Nagroda im. Marcina Króla
Ustanowiona w styczniu 2022 Nagroda im. Marcina Króla, filozofa polityki i historyka idei, wieloletniego członka Rady Fundacji im. Stefana Batorego, przyznawana jest co roku za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia.
Nagroda wspierać ma rozwój debaty publicznej poprzez zachętę do: pogłębionej refleksji nad zjawiskami i trendami współczesności oraz wyzwaniami przyszłości; tworzenia nowych idei i prób opisu rzeczywistości; poszukiwania odpowiedzi na kryzys demokracji i wartości demokratycznych; poszerzania przestrzeni intelektualnego dyskursu ponad podziałami.
Kapituła Nagrody im. Marcina Króla
Agata Bielik-Robson, University of Nottingham
Przemysław Czapliński, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Dariusz Gawin, Instytut Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie
Iwona Jakubowska-Branicka, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego
Zofia Król, „Dwutygodnik”, Warszawa
Elżbieta Matynia, New School for Social Research w Nowym Jorku
Zbigniew Nosowski, „Więź”, Warszawa
Andrzej Rychard – przewodniczący kapituły, Instytut Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie, przewodniczący Rady Fundacji im. Stefana Batorego
Henryk Woźniakowski, Fundacja Kultury Chrześcijańskiej Znak, Kraków
| Nagroda im. Marcina Króla 2022
Rafał Matyja, Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością, Karakter
Matyja rozumie potrzebę wielkich narracji, mitów, emocji, ale widząc ich niszczycielskie dla wspólnoty politycznej skutki przedstawia coś, co łączy, bo nie dotyczy sporu klasyków i romantyków, romantyków i pozytywistów, endeków i sanatorów, PiS-owców i anty-PiS-owców. Łączy ich, przynajmniej potencjalnie, chęć życia w dobrze urządzonej codzienności przyzwoicie działających instytucji i usług publicznych. |
 |
| Nagroda im. Marcina Króla 2023
Konstanty Gebert, Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło, Wydawnictwo Agora
Czy hasło „Nigdy więcej!” było pustym frazesem już wtedy, gdy je ukuto? Czy jest szansa, by było skuteczne? Niezależnie od odpowiedzi, nie ulega wątpliwości, że ludobójstwo to temat nadal aktualny. Konstanty Gebert opisuje z przywołaniem licznych dokumentów i świadectw „ostateczne rozwiązania” w najnowszej historii na trzech kontynentach – od wymordowania przez cesarskie Niemcy rdzennych mieszkańców Namibii, przez dokonane przez Turków ludobójstwo Ormian, masowe mordy w Kambodży Czerwonych Khmerów oraz w Rwandzie i w b. Jugosławii po dokonujące się dzisiaj w Chinach wyniszczanie Ujgurów, nie unikając także tematu zbrodni popełnianych przez Rosjan w Ukrainie. |
 |
Regulamin Nagrody im. Marcina Króla:
- Nagroda im. Marcina Króla ustanowiona została decyzją Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego, by wspierać rozwój debaty publicznej poprzez zachętę do:
- pogłębionej refleksji nad zjawiskami i trendami współczesności oraz wyzwaniami przyszłości;
- tworzenia nowych idei i prób opisu rzeczywistości;
- poszukiwania odpowiedzi na kryzys demokracji i wartości demokratycznych;
- poszerzania przestrzeni intelektualnego dyskursu ponad podziałami.
- Nagroda przyznawana jest corocznie za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, napisaną i wydaną po polsku w roku poprzednim, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia.
- Do Nagrody zgłoszone mogą być książki, których pierwsze wydanie miało miejsce między 1 stycznia a 31 grudnia roku kalendarzowego poprzedzającego rok przyznania i ogłoszenia Nagrody.
- Nagroda wynosi 50.000 złotych i otrzymuje ją w danym roku wyłącznie jedna książka.
- Nagroda może w danym roku nie zostać przyznana, jeśli Kapituła Nagrody uzna, że żadna ze zgłoszonych do Nagrody książek nie spełniła kryteriów Nagrody.
- Nagroda może zostać przyznana wyłącznie książce autorstwa osoby żyjącej w dniu przyznawania Nagrody. W przypadku książki wielu autorów/ek o podziale Nagrody decyduje Kapituła.
- Decyzje o przyznaniu Nagrody podejmuje Kapituła Nagrody, składająca się z 7-12 osób, w tym Przewodniczącego, powołanych przez Zarząd Fundacji im. Stefana Batorego.
- Książki do Nagrody zgłaszają Osoby Nominujące, wskazane przez Zarząd Fundacji im. Stefana Batorego.
- Wyłonienie laureata Nagrody odbywa się w 3 etapach:
- Etap pierwszy – zgłaszanie przez Osoby Nominujące kandydatury do Nagrody. Każda z Osób Nominujących może nominować maksymalnie 3 książki. Nominacje przyjmowane są przez Kapitułę do końca lutego każdego roku.
- Etap drugi – wybór przez Kapitułę spośród książek zgłoszonych do Nagrody przez Osoby Nominujące maksymalnie 5 finalistek Nagrody w danym roku. Decyzja Kapituły dotycząca wyboru książek-finalistek, podawana jest do publicznej wiadomości do połowy kwietnia każdego roku.
- Etap trzeci – wybór przez Kapitułę książki – laureatki danej edycji Nagrody i podanie jej do wiadomości publicznej do połowy maja każdego roku.
- Zasady wyboru książki-laureatki Nagrody i prac Kapituły, w tym zasady rozwiązywania konfliktu interesów, określa Regulamin Prac Kapituły.
- Nagroda ogłaszana jest do 31 maja każdego roku. Wręczeniu Nagrody towarzyszy debata o nagrodzonej książce.
- Nagroda przekazywana jest na konto bankowe wskazane przez laureata/tki w terminie do 21 dni od ogłoszenia Nagrody.
