blogIdei

Założenia Polskiego Ładu przekuwane są na konkrety rozwiązań ustawowych bardzo powoli i trudno na razie ocenić, jakie będą ich szczegółowe skutki dla samorządów terytorialnych. Jedno wydaje się jasne – nie jest to program pogłębiania autonomii samorządów. Wręcz przeciwnie, pojawia się coraz więcej znaków, że samorządy stracą na nowych rozwiązaniach finansowo, a samodzielność władz lokalnych będzie dalej ograniczana.

22 lipca Komisja Europejska opublikowała roczny raport o stanie praworządności w UE. Jeśli uznać, że elementy państwa prawa powinny tworzyć skoordynowany organizm, to rozdział dotyczący Polski pokazuje, że na skutek polityki rządu praworządność zapadła na głęboką wielonarządową niewydolność. Zeszłoroczny raport został przez władze zignorowany. Tym razem konsekwencje dla Polski mogą być dotkliwe.

Pandemia COVID-19 była trudnym testem nie tylko dla systemów ochrony zdrowia, ale też dla społeczeństw i gospodarek. Kiedy profesjonaliści medyczni zmagali się z rosnącymi w kolejnych falach pandemii liczbami chorych wymagających hospitalizacji, rządy musiały wymyślać plany ratunkowe dla gospodarek dotkniętych skutkami zaburzonych łańcuchów dostaw oraz ograniczeniami działalności, wymuszonymi przez konieczność powstrzymania rozprzestrzeniania się choroby. I podobnie jak w przypadku niedostatków systemów ochrony zdrowia, kryzys zdrowotny okazał się też bezwzględny dla luk w systemie zabezpieczenia społecznego oraz niedostatków państw opiekuńczych.

Ostatnie działanie Prawa i Sprawiedliwości – zgłoszenie projektu ustawy „lex TVN” – wywołało napięcia dyplomatyczne ze Stanami Zjednoczonymi. Jednocześnie do przesilenia zbliża się konflikt z instytucjami Unii Europejskiej wywołany wnioskiem premiera Mateusza Morawieckiego o zbadanie zgodności prawa unijnego z polską konstytucją. Jeśli miarą jakości stosunków zagranicznych i bezpieczeństwa międzynarodowego są relacje z sojusznikami o trwałym, strategicznym znaczeniu, to dawno Polska nie była w tak złej sytuacji.

Szeroko omawiane projekty zmian prawa oświatowego przygotowywane w Ministerstwie Edukacji i Nauki oraz w Kancelarii Premiera nie tylko sprowadzają samorządy do roli biernych sponsorów realizacji rządowych wizji i znoszą bariery dla ideologizacji szkoły. W dalszej perspektywie będą również miały antywychowawczy i demoralizujący wpływ na uczniów, pogłębiając ich psychiczne kryzysy. Ostatecznie demolują też szanse na powstawanie wspólnot, łączących szkolne społeczności.