debaty Batorego Archives - Strona 3 z 5 - Fundacja im. Stefana Batorego

Dyskusja z udziałem: Edwina Bendyka, Rafała Bilewicza, Marka Beylina, Marka Borowskiego, Janusza Czapińskiego, Henryka Domańskiego, Ludwika Dorna, Antoniego Dudka, Macieja Gduli, Anny Gizy-Poleszczuk, Mirosławy Grabowskiej, Rafała Kalukina, Antoniego Kamińskiego, Ireneusza Krzemińskiego, Radosława Markowskiego, Anny Materskiej-Sosnowskiej, Mirosławy Marody, Janusza Reykowskiego, Jana Rokity, Andrzeja Rycharda, Krystyny Skarżyńskiej, Piotra Stasińskiego, Antoniego Sułka, Tadeusza Szawiela, Agaty Szczęśniak, Michała Szułdrzyńskiego i Wiesława Władyki.

Spotkanie poprowadził Aleksander Smolar (prezes Fundacji Batorego).

Omówienie spotkania [PDF 329 KB]

Uczestnicy: Marek Borowski, Paweł Ciacek, Piotr Ciompa, Mikołaj Cześnik, Katarzyna Dzieniszewska-Naroska, Joanna Erbel, Maciej Gdula, Adam Gendźwiłł, Mirosława Grabowska, Krzysztof Izdebski, Łukasz Jakubiak, Rafał Kalukin, Piotr Krygiel, Maria Marczewska-Rytko, Radosław Markowski, Wojciech Przybylski, Janusz Reykowski, Ewa Siedlecka, Wiesław Staśkiewicz, Krzysztof Skotnicki, Jarosław Szymanek, Jan Śpiewak, Piotr Trudnowski, Marcin Wiszowaty, Artur Wołek, Szymon Wróbel, Joanna Załuska, Jacek Żakowski.

Spotkanie poprowadziła Anna Materska-Sosnowska (Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego).

Tezy:

Jednym z problemów poruszonych w kampanii prezydenckiej były referenda. Nie tylko to konkretne, które odbędzie się 6 września br. i będzie dotyczyło m.in. jednomandatowych okręgów wyborczych, lecz również referendum jako instytucja w państwie demokratycznym. Pojawiają się pytania dotyczące roli referendów z polityce krajowej, jak i lokalnej. Czy i w jakim zakresie należy zmienić obowiązujące obecnie prawo? Co ewentualne zmiany będą oznaczały dla polskiej polityki? W jaki sposób referenda, forma głosowania najbliższa ideałowi demokracji bezpośredniej, jest dla niej szansą, a na ile zagrożeniem?

Marek Borowski (ur. 1946) – polityk, od 2011 roku senator. W latach 1991–2005 oraz 2007–2011 poseł na Sejm. Założyciel Socjaldemokracji RP, następnie w SLD i Socjaldemokracji Polskiej. W latach 1993–1994 minister finansów w rządzie Waldemara Pawlaka. Od 2001 do 2004 roku marszałek Sejmu.

Paweł Ciacek (ur. 1968) – socjolog, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Prezes zarządu i współzałożyciel Fundacji Projekt: Polska, dyrektor ds. obsługi klienta w Millward Brown. Zajmuje się analizami marketingowymi i badaniami społecznymi.

Piotr Ciompa (ur. 1966) – działacz społeczny, menedżer. Były wiceprezes Polskiej Agencji Prasowej i spółki Instal Lublin. W latach 2002–2006 radny m.st. Warszawy. Od 2007 roku związany z łódzkim Instytutem Spraw Obywatelskich.

Mikołaj Cześnik (ur. 1975) – socjolog, politolog. Profesor Uniwersytetu SWPS, gdzie zajmuje się badaniem zachowań wyborczych. Od 2000 roku członek zespołu badawczego Polskiego Generalnego Studium Wyborczego.

Katarzyna Dzieniszewska-Naroska – socjolożka, adiunkt na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej. Prowadzi badania nad reprezentacją polityczną, partycypacją, konfliktem politycznym i propagandą. Wydała: Radny – sąsiad i polityk (2004). Ekspertka Instytutu Spraw Publicznych i Fundacji Batorego.

Joanna Erbel (ur. 1984) – socjolożka, tłumaczka. Członkini redakcji „Krytyki Politycznej” i rady ds. budżetu partycypacyjnego przy prezydencie m.st. Warszawy. Należy do Kongresu Ruchów Miejskich. W roku 2014 kandydowała na urząd prezydenta Warszawy jako bezpartyjna (z poparciem Partii Zielonych).

Maciej Gdula (ur. 1977) – socjolog, publicysta. Pracownik Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Członek „Krytyki Politycznej”. Publikował m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Krytyce Politycznej”, „Kulturze i Społeczeństwie”, „Rzeczpospolitej”. Wydał Trzy dyskursy miłosne (2009), Style życia i porządek klasowy w Polsce (red. z Przemysławem Sadurą, 2012), Oprogramowanie rzeczywistości społecznej (red. z Lechem M. Nijakowskim, 2014).

Adam Gendzwiłł (ur. 1985) – socjolog polityki, adiunkt w Zakładzie Rozwoju i Polityki Lokalnej Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w kwestiach polityki lokalnej, systemów wyborczych oraz partii politycznych. Stypendysta Fundacji Fulbrighta i Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Mirosława Grabowska (ur. 1949) – socjolożka, profesorka Uniwersytetu Warszawskiego. Dyrektorka Centrum Badania Opinii Społecznej. Autorka m.in. książki Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku (2004).

Krzysztof Izdebski (ur. 1981) – prawnik specjalizujący się w dostępie do informacji publicznej, prawnych aspektach kontroli społecznej oraz przeciwdziałaniu korupcji. Związany z Siecią Obywatelską Watchdog, członek Obywatelskiego Forum Legislacji przy Fundacji im. Stefana Batorego.

Łukasz Jakubiak (ur. 1981) – politolog, adiunkt na Wydziale Stosunków Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki systemów politycznych. Wydał: Koabitacja w systemie politycznym V Republiki Francuskiej (2010).

Rafał Kalukin (ur. 1974) – dziennikarz, komentator polityczny. W latach 1998–2010 dziennikarz „Gazety Wyborczej”, a wcześniej „Głosu Wybrzeża” i „Gazety Gdańskiej”. W latach 2010–2012 publicysta „Wprost”. Obecnie związany z tygodnikiem „Newsweek Polska”.

Piotr Krygiel (ur. 1978) – analityk i kierownik projektów w Instytucie Sobieskiego. Wcześniej związany m.in. z Fundacją Szkoła Liderów i Fundacją im. Stefana Batorego. Absolwent nauk politycznych na Uniwersytecie Warszawskim.

Maria Marczewska-Rytko – politolożka, kierownik Zakładu Ruchów Politycznych Wydziału Politologii Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie. Przewodniczy Komitetowi Socjalizacji Politycznej i Edukacji Międzynarodowego Towarzystwa Nauk Politycznych. Autorka ponad 200 publikacji naukowych, skoncentrowanych przede wszystkim wokół problematyki populizmu, demokracji oraz sprzężeń polityki i religii.

Radosław Markowski (ur. 1957) – socjolog, dr hab., dyrektor Centrum Studiów nad Demokracją, kierownik Zakładu Badań Porównawczych i profesor Uniwersytetu SWPS. Członek International Political Science Association oraz European Consortium for Political Research. Autor wielu publikacji z zakresu socjologii polityki.

Wojciech Przybylski (ur. 1980) – historyk idei. Redaktor naczelny „Res Publiki Nowej” i „Visegrad Insight”. Inicjator programu DNA Miasta. Publikował m.in. w „Eurozine”, „Polska. The Times”, „Res Publice Nowej” i „Social Europe Journal”.

Janusz Reykowski (ur. 1929) – psycholog społeczny, prof. dr hab. W latach 1951–1980 pracownik Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1980 do 2002 roku dyrektor Instytutu Psychologii PAN. Współzałożyciel i przewodniczący Rady Programowej Uniwersytetu SWPS. Członek korespondent Polskiej Akademii Nauk.

Ewa Siedlecka (ur. 1958) – dziennikarka „Gazety Wyborczej”. Pisze m.in. o prawie i prawach człowieka. Absolwentka Szkoły Praw Człowieka Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Laureatka Nagrody im. Dariusza Fikusa.

Krzysztof Skotnicki (ur. 1953) – konstytucjonalista, profesor nauk prawnych. Kierownik Centrum Studiów Wyborczych i Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Łódzkiego. Założyciel i redaktor naczelny półrocznika „Studia Wyborcze”. Prezes Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego, konsul honorowy Republiki Czeskiej w Łodzi.

Wiesław Staśkiewicz (ur. 1951) – socjolog, doktor nauk prawnych. Pracownik Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, wicedyrektor Biblioteki Sejmowej. W latach 1992–2006 dyrektor Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu.

Jarosław Szymanek – politolog, dr hab., profesor na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW. Autor publikacji z zakresu porównawczego prawa konstytucyjnego, prawa wyznaniowego oraz współczesnych systemów politycznych. Przedstawiciel Polski w panelu doradczym do spraw wolności sumienia i wyznania przy OBWE.

Jan Śpiewak (ur. 1987) – doktorant socjologii UW, aktywista miejski. Przewodniczący stowarzyszenia Miasto Jest Nasze. Członek inicjatywy Otwarty Jazdów, radny w warszawskiej dzielnicy Śródmieście. Zaangażowany w kampanię prezydencką Hanny Gronkiewicz-Waltz w 2006 roku i Czesława Bieleckiego w 2010 roku.

Piotr Trudnowski (ur. 1989) – członek zarządu stowarzyszenia Klub Jagielloński, redaktor internetowego miesięcznika „Nowa Konfederacja”. Zajmuje się polityką obywatelską, finansowaniem społecznościowym i patriotyzmem gospodarczym.

Marcin Wiszowaty – konstytucjonalista, adiunkt na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor „Przeglądu Prawa Konstytucyjnego”.

Artur Wołek (ur. 1971) – politolog, dr hab. Wykłada na Akademii Ignatianum w Krakowie, związany z Ośrodkiem Myśli Politycznej. Wydał m.in.: Słabe państwo, Demokracja nieformalna. Konstytucjonalizm i rzeczywiste reguły polityki w Europie Środkowej po 1989 r. Publikował w „Gazecie Wyborczej”, „Rzeczpospolitej”, „Tygodniku Powszechnym”, „Znaku” i „Kwartalniku Konserwatywnym”.

Szymon Wróbel – urzędnik państwowy, dyrektor Departamentu Współpracy z Jednostkami Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji.

Joanna Załuska (ur. 1963) – dyrektorka programu Masz Głos, Masz Wybór w Fundacji im. Stefana Batorego, koordynowała jego 11 edycji. Między 2001 a 2007 ekspertka programu RITA Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. W latach 1989–1990 pracowniczka Komisji Samorządu Terytorialnego w Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie. Absolwentka Instytutu Historii Uniwersytetu Warszawskiego.

Jacek Żakowski (ur. 1957) – dziennikarz i publicysta, komentator tygodnika „Polityka”. Związany również z „Gazetą Wyborczą” oraz TOK FM. Laureat licznych nagród, w tym dla Dziennikarza Roku 1997. Kierownik Katedry Dziennikarstwa Collegium Civitas.

Sesja I (godz. 11.00-13.00)
Skąd ten bunt?
Los młodych: ich status społeczny i ekonomiczny. Wybory polityczne i kulturowe. Reprezentacja interesów

Michał Bilewicz, Paweł Dobrowolski, Dominika Kasprowicz, Michał Łuczewski, Karolina Wigura

Zapis audio pierwszej sesji: [MP3 73MB], [OGG 58MB], czas trwania: 2 godz. 2 min.

Sesja II godz. 13.30-15.30
Co robić. Perspektywy polityczne
Czy młodzi mogą odnaleźć się w obecnym państwie i co im można zaproponować (i co sami proponują)

Monika Bartoszewicz, Leszek Jażdżewski, Sebastian Kaleta, Krzysztof Mazur, Jan Sowa, Michał Syska

Zapis wideo drugiej sesji

Zapis audio drugiej sesji: [MP3 73MB], [OGG 61MB], czas trwania: 2 godz. 8 min.

O konferencji:

Wyniki pierwszej i drugiej tury wyborów prezydenckich pokazały rosnącą rolę młodego pokolenia, urodzonego już po 1989 roku. Po raz pierwszy tak silnie zademonstrowało ono swoją obecność na scenie politycznej. Chcemy zastanowić się na tym jakie jest to pokolenie, w jakich warunkach funkcjonuje, jakich dokonuje wyborów politycznych i kulturowych. Chcemy zapytać także o stosunek tego pokolenia do III RP, jak jest przez nich postrzegana obecna Polska i jaką wizję państwa i swojego miejsca w nim proponują młodzi.

Noty biograficzne

Monika Bartoszewicz (ur. 1980) – dr., absolwentka stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Łódzkim oraz International Security Studies na szkockim University of St. Andrews. Prowadziła badania nad europejskimi konwertytami na islam oraz nad radykalizacją młodzieży na Starym Kontynencie. Stypendystka Centre for Transatlantic Studies w Maastricht, za swoją pracę akademicką nagrodzona prestiżową Russell Trust Award.

Michał Bilewicz (ur. 1980) – psycholog społeczny, publicysta, dr hab. Koordynator Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego oraz wykładowca na Wydziale Psychologii UW. W latach 2000-2001 redaktor naczelny pisma „Jidełe”. Publikował m.in. w „Krytyce Politycznej”, „Kulturze i Społeczeństwie”, „Lewą Nogą”, „Midraszu”, „Polityce” i na portalu lewica.pl. Współredagował m.in. książki Żydzi i komunizm oraz Trudne pytania w dialogu polsko-żydowskim, napisał Być gorszymi – o reakcjach na zagrożenie statusu grupy własnej. Wiceprezes fundacji Forum Dialogu między Narodami.

Paweł Dobrowolski (ur. 1972) – ekonomista, doradca gospodarczy. Były prezes zarządu Forum Obywatelskiego Rozwoju. Współpracownik Instytutu Sobieskiego. Autor raportów m.in. Starsi Polacy żyją na koszt młodszych Polaków – zarys zjawiska oraz Prawdziwy dług Polski. Opracował koncepcję wprowadzenia do polskiego porządku prawnego publicznego wysłuchania. Autor artykułów o bankowości centralnej, upadłości, mediach oraz problematyce gospodarczej.

Leszek Jażdżewski (ur. 1982) – współzałożyciel i redaktor naczelny „Liberté!”. Politolog, publicysta. Stały felietonista tygodnika „Wprost”. Działacz społeczny, sekretarz Towarzystwa Integracji Transportu, członek rady Fundacji Projekt: Polska, członek European Convention of Liberal Democracy. Publikował m.in. w „Gazecie Wyborczej” „Newsweeku”, i „Rzeczpospolitej”.

Michał Łuczewski (ur. 1978)– socjolog, dr. Adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Członek redakcji „44/Czterdzieści i Cztery”. Wicedyrektor Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie. Publikował m.in. w „Arcanach”, „Polsce The Times”, „Res Publice Nowej”, „Rzeczpospolitej”, „Wprost”. Wydał: Wartość krajobrazu. Rozwój przestrzeni obszarów wiejskich (z Adrianną Kupidurą i Przemysławem Kupidurą, 2011) oraz Odwieczny naród. Polak i katolik w Żmiącej (2013).

Sebastian Kaleta (ur.1989) – prezes i założyciel stowarzyszenia Młodzi dla Polski. Prawnik, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Aplikant radcowski w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie.

Dominika Kasprowicz (ur. 1980) – politolożka, dr., adiunkt w Instytucie Politologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Uczestniczka programu dyplomowego London School of Economics. Kierowniczka projektów: EUVOX Polska i Baromentr Wyborczy. Współautorka książki Socio-Political Alternatives in Central Europe, członkini redakcji „Liberté!”.

Krzysztof Mazur (ur. 1982) – politolog, dr. Prezes Klubu Jagiellońskiego. W latach 2002-2008 pracownik Instytutu Tertio Millennio, były koordynator Archiwum Medialnego Jana Pawła II. Pomysłodawca Akademii Nowoczesnego Patriotyzmu. Członek redakcji kwartalnika „Pressje”. Autor artykułów, m.in.: Polskie korzenie pontyfikatu Jana Pawła II, Geopolityka w myśli politycznej ruchu społecznego Solidarność w latach 1980-1981.

Jan Sowa (ur. 1976) – teoretyk kultury, socjolog, dr hab.. Wykładowca na Uniwersytecie Jagiellońskim. Współtwórca Fundacji Korporacja Ha!art oraz Spółdzielni Goldex Poldex. Od roku 2009 aktywnie związany z Wolnym Uniwersytetem Warszawy. Wydał zbiór esejów Sezon w tatrze lalek (2003) oraz monografie: Ciesz się, późny wnuku! Kolonializm, globalizacja i demokracja radykalna (2007), Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą (2011), a także Inna Rzeczpospolita jest możliwa! Widma przeszłości, wizje przyszłości (2015).

Michał Syska (ur. 1980) – dyrektor Ośrodka Myśli Społecznej im. Ferdynanda Lassalle’a. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, prawnik. Członek zespołu „Krytyki Politycznej”, publikował m.in. na łamach „Gazety Wyborczej”, „Dziennika”, „Rzeczpospolitej”, „Trybuny”, „Przeglądu”, „Bez Dogmatu” i „Myśli Socjaldemokratycznej”.

Karolina Wigura (ur. 1980) – socjolożka, dr, publicystka. Członkini redakcji Tygodnika Internetowego „Kultura Liberalna”. Adiunkt w Instytucie Socjologii UW. Publikowała m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Europie” (dodatku do „Dziennika. Polska. Europa. Świat”), „Etyce”, „Przeglądzie Politycznym”, „Znaku”. Autorka książki Wina narodów. Przebaczenie jako strategia prowadzenia polityki (2011). Laureatka nagrody Grand Press w roku 2008 za wywiad z Jürgenem Habermasem.

Dyskusja z udziałem prof. Shloma Avineriego (Izraelskiej Akademii Nauk Ścisłych i Humanistycznych)

Uczestnicy: Jan Krzysztof Bielecki, Michał Bilewicz, Piotr Buras, Grzegorz Gromadzki, Natalia Hapek, Paweł Kowal, Marcin Król, Ewa Kulik-Bielińska, Helena Łuczywo, Agnieszka Magdziak-Miszewska, Krzysztof Mroziewicz, Cornelius Ochmann, Adam Ostolski, Marcin A. Piotrowski, Zuzanna Radzik, Adam Daniel Rotfeld, Patrycja Sasnal, Paweł Smoleński, Ryszard Stemplowski, Henryk Szlajfert, Konrad Szymański, Rafał Szymczak, Krzysztof Śliwiński, Paweł Śpiewak.

Shlomo Avineri (ur. 1933) – wybitny izraelski politolog i filozof polityki. Profesor nauk politycznych, członek Izraelskiej Akademii Nauk Ścisłych i Humanistycznych. W latach 1975-77 dyrektor generalny izraelskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W 1979 członek izraelsko–egipskiej komisji negocjującej warunki Porozumienia ws. Kultury i Nauki między tymi krajami. W latach 1999-2001 kierował Instytutem Studiów Europejskich na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Przewodniczył izraelskiej delegacji w UNESCO. Wydał m.in. Hegla teoria nowoczesnego państwa oraz – niedostępne po polsku – The Social and Political Thought of Karl Marx; Israel and the Palestinians czy The Making of Modern Zionism: The Intellectual Origins of the Jewish State. Komentuje sprawy izraelskie w amerykańskiej i europejskiej prasie.

Dyskusja z udziałem: Edwina Bendyka, Marka Beylina, Marka Borowskiego, Ryszarda Bugaja, Piotra Burasa, Rafała Chwedoruka, Henryka Domańskiego, Ludwika Dorna, Mateusza Fałkowskiego, Mirosławy Grabowskiej, Agnieszki Graff, Rafała Kalukina, Leszka Koczanowicza, Leny Kolarskiej-Bobińskiej, Dominiki Kozłowskiej, Marcina Króla, Jarosława Kuisza, Michała Łuczewskiego, Anny Materskiej-Sosnowskiej, Mirosławy Marody, Krzysztofa Mazura, Cezarego Michalskiego, Adama Ostolskiego, Krzysztofa Podemskiego, Janusza Reykowskiego, Krystyny Skarżyńskiej, Grzegorza Sroczyńskiego, Antoniego Sułka, Andrzeja Szahaja, Tadeusza Szawiela, Agaty Szczęśniak, Karoliny Wigury, Artura Wołka i Rafała Wosia.

W sytuacji niepewności i pytań o kierunek, w którym Polska zmierza, w obliczu głębokiego podziału społeczeństwa, istotnym wydaje się poszukanie pogłębionej odpowiedzi na pytanie: co w istocie wydarzyło się w polskiej polityce 2015 roku? Może to pozwolić na lepsze zrozumienie obecnej sytuacji w kraju oraz jego przyszłości. Zamierzamy też na jesieni zorganizować kolejną debatę – stanowiącą dalszy ciąg obecnie proponowanej – na temat Polski Kaczyńskiego, czyli o naturze zmian zachodzących od ubiegłej jesieni (w 2008 roku zorganizowaliśmy debatę: Polska Tuska [PDF 216 KB])

Chcemy postawić ogólne pytania: na ile odegrał w nich rolę przypadek, czy logika wahadła, normalna w demokratycznej polityce, na ile zaś mamy do czynienia z konsekwencją istotnych ruchów tektonicznych, z procesami o różnym pochodzeniu i różnej doniosłości, których źródeł szukać można zarówno w kraju – w przemianach ekonomicznych, politycznych i społecznych, w poszukiwaniu nowej tożsamości, czy w wymianie pokoleń – jak i w dramatycznych zmianach zachodzących w Europie i w świecie.

Dyskusja z udziałem: Michała Łuczewskiego (Centrum Myśli Jana Pawła II), Pawła Machcewicza (współtwórca i były dyrektor Muzeum II Wojny Światowej), Andrzeja Nowaka (Instytut Historii PAN), Karoliny Wigury (Kultura Liberalna) i Anny Wolff-Powęskiej (Uniwersytet SWPS, filia w Poznaniu).

Punktem wyjścia do naszej dyskusji jest Muzeum II Wojny w Gdańsku. Nie chcemy jednak rozmawiać o przebiegu sporu, ani też omawiać szczegółów stałej ekspozycji. To kwestie niezmiernie istotne, wiele jednak o nich już powiedziano. Proponujemy zatem, by tematem dyskusji były wizje polskości i historii, które można odczytać z wystawy przygotowanej przez twórców Muzeum, a także inne wyobrażenia polskości i historii, zwłaszcza prezentowane przez krytyków gdańskiej placówki. Chcemy zapytać o główne linie ideowego sporu, zarówno te często podnoszone, jak spór między heroiczną wizją wojny, w której głównym bohaterem jest zbiorowość, a spojrzeniem z punktu widzenia ofiary, jak i te mniej dostrzegane. Uważamy bowiem, że konfliktu obóz rządowy-obrońcy Muzeum II Wojny nie można uznać za kolejną odsłonę wojny PO-PiS (chociaż niektórzy tak go traktują), a tym bardziej nie można go sprowadzić do kwestii personalnych. Wiąże się on raczej z coraz wyraźniej widzianym powrotem do wspólnotowości, do pytań o sposób definiowania tożsamości zbiorowej i indywidualnej oraz do idei państwa narodowego. Spojrzenie na spór o Muzeum II Wojny z takiej perspektywy nabiera innych znaczeń.

Przeprosiny Rafała Wnuka w związku z jego wypowiedzią podczas debaty [PDF]

Michał Łuczewski (ur. 1978) – socjolog, dr. Adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Wicedyrektor Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie. Członek redakcji „44/Czterdzieści i Cztery”. Publikował m.in. w „Arcanach”, „Polsce The Times”, „Res Publice Nowej”, „Wprost”. Jego książka Odwieczny naród. Polak i katolik w Żmiącej otrzymała w 2013 roku Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera.

Paweł Machcewicz (ur. 1966) – historyk, prof. dr hab. Współtwórca i do kwietnia 2017 dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku . Od roku 2000 do 2005 dyrektor Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej. Od 1990 roku w Instytucie Studiów Politycznych PAN, w latach 2000–2006 wykładowca w Collegium Civitas, na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W latach 2008–2014 główny doradca premiera Donalda Tuska. Ostatnio wydał: Poland’s war on Radio Free Europe, 1950-1989 (2014).

Andrzej Nowak (ur. 1960) – historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog, prof. dr hab. Kierownik Zakładu Historii Europy Wschodniej i Studiów nad Imperiami XIX i XX wieku Instytutu Historii PAN oraz Zakładu Historii Europy Wschodniej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Były redaktor naczelny dwumiesięcznika „Arcana”. W 2015 roku został członkiem Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez prezydenta Andrzeja Dudę. Ostatnio wydał: Dzieje Polski. Od rozbicia do nowej Polski (2015), Historia i Polityka (2016) i Polskość jest przywilejem (2016).

Karolina Wigura (ur. 1980) – socjolożka, publicystka, dr. Członkini redakcji tygodnika internetowego „Kultura Liberalna”, była członkini zarządu Fundacji Batorego. Adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Publikowała m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Przeglądzie Politycznym” i „Tygodniku Powszechnym”. Jej książka Wina narodów otrzymała w 2012 roku Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera.

Anna Wolff-Powęska (ur. 1941) – historyczka idei, politolożka, prof. dr hab. Specjalistka w zakresie stosunków polsko-niemieckich. Wykłada w poznańskiej filii Uniwersytetu SWPS. W latach 1990-2004 dyrektor Instytutu Zachodniego w Poznaniu. Ostatnio wydała: Pamięć – Brzemię i uwolnienie. Niemcy wobec nazistowskiej przeszłości (1945–2010) (2011).

Wprowadzenie: Iwan Krastew (prezes Centrum na rzecz Strategii Liberalnych, Sofia)

Klaus Bachmann (Uniwersytet SWPS), Michał Baranowski (dyrektor warszawskiego oddziału German Marshall Fund), Krzysztof Blusz (wiceprezes WiseEuropa), Piotr Buras (dyrektor warszawskiego biura European Council on Foreign Relations), Włodzimierz Cimoszewicz (były minister spraw zagranicznych), Mikołaj Cześnik (Uniwersytet SWPS, członek zarządu Fundacji im. Stefana Batorego), Tomasz Kamiński (Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego), Ewa Kulik-Bielińska (dyrektor Fundacji im. Stefana Batorego), Piotr Łukasiewicz (były ambasador RP w Afganistanie), Agnieszka Magdziak-Miszewska (była ambasador RP w Izraelu), Anna Materska-Sosnowska (Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, członkini zarządu Fundacji im. Stefana Batorego), Jacek Najder (były wiceminister spraw zagranicznych), Łukasz Pawłowski („Kultura Liberalna”), Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (dyrektor programu Otwarta Europa Fundacji im. Stefana Batorego), Janusz Reiter (Centrum Stosunków Międzynarodowych), Adam Daniel Rotfeld (były minister spraw zagranicznych), Patrycja Sasnal (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych), Jacek Stawiski (TVN24 Biznes i Świat), Michał Sutowski („Krytyka Polityczna”), Adam Szłapka (poseł na Sejm RP), Andrzej Towpik (dyplomata, były Stały Przedstawiciel RP przy ONZ), Wojciech Wysocki (Biuro Bezpieczeństwa Narodowego).

Iwan Krastew (ur. 1965) – politolog, prezes Centrum na rzecz Strategii Liberalnych w Sofii, permanent fellow w wiedeńskim Instytucie Nauk o Człowieku. Współzałożyciel Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych i członek globalnej rady doradców Open Society Foundation. W Polsce wydano m.in. wybór jego tekstów Demokracja: przepraszamy za usterki (2015).

Paneliści: Małgorzata Fuszara (dyrektor Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego), Julia Kubisa (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego), Ewa Rumińska-Zimny (Szkoła Główna Handlowa), Ryszard Szarfenberg (Instytut Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego).

Prowadzenie: Aleksander Smolar (prezes Fundacji Batorego).

Tezy
Tłumy, które wyszły na ulice miast podczas „czarnego protestu” stały się symbolem sprzeciwu wobec tego, co powszechnie uznaje się za atak władzy na prawa kobiet. Rząd Prawa i Sprawiedliwości likwiduje standardy opieki okołoporodowej, zapowiadano wypowiedzenie konwencji Rady Europy o zwalczaniu przemocy wobec kobiet, zaś postulat usunięcia pigułki „dzień po” z listy leków wydawanych bez recepty uzyskał w kwietniu poparcie sejmowej Komisji Zdrowia. Program 500+ jest różnie oceniany. Jedni podkreślają, że dzięki jego wprowadzeniu poprawiła się sytuacja materialna kobiet. Inni zwracają uwagę, iż prowadzi on do „wypychania” kobiet z rynku pracy. Natomiast postulat ograniczenia prawa do aborcji jest popierany przez wpływową część obozu rządzącego.
Podczas naszej debaty chcemy jednak rozmawiać nie tylko na temat ostatnich wydarzeń. Chcielibyśmy prześledzić zmiany w sytuacji kobiet i wzorach kobiecości od czasów komunizmu do dziś. Jak wyglądała polityka władz w stosunku do Polek? Jakie prawa im przyznawano i jak wyglądała ich realizacja w praktyce? Jaki był ich status społeczny i ekonomiczny? Jak była i jest postrzegana rola i miejsce kobiet w społeczeństwie? Nie tylko przez władze, ale też przez Kościół katolicki oraz przez środowiska opiniotwórcze? Jakie wzorce kobiecości przekazywała i przekazuje kultura masowa, a jakie proponuje władza? Jakie propozycje wysuwa opozycja?

Noty biograficzne

Małgorzata Fuszara (ur. 1951) – prawniczka i socjolożka, profesor nauk humanistycznych. Specjalistka w zakresie socjologii prawa, studiów kobiecych i gender studies, a także problematyki mniejszości narodowych. Dyrektor Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 2014-2015 sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i pełnomocniczka rządu ds. równego traktowania.

Julia Kubisa (ur. 1979) – socjolożka, dr, adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego i Marie Curie Experienced Researcher na Wydziale Socjologii i Nauk o Pracy Uniwersytetu w Göteborgu. Publicystka w „Dzienniku Opinii Krytyki Politycznej”. Współzałożycielka Fundacji MaMa i członkini Porozumienia Kobiet 8 Marca.

Ewa Rumińska-Zimny (ur. 1946) – ekonomistka i specjalistka od gender studies. Ekspertka ONZ i UE ds. w zakresie roli kobiet w gospodarce. Inicjatorka paneuropejskich konferencji Kobiet Biznesu. Członkini zarządu Stowarzyszenia Kongres Kobiet, wykładowczyni Szkoły Głównej Handlowej i prezeska działającego przy tej uczelni Międzynarodowego Forum Kobiet Nauki i Biznesu.

Ryszard Szarfenberg (ur. 1966) – politolog, specjalista w zakresie polityki społecznej, ubóstwa i wykluczenia. Przewodniczący Rady Wykonawczej Polskiego Komitetu Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu. Członek Rady Naukowej Instytutu Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego i zarządu Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego.

Wprowadzenia: Marek A. Cichocki (Centrum Europejskie Natolin), Maciej Gdula („Krytyka Polityczna”)

Uczestnicy: Marek Beylin („Gazeta Wyborcza”), Piotr Buras (Warszawskie Biuro ECFR), Mikołaj Cześnik (Instytut Nauk Społecznych SWPS), Ludwik Dorn (b. marszałek Sejmu RP), Jakub Dymek („Krytyka Polityczna”), Dariusz Gawin (Instytut Filozofii i Socjologii PAN), Bartosz Jastrzębski (Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego), Rafał Kalukin („Polityka”), Paweł Kowal (Instytut Studiów Politycznych PAN), Tomasz F. Krawczyk (Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego), Marcin Król (przewodniczący rady Fundacji im. Stefana Batorego), Piotr Laskowski (Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego), Piotr Leszczyński („Przegląd Polityczny”), Michał Łuczewski (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego), Anna Materska-Sosnowska (Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego), Janusz Ostrowski (Instytut Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego), Łukasz Pawłowski („Kultura Liberalna”), Wojciech Przybylski (Res Publica Nowa”), Bartłomiej Radziejewski („Nowa Konfederacja”), Mikołaj Rakusa-Suszczewski (Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego), Błażej Sajduk (Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józef Tischnera), Andrzej Szahaj (Instytut Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika), Michał Szułdrzyński („Rzeczpospolita”), Jan Tokarski („Kronos”), Andrzej Waśkiewicz (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego), Maciej Zięba OP, Marta de Zuniga (Laboratorium Więzi).

Tezy
W wielu państwach Zachodu możemy obserwować antyliberalny zwrot. Jaki charakter ma ta zmiana? Czy mamy do czynienia z rewolucją, czy też z kontrrewolucją? Ze zwrotem konserwatywnym czy tradycjonalistycznym? Wreszcie, jak dziś można opisywać prawicowość (i czym jest alt-prawica)? I czym jest obecnie konserwatyzm?

Dyskusja z udziałem: Michała Boniego (poseł do Parlamentu Europejskiego), Włodzimierza Cimoszewicza (b. premier RP, minister spraw zagranicznych oraz marszałek Sejmu RP), Ludwika Dorna (b. marszałek Sejmu RP, wicepremier oraz minister spraw wewnętrznych i administracji), Joanny Kluzik-Rostkowskiej (poseł na Sejm RP, b. minister pracy i polityki społecznej oraz 2015 minister edukacji narodowej), Rafała Matyi (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie), Bartłomieja Sienkiewicza (b. minister spraw wewnętrznych) i Kazimierza Michała Ujazdowskiego (poseł do Parlamentu Europejskiego, b. minister kultury i dziedzictwa narodowego oraz wicemarszałek Sejmu).

Prowadzenie: Anna Materska-Sosnowska (członkini zarządu Fundacji im. Stefana Batorego)

Podczas naszej dyskusji prosiliśmy o ocenę:
Ocenę funkcjonowania państwa po 1989 roku: w latach 90. i na początku nowego stulecia, w okresie rządów Platformy Obywatelskiej i obecnie, pod rządami PiS-u. Chodzi zarówno o koncepcje, jak i praktykę funkcjonowania. Jakie były podstawowe wyzwania i z czym sobie nie poradzono? Jak można ocenić efektywność zmian w funkcjonowaniu państwa w stosunku m.in. do zmian gospodarczych i w sferze czysto politycznej?

Zależało nam także na refleksji na temat słabości – w przeszłości i dzisiaj – w zakresie wypełniania podstawowych funkcji państwa: przede wszystkim (pozostawiając na boku problemy bezpieczeństwa zewnętrznego i polityki zagranicznej) bezpieczeństwa wewnętrznego, sprawiedliwości, rozwoju i społecznej integracji. Co należy zmienić, by nasze państwo wypełniało te funkcje? Na ile polskie państwo spełniało i spełnia kryteria państwa sprawnego, przejrzystego, czystego, wrażliwego na demokratyczne procesy decyzyjne? Poruszyliśmy także problemy silnego państwa, państwa prawa i żywotnej demokracji.

Poszukiwaliśmy odpowiedzi na pytanie, na ile państwo może i powinno odgrywać rolę „wychowawczą” w stosunku do społeczeństwa, kształtować tożsamość zbiorową poprzez politykę historyczną, kulturalną i ideologiczną kontrolę procesu edukacji, mass mediów, badań naukowych? Jak z tego punktu widzenia można ocenić model stosunków: państwo – Kościół i praktyczną ewolucje tych relacji?

Noty biograficzne

Michał Boni (ur. 1954) – polityk, socjolog kultury, specjalista od zarządzania zasobami ludzkimi, dr. Poseł do Parlamentu Europejskiego. W 1990 i od 1992 do 1993 podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej. W 1991 minister pracy i polityki socjalnej. W latach 1991–1993 poseł na Sejm RP. W latach 1996–1997 dyrektor Instytutu Spraw Publicznych. Od 1998 do 2001 roku szef zespołu doradców ministra pracy i polityki społecznej. W latach 2009-2011 minister-członek Rady Ministrów i przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów. Od 2011 do 2013 minister administracji i cyfryzacji.

Włodzimierz Cimoszewicz (ur. 1950) – polityk, prawnik, dr. W latach 1993–1995 minister sprawiedliwości. W latach 1996–1997 premier RP. Od 2001 do 2005 roku minister spraw zagranicznych. W 2005 roku marszałek Sejmu RP. W latach 2007–2015 roku senator RP i przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Senatu RP. Obecnie wykładowca Ośrodka Polityki Zagranicznej na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku.

Ludwik Dorn (ur. 1954) – polityk, socjolog i publicysta. Współpracownik Komitetu Obrony Robotników, a następnie „Solidarności”. Współzałożyciel i od 1992 roku wiceprezes Porozumienia Centrum. Współzałożyciel i w latach 2001-2007 wiceprezes Prawa i Sprawiedliwości. W 2010 roku członek Polski Plus. W latach 2011-2014 członek Solidarnej Polski. Od 1997 do 2015 roku poseł. W 2007 roku marszałek Sejmu. Od 2005 do2007 roku wicepremier oraz minister spraw wewnętrznych i administracji.

Joanna Kluzik-Rostkowska (ur. 1963) – polityczka. Posłanka na Sejm od 2007 roku. W 2007 roku minister pracy i polityki społecznej, w latach 2013-2015 minister edukacji narodowej. Była także wiceministrem rozwoju regionalnego.

Anna Materska-Sosnowska – politolog, dr. Członkini zarządu Fundacji im. Stefana Batorego. Adiunkt w Zakładzie Systemów Politycznych Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Wykładowca Podyplomowego Studium Zagadnień Legislacyjnych Wydziału Prawa i Administracji UW. Zajmuje się prawem konstytucyjnym, systemami partyjnymi oraz polską sceną polityczną.

Rafał Matyja (ur. 1967) – politolog i publicysta, dr. hab. Wykładowca Wyższej Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. W latach 1992–1993 sekretarz Biura Programowego Rządu w Urzędzie Rady Ministrów. W 1993 sekretarz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W latach 1997–2001 współpracował z pełnomocnikiem rządu Jerzego Buzka ds. reformy administracji publicznej. Od 2000 roku pracownik Wyższej Szkoły Biznesu – National-Louis University w Nowym Sączu, w latach 2003-2007 prodziekan tamtejszego Wydziału Studiów Politycznych.

Bartłomiej Sienkiewicz (ur. 1961) – analityk, publicysta i polityk. Działacz opozycji demokratycznej. W latach 1990–2002 pracownik Urzędu Ochrony Państwa, współpracownik Krzysztofa Kozłowskiego i Andrzeja Milczanowskiego. Współtwórca i wieloletni wicedyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich. W latach 2013–2014 minister spraw wewnętrznych i koordynator służb specjalnych.

Kazimierz Michał Ujazdowski (ur. 1964) – polityk, prawnik, dr. hab. Poseł do Parlamentu Europejskiego. Wykładowca na Uniwersytecie Łódzkim. W latach 2000–2001 i 2005-2007 minister kultury i dziedzictwa narodowego. Poseł na Sejm w latach 1991–1993 oraz 1997-2014. Wicemarszałek Sejmu w latach 2004–2005.

Tezy:

Sesja I (godz. 11.00-13.00) Skąd ten bunt? Los młodych: ich status społeczny i ekonomiczny. Wybory polityczne i kulturowe. Reprezentacja interesów

Sesja II godz. 13.30-15.30 Co robić. Perspektywy polityczne Czy młodzi mogą odnaleźć się w obecnym państwie i co im można zaproponować (i co sami proponują)

O konferencji:

Noty biograficzne

Sesja I (godz. 11.00-13.00)
Skąd ten bunt?
Los młodych: ich status społeczny i ekonomiczny. Wybory polityczne i kulturowe. Reprezentacja interesów

Sesja II godz. 13.30-15.30
Co robić. Perspektywy polityczne
Czy młodzi mogą odnaleźć się w obecnym państwie i co im można zaproponować (i co sami proponują)