Fundusz im. Beaty Pawlak

Nagroda 2025

Laureatem Nagrody im. Beaty Pawlak w 2025 roku został Tomasz Szerszeń za książkę Być gościem w katastrofie

Wydawnictwo Czarne i Dom Spotkań z Historią w serii Dwutygodnika, Wołowiec 2024

Być gościem w katastrofie nie jest książką o sztuce, lecz o wojnie za jej pomocą opowiadanej. Tomaszowi Szerszeniowi udało się stworzyć wielowątkową opowieść o ukraińskim doświadczeniu, a jednocześnie – co ważne – uniknąć łatwego wpisania wojny, rozgrywającej się za naszą wschodnią granicą w ciąg konfliktów, które od stuleci są ludzkim doświadczeniem.
Ograniczenie zaś własnego doświadczenia wojny na rzecz innych – ukraińskich artystek i artystów – sprawia, że powstała wyjątkowa książka. Główny głos oddano tym, którzy doświadczają przemocy ze strony Rosji. Jednocześnie Autor stawia kluczowe i zarazem najtrudniejsze pytanie o to, kim my jesteśmy w tej wojnie” – napisał Piotr Kosiewski w laudacji wygłoszonej podczas wręczenia Nagrody im. Beaty Pawlak.

W 2025 do nagrody nominowani zostali:

Marta Abramowicz za Irlandia wstaje z kolan (Krytyka Polityczna, Warszawa 2023) – ponury, ale wielobarwny portret katolicyzmu w Irlandii, a przede wszystkim reportaż o laicyzacji i zmianie mentalności, których irlandzkiemu społeczeństwu i państwu udało się dokonać w ciągu życia jednego pokolenia.

Urszula Glensk za Pinezka. Historie z granicy polsko-białoruskiej (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2024) – przejmujący reportaż, który na podstawie rozmów z mieszkańcami Podlasia, wolontariuszami i uchodźcami, dokumentuje kryzys humanitarny na polsko-białoruskiej granicy w latach 2021-2022. Ta książka to nie tylko kronika wydarzeń, które muszą zostać opisane, ale także apel do zbiorowej wyobraźni i sumień Polek i Polaków.

Mateusz Mazzini za Włochy prawdziwe. Podróż śladami mafii, migracji i kryzysów (Wydawnictwo Szczeliny, Kraków 2025) – reportaż, który burzy stereotypowy, idylliczny obraz Włoch. Autor pokazuje kraj pełen sprzeczności, borykający się z problemami społecznymi i gospodarczymi, takimi jak rosnące podziały między bogatą północą a biednym południem oraz kryzysem migracyjnym. Ta książka jest szczerym i bezkompromisowym spojrzeniem na rzeczywistość, ukrytą za fasadą turystycznych folderów.

Paweł Paradowski za Cierpliwy pies (Wydawnictwo timof i cisi wspólnicy, Warszawa 2023) – debiutancki, reporterski komiks, w którym autor czerpiąc z osobistych doświadczeń podróży do Afryki, przedstawia wielowymiarowy obraz współczesnej Afryki Zachodniej i opowieść o życiu jej mieszkańców, ich marzeniach i trudnej rzeczywistości, o powodach, dla których porzucają rodzinne strony i podążają do bogatej Europy.

Laureata poznaliśmy 9 października 2025. Wręczeniu towarzyszyła debata z udziałem autorów nominowanych książek, którą poprowadzi Agnieszka Lichnerowicz (radio TOK FM).

Debata „Reportaż w czasie wojny, konfliktu i populizmu” z udziałem nominowanych autorów:

O książkach mówią autorzy: