społeczeństwo Archives - Strona 6 z 24 - Fundacja im. Stefana Batorego

Wybory samorządowe 2018 roku pokazały, że proces tworzenia lokalnych miejskich wspólnot wkroczył w fazę dojrzałości. Mieszkańcy polskich miast pokazali swoją polityczną podmiotowość wybierając prezydentów i burmistrzów takich, jakich uznali za właściwych nie bacząc na próby zastraszenia i przekupstwa ze strony centralnych ośrodków władzy państwowej czy partyjnej. Jednocześnie krzepnie świadomość i podmiotowość struktur społeczeństwa obywatelskiego aktywnych w przestrzeni miast. Jednym z najciekawszych przejawów rosnącego upodmiotowienia lokalnych społeczności w Polsce jest fenomen ruchów miejskich. Zdołały one skutecznie wprowadzić do debaty o sprawach miejskich tematy, które jeszcze przed dekadą wydawały się egzotyczne i nierealne.

Jak projektować i zarządzać przyszłością polskich miast jako złożonych i różnorodnych wspólnot mieszkanek i mieszkańców? Jak w pełni wykorzystać kapitał polityczny władz miast rozpoczynających długą, pięcioletnią kadencję i potencjał podmiotowości mieszkanek i mieszkańców?

Spotkanie poprowadził Edwin Bendyk, dziennikarz, publicysta, kierownik Ośrodka Badań nad Przyszłością Collegium Civitas, członek Zarządu Fundacji Batorego.

Dyskusja z udziałem Wojciecha Bartelskiego (burmistrz dzielnicy Warszawa-Śródmieście), Piotra Guziała (burmistrz dzielnicy Warszawa-Ursynów), Łukasza Medekszy (pełnomocnik Zarządu Województwa Dolnośląskiego ds. społeczeństwa informacyjnego), Agnieszki Nowak (wiceprezydent Łodzi) oraz Marty Poślad (Uniwersytet w Cambridge).

Tezy

Mieszkańcy miast zaczynają dyskutować, domagać się konsultacji. Żądają udziału we współrządzeniu. Wreszcie chcą rozliczać władze miast sięgając po instytucję referendum. Można mówić o swoistym „pobudzeniu partycypacyjnym”. Tylko w jaki sposób pogodzić chęć uczestniczenia przez mieszkańców w sprawowaniu władzy ze sprawnym zarządzaniem dużym organizmem, prowadzeniem wieloletnich projektów inwestycyjnych, podejmowaniem niepopularnych a służącym miejskiej wspólnocie decyzji, np. ograniczenia wjazdu do centrum miasta?

Być może jednak nie ma sprzeczności między demokratyzacją miast, a sprawnością ich działania. Czy istnieje sposób, by w podejmowanie decyzji włączać mieszkańców, angażując ich do współdecydowania, dając im możliwość bezpośredniej kontroli i wpływu na wydatkowanie środków publicznych (budżet obywatelski) i jednocześnie podnieść jakość dokonywanych wyborów? Jak sprawić, by władze miast były sprawne i mogły, w ramach posiadanej przez nie legitymizacji społecznej i politycznej, podejmować trudne, a nawet niepopularne wśród części mieszkańców decyzje?

Co roku publikujemy Indeks Samorządności pokazujący relacje między władzami rządowymi i samorządowymi. Jednak samorząd to nie tylko lokalne władze. To również mieszkańcy, więc aby ocenić kondycję samorządności, warto przyjrzeć się także relacjom między władzami samorządowymi a mieszkańcami.

W maju 2024 roku – miesiąc po wyborach samorządowych – zorganizowaliśmy rozmowę w gronie ekspertów i praktyków partycypacji nt. stanu demokracji lokalnej. Punktem wyjścia do dyskusji był opublikowany w kwietniu 2024 raport Narzędzia partycypacji lokalnej w Polsce w 2023 roku. Pokazał on, że mimo pewnych postępów partycypacja lokalna w Polsce nadal pozostaje na niskim poziomie. Władze lokalne często ograniczają się do najniższych szczebli partycypacji, koncentrując się głównie na informowaniu mieszkańców. Chociaż 100% gmin transmituje obrady sesji i prawie 100% umieszcza je w internecie, to tylko 60% gmin daje mieszkańcom możliwość występowania z inicjatywą uchwałodawczą, a co trzecia umożliwia realizację inicjatywy lokalnej.

Uczestnicy i uczestniczki seminarium wskazali kluczowe problemy i wyzwania dla zwiększania zaangażowania mieszkańców w życie lokalnych społeczności. Z pewnością partycypacja wymaga lepszego dotarcia z informacją do mieszkańców oraz edukacji urzędników, a także bardziej elastycznych i zrozumiałych narzędzi oraz stałego dialogu na poziomie jak najbardziej lokalnym.

Wystąpienia: Wojciech Bonowicz (poeta, publicysta), Marcin Król (członek rady naukowej Katedry im. Erazma z Rotterdamu, Uniwersytet Warszawski, przewodniczący rady Fundacji im. Stefana Batorego), Jacek Kucharczyk (prezes zarządu Instytutu Spraw Publicznych), Wiktor Osiatyński (Central European University w Budapeszcie) i Aleksander Smolar (prezes Fundacji Batorego).

Aleksander Smolar podkreślił, że powołane przez Michalskiego do życia instytucje miały różny charakter, ale wspólny kierunek. Stworzył lub współtworzył Instytut Studiów nad Człowiekiem w Wiedniu, seminaria z udziałem intelektualistów u papieża w Castel Gandolfo, szkołę letnią w Cortonie dla studentów z USA i z Europy, Instytut Spraw Publicznych oraz Centrum Stosunków Międzynarodowych.

Krzysztof Michalski dbał o rozwój współtworzonych przez siebie instytucji. „To było mądre rodzicielstwo – powiedział Jacek Kucharczyk z Instytutu Spraw Publicznych. – Na początku (…) był bardzo mocno zaangażowany w to, jak ta placówka ma wyglądać, natomiast później (…) pozwolił, żeby instytut, kiedy już okrzepł i ustabilizował się, miał wiele swobody”.

Mówiono też o Krzysztofie Michalskim jako przyjacielu, a zwłaszcza o jego przyjaźni z ks. Józefem Tischnerem. Wojciech Bonowicz zaznaczył, że ks. Tischner odegrał ogromną rolę w zmaganiu Michalskiego z problemami filozoficznymi. Na śmierć przyjaciela Michalski także zareagował tworzeniem instytucji – m.in. Debat Tischnerowskich.

KRZYSZTOF MICHALSKI (1948‒2013) był profesorem filozofii, założycielem i rektorem Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu. Wykładał filozofię na Uniwersytecie Warszawskim i na Boston University. Wydawał i kierował pismem „Transit. Europäische Revue” (Frankfurt nad Menem). Opublikował m.in.: Płomień wieczności (Znak 2007), Zrozumieć przemijanie (Kronos 2011). Przewodniczył radzie Instytutu Spraw Publicznych i był członkiem rady Fundacji Batorego. 19 lutego 2013 odznaczony został pośmiertnie przez Prezydenta RP Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za „wybitny wkład w rozwój myśli o kondycji człowieka w nowoczesnym świecie, za stworzenie ważnego ośrodka międzynarodowej wymiany intelektualnej i badawczej w dziedzinie humanistyki, za osiągnięcia w promowaniu polskiej nauki”.

Spotkanie organizowane z Kurhaus Publishing i Instytutem Spraw Publicznych

Dyskusja z udziałem Mirosławy Marody (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego) oraz Edwina Bendyka („Polityka”), Henryka Domańskiego (Instytut Filozofii i Socjologii PAN), Macieja Gduli („Krytyka Polityczna”), Krystyny Skarżyńskiej (Instytut Psychologii PAN) i Szymona Wróbla (Instytut Filozofii i Socjologii PAN). Spotkanie poprowadził Aleksander Smolar (prezes Fundacji Batorego).

Niedawno ukazała się książka Mirosławy Marody Jednostka po nowoczesności (Wydawnictwo Naukowe Scholar). Chcielibyśmy wykorzystać tę okazję do zorganizowania dyskusji (z udziałem autorki), o zmianach zachodzących we współczesnych społeczeństwach. Zapytać o wpływ, jaki mają procesy globalizacyjne, nowe technologie, przemiany kulturowe i obyczajowe, oraz o podobieństwa i różnice między polskim społeczeństwem a społeczeństwami Zachodu.

Edwin Bendyk (ur. 1965) – dziennikarz, publicysta. Redaktor „Polityki”. Kierownik Centrum Badań nad Przyszłością Collegium Civitas. Wykładowca w Szkole Nauk Społecznych PAN. W latach 1996-1998 kierował działem Expo i Nowych Mediów wydawnictwa IDG Poland. Wydał Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności (2002), Antymatrix. Człowiek w labiryncie sieci (2004), Miłość, wojna, rewolucja. Szkice na czas kryzysu (2009), Bunt sieci (2012), Jak żyć w świecie, który oszalał (z Jackiem Santorskim i Witoldem M. Orłowskim, 2014).

Henryk Domański (ur. 1952) – socjolog, prof. dr hab., kierownik Zakładu Badania Struktury Społecznej i Zespołu Studiów nad Metodami i Technikami Badań Socjologicznych w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie. W latach 1997-2000 redaktor naczelny „Studiów Socjologicznych”. W latach 2000-2012 Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Ostatnio wydał m.in.: Społeczeństwa europejskie. Stratyfikacja i systemy wartości (2009), Legitymizacja w Polsce. Nieustający kryzys w zmieniających się warunkach? (red., z Andrzejem Rychardem, 2010), Sprawiedliwe nierówności zarobków. W odczuciu społecznym (2013).

Maciej Gdula (ur. 1977) – socjolog, publicysta. Pracownik Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Członek „Krytyki Politycznej”. Publikował m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Krytyce Politycznej”, „Kulturze i Społeczeństwie”, „Rzeczpospolitej”. Wydał Trzy dyskursy miłosne (2009), Style życia i porządek klasowy w Polsce (red. z Przemysławem Sadurą, 2012), Oprogramowanie rzeczywistości społecznej (red. z Lechem M. Nijakowskim, 2014).

Mirosława Marody (ur. 1947) – socjolożka, prof. dr hab. Kierownik Zakładu Psychologii Społecznej Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, przewodnicząca Rady Instytutu Socjologii UW i kierownik Ośrodka Badań Politycznych. Wiceprezes Polskiej Akademii Nauk. Prowadzi badania m.in. nad społeczeństwem ponowoczesnym i społeczną historią jednostki. Wydała m.in. Wydała m.in.: Wymiary życia społecznego: Polska na przełomie XX i XXI wieku (red., 2002), Przemiany więzi społecznych: zarys teorii zmiany społecznej (z Anną Gizą-Poleszczuk, 2004), Kultura i gospodarka (red. , z Jackiem Kochanowiczem, 2010), Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna (2014).

Krystyna Skarżyńska – psycholożka, prof. dr hab. Kieruje Pracownią Psychologii Politycznej Instytutu Psychologii PAN. Prowadzi badania nad postawami i zachowania politycznymi oraz nad kapitałem społecznym w Polsce. Wydała m.in.: Człowiek a polityka. Zarys psychologii politycznej (2005), Understanding Social Change. Political Psychology in Poland (red. z Agnieszką Golec de Zavala, 2006), Człowiek a polityka. Zarys psychologii politycznej (2011).

Szymon Wróbel (ur. 1967) – psycholog i filozof, dr hab. Pracownik Instytutu Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie. Współpracownik Instytutu Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego). Wydał m.in.: Władza i rozum. Stadia rozwojowe krytycznej teorii społecznej (2002), Granice polityczności (z Pawłem Dyblem, 2008), Gramatyka, umysł ewolucja (2011), Deferring the Self (2013).

Projekt ten nie jest legislacyjnie dopracowany i wymaga modyfikacji – zarówno merytorycznych, jak i legislacyjnych. Na pytanie „wreszcie?” nie można zatem udzielić odpowiedzi jednoznacznie pozytywnej. Można jednak stwierdzić, że wreszcie jest projekt, nad którym można i trzeba popracować, lecz który, nie przewidując stanów quasi-nadzwyczajnych i starając się znaleźć oparcie w zasadzie pomocniczości, odpowiada podstawowym standardom aksjologii konstytucyjnej – pisze w analizie dla forumIdei prof. Hubert Izdebski.

