cover
18.01.2024
forumIdei

Humanitarna kontrola granic: Polska i europejski kryzys migracyjny

  • Piotr Buras

Analiza zawierająca rekomendacje dla polskiej polityki migracyjnej i azylowej na poziomie Unii Europejskiej.

W 2015 roku, kiedy Europa przeżywała poprzedni wielki kryzys migracyjny, Polskę ten problem ominął. Dzisiaj znajdujemy się już w centrum zdarzeń, nawet jeśli pod różnymi względami sytuacja Polski jest inna niż w tych krajach granicznych Unii. Od 2021 roku Polska jest krajem dotkniętym problemem nieregularnej migracji. Powstanie wschodnioeuropejskiego szlaku migracyjnego przebiegającego przez nasz kraj, mur na granicy z Białorusią, dziesiątki przypadków śmierci na granicy, napięcia wewnętrzne i wrogość w relacjach z Mińskiem – to przejawy tego zjawiska.

Próba sprostania temu wyzwaniu wymagać będzie od Polski nie tylko głębokiej rewizji polityki azylowej i migracyjnej, lecz także aktywnej dyplomacji skierowanej do krajów pochodzenia migrantów, państw tranzytowych i innych potencjalnych partnerów w świecie. Realizacja strategii humanitarnej kontroli granic będzie możliwa tylko we współpracy z innymi krajami UE.

Decydująca w najbliższych latach dla zapewnienia zarówno bezpieczeństwa granicy, jak i humanitarnego charakteru jej kontroli będzie skuteczna „polityka powrotów”, czyli zdolność do skutecznej deportacji tych migrantów, którzy nie kwalifikują się do uzyskania ochrony międzynarodowej lub praw pobytu. Niska skuteczność w tym zakresie jest piętą achillesową polityki migracyjnej UE, a Polska stanie wobec tego problemu, gdy – co jest koniecznością – przywróci rządy prawa na granicy z Białorusią i będzie rozpatrywać wnioski o azyl.