18 grudnia Fundacja im. Stefana Batorego zorganizowała seminarium Zaufanie a prawo wyborcze. Podstawą rozmowy był raport „Urzędnicy wyborczy w działaniu. Raport z badania” autorstwa dr. hab. Jacka Hamana.
Podczas spotkania dr Adam Gendźwiłł omówił dotychczasowe skutki zmian w prawie wyborczym wprowadzonych na początku 2018 roku oraz analizował, czy przyczyniły się one do wzmocnienia zaufania do procesu wyborczego, czy też do zwiększenia obaw co do przejrzystości i uczciwości głosowania?
Dr Jarosław Zbieranek omówił zagrożenia związane ze zmianą składu Państwowej Komisji Wyborczej, która nastąpi w najbliższych tygodniach. Jego wystąpienie było próbą odpowiedzi na pytanie, czy i jakie niebezpieczeństwa niesie zwiększenie roli polityków w formowaniu PKW, która jest odpowiedzialna nie tylko za organizację wyborów, ale także za rozliczenie partyjnych finansów?
Dr hab. Jacek Haman zaprezentował badanie Korpusu Urzędników Wyborczych, wskazując, że to nowe „ogniwo” w administracji wyborczej nie przyczyniło się do poprawy sprawności i przejrzystości wyborów.
W dyskusji udział wzięli: Katarzyna Batko-Tołuć (Sieć Obywatelska Watchdog Polska), Lech Gajzler (Krajowe Biuro Wyborcze), Tomasz Gąsior (Krajowe Biuro Wyborcze), Adam Gendźwiłł (Zakład Rozwoju i Polityki Regionalnej UW, Zespół Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego), Jacek Haman (Zakład Statystyki, Demografii i Socjologii Matematycznej, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego), Krzysztof Izdebski (Fundacja E-Państwo), Grażyna Kopińska (Obywatelskie Forum Legislacji, Fundacja im. Stefana Batorego), Katarzyna Kubicka-Żach (Prawo.pl), Zofia Lutkiewicz (Fundacja im. Stefana Batorego), Filip Pazderski (Instytut Spraw Publicznych), Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (forumIdei Fundacji Batorego), Magdalena Pietrzak (szefowa Krajowego Biura Wyborczego), Kateryna Pryshchepa (College of Europe), Anna Rakowska-Trela (Wydziała Prawa i Administracji Uniwersytet Jagielloński), Róża Rzeplińska (Mamprawowiedzieć.pl), Marcin Skubiszewski (Stowarzyszenie Obserwatorium Wyborcze), Jarosław Zbieranek (Centrum Studiów Wyborczych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu), Joanna Załuska (Masz Głos, Masz Wybór, Fundacja im. Stefana Batorego).
Prowadzenie: dr Anna Materska-Sosnowska (członkini Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego).
“Tarcze antykryzysowe” wprowadziły wiele nowych przepisów w obszarze zamówień publicznych. Część budzi uzasadnione kontrowersje, część tworzy rozwiązania, na które uczestnicy rynku zamówień publicznych dotychczas bezskutecznie czekali. Jak wpłynęły one na przejrzystość i odporność na nadużycia systemu zamówień publicznych?
Podczas debaty przyjrzeliśmy się polskiemu systemowi zamówień publicznych w czasie kryzysu.
W rozmowie udział wzięli:
Rozluźnienie rygorów dotyczących zamówień publicznych stało się podglebiem dla kilku skandali związanych z zakupami sprzętu medycznego. Celem seminarium nie będzie jednak dyskusja o tych przypadkach. Zastanowimy się przede wszystkim nad tym, czego nauczyły nas te doświadczenia. Co można było zrobić lepiej? Jakie wnioski na przyszłość można wyciągnąć z obecnej sytuacji, zarówno w kontekście przyszłych potencjalnych kryzysów, jak i koniecznych zmian w systemie zamówień publicznych.Uwagę zwrócimy również na mechanizm kontroli zamówień – czy pandemia nie udowodniła nam właśnie, że nadzór nad rynkiem zamówień publicznych nie może być wykonywany wyłącznie przez instytucje państwa? Być może jego niezbędnym uzupełnieniem powinna być kontrola społeczna, która żeby miała szansę zaistnieć, musi mieć odpowiednie instrumenty – takie na przykład, jak “pakty uczciwości”?