SESJA I
Kościół katolicki a wspólnota demokratyczna – Tadeusz Bartoś, Dominika Kozłowska, Marcin Król, Michał Łuczewski, Maciej Zięba OP

Po 1989 roku podstawy ustrojowe RP nigdy nie były poddawane krytyce. Przy nieco odmiennych interpretacjach akceptowano suwerenny charakter państwa, ład demokratyczny i rynkową organizację gospodarki. Nie były kwestionowane ani granice RP, ani też zasady przynależności do wspólnoty politycznej obywateli RP. Równocześnie, niemal od początku, toczyły się burzliwe dyskusje na temat kształtu państwa i jego polityki, często prowadzące do daleko idącej polaryzacji politycznej.

Znajdujemy się w centrum obchodów rocznicy przemian 1989 roku. Postanowiliśmy ją uczcić we właściwy nam sposób. Nie dokonując kolejnego bilansu wielkich dokonań – o których skądinąd jesteśmy przekonani – lecz proponując zbiorową refleksję nad trzema zasadniczymi typami krytyki III RP, ich źródłami i aktualnością.

Kościół katolicki a wspólnota demokratyczna – krytyka podejmowana zarówno przez czołowe postaci Kościoła instytucjonalnego i przez świeckich związanych ze środowiskami prawicowymi czy konserwatywnymi, jak i przez przedstawicieli laickiej inteligencji i partie lewicowe. Tutaj podstawowym problemem była i pozostaje kwestia autonomii sfery publicznej – w tym przede wszystkim polityki – w stosunku do doktryny wiary i norm etycznych określonych przez religię katolicką. Chodziło tu zarówno o podstawowe zasady doktrynalne, jak i konkretne decyzje Episkopatu czy pojedynczych biskupów. Konflikty te dotyczyły spraw tak ważnych, jak nauka religii w szkołach, dopuszczalność aborcji, kwestia związków partnerskich, zapłodnienia pozaustrojowego, problemu zdeterminowania biologicznego i religijnego czy też kulturowego i historycznego specyfiki roli kobiety i mężczyzny w życiu społecznym (kwestia gender). Przedmiotem ostrych konfliktów były podejmowane próby cenzurowania myśli i sztuki. Abstrahując od konkretnych problemów będących przedmiotem często zażartych konfliktów politycznych – chodzi też o problem wyższego rzędu: na ile wspólnota polityczna ma nad sobą jakąkolwiek władzę, na ile zaś jest w pełni suwerenna. Nie jest to oczywiście tylko polski problem.

Radykalna krytyka transformacji jako procesu politycznego – krytyka, w przeważającym stopniu prawicowa, dotyczyła sposobu powołania do życia nowej Polski i tego różnorakich konsekwencji. Chodzi tu o cały zestaw problemów związanych z pokojowym przekazaniem władzy w następstwie „okrągłego stołu” , braku wyrazistego aktu zerwania z poprzednim ustrojem i potępienia komunistycznego systemu władzy oraz rozliczeń z ludźmi starego ustroju. Podnoszono problem „kapitalizmu nomenklaturowego” – przejmowania własności przez osoby uprzywilejowane w czasach PRL – roli „układów”, nieformalnych wpływów czy wręcz dominacji starych elit politycznych, gospodarczych i służb specjalnych. O związki z tymi siłami oskarżano umiarkowane elity „solidarnościowe”, które dominowały w podjętych negocjacjach „okrągłego stołu” oraz w czasach ustrojowej transformacji. Odpowiedzią na ten „grzech pierworodny” miało być dokończenie rewolucji przez IV RP.

