Oświadczenia

W obronie obecności Polski w Unii

Rozstrzygnięcie upolitycznionego Trybunału Konstytucyjnego z 7 października br. dotyczące zgodności przepisów Traktatu o Unii Europejskiej z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej wywołało społeczne poruszenie. Eksperci, w tym Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego, wykazali, że rozstrzygnięcie to obciążone jest wadą prawną, jest błędne merytorycznie i narusza nie tylko prawo Unii Europejskiej ale także Konstytucję RP.

Niezależnie od konsekwencji prawnych tego rozstrzygnięcia, będzie ono miało istotne konsekwencje społeczne i polityczne. Można je bowiem odczytać jako akt polityczny o charakterze prowokacji wymierzonej w polskie społeczeństwo.

Przypomnijmy. Rzeczpospolita Polska jest państwem członkowskim Unii Europejskiej, a decyzję o akcesji podjął suwerennie naród w referendum w czerwcu 2003 roku. Wstępując do Unii Europejskiej 1 maja 2004 staliśmy się częścią wielkiej wspólnoty, którą spajają szacunek dla przyjętych traktatowo norm prawnych, uznanie dla wspólnych wartości tworzących z Europy wyjątkową przestrzeń bezpieczeństwa, dobrobytu i rozwoju oraz więzi wzajemnych interesów.

To właśnie za przynależnością do takiej Unii Europejskiej Polki i Polacy zagłosowali w referendum i o takiej Unii myślą dziś, gdy w zdecydowanej większości w badaniach opinii społecznej odrzucają wizję Polski poza europejską wspólnotą. O tym, jak bardzo zżyliśmy się z Europą świadczą badania zaufania: instytucjom Unii Europejskiej ufa 73 proc. Polek i Polaków (CBOS 2020), a więc tyle samo, co władzom lokalnym (74 proc.). Rząd w tych samych badaniach może liczyć na zaufanie niespełna połowy społeczeństwa (46 proc.).

Orzeczenie upolitycznionego Trybunału Konstytucyjnego podważa przynależność Polski do Unii Europejskiej, tym samym kwestionuje wolę narodu wyrażoną w referendum z 2003 roku, oczekiwania i aspiracje większości Polek i Polaków konsekwentnie popierających europejski wybór i europejską przyszłość dla siebie i Polski. Podważanie tego wyboru przez obóz rządzący wywołuje oczywisty sprzeciw.

Żadne argumenty nie usprawiedliwiają politycznej instrumentalizacji spraw najważniejszych dla Polek i Polaków, a do takich należy niewątpliwie przynależność Polski do Unii Europejskiej i europejskiej przestrzeni wartości. Rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego z 7 października zbliżyło nas niebezpiecznie do granicy, której przekroczenie oznaczać będzie wyprowadzenie Polski z Unii Europejskiej. Nie chcemy jej przekraczać, trwamy przy swoim wyborze, chcemy pozostać w Europie.

Edwin Bendyk, Prezes Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego
Andrzej Rychard, Przewodniczący Rady Fundacji im. Stefana Batorego