Polsce Gdynia?

Czy powstanie Gdyni było oczywiste? O blaskach i cieniach przedwojennej Gdyni rozmawia Łukasz Pawłowski z Grzegorzem Piątkiem, autorem książki „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939”, jednej z nominowanych książek do Nagrody im. Marcina Króla.

2 czerwca 2023

Co to jest ludobójstwo?

Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z Konstantym Gebertem, autorem książki „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło” oraz laureatem Nagrody im. Marcina Króla za najlepszą opublikowaną w 2022 roku polską książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą. Ustanowiona w ubiegłym roku przez Fundację Batorego Nagroda im. Marcina Króla ma wspierać rozwój debaty publicznej poprzez zachętę do pogłębionej refleksji nad zjawiskami i trendami współczesności oraz wyzwaniami przyszłości, tworzenia nowych idei i prób opisu rzeczywistości, poszukiwania odpowiedzi na kryzys demokracji i wartości demokratycznych oraz poszerzania przestrzeni intelektualnego dyskursu ponad podziałami. Rozmowa odbyła się przed ogłoszeniem laureata.

26 maja 2023

Samorządy ambasadorami Polski

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę 24 lutego 2022 roku zmieniła współpracę terytorialną Polski i Ukrainy. Czym jest dyplomacja samorządowa? Jaki jest stan polsko-ukraińskiej dyplomacji samorządowej? I czy Polska jest dobrym przykładem, od którego Ukraina ma się uczyć samorządności? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr. Igorem Kseniczem, autorem publikacji „Polsko-ukraińska dyplomacja samorządowa w obliczu wojny”.

19 maja 2023

Populizm, kultura i polityka

Rozmowa o niezgodzie na determinizm kulturowy, korzeniach populizmu oraz miejscu kultury w polityce populistycznej. Czy w oparciu o hasła narodowo-religijne można odbudować wspólnotę? Paweł Marczewski rozmawia z historykiem idei prof. Leszkiem Koczanowiczem.

13 maja 2023

Jak zmieniać świat na lepsze?

O tym, jak nie poddać się fatalistycznym wizjom przyszłości, myśleć o niej konstruktywnie i przełożyć te myśli na działania; o tym, jak projektować działania protopijne, czyli stopniowo ulepszające rzeczywistość oraz o przykładach protopii w polskich miastach – z Joanną Erbel, autorką nominowanej do finału Nagrody im. Marcina Króla 2023 książki „Wychylone w przyszłość. Jak zmienić świat na lepsze” wydawnictwa Wysoki Zamek, rozmawia Alicja Zaczek-Żmijewska.

6 maja 2023

Prawa uczniów. Oczekiwania vs. rzeczywistość

Łamanie praw uczniów to nie marginalny przypadek w polskiej szkole, ale codzienność. Czy uczniowie znają swoje prawa? W jakich obszarach są one najczęściej łamane? Do kogo uczniowie zgłaszają się, gdy dzieje się coś niepokojącego? I wreszcie: co uczniowie mogą zrobić, aby ich prawa były bardziej respektowane? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z Łukaszem Korzeniowskim, prezesem Stowarzyszenia Umarłych Statutów.

28 kwietnia 2023

Ile kosztuje potęga? Polska i europejska polityka bezpieczeństwa w obliczu wojny

Losy wojny w Ukrainie się ważą, a poziom wsparcia USA dla sojuszników zależy od polityki wewnętrznej i posunięć Chin. W tej sytuacji jest jasne, że Europa musi włożyć większy wysiłek w budowę własnego bezpieczeństwa. Co to jednak dokładnie znaczy? Czy wezwania prezydenta Emmanuela Macron do osiągnięcia „autonomii strategicznej” mają sens? Czy Unia Europejska potrzebuje własnej armii? Jak w tym kontekście oceniać zapowiedzi ministra Mariusza Błaszczaka, że Polska do 2035 roku wyda z budżetu na zbrojenia 640 mld zł, do tego kilkaset miliardów z pożyczek pod obligacje, co razem daje fantastyczną sumę około biliona złotych w ciągu 12 lat? O marzeniach o bezpieczeństwie i ich cenie rozmawia Łukasz Pawłowski z dr. Piotrem Łukasiewiczem, analitykiem ds. bezpieczeństwa i spraw międzynarodowych w Polityce Insight, pułkownikiem rezerwy Wojska Polskiego i byłym ambasadorem RP w Afganistanie.

21 kwietnia 2023

Czy samorząd traci swoją samorządność?

Samodzielność kompetencyjna gmin spadła w okresie 2014–2021. Odbyło się to głównie metodą małych kroków, pozbawiających gminy fragmentów decyzyjności. Jak wyglądają kompetencje samorządów? Na ile finanse lokalne są oddane do dyspozycji autonomicznej samorządu, a na ile są „pieniędzmi znaczonymi”? I jak realnie wykonywane są zadania samorządu? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Martą Lackowską, współautorką Indeksu Samorządności. 2023.