Radykalna krytyka transformacji gospodarczej i społecznej. Od początku naszych przemian pojawiały się głosy krytyczne wobec wybranego modelu czy tempa przemian. W ostatnich latach krytyka ta nasiliła się. Młodzi autorzy, ale także ludzie reprezentujący starsze pokolenia stawiają pod znakiem zapytania „neoliberalny” model przemian, wskazując na ich brutalność, doktrynerstwo i społeczną niesprawiedliwość. „Gazeta Wyborcza”, która kiedyś odgrywała niezwykle istotną rolę w promowaniu przemian – włącznie z popularyzowaniem przyjętego modelu zmian gospodarczych i społecznych – dzisiaj staje się czołowym pismem, na którego łamach poddaje się owe przemiany radykalnej krytyce. Bardzo słaba politycznie lewica zaczyna odgrywać istotną rolę w debatach publicznych – częściowo przenosząc idee spopularyzowane na Zachodzie w latach kryzysu – radykalizując krytykę wobec dawno dokonanych przemian.

Noty o panelistach:

Tadeusz Bartoś (ur. 1967) − filozof i teolog, publicysta, dr hab., profesor nadzwyczajny Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Komentator życia Kościoła katolickiego. Publikuje m.in. na łamach Gazety Wyborczej, Tygodnika Powszechnego, Dziennika i Znaku. Wydał m.in. Wolność, równość, katolicyzm (2007), Kościół a teologia dwudziestego wieku (2008), Jan Paweł II. Analiza krytyczna (2008) i razem z Agatą Bielik-Robson: Kłopot z chrześcijaństwem. Wieczne gnicie, apokaliptyczny ogień, praca (2013).

Ryszard Bugaj (ur. 1944) – ekonomista, polityk, dr hab. Pracownik Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN. Działacz opozycji demokratycznej przed 1989 rokiem oraz „Solidarności”. W stanie wojennym internowany. Uczestnik obrad Okrągłego Stołu. W latach 1989–1997 poseł na Sejm RP. W latach 1992–1998 przewodniczący Unii Pracy, obecnie ponownie członek UP i przewodniczący Rady Politycznej. Publikuje m.in. w „Rzeczpospolitej”.

Marek A. Cichocki (ur. 1966) – germanista, filozof, historyk idei politycznych, publicysta, dr. Od 2001 roku adiunkt w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW. W latach 2000–2003 dyrektor programowy Centrum Stosunków Międzynarodowych. Od 2003 roku wydawca i redaktor naczelny rocznika „Teologia Polityczna”. Od 2004 roku dyrektor programowy Centrum Europejskiego Natolin i redaktor naczelny pisma „Nowa Europa. Przegląd Natoliński”. Od stycznia 2007 roku z Dariuszem Gawinem i Dariuszem Karłowiczem prowadzi w TVP Kultura program Trzeci punkt widzenia. W latach 2007-2010 doradca społeczny prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

Ludwik Dorn (ur. 1954) – polityk, socjolog i publicysta. Poseł na Sejm RP. Działacz Komitetu Obrony Robotników, a następnie „Solidarności”. Pracownik Ośrodka Badań Społecznych NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze. Redaktor podziemnego „Głosu”. Współzałożyciel i od 1992 roku wiceprezes Porozumienia Centrum. Współzałożyciel i w latach 2001-2007 wiceprezes Prawa i Sprawiedliwości. w 2010 roku członek Polski Plus. W latach 2011-2014 członek Solidarnej Polski. Od 1997 roku poseł. W 2007 roku marszałek Sejmu. W latach 2005-2007 wicepremier oraz minister spraw wewnętrznych i administracji.

Agnieszka Holland (ur. 1948) – reżyserka filmowa i teatralna, scenarzystka. Przewodnicząca zarządu Europejskiej Akademii Filmowej w Berlinie. W latach 1972–1981 członek Zespołu Realizatorów Filmowych „X” kierowanego przez Andrzeja Wajdę. Od 1981 roku pracuje za granicą. Członkini Europejskiej Akademii Filmowej. Od roku 2008 prezydent Polskiej Akademii Filmowej. Autorka m.in. filmów: Aktorzy prowincjonalni (1978 – nagroda FIPRESCI), Gorączka (1980), Kobieta samotna (1981), Gorzkie żniwa (1985 – nominacja do Oscara), Europa, Europa (1990 – nominacja do Oscara), Olivier, Olivier (1991), Tajemniczy ogród (1993), Całkowite zaćmienie (1995), Plac Waszyngtona (1997), Trzeci cud (1999), Kopia mistrza (2006), W ciemności (2011 – nominacja do Oscara), Gorejący krzew (2013).