Spotkanie organizowane w ramach projektu Pakty Uczciwości – mechanizm obywatelskiej kontroli na rzecz ochrony funduszy UE. Więcej informacji na www.paktuczciwosci.pl
Local Trends to projekt zainicjowany przez Jacka Jaśkowiaka, Prezydenta Miasta Poznania oraz Jacka Karnowskiego, Prezydenta Miasta Sopotu, którego nadrzędnym celem jest skuteczne i merytoryczne inicjowanie konstruktywnej dyskusji ponad podziałami o otoczeniu społeczno-gospodarczym rozwoju polskiego samorządu i kraju.
Jesteśmy gospodarzami dwóch spotkań w czasie tego wydarzenia:
17 października, s Sesja „Zaprojektuj rozwiązanie. Inspiracje dla władz lokalnych”
Sesja organizowana przez Pracownię Samorządową Fundacji Batorego.
Udział wzięły:
18 października, godz. 13:30 – 14:30
Sala 2
Debata okrągłego stołu „Jak zaopiekować się nowymi mieszkańcami miast? Długofalowe wyzwania związane z napływem uchodźców i polityką migracyjną”
Na debatę zapraszamy wspólnie z Unią Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza.
Zaproszeni paneliści:
Debatę poprowadzi Edwin Bendyk, prezes zarządu Fundacji im. Stefana Batorego.
Pełny program Local Trends dostępny jest na stronie wydarzenia.
Przygotowywane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki zmiany w prawie oświatowym, zagrażają jakości pracy szkoły, stabilności i niezależności nauczania i wychowania. Szkoła utraci autonomię i podporządkowana zostanie w pełni władzy centralnej, pogorszy się sytuacja uczniów i uczennic oraz nauczycielek i nauczycieli, ograniczone zostanie prawo rodziców do wpływu na ofertę programową szkoły, a samorządy lokalne i inne organy prowadzące szkoły stracą wpływ na funkcjonowanie swoich placówek.
Konieczne jest publiczne mówienie o tych zagrożeniach. Dlatego też postawiliśmy zorganizować dyskusję z udziałem środowisk nauczycielskich, przedstawicieli organizacji społecznych zajmujących się edukacją, samorządowców i osób piszących na temat szkoły.
Udział wzięli:
Spotkanie poprowadził Edwin Bendyk (prezes Fundacji Batorego).
Polecamy również tekst Pawła Marczewskiego z forumIdei Fundacji Batorego „7 gwoździ do trumny edukacji”.
Odwołujemy debatę „Jaki samorząd na trudne czasy?”. Mamy nadzieję, że będziemy mogli urządzić debatę w innym terminie, kiedy zagrożenie zdrowotne minie. Prezydent Tadeusz Truskolaski podjął także decyzję o zamknięciu Centrum Aktywności Społecznej w Białymstoku.
Zapraszamy na debatę z udziałem Prezydenta Miasta Białegostoku – Tadeusza Truskolaskiego, mieszkańców i mieszkanek oraz ekspertów i ekspertek.
Godz. 17.00 – 19.00, Białystok, Centrum Aktywności Społecznej, ul. Św. Rocha 3
To pierwsza z cyklu debat „Polska samorządów”, które organizujemy w jubileuszowym roku 30-lecia samorządu. Punktem wyjścia do dyskusji jest raport „Polska samorządów. Silna demokracja, skuteczne państwo”. Zawiera on 21 pomysłów na zwiększenie samodzielności wspólnot lokalnych w tak ważnych sprawach jak ochrona zdrowia, edukacja, polityka mieszkaniowa, bezpieczeństwo, wpływ mieszkańców na władze samorządowe.