7 kwietnia 2023

Zeitenwende. Jak wojna w Ukrainie zmienia Niemcy

Jakie są konsekwencje agresji Rosji przeciwko Ukrainie dla polityki Niemiec w wymiarze polityki bezpieczeństwa, stosunków z Rosją i USA, zbrojeń, polityki energetycznej i relacji z Chinami? Dlaczego wydarzenia ostatniego roku są punktem zwrotnym (Zeitenwende) i najgłębszą cezurą w niemieckiej polityce ostatnich dekad wykraczającą daleko poza turbulencje spowodowane fiaskiem Ostpolitik oraz co to oznacza dla Polski? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z Piotrem Burasem, dyrektorem warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR).

31 marca 2023

Referendum lokalne a aktywność obywatelska

Senat odrzucił nowelizację ustawy o referendum lokalnym wskazując m. in. na zagrożenia związane z paraliżem władz samorządowych. Ustawa wraca teraz ponownie do Sejmu. Czy referenda lokalne to właściwy instrument do włączenia mieszkańców_nki w procesy decyzyjne? O oczekiwaniach mieszkańców_nek dotyczących wpływu na lokalne sprawy rozmawiają Krzysztof Izdebski i dr Katarzyna Dzieniszewska-Naroska z Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej.

24 marca 2023

Czy Polska jest humanitarnym supermocarstwem?

Polacy wykazali się ogromną mobilizacją i zaangażowaniem w pomoc osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie. Dlaczego znajomość lokalnego kontekstu jest ważna, jeśli chodzi o działalność dużych organizacji humanitarnych w Polsce? Czy można spodziewać się bardziej kompleksowej polityki państwa w integracji uchodźców? Rozmowa dr. Pawła Marczewskiego z dr Karoliną Podgórską na temat wniosków z raportu „Polska Szkoła Pomagania” opisującego doświadczenia organizacji społecznych w pomaganiu uchodźcom.

17 marca 2023

Młodzi w samorządzie – szansa czy bariera?

W czerwcu 2021 roku weszły w życie zmiany prawne usprawniające funkcjonowanie młodzieżowych rad gmin. Ustawodawca wyposażył je w konkretne uprawnienia, m.in. obowiązek konsultowania uchwał dotyczących młodzieży. Jakie są dobre praktyki młodzieżowych rad? Jak poradziły sobie w pandemii oraz jaki jest ich stosunek do „wielkiej polityki”? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z Karoliną Pawlak, koordynatorką projektów Fundacji Civis Polonus oraz Przewodniczącą Komisji Rewizyjnej Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych PROM.

10 marca 2023

Nie cieszę się z klinczu w Trybunale

W Trybunale Konstytucyjnym czeka, skierowana tam przez prezydenta Dudę, ustawa reformująca postępowanie dyscyplinarne sędziów, od przyjęcia której zależy przyznanie Polsce środków na realizację KPO. Jednak w Trybunale trwa pat, a ustawa staje się przedmiotem politycznych przepychanek. O skutkach klinczu, zakończonej kadencji Julii Przyłębskiej oraz o obywatelskim projekcie ustawy o TK Krzysztof Izdebski rozmawia z Marcinem Matczakiem, członkiem Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego.

3 marca 2023

Zmiany w Kodeksie wyborczym – arogancja władzy

Nowelizacja Kodeksu wyborczego została odrzucona przez Senat i teraz ponownie trafi do Sejmu. O sensie tych zmian oraz powodach, dlaczego powinna zostać zawetowane przez prezydenta, rozmawia dr Łukasz Pawłowski z prof. Jackiem Raciborskim, członkiem Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego.

24 lutego 2023

Rok ukraińskiej walki o przyszłość świata

W pierwszą rocznicę pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę rozmawiamy o globalnym znaczeniu, jakiego nabrała ta wojna. Jaką pozycję wobec niej zajmują obecnie USA, Chiny, Globalne Południe i Europa? Czy jako symboliczny Zachód zdajemy ten historyczny egzamin? Czy polskie elity zdają sobie sprawę ze stawki zmagań, które toczą się za naszą wschodnią granicą? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z Łukaszem Pawłowskim oraz Edwinem Bendykiem o sprawach międzynarodowych, z polskiej perspektywy.

10 lutego 2023

Jak przywrócić edukację społeczeństwu?

SOS dla Edukacji od dwóch lat działa na rzecz przemyślanych zmian w oświacie. W gronie organizacji społecznych podjęto prace nad Obywatelskim Paktem dla Edukacji. Rozmowa dr Łukasza Pawłowskiego z Alicją Pacewicz oraz Łukaszem Korzeniowskim o propozycjach niedawno zakończonego Szczytu Edukacyjnego.

3 lutego 2023

Młodzi a polityka

O zaangażowaniu politycznym młodych Polaków, ich sympatiach oraz oczekiwaniach wobec polityki. Jakie są poglądy młodych Polaków w porównaniu do starszego pokolenia? Czy w obecnej sytuacji demograficznej możliwe jest budowanie solidarności międzypokoleniowej? Rozmowa dr Łukasza Pawłowskiego z dr Pawłem Marczewskim.

27 stycznia 2023

Ustawa o Sądzie Najwyższym – niewłaściwy lek na poważną chorobę

Rozmowa o nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym, która została negatywnie oceniona przez Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego. Czemu nowelizacja nie spełnia standardów rzetelnej legislacji? Dlaczego uchwalone zmiany nie usuwają istoty naruszeń w zakresie niezależności sądownictwa oraz nie spełniają nawet minimalnych wymogów przewidzianych w kamieniach milowych? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Agnieszką Frąckowiak-Adamską.

19 stycznia 2023

Krytyczny moment w powojennej historii Niemiec

O niemieckim wsparciu dla Ukrainy, zmieniającym się stosunku Niemiec wobec Rosji, polityce Olafa Scholza i SPD oraz powodach ociągania się z dostawą czołgów Leopard dla Ukrainy – Łukasz Pawłowski rozmawia z Piotrem Burasem, szefem warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR).

16 stycznia 2023

Zmiany Kodeksu wyborczego – w oderwaniu od realnych problemów

22 grudnia 2022 roku grupa posłów PiS złożyła w Sejmie projekt nowelizacji Kodeksu wyborczego i niektórych innych ustaw. Proponowane zmiany, jak przekonują autorzy projektu, mają zapewniać jak najwyższy poziom frekwencji wyborczej w nadchodzących wyborach. Dlaczego eksperci oceniają ten projekt negatywnie? Czemu działania profrekwencyjne nie powinny być wybiórcze, a ich koszty i efektywność należy oszacować przed zmianą prawa? Czy proponowane rozwiązania dotyczące liczenia głosów mogą potencjalnie podważać wiarę w uczciwość i zaufanie do procesu wyborczego? Czego brakuje w projekcie nowelizacji Kodeksu wyborczego? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Krzysztofem Urbaniakiem, współautorem opinii o projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw.

22 grudnia 2022

Kiedy wypada koniec kadencji Julii Przyłębskiej?

Czy Julia Przyłębska została prawidłowo wybrana na stanowisko Prezesa Trybunału Konstytucyjnego? Jak ocenić projekt nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Moniką Florczak-Wątor z Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego.

9 grudnia 2022

Populizm i demokracja

Co łączy populistycznych polityków? Jakie są rodzaje populizmu oraz jego przyczyny? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z antropologiem politycznym prof. Janem Kubikiem o wynikach badań nad populizmem przeprowadzonych przez badaczy z siedmiu europejskich uniwersytetów w ramach projektu POPREBEL.

1 grudnia 2022

Aktywistki o COP27 i ruchu klimatycznym w Polsce

Jak aktywistki klimatyczne widzą swoją rolę na takich wydarzeniach jak niedawno zakończona konferencja klimatyczna COP27? Czy mają poczucie sprawczości? Co dzieje się na scenie aktywizmu klimatycznego w Polsce? I jak przełożyć świadomość społeczną kryzysu klimatycznego na działanie, rozmawia Alicja Zaczek-Żmijewska z Dominiką Lasotą oraz Wiktorią Jędroszkowiak z międzynarodowego ruchu Fridays for Future i Inicjatywy Wschód.

24 listopada 2022

COP 27 – coraz bliżej katastrofy

Czym zakończony niedawno w Egipcie COP27 różnił się od poprzednich? O rywalizacji globalnej Północy z globalnym Południem, lobby paliw kopalnych, roli technologii w powstrzymywaniu zmian klimatycznych oraz o tym, dlaczego rosyjska agresja na Ukrainę nie pomaga w osiągnięciu celów klimatycznych Edwin Bendyk rozmawia z dr Patrycją Sasnal.

17 listopada 2022

Ameryka po wyborach

Jakie tematy były kluczowe w kampanii wyborczej w wyborach do Kongresu? Czy Donald Trump, który zapowiedział swój start w wyborach prezydenckich w 2024 roku, ma jeszcze szanse na powrót do Białego Domu? Czy w Partii Republikańskiej szykują się przetasowania? Co wybory oznaczają dla Polski i Europy w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę? A także o polaryzacji w USA oraz lekcjach dla Polski rozmawia Krzysztof Izdebski z Łukaszem Pawłowskim.

10 listopada 2022

Krajowy Plan Odbudowy – jakie scenariusze dla Polski?

Minister ds. europejskich Szymon Szynkowski vel Sęk kontynuuje rozmowy w Brukseli by odblokować środki z KPO. Czy poza problemami z przestrzeganiem praworządności są inne kwestie, które stoją na przeszkodzie, aby do Polski popłynęło 35,4 mld euro? Na czym polegają kamienie milowe opisane w KPO? Jakie są scenariusze losów KPO dla Polski? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego europosłem Janem Olbrychtem.

3 listopada 2022

Kryzys energetyczny samorządów

Jakie wyzwanie niesie kryzys energetyczny dla małych gmin w Polsce? W jaki sposób mogą one oszczędzać energię oraz jak rozmawiać na ten temat z lokalną społecznością? Rozmowa Alicji Zaczek-Żmijewskiej z Joanną Wons-Kletą, wójtką gminy Pawonków oraz uczestniczką Pracowni Samorządowej Fundacji Batorego.

27 października 2022

Lex Czarnek 2.0: budowa zasieków między szkołą a światem

Sejm proceduje dwa projekty zmieniające zasady funkcjonowania organizacji pozarządowych w szkołach: projekt prezydencki oraz projekt poselski nazywany Lex Czarnek 2.0., który we wcześniejszej formie został zawetowany przez prezydenta. Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z Alicją Pacewicz, współzałożycielką Centrum Edukacji Obywatelskiej oraz Fundacji Szkoła z Klasą a także współkoordynatorką SOS dla Edukacji oraz jedną z inicjatorek kampanii Wolna Szkoła.

