blogIdei

Na poważne analizy przedwyborczych sondaży i wyników wyborów parlamentarnych 2023 roku przyjdzie jeszcze czas. Od wyborów minęły zaledwie dwa dni [Tekst powstał w oparciu o głos w debacie „Polska po wyborach”, zorganizowanej przez forumIdei Fundacji Batorego 17 października 2023 roku.], więc moje uwagi są z konieczności wstępne. Skupię się na kwestiach już widocznych i najważniejszych.

Od paru lat powtarzam, że polskie społeczeństwo przechodzi głęboką zmianę strukturalną i przesuwa się ku szeroko rozumianej modernizacji. Można obserwować liczne wskaźniki na poziomie zachowań: czy to sekularyzacja, czy wzrost wykształcenia, czy silna proeuropejskość. Słuchając mnie, znajomi mówili: jeśli społeczeństwo jest coraz bardziej nowoczesne, to dlaczego pronowoczesne opcje ciągle przegrywają?

Koalicja Obywatelska zapowiada likwidację Centralnego Biura Antykorupcyjnego i są na to duże szanse, bo żaden z jej potencjalnych koalicjantów w nowym rządzie się temu nie sprzeciwia. Powstaje jednak pytanie, czy i dlaczego likwidować Biuro?

Patrząc na wynik wyborów parlamentarnych, szczególnie interesująca wydaje się mobilizacja wśród osób młodych, czyli w przedziale wiekowym między 18 a 29 lat. To właśnie w tej grupie przy urnach pojawiło się aż 69.9%. Dla porównania, w wyborach parlamentarnych w 2019 roku tylko 46.4% w tej grupie wiekowej uprawnionych oddało głos.

Czy zbliżające wybory będą sfałszowane? Na razie, mimo różnych potencjalnych problemów z organizacją dnia wyborów, nic na to nie wskazuje. Czy będą równe? Wiele lat obserwacji rządów Zjednoczonej Prawicy pozwala na udzielenie negatywnej odpowiedzi. Rząd ma w ręku instrumenty i wpływy, które znacznie wykraczają poza ramy tego, co dopuszczalne w demokratycznym państwie prawa. Co więcej, konsekwentnie wykorzystuje je na rzecz interesu partyjnego, a nie dobra wspólnego. To stawia konkurentów politycznych w dużo gorszej pozycji i powoduje, że wyborczy wyścig nie jest prowadzony w duchu fair play.