W Białymstoku będziemy rozmawiać o nowym modelu rządzenia lokalnego, który pozwoliłby samorządowi lepiej przygotować się do nowych wyzwań. Jak wyznaczać priorytety? Które wydatki ograniczyć w obliczu problemów finansowych, a których pilnować bez względu na coraz trudniejsze warunki? Jak wykorzystać lukę finansową do wprowadzania nowatorskich rozwiązań w naszych miastach? Jak zachęcać mieszkańców do współdecydowania, również w kontekście finansowania zadań samorządu?
W dyskusji wezmą udział:
Dyskusję poprowadzi Edwin Bendyk, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego.
Organizatorami są Fundacja im. Stefana Batorego i Fundacja Laboratorium Badań i Działań Społecznych „SocLab”.
Na wydarzenie wymagana jest rejestracja.
Wstęp wolny!
Na debatę zaprasza Edwin Bendyk:
Żadna licząca się siła polityczna w Polsce nie ma dziś w programie likwidacji programu Rodzina 500+. Popiera go też zdecydowana większość obywateli. W pierwszych latach działania program ten poważnie przyczynił się do redukcji ubóstwa, zwłaszcza skrajnego, i do podnoszenia poziomu konsumpcji. Najnowsze dane pokazują jednak, że wypłacane w ramach programu świadczenia nie nadążają za wzrostem inflacji, a ubóstwo w 2018 roku znowu zaczęło rosnąć. Co więcej, po rozszerzeniu uprawień do świadczeń wypłacanych w ramach programu na każde dziecko do najzamożniejszych rodzin trafi dużo więcej dodatkowych środków, niż do rodzin najuboższych. Trudno się zatem spodziewać, by w obecnej formie program rodzina 500+ przyczynił się do niwelowania nierówności dochodowych.
Podczas debaty z zaproszonymi ekspertkami i ekspertami zastanowimy się nad możliwościami zreformowania programu. Czy można uczynić go efektywnym narzędziem redystrybucji i wyrównywania szans życiowych? Jak go zmienić, by znowu przyczyniał się do redukcji ubóstwa? Czy w jakiekolwiek formie może przyczynić się do zwiększenia dzietności?
W dyskusji udział wzięli:
• dr Rafał Bakalarczyk (Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego)
• dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak (Instytut Statystyki i Demografii SGH)
• prof. Irena E. Kotowska (Szkoła Główna Handlowa),
• dr hab. Michał Myck (dyrektor Centrum Analiz Ekonomicznych CenEA).
Spotkanie poprowadzi Paweł Marczewski, szef działu Obywatele forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego.
Rafał Bakalarczyk – doktor nauk społecznych, publicysta, badacz polityki społecznej, działacz społeczny. Członek komisji ekspertów ds. osób starszych przy RPO, współpracownik m.in. Fundacji Norden Centrum i Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego. Członek redakcji pisma „Polityka Senioralna”. Stały współpracownik serwisu Wiez.pl. Zajmuje się głównie polityką senioralną, opieką nad osobami niepełnosprawnymi, wykluczeniem społecznym i edukacyjnym oraz nordyckim modelem rozwoju.
Agnieszka Chłoń-Domińczak – ekonomistka, dr, związana z Instytutem Statystyki i Demografii SGH. W latach 2008-2009 podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, a wcześniej dyrektorem Departamentu Analiz i Prognoz Ekonomicznych w tym samym resorcie. W 2009 uhonorowana Nagrodą im. Andrzeja Bączkowskiego. Specjalizuje się w demografii, systemach emerytalnych, rynku pracy, polityce społecznej, zdrowia oraz edukacji.
Irena E. Kotowska – profesor zwyczajna w Instytucie Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, jego była dyrektor. Przewodnicząca Komitetu Nauk Demograficznych PAN, członkini Naukowej Rady Statystycznej, Rządowej Rady Ludnościowej oraz Komitetu Nauk o Pracy i Polityce Społecznej PAN. Doradza przy projektach realizowanych przez Eurostat i Komisję Europejską, współpracuje także z Głównym Urzędem Statystycznym. Była jedną z kluczowych ekspertek zespołu opracowującego program polityki rodzinnej w Kancelarii Prezydenta Bronisława Komorowskiego.