21 października 2022

Ukraińskie społeczeństwo w czasach wojny

Jakie są szanse na konsolidację ukraińskiego społeczeństwa po wojnie z Rosją oraz jakie są jego oczekiwania wobec Unii Europejskiej? Jak należy podchodzić do rosyjskiego społeczeństwa w sytuacji, gdy Rosja kontynuuje napaść na Ukrainę? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z prof. Myrosławem Marynowyczem, prorektorem Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie.

7 października 2022

Putin straszy Zachód

Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z Eugeniuszem Smolarem, członkiem Rady Fundacji Centrum Stosunków Międzynarodowych, na temat rosyjskiej agresji na Ukrainę. Czy w konsekwencji rosyjskich porażek na froncie należy spodziewać się eskalacji ze strony Kremla? Dlaczego groźby Putina dotyczące możliwości użycia broni jądrowej są nakierowane na zachodniego odbiorcę? Czy Ukraina może liczyć na długofalową pomoc USA? Czemu Polska nie wykorzystuje na arenie międzynarodowej kredytu zaufania, który otrzymała w związku z pomocą udzielonej Ukrainie?

22 września 2022

Kiedy powinny odbyć się wybory samorządowe?

Czy istnieją okoliczności, które uzasadniają przesunięcie wyborów samorządowych z jesieni 2023 na wiosnę 2024? Czy wydłużenie kadencji samorządowej ma cel polityczny? Jak oceniać wypowiedź Jarosława Kaczyńskiego, że wybory samorządowe mogą być sfałszowane? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z dr hab. Adamem Gendźwiłłem.

15 września 2022

Zwrot Włoch w prawą stronę

Wszystko wskazuje na to, że po wyborach we Włoszech będziemy mieli do czynienia z koalicją partii prawicowych. Co jest źródłem popularności Braci Włochów i dlaczego Włosi uważają, że należy oddać im władzę? Czy od nowego rządu należy spodziewać się zmiany polityki wobec Unii Europejskiej oraz Rosji? Czy zwrot Włoch w prawą stronę będzie początkiem szerszego trendu w Europie? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z prof. Janem Zielonką o zbliżających się wyborach we Włoszech 25 września.

9 września 2022

Współpraca na linii samorząd – organizacje pozarządowe

Lublin wydaje się modelowym miastem, jeśli chodzi o współpracę między władzami samorządowymi a organizacjami pozarządowymi. Współpraca ta szczególnie się zacieśniła po rosyjskiej agresji na Ukrainę 24 lutego. Jakie są bariery takiej współpracy i jak je przezwyciężono? Jak wygląda wzajemne postrzeganie się organizacji pozarządowych oraz samorządu? Czego miasto się może nauczyć od organizacji, a czego organizacje ze współpracy z władzami? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego, eksperta forumIdei, z Anną Dąbrowską, prezeską Homo Faber, oraz Krzysztofem Stanowskim, dyrektorem Centrum Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miasta Lublin.

18 sierpnia 2022

Gra w bierki: jak naprawić funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego?

Prof. Ewa Łętowska w rozmowie z Krzysztofem Izdebskim ocenia opracowany przez Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego projekt ustawy o TK oraz projekt ustawy wprowadzającej ustawę o TK.

11 sierpnia 2022

Antyeuropejska retoryka: czy Polacy to kupują?

Czy zaostrzona ostatnio antyeuropejska retoryka PiS jest wstępem do ustępstw obozu władzy? Czy Polki i Polacy chcą reformować UE? Jak głęboko tożsamość europejska jest zakorzeniona w naszym społeczeństwie? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z prof. Renatą Mieńkowską-Norkiene z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego.

15 lipca 2022

Manifest „Każdy człowiek” – czy potrzebujemy nowych praw w Karcie Praw Podstawowych?

Rozmowa o inicjatywie „Każdy Człowiek” podjętej przez niemieckiego prawnika Ferdynanda von Schiracha (autora książki „Everyone”). Czy potrzebujemy prawa do prawdy? Jak wzmocnić ochronę naszych praw w kontekście zmian klimatycznych i technologicznych? Rozmowa Krzysztofa Izdebskiego z ambasadorami tej inicjatywy w Polsce: dr Małgorzatą Bonikowską, prezeską Centrum Stosunków Międzynarodowych oraz byłym Rzecznikiem Praw Obywatelskich, prof. Adamem Bodnarem, dziekanem Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS w Warszawie.

07 lipca 2022

Czy po szczycie w Madrycie jesteśmy bezpieczniejsi?

Po ostatnim szczycie NATO w Madrycie prezydent Biden powiedział, że Putin chciał „finlandyzacji” Europy, a dostanie jej „NATO-izację” i zapowiedział wzmocnienie obecności wojskowej w Europie. O wynikach szczytu NATO rozmawia Łukasz Pawłowski z amb. Tomaszem Chłoniem, byłym szefem Biura Informacji NATO w Moskwie.

30 czerwca 2022

Koniec USA jako wyznacznika demokracji?

O uchyleniu przez Sąd Najwyższy wyroku z 1973 r. Roe vs. Wade, co oznacza, że Amerykanki tracą gwarantowane konstytucją prawo do przerwania ciąży. Co Demokraci i Republikanie sądzą o zakazie aborcji oraz jakie konsekwencje może mieć ta kwestia dla spójności Stanów Zjednoczonych? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z dr hab. Agnieszką Graff.

23 czerwca 2022

O wynikach wyborów parlamentarnych we Francji

Choć partia Emmanuela Macrona wygrała wybory, trudno uznać jej wynik za sukces. O tym z kim Ensemble! mogłaby wejść w koalicję, a także o wpływie wyników wyborów na politykę zagraniczną Francji – z Aleksandrem Smolarem, byłym prezesem Fundacji im. Stefana Batorego rozmawia Łukasz Pawłowski.

9 czerwca 2022

O naruszaniu zasady równości głosu w Polsce

Państwowa Komisja Wyborcza zarówno w roku 2014 (przed wyborami 2015), jak i w 2018 (przed wyborami 2019) przekazywała Sejmowi postulaty dotyczące korekty podziału mandatów między okręgi wyborcze do Sejmu. Zarówno Sejm VII kadencji, jak Sejm VIII kadencji wnioski PKW zignorowały. Które okręgi wyborcze otrzymują za mało, a które za dużo mandatów? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z dr hab. Jackiem Hamanem o konieczności modyfikacji podziału mandatów między okręgi wyborcze oraz problemie niedoszacowania głosów z zagranicy.

19 maja 2022

Czy UE nie wspiera Polski w sprawie uchodźców?

Premier Morawiecki regularnie narzeka na brak wsparcia UE w opiece nad uchodźcami. Czy UE nie daje pieniędzy, czy premier mija się z prawdą? Jak skonstruowany jest budżet unijny i jak można go zmienić? Czy UE ma środki finansowe na konsekwencje wojny, np. masowy kryzys uchodźczy, z którym mamy do czynienia? Czy Polska zabiega o środki unijne na rzecz uchodźców? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z europosłem Janem Olbrychtem.

26 kwietnia 2022

Druga kadencja Macrona: szansa na wyjście z dekadencji?

Co było źródłem zwycięstwa Emmanuela Macrona w drugiej turze wyborów prezydenckich we Francji? Jaki jest stosunek Francuzów do rynku, roli państwa i elit? Jaka jest przyszłość Marine Le Pen na francuskiej scenie politycznej? Rozmowa Łukasza Pawłowskiego z Aleksandrem Smolarem, byłym prezesem Fundacji Batorego.

14 kwietnia 2022

Ukraina – źródła odporności i pytania o przyszłość 

Dlaczego Putin pomylił się atakując Ukrainę? Co będzie decydować o jej przyszłości? Dlaczego kluczowa jest pozycja ukraińskich miast? Co było głównym źródłem transformacji Ukrainy? Rozmowa z prof. Jarosławem Hrycakiem (Ukraiński Katolicki Uniwersytet we Lwowie).

4 kwietnia 2022

Wybory na Węgrzech – wnioski dla Polski

Dlaczego Fidesz Viktora Orbana wygrał wybory z taką przewagą? Czemu zjednoczenie węgierskiej opozycji się nie powiodło i czy porównanie jej sytuacji do polskiej opozycji jest uzasadnione? Jaka jest różnica między systemami wyborczymi obu państw? O książce „Reguły, zamiary, praktyki. Prawo wyborcze i wybory 2017–2020”. Rozmowa z dr hab. Jarosławem Flisem (Uniwersytet Jagielloński, członek Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego).

17 marca 2022

Samorząd w akcji

Jak burmistrz Miasta i Gminy Pleszew wspomina początki pandemii COVID-19 w 2020 roku? Kto został wtedy liderem społeczności? Czy pierwotna mobilizacja społeczna się zinstytucjonalizowała? I wreszcie, na ile działania podjęte w czasie pandemii mogą być źródłem inspiracji dla samorządów? Rozmowa z Arkadiuszem Ptakiem, burmistrzem Miasta i Gminy Pleszew.

4 marca 2022

Media społecznościowe w czasie wojny

Jak platformy internetowe reagują na obecną sytuację w Ukrainie? Czy skoro trwa wojna, to powinni reagować niezwłocznie i bez oglądania się na możliwe konsekwencje? Jak doświadczenia z tego konfliktu przełożą się na dyskusje o regulacji mediów? Próbę odpowiedzi na te pytania podejmują Katarzyna Szymielewicz z Fundacji Panoptykon, Bartosz Paszcza z Klubu Jagiellońskiego i Krzysztof Izdebski z Fundacji Batorego.

17 lutego 2022

Więcej niż Watergate

Czy istnieje ryzyko paraliżu prac sejmowej komisji śledczej w sprawie Pegasusa? Co zmieniło się w funkcjonowaniu instytucji państwowych od czasu afery Rywina? W jakim celu władza dąży do zaostrzania kodeksu karnego? Jaka jest sytuacja w ośrodkach dla uchodźców? Rozmowa z dr hab. Adamem Bodnarem, dziekanem Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS, byłym Rzecznikiem Praw Obywatelskich.

3 lutego 2022

Pegasus – jak kontrolować działania służb?

Czym jest Pegasus i dlaczego jest on niebezpieczny dla demokracji? Jakie możliwości techniczne posiada ten system i skąd wiemy, że był on wykorzystywany wobec sędziów, polityków i dziennikarzy w Polsce i na Węgrzech? W jaki sposób systemowo rozwiązać brak kontroli nad działaniami służb specjalnych w celu zagwarantowania konstytucyjnego prawa do prywatności i intymności? Rozmowa z Wojciechem Klickim, prawnikiem z Fundacji Panoptykon.

27 stycznia 2022

Czy Zachód obroni Ukrainę?

Jaka będzie reakcja Zachodu na działania Moskwy wobec Kijowa? Na czym polegają różnice w podejściu Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych? W jakich aspektach polityka Francji i Niemiec różni się od agresywnej postawy Rosji? Rozmowa z Piotrem Burasem, dyrektorem warszawskiego biura European Council on Foreign Relations.

19 stycznia 2022

Regulacja Internetu a wolność słowa

O co chodzi w ustawie dotyczącej regulacji wolności słowa w Internecie? O złożoności tej problematyki oraz o tym, czy jako społeczeństwo mamy kompetencje, aby uczestniczyć w tej dyskusji? Jak powinny wyglądać ramy prawne funkcjonowania mediów społecznościowych? Rozmowa z Krzysztofem Izdebskim, ekspertem Fundacji im. Stefana Batorego.

13 stycznia 2022

Szkoła strachu i indoktrynacji

Sejm przyjął lex Czarnek i teraz kontrowersyjną nowelą prawa oświatowego zajmie się Senat. O odejściu od koncepcji kształcenia obywatelskiego w kierunku modelu indoktrynacyjnego, ograniczaniu kompetencji samorządów lokalnych w zakresie sposobu pracy szkół, katastrofalnej kondycji psychicznej nauczycieli i przyszłości polskiej młodzieży z wiceprezydentką Sopotu Magdaleną Czarzyńską-Jachim rozmawia Edwin Bendyk.

9 października 2021

Rozstrzygnięcie TK: realizacja politycznego zamówienia i pogłębienie chaosu prawnego

Co rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej, uznające wyższość prawa krajowego nad unijnym, oznacza dla przeciętnego obywatela? Dlaczego należy je rozumieć jako realizację politycznego zamówienia? Jak powinny reagować na nie sądy? O jego konsekwencjach prawnych, politycznych i społecznych oraz możliwej reakcji Komisji Europejskiej. Rozmowa z dr hab. Piotrem Bogdanowiczem.

1 września 2021

Sprzeciw wobec zmian w edukacji

O nastrojach w szkole, zmianach w prawie oświatowym, kampanii Wolna Szkoła, realnych problemach polskiej szkoły oraz pozytywnej wizji edukacji. Rozmowa z dr Igą Kazimierczyk, prezeską Fundacji Przestrzeń dla Edukacji i aktywistką ruchu Obywatele dla Edukacji i jedną z inicjatorek kampanii #WolnaSzkola.

17 czerwca 2021

Powrót do centralistycznej i przemocowej szkoły z PRL?

W projekcie ustawy dotyczącej zmian w prawie oświatowym Ministerstwo Edukacji i Nauki planuje zwiększenie roli kuratorów, którzy będą mogli swobodnie zwalniać dyrektorów. Co to oznacza dla dzieci, rodziców i nauczycieli? Jak wpłynie to na jakość pracy szkoły, jej autonomię oraz ofertę programową? Rozmowa z Zofią Grudzińską (Fundacja Przestrzeń dla Edukacji oraz ruch Obywatele dla Edukacji), nauczycielką i psycholożką.

4 czerwca 2021

Młodzi 2020 – w poszukiwaniu tożsamości

Rozmowa o raporcie „Młodzi 2020 – w poszukiwaniu tożsamości”. Jak w ciągu ostatniej dekady zmieniła się sytuacja młodych w Polsce? Jakie czynniki kształtują obecnie tożsamość młodego pokolenia Polek i Polaków? Rozmowa z dr. Michałem Bonim, autorem raportu.

27 maja 2021

Odwrót od samorządności w Polskim Ładzie i Krajowym Planie Odbudowy
Rozmowa o działaniach rządu związanych z projektem Krajowego Planu Odbudowy i ogłoszonym niedawno programem Polski Ład. Czy są one zagrożeniem dla polskich samorządów? Czy skala proponowanych zmian oznacza, że wkrótce możemy być świadkami zmiany ustrojowej? Rozmowa z dr Adamem Gendźwiłłem.

14 maja 2021

Uczciwość i sprawność – jak wydamy środki z KPO
Samorząd, organizacje społeczne i pracodawcy zaangażowali się w prace nad KPO i przedstawiają swoje postulaty, które mają zapewnić, że środki z Funduszu Odbudowy zostaną wydane mądrze i sprawiedliwie. O procesie uzgadniania KPO, wysłuchaniach obywatelskich, równowadze między dotacjami i pożyczkami dla rządu i samorządu oraz monitorowaniu wydatków Edwin Bendyk rozmawia z Jackiem Karnowskim, prezydentem Sopotu.

30 kwietnia 2021

Ryzyko upartyjnienia środków unijnych
Analiza podziału trzeciej transzy Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (RFIL) po raz kolejny potwierdza, że pieniądze trafiają głównie do swoich, według partyjnego klucza. O deficytach Krajowego Planu Odbudowy oraz ryzyku podobnej dystrybucji środków unijnych, jak w RFIL. Rozmowa z Markiem Wójcikiem (Związek Miast Polskich).

