forumIdei

Zespoły eksperckie

Zespół Ekspertów Prawnych zajmuje się oceną zgodności uchwalanych przez władze ustawodawczą aktów prawnych z Konstytucją RP, normami międzynarodowymi oraz demokratycznymi standardami państwa prawa. Monitoruje funkcjonowanie  wymiaru sprawiedliwości i przedstawia propozycje jego naprawy.


Skład Zespołu:

  • dr hab. Piotr Bogdanowicz, adiunkt w Katedrze Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
  • dr Łukasz Bojarski, członek Rady Instytutu Prawa i Społeczeństwa INPRiS, były członek Krajowej Rady Sądownictwa
  • Jacek Czaja, prezes Towarzystwa Prawniczego w Lublinie, były wiceminister sprawiedliwości
  • dr hab. Monika Florczak-Wątor, profesor w Katedrze Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik Centrum Interdyscyplinarnych Studiów Konstytucyjnych UJ
  • dr hab. Agnieszka Frąckowiak-Adamska, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego w Katedrze Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii
  • Jarosław Gwizdak, prawnik, działacz społeczny, członek zarządu Instytutu Prawa i Społeczeństwa INPRIS
  • dr hab. Wojciech Jasiński, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, Inkubator Doskonałości Naukowej – Digital Justice, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
  • dr Piotr Kładoczny, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, sekretarz zarządu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka
  • mec. Magda Krzyżanowska-Mierzewska, radca prawny, od 1993 do 1998 prawniczka w Sekretariacie Europejskiej Komisji Praw Człowieka, od 1998 do 2018 – w Kancelarii Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu
  • prof. dr hab. Marcin Matczak, profesor uczelni w Katedrze Filozofii Prawa i Nauki o Państwie Uniwersytetu Warszawskiego, partner w Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka sp. k.
  • dr hab. Sławomir Patyra, profesor UMCS w Lublinie, kierownik Katedry Prawa Konstytucyjnego, radca prawny
  • dr hab. Tomasz Pietrzykowski, profesor na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, dyrektor Centrum Badawczego Polityki Publicznej i Problemów Regulacyjnych
  • dr hab. Anna Rakowska, profesor w Katedrze Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Łódzkiego, adwokat
  • dr hab. Anna Śledzińska-Simon, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Katedra Prawa Konstytucyjnego, Uniwersytet Wrocławski
  • dr hab. adw. Maciej Taborowski, profesor w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Hoffman ,Taborowski i Wspólnicy Adwokacka Spółka Partnerska
  • dr Tomasz Zalasiński, członek zarządu Stowarzyszenia im. prof. Zbigniewa Hołdy, Kancelaria Domański Zakrzewski Palinka sp.k., sędzia Trybunału Stanu
  • dr hab. Fryderyk Zoll, Katedra Prawa Cywilnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesor Uniwersytetu w Osnabrück

  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego ws. proceduralnych aspektów wygaśnięcia mandatów poselskich Panów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika [PDF]
  • List do PKW w sprawie tajności głosowania [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2002 [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego z 22 maja 2023 r. w związku z projektem nowelizacji ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego – List do Komitetu Ministrów Rady Europy w sprawie wykonywania wyroków ETPCz dotyczących praworządności w Polsce [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego dotyczące nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym z dnia 13 grudnia 2022 r. [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego w związku z upływem w dniu 20 grudnia 2022 r. kadencji Prezesa Trybunału Konstytucyjnego [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Wyborczych oraz Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie zmiany terminu wyborów samorządowych [PDF]
  • Oświadczenie Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego ws. potrzeby zmiany podstaw prawnych funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych dotyczące tzw. reformy sądownictwa powszechnego [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych ws. rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego w sprawach zgodności z Konstytucją art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (K 6/21, K 7/21) [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych dotyczące badania przez Trybunał Konstytucyjny zgodności z Konstytucją unijnego rozporządzenia w sprawie warunkowości [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych dotyczące oczekującej na rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego sprawy o sygn. K 6/21  [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w związku z sytuacją na granicy polsko-białoruskiej [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego zgodności przepisów Traktatu o Unii Europejskiej z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w związku z rozstrzygnięciem Trybunału Konstytucyjnego o środkach tymczasowych nałożonych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych o skutkach wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Xero-Flor Sp. z o.o. przeciwko Polsce [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie wniosku Prezesa Rady Ministrów do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności przepisów Traktatu o Unii Europejskiej z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie procedury wyboru kandydatów na stanowisko sędziego z Polski w Europejskim Trybunale Praw Człowieka [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego podważającego gwarancje ciągłości funkcjonowania urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Samorządowych i Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie rządowych planów centralizacji szpitali [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w związku z publikacją sentencji i uzasadnienia orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r. [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie projektu zmiany Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia [PDF]
  • Stanowisko w sprawie rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aborcji [PDF]
  • Stanowisko w sprawie wyborów prezydenckich 28 czerwca [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego z 20 kwietnia 2020r . (sygn. U 2/20) [PDF]
  • Stanowisko Zespołów Ekspertów Prawnych i Wyborczych Fundacji Batorego w sprawie wyborów korespondencyjnych [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie potrzeby rozwiązania problemu Izby Sądu Najwyższego uprawnionej do orzekania o ważności wyborów Prezydenta RP [PDF]
  • Opinia Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego na temat skutków wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Krajowej Rady Sądownictwa i Izby Dyscyplinarnej w świetle prawa Unii Europejskiej [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie sytuacji w Sądzie Najwyższym [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie przekazanej do podpisu Prezydenta RP ustawy z 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym z 21 listopada 2018 r. [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie procedury wyboru sędziów do Sądu Najwyższego [PDF]
  • Position of the Stefan Batory Foundation Legal Expert Group on the procedure for selecting Supreme Court judges [English version PDF]
  • Apel Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie naboru na wolne stanowiska sędziowskie w Sądzie Najwyższym [PDF]
  • Wprowadzenie do raportu „Funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego w latach 2014-2017” [PDF English version]
  • Raport „Funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego w latach 2014-2017” [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie sytuacji prawnej sędziów Sądu Najwyższego i Pierwszego Prezesa tego Sądu [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie manipulowania składami sędziowskimi przez panią Julię Przyłębską [PDF]
  • Analiza działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego w latach 2014-2017 [PDF]
  • Raport Zespołu Ekspertów Prawnych dotyczący konsekwencji działań legislacyjnych w obrębie władzy sądowniczej w Polsce w latach 2015-2018 [PDF] [English version]
  • Apel Zespołu Ekspertów Prawnych do Prezydenta RP o zawetowanie ustawy o Sądzie Najwyższym i ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa [PDF]
  • Opinia prawna z dnia 21 listopada 2017 r. w sprawie oceny konstytucyjności prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw, zawartego w druku sejmowym nr 2002/VIII kadencja [PDF]
  • Stanowisko z dnia 3 października 2017 roku, w sprawie prezydenckiego projektu ustawy o Sądzie Najwyższym [PDF]
  • Stanowisko z dnia 3 października 2017 roku, w sprawie prezydenckiego projektu ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa [PDF]
  • Apel do Prezydenta RP z 23 lipca 2017 r. o powstrzymanie wejścia w życie ustaw o Sądzie Najwyższym, Krajowej Radzie Sądownictwa oraz o ustroju sądów powszechnych [PDF]
  • Opinia prawna w sprawie oceny zgodności z Konstytucją ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o Sądzie Najwyższym [PDF]
  • Stanowisko w sprawie zmian w ustawie z dnia 12 lipca 2017 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa [PDF]
  • Stanowisko w sprawie ustawy z dnia 12 lipca 2017 r. o zmianie ustawy – prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw [PDF]
  • Opinia prawna w sprawie oceny zgodności z Konstytucją RP poselskiego projektu ustawy o Sądzie Najwyższym (druk sejmowy nr 1727) [PDF]
  • Stanowisko z 3 lipca 2017 r. w sprawie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego podstawy prawnej wyboru sędziów TK: S. Rymara, P. Tulei, M Zubika (U 1/17) [PDF]
  • Stanowisko z 3 lipca 2017 r. w sprawie projektowanych zmian w ustroju sądów powszechnych [PDF][DOC]
  • Stanowisko z 19 maja 2017 roku, w sprawie bezpodstawnego zawieszenia praw i obowiązków orzeczniczych sędziów Trybunału Konstytucyjnego  [PDF]
  • Stanowisko z 19 kwietnia 2017 roku, w sprawie zmian w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa [PDF 400 KB]
  • Stanowisko z 27 stycznia 2017 roku, w sprawie ostatnich zmian prawnych i faktycznych dotyczących Trybunału Konstytucyjnego [PDF 400 KB]
  • Stanowisko z 2 sierpnia 2016 roku, przesłane do Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, w związku wpłynięciem do TK wniosku o zbadanie konstytucyjności ustawy o Trybunale Konstytucyjnym [PDF 257 KB]
  • Apel do Prezydenta RP z 25 lipca 2016 w sprawie przyjętej przez Sejm nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym [PDF 226 KB], załącznik do apelu [PDF 234 KB]
  • Stanowisko z 6 lipca 2016 roku,w sprawie nowelizacji Ustawy o Trybunale Konstytucyjnym [PDF 234 KB]
  • Stanowisko z 16 czerwca 2016 w sprawie ustawy o ukształtowaniu ustroju rolnego [PDF 255 KB]
  • Stanowisko z 20 maja 2016 w sprawie stanu kryzysu konstytucyjnego w Polsce [PDF 298 KB]
  • Opinia prawna dr. hab. Marcina Matczaka z 19 stycznia 2016 roku w sprawie oceny konstytucyjności Ustawy z dnia 22 grudnia 2015 roku o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Opinia przekazana została przez Fundację Batorego Trybunałowi Konstytucyjnemu jako „opinia przyjaciela sądu”(amicus curiae) [PDF 366 KB]

