Programy zakończone

Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy

Program Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy (Active Citizens Fund – National) był jednym z 11 programów prowadzonych w Polsce ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego (tzw. Funduszy norweskich i Funduszy EOG) 2014-2021 i jednym z dwóch przeznaczonych na wsparcie działalności organizacji społecznych.

Celem programu prowadzonego w latach 2019-2024 było wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego, aktywności obywatelskiej oraz upodmiotowienie grup zagrożonych wykluczeniem. W swoim działaniu Program kierował się uniwersalnymi wartościami zapisanymi w Traktacie Europejskim: poszanowaniem godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, rządów prawa, a także poszanowaniem praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Podobne programy prowadzone były z Funduszy EOG w 15 krajach unijnych.

Zgodnie z umową dwustronną między rządem polskim a rządami Państw-Darczyńców środki przeznaczone na wsparcie społeczeństwa obywatelskiego podzielone zostały na dwa programy: Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy i Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.

Program Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy prowadzony był przez konsorcjum Fundacji im. Stefana Batorego (lider), Fundacji StoczniaFundacji Akademia Organizacji Obywatelskich.

Budżet programu wynosił 33,2 miliony EUR (30 mln EUR z Funduszy EOG oraz 3,2 mln EUR z Funduszy Norweskich).

Program wspierał działania podejmowane przez organizacje społeczne w czterech obszarach:

  • Obszar 1. Angażowanie obywateli i obywatelek w sprawy publiczne i działania społeczne, w tym działania dotyczące ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatycznym (koordynacja: Fundacja Stocznia)
  • Obszar 2. Ochrona praw człowieka i równe traktowanie, w tym przeciwdziałanie przemocy ze względu na płeć (koordynacja: Fundacja im. Stefana Batorego)
  • Obszar 3. Wzmocnienie grup narażonych na wykluczenie (koordynacja: Fundacja im. Stefana Batorego)
  • Obszar 4. Wsparcie rozwoju sektora obywatelskiego (koordynacja: Fundacja Akademia Organizacji Obywatelskich)

W ramach programu organizowane były szkolenia i warsztaty pomagające Wnioskodawcom i Grantobiorcom w realizacji działań i podnoszeniu kompetencji, nawiązaniu współpracy z instytucjami z Państw-Darczyńców (Islandii, Liechtensteinu, Norwegii) oraz wymianie doświadczeń między organizacjami z Polski i innych krajów UE, w których prowadzone były programy dla organizacji społecznych z Funduszy EOG.

Program wspierał działania prowadzone przez organizacje z całej Polski, ale szczególną uwagę przykładał do wspierania działań podejmowanych przez organizacje mniej doświadczone, spoza dużych aglomeracji i z terenów o ograniczonym dostępie do programów pomocowych i wsparcia infrastrukturalnego oraz przez organizacje adresujące swoje działania do grup narażonych na dyskryminację i wykluczenie. We wszystkich działaniach ważną grupą docelową była młodzież.

W ramach programu Fundacja Stocznia i Fundacja Akademia Organizacji Obywatelskich prowadziły tzw. projekty predefiniowane, które miały wzmocnić oddziaływanie i trwałość rezultatów programu w dwóch priorytetowych obszarach wsparcia: rozwoju aktywności obywatelskiej i rozwoju organizacji społecznych i sektora obywatelskiego.

W 2022 roku zakończone zostały wszystkie zaplanowane w programie konkursy dotacyjne.

W sumie w latach 2020-22 w sześciu konkursach dotacyjnych przyznano 507 dotacji na łączną kwotę ponad 29 mln EUR:

  • W czterech konkursach finansowanych ze środków EOG (dwóch na projekty tematyczne i dwóch na projekty sektorowe), przyznanych zostało 476 dotacji  na kwotę 25,9 mln EUR.
  • W dwóch konkursach sfinansowanych z Funduszy Norweskich (konkurs na dotacje instytucjonalne i konkurs Media dla demokracji) przyznanych zostało 28 dotacji na łączną kwotę ponad 2,9 mln EUR.
  • W grudniu Komisja Programu przyznała dodatkowo ze środków niewykorzystanych i ze zwrotów dotacji już przyznanych 3 dotacje na łączną kwotę 388 439 EUR: na dwa projekty, które znalazły się na liście rezerwowej w konkursie Media dla demokracji oraz na jeden wniosek z listy rezerwowej w konkursie na dotacje instytucjonalne.

Więcej informacji o programie, w tym lista przyznanych dotacji i wyszukiwarka projektów na stronie Programu.