23 kwietnia 2021
O dialogu i współpracy w samorządzie

O Pracowni Samorządowej: projekcie skierowanym do władz samorządowych, które chcą wprowadzić w swoich gminach model funkcjonowania samorządu otwartego na współpracę i dialog ze społecznością lokalną oraz o zmianie w sposobie komunikacji władz lokalnych z mieszkańcami w czasie pandemii. Rozmowa z Szymonem Osowskim.

15 kwietnia 2021
Nowy rozdział. Transformacja UE a Polska

O czterech kołach zamachowych transformacji Unii Europejskiej oraz co z tego wynika dla Polski. Rozmowa z Szymonem Ananiczem.

8 kwietnia 2021

Zielony Ład – populizm – polityka
Jak pandemia wpłynęła na postrzeganie zmian klimatycznych oraz jakie są polityczne i społeczne uwarunkowania zielonej transformacji w Polsce? Czy Europejski Zielony Ład padnie w Polsce łupem populistów, czy da się tego uniknąć? Rozmowa z dr hab. Przemysławem Sadurą.

25 marca 2021

Wysłuchania KPO: kwiatek do kożucha, czy realne konsultacje?
Po trzech wysłuchaniach dotyczących Krajowego Planu Odbudowy ponad 140 mówców, wśród nich samorządowcy, partnerzy z Rady Dialogu Społecznego, organizacje pozarządowe, obywatele, dali konkretny wkład w KPO. Jakie były postulaty organizacji społecznych, co wybrzmiało oraz jak wykorzystać zasoby organizacji społecznych we współtworzeniu polityk publicznych? Rozmowa z Karoliną Dreszer-Smalec, prezeską Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych.

18 marca 2021

Wysłuchania publiczne w sprawie Krajowego Planu Odbudowy oraz Umowy Partnerstwa
Między 22 a 31 marca odbędzie się seria wysłuchań publicznych dotyczących dokumentów kształtujących rozwój naszego kraju na najbliższą dekadę – Krajowego Planu Odbudowy i Umowy Partnerstwa. Dlaczego warto wziąć w nich udział? Rozmowa z Kubą Wygnańskim, prezesem Fundacji Stocznia.

4 marca 2021

Recentralizacja w systemie opieki zdrowotnej
Rząd zapowiada nacjonalizację szpitali samorządowych. Eksperci wykazują brak uzasadnienia merytorycznego, kwestionują moment na przeprowadzanie zmian i pytają, jaki jest w takim razie prawdziwy sens tej propozycji? Rozmowa z prof. Dawidem Sześciło, członkiem Zespołu Ekspertów Samorządowych Fundacji Batorego.

25 lutego 2021

O kondycji polskiego społeczeństwa z perspektywy języka protestów
Jakie szersze zjawiska społeczne wywołały bunt kobiet? Jak wyczerpanie się języków komunikacji wpłynęło na podmiot zbiorowy? Co język protestów mówi nam o kondycji polskiego społeczeństwa? Rozmowa z krytykiem literackim, prof. Przemysławem Czaplińskim.

18 lutego 2021

Jak odpowiedzieć na centralizm wobec samorządu?
O instytucjonalnej próbie zmniejszenia skali centralizmu wobec samorządu, inicjatywie ustawodawczej Senatu dotyczącej projektu ustawy o Agencji Spójności i Rozwoju oraz innych problemach samorządu. Rozmowa z Kazimierzem Michałem Ujazdowskim.

11 lutego 2021

Krajowy Plan Odbudowy – wciąż bez konsultacji i strategicznego podejścia

Zgodnie z regulacjami unijnymi KPO będzie zawierać inwestycje i reformy, których celem jest odbudowa i zwiększenie odporności gospodarek po pandemii koronawirusa. W Polsce tym procesem kieruje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Na czym polegają propozycje strony ekologicznej oraz biznesowej? Czy pracom dotyczącym KPO towarzyszy strategiczna myśl? Jak KPO łączy się z Europejskim Zielonym Ładem? Rozmowa z Izabelą Zygmunt (Polska Zielona Sieć).

4 lutego 2021

Polityka i protest

W jakiej sytuacji społecznej znaleźliśmy się po publikacji wyroku TK w sprawie zakazu aborcji? Czy jesteśmy w sytuacji rozchodzenia się struktur politycznych oraz oczekiwań społeczeństwa? O mobilizacji niezadowolenia społecznego oraz wpływie protestu na politykę. Rozmowa z prof. Andrzejem Rychardem.

28 stycznia 2021

Co wynika z cyfrowego impeachmentu Trumpa?

Czy rolą firm internetowych jest ocenianie prawidłowości debaty publicznej? Czy potrzebujemy w Unii Europejskiej niezależnego arbitra, który oceniałby zasadność ewentualnej blokady w mediach społecznościowych? Jak należy traktować inicjatywę polskich władz, jeśli chodzi o wolność w Internecie? Rozmowa z Katarzyną Szymielewicz.

21 stycznia 2021
Czy obywatele są osaczani przez państwo?
O projekcie zmiany Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, jego związku z protestami obywatelskimi oraz zgodności projektu z konstytucją, a także o sytuacji prawnej przedsiębiorców. Czy mamy do czynienia z osaczaniem obywateli przez państwo? Rozmowa z mec. Tomaszem Zalasińskim.