Zespół Ekspertów Wyborczych zajmuje się analizą prawa wyborczego przedstawiając propozycje zmiany w prawie i praktyce organizacji wyborów w kierunku zwiększenia uczestnictwa w wyborach i podniesienia reprezentatywności wyników wyborczych.


Skład Zespołu:

  • dr hab. Mikołaj Cześnik, profesor Uniwersytetu SWPS, Dyrektor Instytutu Nauk Społecznych SWPS, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego
  • dr hab. Jarosław Flis, Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • dr hab. Adam Gendźwiłł, politolog, socjolog, geograf, profesor na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
  • dr hab. Mirosława Grabowska, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Socjologii (prof. Mirosława Grabowska zawiesiła członkostwo w Zespole Ekspertów Wyborczych na czas pełnienia funkcji dyrektorki CBOS)
  • dr hab. Jacek Haman, Zakład Statystyki, Demografii i Socjologii Matematycznej, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
  • dr Anna Materska-Sosnowska, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego
  • dr hab. Bartłomiej Michalak, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie UMK
  • dr hab. Bartłomiej Nowotarski, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Katedra Filozofii i Historii Gospodarczej
  • prof. dr hab. Jacek Raciborski, Zakład Socjologii Polityki, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
  • prof. dr hab. Andrzej Rychard, dyrektor Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, przewodniczący Rady Fundacji im. Stefana Batorego
  • dr hab. Krzysztof Urbaniak – prawnik i politolog, profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, radca prawny
  • dr Jarosław Zbieranek, Centrum Studiów Wyborczych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
  • List Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego do PKW w sprawie pkt 51 wytycznych do obwodowych komisji wyborczych [PDF]
  • List do PKW w sprawie tajności głosowania [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie zmian w Kodeksie wyborczym [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Wyborczych oraz Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie zmiany terminu wyborów samorządowych [PDF]
  • Stanowisko w sprawie wyborów prezydenckich 28 czerwca [PDF]
  • Co zrobić, żeby wybory były demokratyczne i bezpieczne. Stanowisko Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego [PDF]
  • Stanowisko Zespołów Ekspertów Prawnych i Wyborczych Fundacji Batorego w sprawie wyborów korespondencyjnych [PDF]
  • Apel Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego o zmianę terminu wyborów Prezydenta RP [PDF]

Obywatelskie Forum Legislacji zajmuje się monitoringiem procesu stanowienia prawa pod kątem jego przejrzystości, otwartości na konsultacje publiczne i zabezpieczenia antykorupcyjne oraz przestrzegania zasad dobrej legislacji, przedstawiając wnioski z obserwacji i rekomendacje zmian w cyklicznych raportach.


Skład Obywatelskiego Forum Legislacji:

  • Piotr Frączak, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
  • Krzysztof Izdebski, Fundacja im. Stefana Batorego i Open Spending EU Coalition
  • Łukasz Jachowicz, ekspert ds. nowoczesnych technologii
  • prof. dr hab. Krzysztof Jasiecki, Szkoła Główna Handlowa
  • adw. Paulina Kieszkowska-Knapik, Kieszkowska Rutkowska Kolasiński Kancelaria Prawna spj
  • Wojciech Klicki, Panoptykon
  • Grażyna Kopińska, Fundacja im. Stefana Batorego
  • dr hab. Urszula Kurczewska, prof. SGH, Szkoła Główna Handlowa
  • dr hab. Grzegorz Makowski, Fundacja im. Stefana Batorego, Szkoła Główna Handlowa
  • Witold Michałek, Business Centre Club
  • dr hab. Małgorzata Molęda-Zdziech, prof. SGH, Szkoła Główna Handlowa
  • dr Wojciech Rogowski, Instytut Allerhanda, Szkoła Główna Handlowa
  • Katarzyna Sadło, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego
  • Tomasz Schimanek, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce
  • Katarzyna Urbańska, Kancelaria Radcy Prawnego Katarzyny Urbańskiej
  • dr Agnieszka Vetulani-Cęgiel, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa
  • Agata Waclawik-Wejman, dyrektor ds. polityki publicznej w Google oraz członek zarządu Instytutu Prawa i Społeczeństwa
  • Grzegorz Wiaderek, prezes zarządu Instytutu Prawa i Społeczeństwa
  • Kuba Wygnański, Fundacja Stocznia
  • dr Tomasz Zalasiński, Kancelaria Domański, Zakrzewski, Palinka sp.k.
  • Grzegorz Ziemniak, Instytut Demokracji
  • dr hab. Andrzej Zybała, prof. SGH, Szkoła Główna Handlowa
  • Przemysław Żak, członek zarządu Fundacji Instytut Myśli Obywatelskiej im. Stańczyka oraz Żak i Wspólnicy Biuro Prawne Sp. z o.o.

 

  • Polski BezŁad Legislacyjny. Raport Obywatelskiego Forum Legislacji z prac IX kadencji Sejmu [PDF]
  • Oświadczenie Obywatelskiego Forum Legislacji w sprawie potrzeby przejrzystego procedowania przepisów zmieniających termin wyborów samorządowych [PDF]
  • Standardy konsultacji publicznych rządowych projektów ustaw w świetle Regulaminu pracy Rady Ministrów.[PDF 628 KB]
  • Polski Bezład Legislacyjny. Raport Obywatelskiego Forum Legislacji z pierwszych dwóch lat IX kadencji Sejmu [PDF]
  • Komunikat podsumowujący aktywność legislacyjną rządów Zjednoczonej Prawicy, Sejmu VIII kadencji i Senatu IX kadencji (2015–2019) – XIII Komunikat Obywatelskiego Forum Legislacji [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym etap rządowy i parlamentarny [PDF] [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw – etap parlamentarny [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy – etap parlamentarny [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty i ustawy – Prawo oświatowy – etap rządowy i parlamentarny [PDF] [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o ochronie baz danych – etap parlamentarny [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o finansowym wspieraniu produkcji audiowizualnej – etap parlamentarny [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich – etap parlamentarny [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary i zmianie niektórych ustaw – etap rządowy [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy – Prawo zamówień publicznych – etap rządowy i parlamentarny [PDF] [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia obywatelskiego projektu ustawy – Emerytura bez podatku oraz o zmianie niektórych innych ustaw – etap parlamentarny [PDF]
  • Przegląd projektów rządowych utworzonych w okresie od 16 listopada 2018 do 21 października 2019 roku [PDF]
  • Zestawienie ustaw uchwalonych przez Sejm RP w okresie od 16 listopada 2018 do 16 października 2019 roku [XLS]
  • Projekt Rekomendacji [PDF]

Wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od 16 maja do 15 listopada 2018  roku wraz z podsumowaniem trzeciego roku aktywności legislacyjnej rządu i parlamentu:
XII Komunikat Obywatelskiego Forum Legislacji [PDF]