Michał Myck – dr hab. nauk ekonomicznych, dyrektor i członek zarządu Centrum Analiz Ekonomicznych CenEA, Research Fellow w IZA Institut of Labor Economics w Bonn i w Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung w Berlinie. Regularnie współracuje z Bankiem Światowym. Jego analizy koncentrują się na modelowaniu zachowań na rynku pracy, zależności między zatrudnieniem i zdrowiem, efektywnością programów wspierania zatrudnienia i strukturą systemu podatków i świadczeń.
Po 30 latach od upadku komunizmu, pod znakiem zapytania stanęła trwałość liberalnej demokracji w naszym kraju. Polityka rządu wyłonionego po październikowych wyborach będzie miała kluczowe znaczenie dla tego, w którym kierunku będzie zmierzała Polska. Równocześnie, jak nigdy dotąd, widać deficyt refleksji o całościowej i długookresowej wizji rozwoju naszego państwa. Debata publiczna jest zdominowana przez doraźne tematy, nierzadko o drugorzędnym znaczeniu.
Celem naszej konferencji jest podjęcie pytań strategicznych. Jak powinien wyglądać „plan dla Polski”, który zwiększałby szanse na dobrą jakość życia nie tylko tu i teraz, ale także z myślą o kolejnych latach, a nawet kolejnym pokoleniu. Chcemy wskazać konkretne rozwiązania w najważniejszych dla obywateli sferach, takich jak edukacja, zdrowie, transport publiczny i równowaga władz, a także odpowiedzieć na pytanie, jak państwo polskie powinno zareagować na nowe wyzwania w sferze bezpieczeństwa, zmian klimatycznych i związanej z tym konieczności transformacji energetycznej.
PROGRAM:
dzień 1
Wystąpienie otwierające (godz. 10.00-10.15) – „Dlaczego stawiamy to pytanie” – Andrzej Rychard (Instytut Filozofii i Socjologii PAN, członek Rady Fundacji Batorego)
sesja 1. Szkoła (nie)równych szans (godz. 10.15-12.00)
Polska jest europejskim liderem, jeśli chodzi o niepokojącą statystykę – w żadnym innym europejskim kraju nie występuje tak silna negatywna korelacja między poziomem wykształcenia a zaufaniem do systemu edukacji. W efekcie w Polsce rośnie liczba uczniów zapisywanych do szkół niepublicznych. Spadek jakości edukacji w szkołach publicznych powoduje też wzrost nakładów, jakie rodziny ponoszą na korepetycje dla dzieci.
– Jak zreformować polską szkołę, aby zapobiec postępującej prywatyzacji edukacji?
– Jak sprawić, by szkoła wychowywała obywateli i dawała równe szanse uczniom?
paneliści:
Iga Kazimierczyk (Fundacja Przestrzeń dla Edukacji)
Katarzyna Lubnauer (kandydatka Koalicji Obywatelskiej do Sejmu)
Zbigniew Sawiński (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)
Arkadiusz Walczak (Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń)
moderacja: Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)
sesja 2. Służba zdrowia bliżej obywatela (godz. 12.15-14.10)
Służba zdrowia znajduje się w dramatycznym kryzysie nie tylko finansowym i kadrowym, ale też instytucjonalnym. Kombinacja centralnej kontroli nad finansowaniem, samorządowego lecznictwa szpitalnego i sprywatyzowanej opieki podstawowej jest głęboko dysfunkcyjna i sprawia, że cały system jest skutecznie chroniony przed odpowiedzialnością wobec tych, którym ma służyć, czyli wobec obywateli.
– Jak zapewnić dostęp do świadczeń zdrowotnych niezależnie od miejsca zamieszkania i zamożności?
– Jak poddać system ochrony zdrowia mechanizmom demokratycznej rozliczalności?