14 stycznia 2021
Niesprawiedliwy podział środków z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych

O protestach samorządowców i przedsiębiorców, zaufaniu do władzy i jej uczciwości oraz o tym, jak wygląda demografia polityczna polskiego samorządu. Rozmowa z dr hab. Jarosławem Flisem.

7 stycznia 2021

O społecznej kandydaturze na urząd Rzecznika Praw Obywatelskich
Czym zajmuje się Rzecznik Praw Obywatelskich? Jakie powinny być priorytety kolejnego ombudsmana oraz jaka wizja tego urzędu przyświeca społecznej kandydatce? Jakie są nowe pole działania dla RPO? Rozmowa z mec. Zuzanną Rudzińską-Bluszcz, społeczną kandydatką na urząd Rzecznika Praw Obywatelskich.

31 grudnia 2020

Prawa obywatelskie w 2020 roku
Dlaczego rok 2020 był ważny z punktu widzenia praw obywatelskich oraz z jakimi problemami borykaliśmy jako społeczeństwo? Jak można ocenić jakość regulacji prawnych dotyczących pandemii, m.in. swobodnego przemieszczania się? Jakie życzenia dla swojej następczyni lub swojego następcy ma ustępujący Rzecznik Praw Obywatelskich dr hab. Adam Bodnar?

24 grudnia 2020

Przyszłość miast i ruchów miejskich
Jak pandemia wpłynęła na sytuację polskich miast? Na ile zmiany związane z pandemią mogą być trwałe? Na czym polega istota sukcesów ruchów miejskich? Rozmowa z dr hab. Pawłem Kubickim o samorządzie, miastach i ruchach miejskich.

W jakim kierunku idzie unijna oraz polska transformacja energetyczna?
17 grudnia 2020

Uwagę opinii publicznej podczas ostatniego szczytu UE skupiała kwestia groźba weta Polski i Węgier wobec unijnego budżetu, czego udało się uniknąć. Innym ważnym osiągnięciem szczytu było porozumienie ws. zwiększenia celu redukcji emisji CO2 z obecnych 40 do co najmniej 55 proc. w 2030 roku. Jaką strategię powinna przyjąć Polska w negocjacjach na temat transformacji energetycznej? Jakie są ścieżki do osiągnięcia redukcji emisji cieplarnianych z polskiej perspektywy? Rozmowa z Marcinem Korolcem.

Czas wielkiej korupcji?
10 grudnia 2020

Czy erozja tradycyjnych, liberalnych filarów demokracji kreuje grunt pod wielką korupcję? Jaki jest związek pomiędzy pogłębiającym się w ostatnich latach w Polsce kryzysem praworządności a korupcją? Rozmowa z dr hab. Grzegorzem Makowskim.


Przyszłość strajku kobiet
3 grudnia 2020

O skali protestów Ogólnopolskiego Strajku Kobiet, jego genezie, sposobie działania oraz przyszłości – rozmowa z Klementyną Suchanow, jedną z liderek tego ruchu społecznego.


Czy będzie weto w sprawie budżetu?
26 listopada 2020

10–11 grudnia 2020 odbędzie się szczyt Unii Europejskiej, który zdecydować ma o przyszłości unijnego budżetu. Rozmowa z europosłem Janem Olbrychtem o możliwym wecie ze strony Polski i Węgier dla budżetu oraz Funduszu Odbudowy, co wiąże się z rozporządzeniem uzależniającym wypłatę środków unijnych od przestrzegania rządów prawa.


Finanse samorządu terytorialnego w dobie pandemii
19 listopada 2020

Czy mamy powody do patrzenia z niepokojem na finanse samorządowe? Jakie są źródła finansowania samorządu oraz które z nich są teraz zagrożone? Jakie konsekwencje na jakość życia może mieć pogarszająca się sytuacja finansowa samorządów? Rozmowa z prof. Pawłem Swianiewiczem.


Sukces czy porażka zdalnego nauczania?
12 listopada 2020

Jak poradzili sobie nauczyciele w sytuacji pandemii? Dlaczego podstawa programowa wymaga zmiany? Rozmowa z dr hab. Martą Zahorską o rozdźwięku w ocenie zdalnego nauczania między MEN a światem rzeczywistym.


Jak rozwiązać kryzys po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego
5 listopada 2020

Prof. Płatek ma propozycję prawnego rozwiązania kryzysu, do którego doszło po orzeczeniu TK Julii Przyłębskiej 22 października, delegalizującym aborcję w przypadku ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu. Istotą tego rozwiązania jest oddzielenie kwestii zakazu aborcji od penalizacji, czyli ścigania za złamanie zakazu w ramach postępowań karnych. Rozmowa Edwina Bendyka z prof. Moniką Płatek.


Co oznacza rozstrzygnięcie Trybunału w sprawie aborcji
29 października 2020

Jakie jest wyjście z tej sytuacji dla kobiet w ciąży z uszkodzonym płodem? Jaka jest możliwość wycofania się z sytuacji, w której się znaleźliśmy? Rozmowa z Anną Rakowską-Trelą.


Czy powiązanie unijnych funduszy z praworządnością ma sens
22 października 2020

Bruksela pracuje nad mechanizmem, który ma powiązać wypłatę unijnych pieniędzy z przestrzeganiem zasady praworządności. Czy powstanie skuteczny mechanizm? Rozmowa z Piotrem Burasem.