  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – etap rządowy i parlamentarny [PDF] [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw – etap rządowy  [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym – etap rządowy i parlamentarny [PDF]  [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy – Prawo o stowarzyszeniach – etap parlamentarny [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy – etap parlamentarny [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – etap parlamentarny [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o  zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi – etap senacki  [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o ochronie baz danych – etap rządowy i parlamentarny  [PDF] [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o finansowym wspieraniu produkcji audiowizualnej – etap rządowy i parlamentarny [PDF] [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o kołach gospodyń wiejskich – etap rządowy i parlamentarny  [PDF]
    Analiza projektów rządowych utworzonych w okresie od 16 maja do 15 listopada 2018 [PDF]
    Zestawienie uwag Centrum Analiz Strategicznych rządu do projektów ustaw upublicznione w okresie od 16 maja do 15 listopada 2018 r. [PDF]

Wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od 16 listopada 2017 do 15 maja 2018 roku:
XI Komunikat Obywatelskiego Forum Legislacji  [PDF]

  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary – etap rządowy i parlamentarny [PDF] [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi – etap rządowy i parlamentarny [PDF] [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw – etap rządowy i parlamentarny [PDF] [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o jawności życia publicznego – etap rządowy [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy Prawo o stowarzyszeniach [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – etap rządowy i parlamentarny [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia prezydenckiego projektu ustawy o Sądzie Najwyższym – etap parlamentarny [PDF]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o ochronie danych osobowych – etap rządowy i parlamentarny  [PDF] [PDF]
  • Analiza projektów rządowych utworzonych w okresie od 16 listopada 2017 do 15 maja 2018 [PDF]

Jakość procesu stanowienia prawa w drugim roku rządów Prawa i Sprawiedliwości.
X Komunikat Obywatelskiego Forum Legislacji o jakości procesu legislacyjnego na podstawie obserwacji w okresie od 16 listopada 2016 do 15 listopada 2017 roku

Komunikat [PDF 1212 KB]

Podsumowanie zmian w sposobie tworzenia prawa w I roku rządu PiS i Parlamentu oraz wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od 10 września do 10 grudnia 2016:
Komunikat [PDF 1020 KB]

  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o fakturowaniu elektronicznym w zamówieniach publicznych [PDF 840 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń do projektu ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej [PDF 850 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich [PDF 890 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych i innych ustaw – etap parlamentarny [PDF 600 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności – etap sejmowy [PDF 620 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw – etap sejmowy [PDF 610 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy [PDF 600 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie [PDF 840 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw [PDF 860 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy – Prawo oświatowe – etap rządowy [PDF 600 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy – Prawo oświatowe – etap parlamentarny [PDF 710 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o administracji podatkowej oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych [PDF 640 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw [PDF 620 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt [PDF 640 KB]

Wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od 16 maja do 10 września 2016:
Komunikat [PDF 800 KB]

  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej [PDF 240 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich – etap rządowy [PDF 530 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich – etap parlamentarny [PDF 420 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o fakturowaniu elektronicznym w zamówieniach publicznych [PDF 850 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o działaniach antyterrorystycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw – etap rządowy [PDF 850 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o działaniach antyterrorystycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw – etap parlamentarny [PDF 430 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych i innych ustaw [PDF 625 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece (druk nr 673) [PDF 830 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (druk nr 672) [PDF 685 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece, ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (druk nr 660) [PDF 685 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw – etap rządowy [PDF 830 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw – etap parlamentarny [PDF 610 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności [PDF 840 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym [PDF 495 KB]

Wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od  16 lutego do 15 maja 2016

Komunikat [PDF 202 KB]

  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej [PDF 344 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [PDF 354 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy [PDF 255 KB]
  • Ocena procesu tworzenia senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie [PDF 211 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o fakturowaniu elektronicznym w zamówieniach publicznych [PDF 566 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją wizyty Jego Świątobliwości Papieża Franciszka w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Światowych Dni Młodzieży – Kraków 2016 – etap rządowy [PDF 256 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją wizyty Jego Świątobliwości Papieża Franciszka w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Światowych Dni Młodzieży – Kraków 2016 – etap parlamentarny [PDF 322 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw – etap rządowy [PDF 312 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw – etap parlamentarny [PDF 267 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt [PDF 288 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych – UC18 [PDF 198 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych – UC176 [PDF 204 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych [PDF 213 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw [PDF 654 KB]

Wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od  16 listopada 2015 do 15 lutego 2016
Komunikat [PDF 216 KB]

  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej [PDF 342 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [PDF 222 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy [PDF 216 KB]
  • Ocena procesu tworzenia rządowego projektu ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym [PDF 287 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym [PDF 218 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw [PDF 315 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw [PDF 212 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kontroli niektórych inwestycji [PDF 323 KB]
  • Ocena procesu tworzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw [PDF 255 KB]

Wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od 7 maja do 30 września 2015
Komunikat [PDF 195 KB]

  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o biegłych sądowych [PDF 486 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym [PDF 386 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o oświadczeniach o stanie majątkowym osób pełniących funkcje publiczne [PDF 284 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw [PDF 324 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego [PDF 333 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy oprawie autorskim i prawach pokrewnych [PDF 189 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw [PDF 234 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw [PDF 312 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń do projektu ustawy o monitoringu wizyjnym [PDF 365 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej [PDF 366 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń do projektu ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego [PDF 218 KB]
  • Ocena procesu tworzenia  projektu założeń ustawy o zmianie zasad funkcjonowania służby zagranicznej [PDF 364 KB]
  • Ocena OSR  projektu ustawy o leczeniu niepłodności [PDF 226 KB]

Wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od 20 lutego do 6 maja 2015
Komunikat [PDF 194 KB]

  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym [PDF 186 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o oświadczeniach o stanie majątkowym osób pełniących funkcje publiczne [PDF 191 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw [PDF 186 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego [PDF 172 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw i projektu ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy Prawo Bankowe oraz niektórych ustaw [PDF 186 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o biegłych sądowych [PDF 188 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o leczeniu niepłodności [PDF 195 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw [PDF 199 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zdrowiu publicznym [PDF 179 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw [PDF 187 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw [PDF 199 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń do projektu ustawy o monitoringu wizyjnym [PDF 174 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń do ustawyPrawo działalności gospodarczej [PDF 186 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o zasadach pokrywania kosztów stałych powstałych w związku u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej [PDF 152 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń do projektu ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego [PDF 166 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw [PDF 185 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych [PDF 194 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń ustawy o zmianie zasad funkcjonowania służby zagranicznej [PDF 166 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów [PDF 184 KB]
  •  

Wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od listopada 2014 do lutego 2015
Komunikat [PDF 445 KB]

  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych [PDF 156 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw [PDF 205 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw [PDF 284 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń ustawy o zmianie zasad funkcjonowania służby zagranicznej [PDF 295 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń do projektu ustawy o monitoringu wizyjnym [PDF 276 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego [PDF 196 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności [PDF 195 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o oświadczeniach o stanie majątkowym osób pełniących funkcje publiczne [PDF 225 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o leczeniu niepłodności [PDF 180 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych [PDF 187 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o biegłych sądowych [PDF 265 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o poradnictwie prawnym [PDF 215 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawyo udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie [PDF 214 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy Prawo działalności gospodarczej [PDF 620 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o państwowym ratownictwie medycznym [PDF 158 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia [PDF 164 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw [PDF 620 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej [PDF 278 KB]

Wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od września do listopada 2014
Komunikat [PDF 815 KB]

  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych [PDF 620KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw [PDF 725 KB] 
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw [PDF 780 KB] 
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń ustawy o zmianie zasad funkcjonowania służby zagranicznej [PDF 690 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń do projektu ustawy o monitoringu wizyjnym [PDF 845 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego [PDF 801 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o rozwoju lokalnym kierowanym przez społeczność [PDF 789 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o oświadczeniach o stanie majątkowym osób pełniących funkcje publiczne [PDF 695 KB] 
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o leczeniu niepłodności [PDF 518 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych [PDF 815 KB]

Wnioski z obserwacji procesu legislacyjnego w okresie od czerwca do września 2014
Komunikat [PDF 320 KB]

  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o oświadczeniach o stanie majątkowym osób pełniących funkcje publiczne  [PDF 815 KB]
  • Ocena procesu tworzenia tzw. Pakietu Ustaw Antykolejkowych [PDF 620 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego [PDF 500KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń ustawy o zmianie zasad funkcjonowania służby zagranicznej  [PDF 725 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń do projektu ustawy o monitoringu wizyjnym  [PDF 495 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw [PDF 585 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych [PDF 680 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw [PDF 715 KB]
  • Ocena procesu tworzenia projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii  [PDF 585 KB]

Pytania do komitetów wyborczych

Podobnie jak przed wyborami w 2015, członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji 3 września 2019 zapytali komitety wyborcze o ich wizję właściwego zorganizowania procesu stanowienia prawa. Do pięciu komitetów wyborczych, które mają największe szanse na zarejestrowanie list wyborczych na terenie całego kraju wysłano listy zawierające siedem pytań dotyczących tego tematu.