– Jak znaleźć nowe źródła finansowania służby zdrowia?
paneliści:
Marek Balicki (dyrektor biura pilotażu Narodowego Programu Zdrowia Psychicznego)
Dawid Sześciło (Wydział Prawa i Administracji UW, forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)
Paulina Kieszkowska-Knapik (Inicjatywa #WolneSądy)
Wanda Nowicka (kandydatka Lewicy do Sejmu)
moderacja: Adam Gendźwiłł (Zakład Rozwoju i Polityki Lokalnej UW, Zespół Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego)
sesja 3. Polska sprawiedliwa komunikacyjnie (godz. 14.45-16.30)
O problemach transportowych dyskutuje się najczęściej w kontekście rozwoju gospodarczego, potrzeb firm czy określonych branż. Tymczasem dobrej jakości transport to także bardzo ważny element polityki społecznej, zapewnia bowiem dostęp do usług publicznych takich, jak służba zdrowia czy edukacja i umożliwia funkcjonowanie na rynku pracy .
– Jaka powinna być polityka w obszarze transportu by redukować poziom nierówności komunikacyjnych i wynikających z niego dysproporcji szans życiowych i standardów życia?
– Jak inwestować w transport, by poprawiać dostęp do przychodni, szkół i miejsc pracy?
paneliści:
Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (kandydatka Lewicy do Sejmu)
Tomasz Komornicki (Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN)
Michał Syska (Ośrodek Myśli Społecznej im. F. Lassalle’a)
Michał Wolański (Instytut Infrastruktury, Transportu i Mobilności SGH)
moderacja: Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)
sesja 4. Transformacja energetyczna jako wyzwanie cywilizacyjne (godz. 16.45-18.30)
Transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej będzie w nadchodzącej dekadzie najważniejszym wyzwaniem cywilizacyjnym. Od tego czy i jak szybko Polska zdoła przestawić system energetyczny na odnawialne źródła wytwarzania i zwiększyć efektywność energetyczną, zależy przyszłość modelu gospodarczego oraz standard życia obywateli.
– Jak powinna wyglądać polska strategia budowy gospodarki niskoemisyjnej, aby była optymalna z punktu widzenia interesów ekonomicznych, a równocześnie, aby jej koszty rozkładały się sprawiedliwie społecznie?
paneliści:
Beata Maciejewska (kandydatka Lewicy do Sejmu)
Joanna Maćkowiak-Pandera (Forum Energii)
Piotr Woźny (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej)
Rafał Zasuń (redaktor portalu wysokienapiecie.pl)
moderacja: Piotr Buras (dyrektor Warszawskiego Biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych)
dzień 2
sesja 5. Równowaga władz – sąd, parlament, rząd (godz. 10.00-12.00)
Jednym z najpoważniejszych przejawów dewastacji instytucji publicznych w Polsce jest systemowe naruszenie niezawisłości wymiaru sprawiedliwości oraz redukcja roli parlamentu do „maszynki do głosowania”.
– Jak należy budować niezawisły wymiar sprawiedliwości w Polsce?
– Jakie zmiany powinny zostać wprowadzone w Sejmie i Senacie, by obie izby dobrze wypełniały funkcje demokratycznej reprezentacji i tworzenia prawa?
paneliści:
Michał Boni (b. przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów),
Sylwia Gregorczyk-Abram (Inicjatywa #WolneSądy),
Mirosław Wyrzykowski (Wydział Prawa i Administracji UW)
Kazimierz Michał Ujazdowski (kandydat Koalicji Obywatelskiej do Senatu)
moderacja: Mikołaj Cześnik (SWPS, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego)
sesja 6. Polska praworządna we wspólnej Europie (godz. 12.30-14.15)
Praworządność to nie tylko fundament polskiej demokracji. To także kluczowy czynnik definiujący pozycję naszego kraju w Unii Europejskiej. Polska niepraworządna jest osamotniona międzynarodowo i bezradna wobec wyzwań bezpieczeństwa.
– Jakie będą na arenie międzynarodowej dalsze konsekwencje pogłębiania się problemów z państwem prawa w Polsce? Jak niepraworządność odbije się na członkostwie Polski w UE?