Marcin Król (ur. 1944) – historyk idei, prof. dr hab. Wykładowca Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Przewodniczący Rady Fundacji im. Stefana Batorego. Założyciel i wieloletni redaktor naczelny pisma „Res Publica”, a następnie „Res Publica Nowa”. Represjonowany po 1968 roku. Sygnatariusz „Listu 59” przeciwko zmianom w Konstytucji PRL. Wykładowca Towarzystwa Kursów Naukowych. Uczestnik obrad okrągłego stołu. Wydał m.in.: Style politycznego myślenia (1978), Podróż romantyczna (1987), Słownik demokracji (1989), Romantyzm – piekło czy niebo Polaków (1998), Patriotyzm przyszłości (2004), Bezradność liberałów. Myśl liberalna wobec konfliktu i wojny (2005), Filozofia polityczna (2008), Nieco z boku. Autobiografia niepolityczna (2008), Czego nas uczy Leszek Kołakowski (2010).

Marcin Kula (ur. 1943) – historyk, prof. dr hab. Wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Leona Koźmińskiego. Specjalizacja historia społeczna. Autor wielu publikacji poświęconych historii Polski i Ameryki Łacińskiej, a także zagadnieniu pamięci historycznej. Członek Polskiego Pen-Clubu, Polskiego Towarzystwa Historycznego, Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, Towarzystwa Polsko-Brazylijskiego. Jeden z założycieli i członek władz Stowarzyszenia Archiwum Solidarności.

Andrzej Leder (ur. 1960) − filozof kultury, psychoterapeuta, prof. dr hab. Absolwent Akademii Medycznej w Warszawie oraz Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1992-2012 członek zespołu czasopisma „Res Publica Nowa”, pisał m.in. do „Ozonu”. Autor książek: Przemiana mitów, czyli życie w epoce schyłku. Zbiór esejów (1997), Nieświadomość jako pustka (2001), Nauka Freuda w epoce Sein und Zeit (2007) oraz Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej (2014).

Michał Łuczewski (ur. 1978) – socjolog, dr. Adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Wicedyrektor Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie. Członek redakcji „44/Czterdzieści i Cztery”. Publikował m.in. w „Arcanach”, „Polsce The Times”, „Res Publice Nowej”, „Wprost”. Wydał m.in. : Odwieczny naród. Polak i katolik w Żmiącej (2013).

Jerzy Szacki (ur. 1929) – socjolog i historyk idei, prof. dr hab. Emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego, wykładowca Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk. W latach 1967-1968 prodziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 1981-1983 dziekan Wydziału Filozofii i Socjologii UW. W latach 1968-1999 kierował Zakładem Historii Myśli Społecznej w Instytucie Socjologii UW. Członek Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, w latach 1972-1976 jego przewodniczący. W latach 1978-1982 uczestnik Konwersatorium „Doświadczenie i Przyszłość”. Ostatnio wydał: Kontrrewolucyjne paradoksy (2012).

Andrzej Szahaj (ur. 1958) – filozof, prof. dr hab. Wykładowca na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 1997 roku kierownik Zakładu Filozofii Współczesnej. Zajmuje się głównie filozofią kultury oraz filozofią polityki. Członek Komitetu Nauk Filozoficznych Polskiej Akademii Nauk oraz Komitetu Nauk o Kulturze Polskiej Akademii Nauk. Autor ponad stu publikacji naukowych, m.in. Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska” (2000), E Pluribus Unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności (2004), Teoria krytyczna szkoły frankfurckiej (2008), Relatywizm i fundamentalizm oraz inne szkice z filozofii kultury i polityki (2008).

Karolina Wigura (ur. 1980) – socjolożka, publicystka, dr. Członkini redakcji Tygodnika Internetowego „Kultura Liberalna” (www.kulturaliberalna.pl) oraz Zarządu Fundacji Batorego. Adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Publikowała m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Europie” (dodatku do „Dziennika. Polska. Europa. Świat”), „Przeglądzie Politycznym”, „Tygodniku Powszechnym”, „Znaku”. Autorka książki Wina narodów. Przebaczenie jako strategia prowadzenia polityki (2011).