OFL zapytał komitety wyborcze o ich wizję właściwego zorganizowania procesu legislacyjnego w Polsce, w szczególności w zakresie prac nad projektami ustaw oraz partycypacji obywateli i organizacji społecznych w tym procesie. Komitety wyborcze Koalicji Obywatelskiej, Lewicy, Konfederacji, Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz Prawa i Sprawiedliwości otrzymały następujące pytania:

1. Podstawy prawne tworzenia prawa są rozproszone, zapisane w Konstytucji, ustawach, ale także regulaminach: Regulaminie pracy Rady Ministrów, Regulaminie Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, czy Regulaminie Senatu. Regulaminy te przyjmowane uchwałami stosownych ciał, są aktami wewnętrznymi, które łatwo bez jakichkolwiek konsultacji zmienić i bez konsekwencji obchodzić. Mimo tego mają wpływ na sytuację prawną wszystkich podmiotów podlegających prawu Rzeczypospolitej Polski. Czy Państwa zdaniem należy pozostawić stan obecny czy nie należałoby unormować zasad tworzenia prawa ustawą?

2. Na którym etapie tworzenia projektów rozwiązań prawnych, Państwa zdaniem powinny być one poddawane konsultacjom społecznym, publicznym i opiniowaniu? Na etapie wypracowywania koncepcji, założeń do projektów ustaw, czy też na etapie prezentacji projektu aktu prawnego?

3. Czy projekty ustaw inne niż rządowe – projekty poselskie, komisyjne, senackie oraz przedłożone przez Prezydenta RP powinny być poddawane konsultacjom społecznym, publicznym i opiniowaniu? Jeśli tak, to kto i jak powinien organizować ten proces?

4. Jak powinien wyglądać prawidłowo i efektywnie przeprowadzony proces konsultacji i opiniowania? Jakie narzędzia należy stosować? Jak długo powinien trwać?

5. W Sejmie obecnej kadencji zorganizowano tylko 3 wysłuchania publiczne. Dlaczego Państwa zdaniem tak się stało? Czy można zrobić coś, żeby wysłuchania dawały obywatelom realną możliwość udziału w procesie legislacyjnym?

6. Czy projekty poselskie, komisyjne, senackie oraz przedłożone przez Prezydenta RP powinny być poddawane ocenie skutków regulacji? Jeśli tak, to kto powinien ją wykonywać?

7. W jakich sytuacjach należy stosować tryby odrębne, tryb pilny, szybką ścieżkę legislacyjną? Jak przeciwdziałać ich nadużywaniu?

Odpowiedzi udzielił Komitet Wyborczy Sojusz Lewicy Demokratycznej posługujący się logiem „Lewica”, Komitet Wyborczy Koalicja Obywatelska oraz Komitet Wyborczy Polskie Stronnictwo Ludowe, a w imieniu Komitetu Wyborczego Konfederacja Wolność i Niepodległość odpowiedzi udzielił Janusz Korwin-Mikke. Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość nie udzielił odpowiedzi.

Przedstawiamy komentarz do otrzymanych odpowiedzi – Komunikat [PDF].


List Rzecznika Praw Obywatelskich

19 stycznia 2018 członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji otrzymali podziękowanie od Rzecznika Praw Obywatelskich za przygotowanie X Komunikatu o jakości procesu legislacyjnego. Rzecznik stwierdza, że „ta zwięzła i rzetelna analiza (…) ma niepodważalne znaczenie prawne.”

Rzecznik Praw Obywatelskich napisał m.in. „Zaprezentowana argumentacja będzie dla pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich przedmiotem wnikliwej analizy i stanowić może uzupełnienie argumentów prezentowanych przez nas w kolejnych pismach. (…) każdy kolejny głos, każdy kolejny sprzeciw są niezwykle istotne, bo pokazują, że nie ma zgody w społeczeństwie na łamanie zasad państwa prawa, a ład konstytucyjny dla każdego z nas jest jedną z najwyższych wartości”.

List Rzecznika Praw Obywatelskich


Pytania dotyczące prowadzenia oceny ex-post aktów prawnych

Prowadząc monitoring rządowego procesu legislacyjnego członkowie OFL zauważyli brak jednolitych zasad prowadzenia oceny funkcjonowania ustaw, tzw. oceny ex-post. 1 marca 2017 zadali pytania dotyczące tej sprawy ministrowi Henrykowi Kowalczykowi Przewodniczącemu Stałego Komitetu Rady Ministrów.

27 marca otrzymaliśmy odpowiedź ministra Henryka Kowalczyka. Wynika z niej, że do tej pory wykonano 9 analiz OSR ex-post; pozostałe (15) oznaczone jako ex-post zostały tak zakwalifikowane niepoprawnie. Na zarzut, że ocen funkcjonowania ustaw wykonywanych ex-post jest mało, odpowiedziano, że  będą im poddawane wyłącznie ustawy przyjęte przez ten rząd. Poza tym do prowadzenia tego typu prac trzeba mieć „odpowiednią bazę metodologiczną…”.


Petycja do Sejmu RP w sprawie określenia zasad przeprowadzania konsultacji społecznych i upubliczniania informacji o nich

14 października 2016 roku Fundacja Batorego wystąpiła do Sejmu RP z petycją o dokonanie zmian w Regulaminie Sejmu. Wnosimy o wypracowanie i przyjęcie zasad prowadzenia konsultacji poselskich i komisyjnych projektów ustaw. Ponadto postulujemy wprowadzenie przejrzystego sposobu upublicznienia na stronie Sejmu wszystkich dokumentów dotyczących procesu legislacyjnego. [PDF 728 KB]

23 lutego 2017 roku odbyło się posiedzenie sejmowej Komisja do Spraw Petycji. Przebieg dyskusji (dyskusja dotycząca naszej petycji godz.10.40 – 11.30) wskazuje na brak zrozumienia wśród części posłów dla naszych postulatów. W głosowaniach, po dyskusji, za odrzuceniem petycji była połowa z obecnych na posiedzeniu. Ostatecznie postanowiono jednak skierować ją do dalszych prac w Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych.

21 marca 2017 roku otrzymaliśmy pismo od wicemarszałka Sejmu RP informujące o przekazaniu naszego „żądania” do Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich w celu zaopiniowania zawartych w nim postulatów.

Ponieważ w planach pracy Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich do wakacji nie przewidziano pracy nad naszymi wnioskami, 5 kwietnia 2017 roku wysłano list do Przewodniczącego Komisji z pytaniem o termin rozpatrzenia przedmiotu petycji. W liście doprecyzowano też treść postulatów.

W związku z faktem, że w planach pracy Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich do końca 2017 roku nadal nie umieszczono rozpatrzenia problemów podniesionych w naszej petycji, 4 września 2017 roku wystosowano pismo do Wicemarszałka Sejmu Joachima Brudzińskiego z prośbą o informacji o sposobie i czasie ustosunkowania się do nich.

Wobec trwającej ponad 10 miesięcy bezczynności instytucji sejmowych posłanka Monika Wielichowska, członkini Parlamentarnego Zespołu ds. organizacji pozarządowych i ruchów obywatelskich, na początku stycznia 2018 roku, złożyła interpelację do Premiera i przesłała pismo do Marszałka Sejmu oraz pismo do Przewodniczącego Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich z prośbą o informację w sprawie losów petycji, z pytaniem o termin, w jakim petycja zostanie rozpatrzona przez Komisję.


Konsultacje dokumentu Rady Europy „Draft Guidelines on Civil Participation in Political Decision-Making”

Członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji wzięli udział w konsultacjach dokumentu opracowywanego przez Radę Europy dotyczącego zasad udziału obywateli i ich organizacji w procesie podejmowania decyzji przez władze polityczne [więcej]
Uwagi do dokumentu, który został uznany za niezwykle istotny, zostały przesłane 23 sierpnia 2016 [PDF 145 KB]

Po roku Rada Ministrów Rady Europy przyjęła „Guidelines for civil participation in political decision making”. Przedstawiamy jego tłumaczenie na język polski.


Komunikat Obywatelskiego Forum Legislacji w sprawie naruszania Regulaminu pracy Rady Ministrów

W związku z powtarzającymi się naruszeniami Regulaminu pracy RM – Obywatelskie Forum Legislacji wydało 13 lipca 2016 roku komunikat [PDF 122 KB], w którym zwraca uwagę na to, że tego typu sytuacje zniechęcają obywateli do brania udziału w konsultacjach, przez co uszczerbku doznaje jakość stanowionego prawa. 15 lipca otrzymaliśmy odpowiedz z Głównego Inspektoratu Sanitarnego [PDF 134 KB]


List do ministra Henryka Kowalczyka

Członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji zaniepokojeni zmianami w praktyce tworzenia aktów prawnych w liście [PDF 144 KB] z 11 lipca 2016 do Przewodniczącego Komitetu Stałego RM proszą o rozmowę na temat wprowadzanych zmian. Odwołują się do obietnic złożonych przez Komitet Wyborczy PiS oraz wskazują na brak reakcji ze strony rządu na Komunikaty i Stanowiska przedstawiane przez nich w ostatnich miesiącach.


Pismo do Marszałka Sejmu ws prawie braku przejrzystości w procesie stanowienia prawa

Członkowie OFL w liście [PDF 98 KB] przesłanym 8 lipca 2016 roku do Marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego, apelują o większą przejrzystość procesu konsultowania poselskich i komisyjnych projektów ustaw. Wnoszą o ustalenie i upublicznienie zasad ich prowadzenia oraz prezentowanie wszystkich dokumentów na stronie Sejmu RP.

Na list odpowiedział [PDF 112 KB] szef Kancelarii Sejmu minister Lech Czapla. Nie rozwiewa on obaw członków OFL o brak jednolitych, jasnych i przejrzystych zasad prowadzenia konsultacji, a także upubliczniania otrzymanych uwag i opinii. List kończy się informacją o możliwości składania petycje do Sejmowej Komisji do Spraw Petycji także w sprawie zwiększenia transparentności procesu legislacyjnego.

List do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji w liście [PDF 224 kB] przesłanym 24 kwietnia 2016 roku do ministra Jarosława Gowina pytają m.in. o to, jak będzie wyglądał zaproponowany przez ministra, innowacyjny proces przygotowania ustawy o systemie szkolnictwa wyższego.


Stanowisko OFL w sprawie propozycji zmian w Regulaminie pracy Rady Ministrów

Członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji negatywnie oceniają propozycję Rady Ministrów zmian w Regulaminie pracy Rady Ministrów więcej. Zwracają szczególną uwagę na rezygnację z przygotowywania założeń do projektów ustaw oraz testu regulacyjnego. Rząd zrezygnował z konsultowania projektu, w związku z tym członkowie OFL 25 kwietnia 2016 opublikowali stanowisko [PDF 134 KB] [wersja doc], które zostało wysłane do ministra Henryka Kowalczyka, Przewodniczącego Stałego Komitetu Rady Ministrów.


Oświadczenie w sprawie wprowadzonych i planowanych zmian ustawowych dot. Trybunału Konstytucyjnego

Zaniepokojone wprowadzonymi i planowanymi zmianami ustawowymi oraz działaniami organów władzy publicznej mającymi negatywny wpływ na funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego 17 listopada 2015 OFL wydało oświadczenie. [PDF 243 KB]


Perspektywy dialogu obywatelskiego w Polsce

Od wiosny toczą się rozmowy pomiędzy przedstawicielami organizacji pozarządowych, ministerstwa pracy i polityki społecznej oraz ministerstwa gospodarki na temat konieczności prowadzenia otwartego dialogu obywatelskiego. 21 października 2015 w gmachu Ministerstwa Gospodarki odbyła się konferencja „Perspektywy dialogu obywatelskiego w Polsce”.

Przedstawiciele organizacji pozarządowych zaangażowanych w przygotowanie tej konferencji wysłali 3 listopada listy do ministra Władysława Kosiniaka-Kamysza, wiceministra w Ministra Gospodarki Mariusza Haładyja i członków Rada Działalności Pożytku Publicznego. Do listów dołączone było podsumowanie dyskusji prowadzonej podczas sesji plenarnej oraz w trakcie warsztatów wraz ze sprawozdaniami moderatorów czterech stolików warsztatowych.

  • Podsumowanie pierwszego warsztatu Zbigniew Wejcman [PDF 134 KB]
  • Podsumowanie drugiego warsztatu Piotr Frączak [PDF 188 KB]
  • Podsumowanie trzeciego warsztatu Agnieszka Olender [PDF 216 KB]
  • Podsumowanie czwartego warsztatu Tomasz Schimanek [PDF 202 KB]

Wymiana opinii podczas sesji plenarnej oraz pogłębione dyskusje podczas warsztatów angażujących uczestników konferencji przyniosły wiele ciekawych pomysłów  i postulatów. Dyskusja była wielowątkowa i zgłaszano w jej trakcie różne pomysły. Wszyscy jednak byli zgodni, że prace nad sposobem zorganizowania dialogu obywatelskiego w Polsce powinny być prowadzone. Kluczową rolę w prowadzeniu tych prac ma do odegrania Rada Działalności Pożytku Publicznego i Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

W liście wyrażono nadzieję, że opinie zgłoszone podczas październikowej konferencji będą adresatom przydatne, a zainicjowane działania będą kontynuowane.


Czekając na otwarte rządy – konferencja

15 października 2015

Podczas konferencji przedstawione zostały wyniki monitoringu otwartości ministerstw dotyczącego wspomnianych kwestii. Zaprezentowano także wnioski z monitoringu realizacji przepisów Regulaminu pracy Rady Ministrów w obszarze dotyczącym organizacji konsultacji publicznych oraz omówiono odpowiedzi komitetów wyborczych na pytanie dotyczące sposobu uregulowania konsultacji publicznych. Przedstawiciele partii startujących w wyborach zostali poproszeni o odniesienie się do wyników monitoringu i zaprezentowanie opinii publicznej pomysłów swoich ugrupowań dotyczących poprawy jakości rządzenia.


Pytania do komitetów wyborczych o ich wizję organizacji procesu legislacyjnego

11 września 2015 OFL wysłało do 8 komitetów wyborczych, które mają największe szanse na zarejestrowanie list wyborczych na terenie całego kraju – pytanie o ich wizję organizacji procesu legislacyjnego w Polsce, w szczególności o sposób unormowania konsultacji publicznych. 15 października przedstawiliśmy komunikat OFL omawiający otrzymane odpowiedzi.

Odpowiedzi otrzymaliśmy od:

  • Koalicyjnego Komitetu Wyborczego Zjednoczona Lewica SLD+TR+PPS+UP+Zieloni [PDF 254 KB]
  • Komitetu Wyborczego Partia Razem [PDF 278]
  • Komitetu Wyborczego Polskie Stronnictwo Ludowe [PDF 316 KB]
  • Komitetu Wyborczego Platforma Obywatelska RP [PDF 205 KB]
  • Komitetu Wyborczego Nowoczesna Ryszarda Petru [PDF 382 KB]
  • Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość [PDF 212 KB]

15 października przedstawiliśmy komunikat OFL omawiający otrzymane odpowiedzi


Kontrowersje wokół projektu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego

W związku z trwającymi pracami nad projektem ustawy o Radzie Dialogu Społecznego członkowie OFL wystosowali do Ministra Pracy i Polityki Społecznej Władysława Kosiniaka-Kamysza list zawierający pytania o sposób tworzenia projektu. Organizacje, których członkowie uczestniczą w pracach OFL poprali także apel Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych w sprawie dialogu społecznego.

W imieniu ministra odpowiedział Dyrektor Departamentu Dialogu i Partnerstwa Społecznego. Po ogłoszeniu konsultacji publicznych projektu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego 27 kwietnia 2015 przekazaliśmy uwagi.


List w sprawie sposobu prowadzenia konsultacji publicznych projektu ustawy o Administracji Podatkowej

Członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji wystosowali do ministra Jacka Kapicy list w sprawie nieprawidłowości w sposobie prowadzenia konsultacji publicznych projektu ustawy o Administracji Podatkowej.