– Jak powinna wyglądać europejska strategia wolnej Polski?
paneliści:
Adam Bodnar (Rzecznik Praw Obywatelskich)
Piotr Bogdanowicz (Katedra Prawa Europejskiego UW, Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego)
Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (dyrektorka forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)
Paweł Zalewski (kandydat Koalicji Obywatelskiej do Sejmu)
moderacja: Anna Materska-Sosnowska (Instytut Nauk Politycznych UW, członkini Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego)
sesja 7. Podsumowanie (godz. 14.30-16.00)
paneliści:
Małgorzata Kowalska (Katedra Filozofii i Etyki, Uniwersytet w Białymstoku)
Andrzej Leder (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)
Marcin Matczak (Wydział Prawa i Administracji UW, Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego)
moderacja: Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (dyrektorka forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)
Jednocześnie wyniki licznych, międzynarodowych badań dobitnie pokazują, że łatwo dostępne usługi opiekuńcze dla najmłodszych, choć wiążą się początkowo ze znaczącymi wydatkami państwa, w dłuższej perspektywie zwracają się po wielokroć. Ułatwiają rodzicom małych dzieci godzenie pracy zawodowej z opieką, wyrównują szanse życiowe dzieci i poprawiają sytuację ekonomiczną rodzin. W debacie publicznej nadal jednak pokutuje negatywny stereotyp żłobka jako miejsca nieprzyjaznego, źle przygotowanego, niekiedy wręcz szkodliwego dla rozwoju dziecka.
Czy te obawy są zupełnie bezpodstawne? Czego naprawdę oczekują od państwa rodzice, jeśli chodzi o opiekę nad najmłodszymi? W jaki sposób państwo może i powinno odpowiadać na te oczekiwania? Czy faktycznie jedyną realną w polskich warunkach odpowiedzią na ogromne niedofinansowanie usług wychowawczo-opiekuńczych są świadczenia pieniężne?
O tych i innych kwestiach dotyczących polskiej polityki rodzinnej dyskutowaliśmy przy okazji premiery wydanego przez #forumIdei Fundacji Batorego raportu dr Doroty Szelewy „Polityka opieki nad małym dzieckiem”.
W dyskusji udział wzięli:
➡ prof. Irena E. Kotowska (SGH Warsaw School of Economics),
➡ dr hab. Anna Kurowska (Instytut Polityki Społecznej UW),
➡ prof. Ryszard Szarfenberg (Instytut Polityki Społecznej UW),
➡ dr Dorota Szelewa (University College Dublin, autorka raportu).
Spotkanie poprowadził Paweł Marczewski, szef działu Obywatele forumIdei Fundacji Batorego.
Obecnie Polska należy do młodszych demograficznie krajów europejskich, jednakże w najbliższych dziesięcioleciach stanie się jednym z najstarszych w tym regionie. Wyniki ostatniej projekcji ludnościowej Eurostatu (EUROPOP 2023, wariant bazowy) wskazują, że w Polsce liczba osób starszych (w wieku 65 lat lub więcej) wzrośnie z niemal 7,2 miliona osób w 2023 roku do niemal 11 milionów w 2060 roku.
Obowiązkiem rządzących jest informowanie i edukowanie społeczeństwa o możliwych skutkach starzenia
się ludności, zwłaszcza w wymiarze ekonomicznym, i wyjaśniania, dlaczego należy wprowadzać rozwiązania, które mogą być postrzegane jako niekorzystne w indywidualnej perspektywie, na ogół krótkookresowej, ale które są koniecznością. Podnoszenie wieku emerytalnego może budzić sprzeciw społeczny, jednak rolą rządzących jest tłumaczenie, dlaczego dłuższa aktywność zawodowa okazuje się ważna zarówno z punktu widzenia gospodarki, jak i dobrostanu wspólnego oraz indywidualnego.
Współpraca rządzących z partnerami społecznymi (pracodawcami, związkami zawodowymi, organizacjami pozarządowymi, samorządem) jest niezbędna dla lepszego spożytkowania potencjału osób starszych poprzez zachęcanie do późniejszego przechodzenia na emeryturę, ze wskazaniem na pozytywne skutki takich decyzji w wymiarze finansowym i zdrowotnym oraz jakości życia.
