Priorytetem Polski jest dziś zwalczenie epidemii koronawirusa, a nie zorganizowanie wyborów prezydenckich w maju bez względu na trudności i zagrożenia. Forsowanie utrzymania ich terminu za wszelką cenę nie jest dowodem na sprawne działanie państwa, ale raczej jego niedowład.
Pamiętajmy, że partie polityczne konstruują swoje elektoraty. Obywatele wcale niekoniecznie identyfikują się z narzucanymi im etykietami. W życiu społecznym nie jesteśmy skazani na konfrontację – mówiła Anna Giza-Poleszczuk podczas konferencji „Po transformacji: dwie strategie wobec przyszłości” w Fundacji Batorego.
Problematyczne jest mówienie o specyfice strategii politycznej Prawa i Sprawiedliwości. Program tej partii pozwala raczej mówić o ciągłości w zmianie. Coraz mniej zasadna jest też interpretacja polityki różnych formacji politycznych polskich bez wskazania współrzędnych uwzględniających szerszy kontekst. Najważniejszym są oczywiście kraje Unii Europejskiej. Transformacji w krajach postkomunistycznych towarzyszyły zmiany w krajach zachodnich. Dzisiaj ich kierunek określa, zintensyfikowana dodatkowo po kryzysie z 2008 roku, polityka austerity (czyli polityka zaciskania pasa).
Kiedy korupcja zostaje wbudowana w system polityczny i skupiona w kręgach elit politycznych, staje się mniej zauważana dla obywateli. Nie oznacza to jednak, że nie ma negatywnego wpływu na ich życie. Skutkuje ograniczeniem dostępu do niezawisłych sądów i niezależnych mediów, powoduje też nierówności w dostępie do konkretnych zasobów – stanowisk w służbie cywilnej, państwowych grantów czy dotacji.
Drogą do wyjścia z kryzysu demokracji liberalnej jest społeczne zakorzenienie tego ustroju, mówiła prof. Małgorzata Kowalska w podsumowaniu naszej konferencji „W jakim kraju chcemy żyć?” Można tego dokonać przez zrównoważony rozwój, co oznacza dziś nie tylko wzrost gospodarczy respektujący przyrodę, ale także równoważenie potencjałów gospodarczych czy społecznych między różnymi regionami i grupami.
