Publikacja przygotowana w ramach projektu „Pakty uczciwości – mechanizm obywatelskiej kontroli na rzecz ochrony funduszy UE, etap II”, finansowanego przez Komisję Europejską

Obalamy pięć głównych mitów rozpowszechnianych przez polityków PiS w sporze o unijny budżet i mechanizm jego warunkowości.

Tak zwane “tarcze antykryzysowe” podnoszą też ryzyko korupcji. Jest ono związane m.in. wynikającym z nich ograniczaniem dostępu do informacji publicznej, wyłączaniem odpowiedzialności karnej polityków i urzędników i dalszym osłabieniem administracji publicznej.

Takiej fali solidarności obywatelskiej na Białorusi nigdy nie było. Tysiące ludzi na codziennych protestach, dziesiątki tysięcy na ulicach w weekendy i setki wspólnot podwórkowych. Co się dzieje ze wspólnotą obywatelską na Białorusi? I jaką rolę odgrywają tam organizacje non-profit?

Wydaje się, że epizodyczne ustawodawstwo skierowane wprost na działalność samorządów, w tym na ich finanse, miało mniejszy wpływ na sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego w pierwszej połowie 2020 roku niż recesja wywołana pandemią i lockdownem – wynika z analizy forumIdei autorstwa dr Aleksandra Nelickiego.

Joe Biden’s victory in the 2020 presidential election in the United States is good news for Europe and Poland. However, even if it is followed by attempts to create a new transatlantic partnership, rebuilding this alliance will entail many difficult decisions.

O stanie finansów samorządów w dobie pandemii oraz co można zrobić, aby poprawić ich sytuację – pisze prof. Paweł Swianiewicz oraz dr Julita Łukomska w analizie “Finanse samorządu terytorialnego w dobie pandemii”.

Październikowa wizyta prezydenta Andrzeja Dudy w Kijowie mogłaby stać się początkiem nowej odsłony „strategicznego partnerstwa” Polski i Ukrainy. Na przeszkodzie temu stanąć mogą wciąż dzielące oba państwa kwestie pamięci historyczne oraz braku wyrazistych, długofalowych celów politycznych, wokół których mogłyby się one zjednoczyć.

The cause of Bulgaria’s rule-of-law deficit is not so much the government’s ambitions to carry out an anti-liberal revolution as the pragmatism of the elites, focused on “capturing the state”. The EU faces the peculiar challenge of dealing with a situation in which European values are violated under pro-European slogans and with the government declaring enthusiasm for everything European.

Prawdopodobne zwycięstwo Joe Bidena w wyborach prezydenckich 2020 roku w USA byłoby dobrą wiadomością dla Europy i Polski. Ale nawet jeśli pójdą za tym dążenia do zawarcia nowego partnerstwa transatlantyckiego, odbudowa tego sojuszu oznaczać będzie szereg trudnych decyzji.

Nie można wysoką mobilizacją „nadrobić” istotnych braków kampanii. O problemie legitymizacji pisze Andrzej Rychard. Według Jacka Hamana zagrożenia związane ze wzrostem liczby zachorowań w przypadku przeprowadzenia wyborów w pierwotnym planowanym terminie były znacznie przesadzone.

Przebieg procedury wyboru Prezydenta RP w 2020 r. zarówno w odniesieniu do głosowania, które ostatecznie nie odbyło się 10 maja, jak i do elekcji, która została przeprowadzona w czerwcu i lipcu 2020 roku, pozostaje w sprzeczności ze standardami wolnych, demokratycznych wyborów.

The discussion about new mechanisms for defending the rule of law in the European Union is entering its decisive stage. However, the scale of the newly-announced report by the European Commission on the state of the rule of law in the EU is not commensurate with the size of the problem.

W Bułgarii deficyt praworządności wynika nie tyle z ambicji władz do przeprowadzenia antyliberalnej rewolucji (jak choćby na Węgrzech), ile z pragmatyzmu elit skupionych na „porwaniu państwa”. Wyzwaniem dla UE jest to, że faktyczne łamanie wartości europejskich odbywa się tam pod hasłami proeuropejskimi.

Ustawodawstwo wydawane w celu przeciwdziałania pandemii COVID-19 i jej skutkom wywarło zarówno pośredni, jak i bezpośredni wpływ na funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego – pisze prof. Hubert Izdebski. To pierwsza analiza z cyklu “Tarcze Antykryzysowe – dokończenie budowy państwa PiS-u?”.

Stan stosunków polsko-niemieckich pozostaje poniżej poziomu niegdysiejszych ambicji budowy partnerstwa będącego źródłem impulsów dla rozwoju Europy. W bliskiej przyszłości spodziewać się można nie tyle rozbratu między Polską a Niemcami, ile dalszej prowincjonalizacji stosunków.

Dyskusja o nowych mechanizmach ochrony praworządności w Unii Europejskiej wkracza w decydującą fazę. Jednak ani właśnie ogłoszony raport Komisji Europejskiej o stanie rządów prawa w UE, ani też aktualna wersja projektu rozporządzenia wprowadzającego mechanizm warunkowości wypłaty środków unijnych nie są adekwatne do skali problemu.

Paweł Marczewski pisze o tym, jak pandemia zaostrza strukturalne problemy polskiej oświaty – pogłębia nierówności między uczniami z różnych środowisk, przyspiesza odpływ wykwalifikowanych specjalistów z zawodu nauczycielskiego i pogarsza jakość nauczania.

Czego dowiedzieliśmy się o kondycji polskiego systemu edukacji i jakie piętno odcisnęła na nim epidemia? Szukając odpowiedzi na te pytania Marta Zahorska przeanalizowała dziewięć ogólnopolskich badań nad warunkami zdalnej edukacji w Polsce prowadzonych między kwietniem a lipcem 2020.

Publikujemy Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego dotyczące wniosku grupy posłów do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie przedłużenia kadencji Rzecznika Praw Obywatelskich.