Proces starzenia się populacji, czyli wzrost liczby i udziału osób starszych wśród ogółu ludności, jest zjawiskiem globalnym i nieodwracalnym. Stopień jego zaawansowania, a także jego tempo są zróżnicowane terytorialnie, gdyż wynikają z dotychczasowych trendów trzech procesów demograficznych: płodności, umieralności i migracji, a przede wszystkim z długookresowych trendów spadku umieralności i płodności. Należy zaznaczyć, że w krajach wysoko rozwiniętych zmiany te są efektem szerszych przemian społeczno-ekonomicznych (m.in. rozwoju gospodarczego). Proces starzenia się ludności jest najbardziej zaawansowany w krajach wysoko rozwiniętych, w tym europejskich, choć można odnotować znaczne różnice między nimi w tym zakresie.
Obecnie Polska należy do młodszych demograficznie krajów europejskich, jednakże w najbliższych dziesięcioleciach stanie się jednym z najstarszych w tym regionie. Wyniki ostatniej projekcji ludnościowej Eurostatu (EUROPOP 2023, wariant bazowy) wskazują, że w Polsce liczba osób starszych (w wieku 65 lat lub więcej) wzrośnie z niemal 7,2 miliona osób w 2023 roku do niemal 11 milionów w 2060 roku.
Obowiązkiem rządzących jest informowanie i edukowanie społeczeństwa o możliwych skutkach starzenia
się ludności, zwłaszcza w wymiarze ekonomicznym, i wyjaśniania, dlaczego należy wprowadzać rozwiązania, które mogą być postrzegane jako niekorzystne w indywidualnej perspektywie, na ogół krótkookresowej, ale które są koniecznością. Podnoszenie wieku emerytalnego może budzić sprzeciw społeczny, jednak rolą rządzących jest tłumaczenie, dlaczego dłuższa aktywność zawodowa okazuje się ważna zarówno z punktu widzenia gospodarki, jak i dobrostanu wspólnego oraz indywidualnego.
Współpraca rządzących z partnerami społecznymi (pracodawcami, związkami zawodowymi, organizacjami pozarządowymi, samorządem) jest niezbędna dla lepszego spożytkowania potencjału osób starszych poprzez zachęcanie do późniejszego przechodzenia na emeryturę, ze wskazaniem na pozytywne skutki takich decyzji w wymiarze finansowym i zdrowotnym oraz jakości życia.
pobierz pdf