Uwagi dotyczące projektu ustawy o oświadczeniach o stanie majątkowym osób pełniących funkcje publiczne

W związku z przekazaniem do konsultacji publicznych projektu ustawy o oświadczeniach o stanie majątkowym osób pełniących funkcje publiczne Program Odpowiedzialne Państwo przesłał do Ministerstwa Sprawiedliwości uwagi dotyczące zarówno zawartości merytorycznej zaproponowanych rozwiązań jak i sposobu prowadzenia prac legislacyjnych tego projektu.


Uaktualnienie Zasad działania Obywatelskiego Forum Legislacji

W marcu 2014 roku członkowie OFL uaktualnili dokument wewnętrzny Zasady działania Obywatelskiego Forum Legislacji.


Oświadczenie OFL w sprawie trybu prac legislacyjnych nad projektem ustawy reformującej system emerytalny

Zaniepokojeni przebiegiem prac legislacyjnych nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur – członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji 6 grudnia 2013 wydali oświadczenie.  


Seminaria Forum Debaty Publicznej

Od września 2011 roku członkowie OFL uczestniczą w seminariach organizowanych przez Kancelarię Prezydenta w ramach Forum Debaty Publicznej, na których dyskutowane są problemy dotyczące zmian w systemie stanowienia prawa. Merytorycznie odpowiadaliśmy za dwa spotkania:  System konsultacji społecznych w procesie stanowienia i zmian prawa (14 października 2011 roku) oraz Lobbing i rzecznictwo w procesie stanowienia prawa (13 stycznia 2012 roku).
15 lipca 2013 roku wystosowano list do ministra Olgierda Dziekońskiego  z pytaniem o sposób i termin zakończenia prac nad propozycjami zmian w procesie legislacyjnym.  16 września otrzymaliśmy odpowiedź.

16 września 2013 roku został upubliczniony dorobek seminariów organizowanych w ramach Forum Debaty Publicznej. Jest nim dokument zatytułowany „Zielona Księga – System stanowienia prawa w Polsce”. Członkowie Obywatelskie Forum Legislacji w liście z 09.10.13. do ministra Olgierda Dziekońskiego postulują szybką realizację rekomendacji zawartych w Zielonej Księdze. Zobacz też uwagi Programu Odpowiedzialne Państwo do Zielonej Księgi.

W związku z rozpoczęciem konsultacji zawartości Zielonej Księgi członkowie Obywatelskie Forum Legislacji proszą ministra Olgierda Dziekońskiego o spotkanie z zespołem osób odpowiedzialnych w Kancelarii Prezydenta za prowadzenie prac nad zmianami w systemie stanowienia prawa w Polsce.

Na propozycje przedstawione podczas rozmowy, która miała miejsce 13 lutego 2014 roku członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji odpowiedzieli listownie. Wobec braku odpowiedzi 12 maja 2014 r. przesłano kolejny list w tej sprawie.


Po interwencji OFL Ministerstwo Spraw Wewnętrznych obiecuje, że będzie uwzględniać zasady zawarte w Kodeksie Konsultacji Programu „Lepsze Regulacje 2015”

Na początku tego roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych skierowało pismo do organizacji pozarządowych biorących udział w konsultacjach projektu zmian w ustawie o cudzoziemcach. List był zaproszeniem do udziału w konferencji uzgodnieniowej. Zastrzeżono jednocześnie, że brak uczestnictwa w niej zostanie potraktowany jako odstąpienie od uwag zgłoszonych na wcześniejszych etapach prac na projektem. Nie trzeba specjalnie tłumaczyć, że tego rodzaju praktyka godzi w ideę i sens konsultacji społecznych.

Informacje o piśmie ministerstwa dotarły do Obywatelskiego Forum Legislacji (OFL), działającego przy Fundacji Batorego. Ta nieformalna grupa prawników, ekspertów i społeczników stawiająca sobie za cel poprawę jakości stanowienia prawa (w tym również konsultacji społecznych) już wielokrotnie spotykała się z podobnymi praktykami, nie tylko w MSW. Resorty mają też na przykład w zwyczaju informować uczestników konsultacji, że jeśli nie przedstawią w danym terminie swojej opinii na piśmie, to brak uwag zostanie potraktowany jako „uzgodnienie projektu”. Dawane są przy tym terminy niemożliwe do spełnienia dla strony społecznej, co jest kolejną nagminnie stosowaną, złą praktyką konsultacyjną.

Forum postanowiło zareagować na kolejny przykład niedochowania standardów konsultacji, organizując małą prowokację. Członkowie wystosowali list do Ministra Spraw Wewnętrznych w którym zwrócono uwagę na zaistniały problem, prosząc jednocześnie o jak najszybszą implementację Kodeksu Konsultacji, który jest częścią rządowego Programu „Lepsze Regulacje 2015”, przyjętego w styczniu 2013 roku. Jednocześnie w liście stwierdzono, że brak odpowiedzi na ten postulat w ciągu 14 dni (standardowy, urzędowy termin), autorzy listu pozwolą sobie potraktować jako jednoznaczną zgodę MSW na wprowadzenie Kodeksu w życie.

Resort w terminie nie odpowiedział. W związku z tym, tuż przed Wielkanocą OFL zorganizował śniadanie prasowe (jajeczko legislacyjne), na którym członkowie Forum ogłosili, że resort spraw wewnętrznych będzie od stosować Kodeks Konsultacji Społecznych. Był to oczywiście żart stanowiący punkt wyjścia do dyskusji o niestety niskich standardach konsultacji społecznych w Polsce.

Po śniadaniu ukazało się kilka publikacji prasowych na temat udziału obywateli w procesie legislacyjnym. Również Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, zapytane przez portal NGO.pl zadeklarowało, że odpowie na list Forum. Odpowiedź przyszła zaraz po świętach i trzeba przyznać, że jest ona pewnym krokiem w kierunku poprawy jakości konsultacji społecznych.

W odpowiedzi MSW przyznaje się do błędu. Wytłumaczono przy tym, że sformułowanie zawarte w liście do partnerów społecznych o tym, że ich niestawiennictwo na konferencji uzgodnieniowej będzie potraktowane jako odstąpienie od uwag zgłaszanych wcześniej, jest standardowo kierowane do uczestników ze strony publicznej (np. z innych ministerstw). Nie powinno być jednak kierowane do tych, którzy z „zewnątrz” włączają się w proces legislacyjny. Ministerstwo zapewniło również, że w konkretnym przypadku, projektu ustawy o cudzoziemcach, mimo nieobecności przedstawicieli strony społecznej na konferencji uzgodnieniowej, ich uwagi (jeśli tylko zostały wcześniej przesłane) były rozpatrywane, a ich autorzy otrzymają informację o tym, czy zostały uwzględnione czy tez nie. MSW zadeklarowało również, że nie będzie stosować już kontrowersyjnej formuły i będzie uwzględniać zasady zawarte w Kodeksie Konsultacji. Resort nie zobowiązał się jednak jednoznacznie do jego wdrożenia, np. w postaci zarządzenia ministra.

Niemniej, reakcja MSW na list Obywatelskiego Forum Legislacji jest budująca i rodzi nadzieję, że nie tylko to ministerstwo, ale i inne zaczną stosować, a może też uczynić standardem Kodeks konsultacji społecznych, który przypomnijmy, został już przecież usankcjonowany w rządowym Programie „Lepsze Regulacje 2015”.


Uwagi do projektu Regulaminu pracy Rady Ministrów

W odpowiedzi na prośbę Rządowego Centrum Legislacji członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji przedstawili uwagi do projektu Regulaminu pracy Rady Ministrów.

W związku z brakiem odniesienia się do przesłanych uwag zapytano o sposób odniesienia się do uwag przedstawionych przez podmioty inne niż instytucje rządowe.

18 czerwca 2013 otrzymaliśmy odpowiedź  z Rządowego Centrum Legislacji.
10 lipca 2013 Rządowe Centrum Legislacji przysłało ustosunkowanie się do uwag przesłanych 10 kwietnia.


Wniosek do Prezesa Trybunału Konstytucyjnego

21 marca 2013 roku członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji będąc przekonanymi, że tryb pracy w parlamencie nad projektem ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie był poprawny, wystąpili do Prezesa Trybunału Konstytucyjnego z prośbą o możliwość przedstawienia „opinii przyjaciela sądu” (amicus curiae) w sprawie wniosku Prezydenta RP dotyczącego tej ustawy. 22 kwietnia otrzymaliśmy odpowiedź z Biura Trybunału Konstytucyjnego. Opinię przyjaciela sądu w imieniu OFL przygotuje Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

19 lipca 2013 roku Helsińska Fundacja Praw Człowieka przesłała do Trybunału Konstytucyjnego opinię przyjaciela sądu w sprawie wniosku Prezydenta RP dotyczącego zgodności nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z Konstytucją RP.

List do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie sposobu konsultowania aktów prawnych

Członkowie OFL zaniepokojeni faktami niewłaściwego prowadzenia konsultacji publicznych projektów aktów prawnych, 1 marca 2013 roku wysłali do Ministra Spraw Wewnętrznych list, w który postulują wprowadzenie zasad zawartych w Kodeksie Konsultacji. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych odpowiedziało 2 kwietnia 2013 przyznając się do błędu.

Prace w Ministerstwie Sprawiedliwości

Po upublicznieniu na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości informacji o rozpoczęciu prac nad możliwymi sposobami ulepszenia rządowego procesu legislacyjnego w zakresie konsultacji publicznych oraz oceny skutków regulacji członkowie Obywatelskiego Forum Legislacji uczestniczyli w spotkaniu roboczym, które miało miejsce 18 lutego 2013 r.

Wymiana korespondencji pomiędzy Obywatelskim Forum Legislacji a Ministerstwem Sprawiedliwości.
W związku ze zmianą na stanowisku ministra 15 maja 2013 wystosowano list z pytaniem o kontynuację prac nad projektem ustawy.

W odpowiedzi Dyrektor Biura Ministra poinformował, że 17 maja 2013 decyzją ministra wycofano projekt z wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.


Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o Służbie Celnej

W odpowiedzi na list Jacka Kapicy Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów  przedstawiliśmy uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o Służbie Celnej oraz niektórych innych ustaw


Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych

Odpowiadając na prośbę Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych w ramach prowadzonych konsultacji społecznych przedstawiliśmy uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych.


Opinia na temat programu Lepsze Regulacje

W  ramach konsultacji społecznych prowadzonych przez Ministerstwo Gospodarki przedstawiliśmy opinię na temat programu Lepsze Regulacje” na lata 2012 -2015.


Sprzeciw OFL wobec ograniczenia udziału obywateli w procesie legislacyjnym – czyli uchwały Rady Ministrów nr 214W związku z przyjęciem przez Radę Ministrów uchwały nr 214 z dnia 6 grudnia 2011 r. wprowadzającej zmiany do Regulaminu pracy Rady Ministrów, w konsekwencji których nastąpi dalsze ograniczenie udziału obywateli w procesie legislacyjnym, 20 grudnia 2011 roku członkowie OFL wyrazili swój sprzeciw w liście do Premiera Rządu.

W imieniu Premiera odpowiedział Prezes Rządowego Centrum Legislacji Maciej Berek. 12 stycznia przedstawiciele OFL spotkali się z ministrem Adamem Jasserem, dyrektor Dominiką Bałtowską i ministrem Maciejem Berkiem. Poinformowano nas między innymi o tym, że w Kancelarii Premiera Rady Ministrów rozpoczną się prace nad nowym Regulaminem pracy RM.


Stanowisko w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji publicznych projektów ustaw

12 października 2011 członkowie OFL przygotowali Stanowisko w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji publicznych projektów ustaw oraz ich założeń.
[PDF 154 KB]


Uwagi do projektu strategii „Sprawne Państwo 2011 – 2020”

29 maja 2011 członkowie OFL w liście skierowanym do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji przedstawili uwagi do projektu strategii „Sprawne Państwo 2011 – 2020”.

List do Ministra MSWiA [PDF 154 KB].


Uwagi do założeń projektu ustawy o lobbingu

kwietnia 2011 w odpowiedzi na [list] Pełnomocnika Rządu ds. Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych przesłaliśmy uwagi do założeń projektu ustawy o lobbingu z 3 marca 2011 roku [uwagi].


Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa

2 listopada 2010 zespół Programu Przeciw Korupcji przedstawił Przewodniczącemu Stałego Komitetu Rady Ministrów uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa [PDF 173 KB].

Do tych uwag ustosunkował się minister Michał Boni [link do kopii listu].


List do Sekretarza Komitetu Stałego Rady Ministrów

11 października 2010 członkowie OFL wystosowali list do Sekretarza Komitetu Stałego Rady Ministrów, przedstawiający ich obawy o niedotrzymywanie procedur legislacyjnych oraz z wnioskiem o publikowanie w BIP programu posiedzeń Komitetu Stałego Rady Ministrów [link do listu].

Odpowiedzi udzielił Grzegorz Szymański zastępca dyrektora Centrum Informacyjnego Rządu [link do odpowiedzi].


Oświadczenie w związku z raportem „Proces nowelizacji ustawy o grach i zakładach wzajemnych w latach 2008-2009”

3 sierpnia 2010 w związku z opublikowaniem przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów raportu zatytułowanego Proces nowelizacji ustawy o grach i zakładach wzajemnych w latach 2008-2009 Obywatelskie Forum Legislacji wydało oświadczenie.

Treść oświadczenia:  [PDF 145 kB].

Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o lobbingu

4 czerwca 2010 zespół Programu Przeciw Korupcji przedstawił Pełnomocnikowi Rządu ds. Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych uwagi do projektu założeń projektu ustawy o lobbingu [PDF 348 kB].


List do kandydatów na urząd Prezydenta RP

25 maja 2010 roku członkowie OFL wystosowali do wszystkich kandydatów na urząd Prezydenta RP list z prośbą o odpowiedź na pytania dotyczące zmian w procesie stanowienia prawa [PDF 394 kB].
11 czerwca otrzymaliśmy odpowiedz od p.Waldemara Pawlaka. [PDF 118kB], 14 czerwca od p.Grzegorza Napieralskiego [PDF 52kB] i p.Andrzeja Leppera [PDF 40kB] , 15 czerwca od p.Andrzeja Olechowskiego [PDF 30kB] ,17 czerwca od p. Jarosława Kaczyńskiego [PDF 115kB].

Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o CBA

W odpowiedzi na prośbę Sekretarza Kolegium do Spraw Służb Specjalnych 25 marca 2010 wysłano uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. [PDF 161 kB].


Uwagi do projektu „Program antykorupcyjny polskiej Służby Celnej 2010-2013+”

W odpowiedzi na prośbę Departamentu Kontroli Celno-Akcyzowej i Kontroli Gier w Ministerstwie Finansów 23 marca 2010 wysłano uwagi do projektu Program antykorupcyjny polskiej Służby Celnej 2010-2013+.

Pismo do Departamentu Kontroli Celno-Akcyzowej i Kontroli Gier w Ministerstwie Finansów: [PDF 371 KB].


Uwagi do „Projektu założeń do projektu ustawy – prawo antykorupcyjne”

8 marca 2010 zespół Programu Przeciw Korupcji przedstawił Pełnomocnikowi Rządu ds. Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych uwagi do Projektu założeń do projektu ustawy – prawo antykorupcyjne. [PDF 386 KB].

Pełnomocnik odniosła się do naszych uwag 24 marca [PDF 140 kB].


Zaopiniowanie projektu strategii rozwoju – Program Reformy Regulacji 2010-2011 „Lepsze Prawo”

Na prośbę wicepremiera Waldemara Pawlaka zaopiniowano projekt strategii rozwoju – Program Reformy Regulacji 2010-2011 „Lepsze Prawo” [PDF 120 KB]. OFL monitoruje postęp tych prac, prowadząc intensywną wymianę korespondencji ze Stałym Komitetem Rady Ministrów.

  • List do Sekretarz tego Komitetu, p. Małgorzaty Hirszel [PDF 94 KB], na który 8 grudnia odpowiedział Minister Michał Boni [PDF 593 KB]
  • List do Przewodniczącego Komitetu Stałego Rady Ministrów z 12 lutego 2010 [PDF 108 kB]
  • Odpowiedź Przewodniczącego Komitetu Stałego Rady Ministrów z 9 czerwca 2010 [PDF 337 kB]

Pismo do Premiera

14 września 2009 członkowie OFL wysłali pismo do Premiera [PDF 167 KB], zawierające krytykę przejrzystości procesu legislacyjnego na poziomie prac rządowych oraz wskazujące na nikłą możliwość uczestnictwa obywateli w tworzeniu prawa.

Autorzy listu, odwołując się do stosownych dokumentów Unii Europejskiej i Rady Europy, przedstawili propozycje rozwiązań zapewniających większą przejrzystość i uspołecznienie procesu, w tym:
  • wprowadzenie porządkujących regulacji w Regulaminie Pracy Rady Ministrów, w tym zasady, że projekty aktów prawnych konsultowane będą zarówno na etapie założeń jak i na etapie powstania tekstu;
  • przygotowanie dla obywateli, organizacji pozarządowych i wszystkich zainteresowanych wyczerpującej, napisanej zrozumiałym dla nie-prawników językiem informacji o tym, jak można włączyć się w proces stanowienia prawa;
  • wprowadzenie obowiązku opatrywania projektów aktów prawnych oraz wprowadzanych do nich poprawek – imieniem i nazwiskiem autora;
  • zobowiązanie zarówno resortów jak i RCL do ustosunkowania się do zgłoszonych uwag na piśmie, przynajmniej tych, które są przez nich odrzucane;
  • rozszerzenie listy podmiotów uczestniczących w konsultacjach.

Sygnatariusze listu zadeklarowali gotowość podjęcia współpracy z rządem i poprosili o wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za uspołecznienie procesu legislacyjnego i uczynienie go bardziej przejrzystym. Pod listem, obok jego inicjatorów, podpisała się grupa osób ze środowisk naukowych, twórczych i pozarządowych [PDF 91 KB].

Zespół Ekspertów Samorządowych zajmuje się wypracowaniem praktycznych rozwiązań, które wzmocnią samorząd oraz analizą roli samorządu i wyzwań, jakie przed nim stoją.


Skład Zespołu Ekspertów Samorządowych:

  • Edwin Bendyk, prezes zarządu Fundacji Batorego
  • Marta Bejnar-Bejnarowicz, Radna Rady Miasta Gorzowa, prezes Kongresu Ruchów Miejskich oraz Stowarzyszenia Ludzie dla Miasta
  • dr hab. Adam Gendźwiłł, adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW
  • prof. Hubert Izdebski – profesor w SWPS Uniwersytecie Humanistycznospołecznym (Wydział Prawa), członek – korespondent Polskiej Akademii Nauk, radca prawny, adwokat (w Spółce Prawniczej I&Z s.c. w Warszawie)
  • dr hab. Paweł Kubicki, Katedra społeczeństwa i kulturowego dziedzictwa Europy, Instytut Studiów Europejskich UJ
  • dr Anna Materska-Sosnowska, członkini Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego, adiunkt w Zakładzie Systemów Politycznych Instytutu Nauk Politycznych UW
  • dr hab. Rafał Matyja, politolog, wykładowca Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
  • Jan Olbrycht, europoseł
  • Szymon Osowski, prezes Watchdog Polska, akcja Masz Głos
  • prof. Iwona Sagan, Kierownik Katedry Geografii Społeczno-Ekonomicznej UG
  • prof. Paweł Swianiewicz, Kierownik Zakładu Studiów Społeczno-Ekonomicznych w Instytucie Gospodarki Przestrzennej  Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
  • dr hab. Dawid Sześciło, Kierownik Zakładu Nauki o Administracji na Wydziale Prawa i Administracji UW
  • dr Katarzyna Wojnar, doktor Nauk o Ziemi w zakresie geografii, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG UW
  • prof. Artur Wołek, ekspert ds. ustroju, profesor administracji i polityk publicznych Akademii Ignatianum w Krakowie
  • Marek Wójcik, Pełnomocnik Zarządu ds. legislacyjnych, Związek Miast Polskich
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Samorządowych Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie odwrotu od samorządności w projektach Polskiego Ładu i Krajowego Planu Odbudowy [PDF]
  • Stanowisko Zespołu Ekspertów Samorządowych i Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie rządowych planów centralizacji szpitali [PDF]
  • Apel Zespołu Ekspertów Samorządowych w sprawie kryzysu finansowego samorządów [PDF]

Zespół Ekspercki ds. Usług Społecznych opracowuje rozwiązania poprawiające jakość oraz dostępność usług społecznych, monitoruje polityki publiczne w tym zakresie i formułuje rekomendacje.


Skład Zespołu:

  • dr Rafał Bakalarczyk, redaktor naczelny czasopisma Polityka Senioralna, członek zespołu analiz Klubu Jagiellońskiego oraz komisji ekspertów ds. osób starszych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich
  • prof. SGH dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak, Instytut Statystyki i Demografii SGH, prorektor SGH ds. nauki
  • prof. dr hab. Stanisława Golinowska, Instytut Zdrowia Publicznego Collegium Medium UJ, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych
  • Katarzyna Hall, Stowarzyszenie Dobra Edukacja, minister edukacji w latach 2007-2011
  • prof. dr hab. Tomasz Komornicki, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, UMCS
  • prof. dr hab. Irena E. Kotowska, Instytut Statystyki i Demografii SGH, Komitet Nauk Demograficznych PAN
  • prof. SGH dr hab. Iga Magda, Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH, wiceprezeska Instytutu Badań Strukturalnych
  • dr hab. Michał Myck, Centrum Analiz Ekonomicznych CenEA
  • dr hab. Przemysław Sadura, Wydział Socjologii UW, Fundacja Pole Dialogu
  • prof. UW dr hab. Ryszard Szarfenberg, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowy UW, EAPN Polska, ATD-Czwarty Świat
  • dr Dorota Szelewa, University College Dublin, Fundacja ICRA
  •  Irena Wóycicka, Instytut Bronisława Komorowskiego, członkini zespołu ekspertów ds. osób starszych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, w latach 2010-2015 minister ds. społecznych w Kancelarii Prezydenta RP

Zespół Ekspercki ds. Technologii i Demokracji zajmuje się diagnozą wyzwań i poszukiwaniem rozwiązań w obszarze wpływu nowych technologii na demokrację i prawa człowieka.


Skład Zespołu:

  • Aleksandra Bis, doktorantka międzyuczelnianego programu ICT&Psychology prowadzonego przez SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny i Polsko-Japońską Akademię Technik Komputerowych, projektantka i społeczniczka, współzałożycielka Dare IT – organizacji pomagającej kobietom wchodzić do branży IT, a firmom budować różnorodne zespoły
  • dr Michał Boni, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny
  • Maciej Broniarz, Uniwersytet Warszawski, Securelex
  • dr Helena Chmielewska-Szlajfer, socjolożka, adiunkt w Akademii Leona Koźmińskiego, visiting fellow w London School of Economics and Political Science
  • Sylwia Czubkowska, dziennikarka Spider’s Web+
  • prof. Dariusz Jemielniak, Akademia Leona Koźmińskiego, wykładowca stowarzyszony z Berkman-Klein Center for Internet and Society na Uniwersytecie Harvarda
  • Ewelina Kasprzyk, dyrektor programowa Instytutu Kościuszki, redaktor naczelna European Cybersecurity Journal
  • dr Marta Klimowicz, socjolożka internetu, inicjatorka fundacji BalansPL wspierającej zwiększenie obecności kobiet w życiu publicznym, Monterail
  • Maciej Kuziemski, IE Center for the Governance of Change, zajmuje się rozwojem polityk cyfrowych
  • dr Konrad Maj, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, kierownik Centrum Innowacji Społecznych i Technologicznych HumanTech
  • dr Kamil Mamak, doktor nauk prawnych oraz doktor nauk humanistycznych w zakresie filozofii, asystent w Katedrze Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz postdoctoral researcher w grupie badawczej „Robophilosophy, AI Ethics, and Datafication” na Uniwersytecie Helsińskim
  • Bartosz Paszcza, Klub Jagielloński, wydawca i autor podcastu ScepTech
  • prof. Aleksandra Przegalińska, Akademia im. Leona Koźmińskiego, Massachusetts Institute of Technology, filozofka, badaczka rozwoju nowych technologii, zwłaszcza technologii zielonej i zrównoważonej oraz humanoidalnej sztucznej inteligencji
  • dr Karolina Sztandar-Sztanderska, Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, zajmuje się przemianami państwa opiekuńczego, stosowaniem technologii informacyjnych w sektorze publicznym
  • Katarzyna Szymielewicz, Fundacja Panoptykon
  • dr Alek Tarkowski, Open Future Foundation
  • mec. Krzysztof Wojdyło, Wardyński i wspólnicy
  • Jan Zygmuntowski, Akademia im. Leona Koźmińskiego, ekonomista związany z obszarami innowacji, cyfrowej gospodarki i zrównoważonego rozwoju, współprzewodniczący zrzeszenia ekonomistów Polska Sieć Ekonomii.