Rozmawiamy o korupcji w kontekście dwóch potężnych kryzysów wykraczających poza granice poszczególnych państw – kryzysu praworządności i kryzysu pandemicznego.
W pierwszym przypadku widzimy, chociażby na przykładzie takich państw, jak Polska i Węgry, że erozja tradycyjnych, liberalnych filarów demokracji i państwa prawa kreuje grunt pod wielką korupcję, skoncentrowaną na szczytach władzy i stanowiącą nie tylko zagrożenie w sensie marnotrawstwa publicznych zasobów, ale też zagrożenie dla podstawowych praw człowieka i obywatela.
Pandemia COVID-19, tak jak każdy kryzys naturalny, stanowi dla wielu rządów, polityków czy urzędników idealną okazję do nadużyć. Państwa i obywatele skoncentrowani na walce z wirusem mniej patrzą na ręce decydentom. Jednocześnie jednak skala tej pandemii, podobnie jak w przypadku kryzysu praworządności, powoduje, że część polityków stara się wykorzystać te okoliczności w celu wzmocnienia swojej władzy i usprawiedliwia antydemokratyczne i korupcjogenne działania stanem wyższej konieczności i chęcią obrony obywateli przed zarazą. Z drugiej strony, być może pandemia spowoduje, że skorumpowane reżimy, nie darzone przez obywateli zaufaniem ostatecznie upadną i paradoksalnie kryzys zdrowotny okaże się lekarstwem na korupcję i zanik praworządności.
W trakcie dwóch sesji poświęconych korupcji, odnosząc się do pandemii i praworządności, dyskutowaliśmy o tym, w jakiej rzeczywistości się znajdujemy, czego już się nauczyliśmy co pozwoli nam uniknąć podobnych zawirowań w przyszłości i jak przezwyciężyć trudności, z którymi dziś się mierzymy.
Przyczynkiem do zorganizowania tej konferencji był obchodzony 9 grudnia Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Korupcji, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2003 roku.
Sesja I – 9.12 (środa), godz. 11-13 CET
Korupcja i kryzys państwa prawa
Porozmawiamy o związku pomiędzy pogłębiającym się w ostatnich latach w Polsce, a także w innych państwach UE (zwłaszcza w naszym regionie) kryzysem praworządności, dla którego podbudową jest kontestacja wartości liberalnych, a korupcją.
Czy to nieliberalne rządy są źródłem kryzysu praworządności i korupcji, a może na odwrót – korupcja rządów liberalnych jest przyczyną korupcji i rozkładu państwa prawa? Czy patrząc na to co dzieje się np. w Polsce czy na Węgrzech możemy mówić o tym, że korupcja przyjmuje jakieś nowe formy? Na czym polega specyfika „nieliberalnej” korupcji? Jak wobec tego rodzaju korupcji powinniśmy reagować? Masowym sprzeciwem na ulicach (jak w Rumunii czy w Bułgarii), mobilizacją organizacji międzynarodowych (tak jak próbuje robić to Unia Europejska wiążąc fundusze spójności z przestrzeganiem zasad praworządności)? Czy możliwe są jakieś inne reakcje?
Moderacja: Aleksandra Karasińska, Newsweek.pl
Goście:
Zobacz nagranie na naszym Facebooku
Sesja II – 10.12 (czwartek), godz. 12-14 CET
Korupcja w czasie pandemii
Każdy kryzys zwiększa ryzyko korupcji. COVID-19 może jednak okazać się punktem zwrotnym i otworzyć drogę do reform – zwłaszcza tam, gdy jeszcze przed pandemią mieliśmy do czynienia z autorytarnymi, skorumpowanymi rządami. Czy pandemia pomoże upaść nieliberalnym reżimom? A może przeciwnie – wzmocni je, a kryzys praworządności i zagrożenie korupcją jeszcze się pogłębią? Jaki charakter ma korupcja w dobie pandemii, a zwłaszcza tam, gdzie kryzys zdrowotny nakłada się na kryzys praworządności? Czego nauczył nas czas pandemii, jeśli chodzi o ryzyko korupcji i możliwości jej przeciwdziałania? Czy po pandemii będziemy mądrzejsi nie tylko jeśli chodzi o radzenie sobie z zagrożeniami zdrowia, ale też jeśli chodzi o przeciwdziałanie korupcji w sytuacjach, gdy rządy wprowadzają stany nadzwyczajne?
Moderacja: Grzegorz Makowski, forumIdei Fundacji Batorego
Goście:
Materiały konferencyjne:
