aktywność obywatelska Archives - Strona 8 z 25

Żadne z polskich pokoleń po 1989 roku nie osiągnęło poziomu tak wysokiej samodzielności generacyjnej, aby móc realnie wpływać na rzeczywistość oraz nadawać jej własne i rozpoznawalne cechy. Wiele wskazuje na to, że duże szanse, aby tego dokonać, ma właśnie dojrzewająca polska wersja pokolenia Z.

Jeśli chodzi o poczucie wspólnej tożsamości i interesów generacyjnych oraz powszechność przekonania o konieczności przeprowadzenia zmian, którym nie podołają już starsi, dzisiejsi młodzi po raz pierwszy od lat niosą potencjał w jakiejś części podobny do tego, jaki miało pokolenie „Solidarności”.

Jednakże sytuacja demograficzna polskiego społeczeństwa jest dramatycznie różna od ówczesnej i prawdopodobnie uniemożliwi wykorzystanie tej szansy. Młodych jest zwyczajnie zbyt mało, bo ich głos przeważał w wyborczej arytmetyce – obecnie ludzi w wieku 18-29 jest 5,3 mln, a tych w wieku 65+ jest 6,9 mln, w 2030 będzie to blisko 5 milionów 18-29-latków oraz 8 milionów osób w wieku 65 lat i starszych. W kolejnych dekadach ta dysproporcja będzie rosła jeszcze bardziej.

Wprowadzenie do dyskusji wygłosi autor raportu Młodzi 2020 – w poszukiwaniu tożsamości, Michał Boni (Uniwersytet SWPS), a skomentuje je Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji Batorego) oraz Justyna Sarnowska (Uniwersytet SWPS).

Do dyskusji zaprosiliśmy blisko 20 ekspertek i ekspertek oraz młodych działaczek i działaczy.
Udział wzięli: Mikołaj Cześnik (Uniwersytet SWPS, członek zarządu Fundacji Batorego), Wiktoria Jędroszkowiak (Młodzieżowy Strajk Klimatyczny), Zuzanna Karcz (Nowa Fala Aktywizmu), Krzysztof Katkowski (Krytyka Polityczna), Piotr Kaszczyszyn (Klub Jagielloński), Miłosz Lupiński (Extinction Rebellion), Karolina Messyasz (Uniwersytet Łódzki), Anna Maziarska (Zespół ds. Edukacji Rady Konsultacyjnej OSK), Mikołaj Rakusa-Suszczewski (Uniwersytet Warszawski), Przemysław Sadura (Uniwersytet Warszawski i Instytut Krytyki Politycznej), Julia Waligóra (Europejski Parlament Młodzieży).

Coraz więcej mieszkańców chce mieć wpływ na to, jak wygląda ich okolica. Niestety, ciągle zmieniają się uwarunkowania prawne, które stawiają nie lada wyzwania zarówno przed władzami samorządowymi, jak i mieszkańcami. Co warto wiedzieć, aby rozumieć plany zagospodarowania przestrzennego i decydować o swoim otoczeniu?

Podczas webinarium pokażemy, jak odnajdywać istotne informacje w planach miejscowych, i jak różnie można interpretować tego typu dokumenty. Wyjaśnimy też:

Sylwia Widzisz-Pronobis, architektka i urbanistka, animatorka kultury, aktywistka miejska. Stworzyła firmę szkoleniowo-doradczą Prooper, współprowadzi Pronobis Studio. Przygotowuje doktorat na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, prowadzi badania nad metodami partycypacyjnymi i społecznym modelem inwestycyjnym. Ma doświadczenie w realizacji projektów społecznych. Poszukuje rozwiązań projektowych, w których podmiotem jest człowiek i jego potrzeby z poszanowaniem środowiska zastanego i naturalnego.

Grzegorz Pronobis, architekt i urbanista, animator kultury, aktywistka miejski, współprowadzi firmę projektową Pronobis Studio. Projektuje przestrzeń publiczną i obiekty użyteczności publicznej, prowadzi warsztaty i konsultacje społeczne na temat rozwiązań przestrzennych oraz działań rewitalizacyjnych. Wykonuje analizy urbanistyczne dla inwestorów społecznych i komercyjnych. Współpracuje z organizacjami pozarządowymi.

Zdobywanie pieniędzy to wyzwanie dla każdej organizacji, zwłaszcza jeśli działa w mniejszej społeczności, w lokalnej skali lub zajmuje się tematem będącym poza zainteresowaniem najbardziej popularnych programów grantowych. Gdzie wtedy szukać funduszy?

Rozmawialiśmy o wybranych pozagrantowych metodach pozyskiwania środków na działalność i zastanowiliśmy się, które z nich mogą być atrakcyjne dla naszych organizacji. Omówiliśmy:

Webinarium prowadziła Katarzyna Sadło, trenerka i konsultantka z ponad 25-letnim stażem w pracy z organizacjami, specjalizująca się w prawnych aspektach ich funkcjonowania oraz w pozyskiwaniu środków na działalność.

Relacje między mieszkańcami a władzą samorządową są tematem, któremu przyglądamy się na co dzień w działaniach organizacji społecznych i grup sąsiedzkich. Poznajemy historie powstawania rad młodzieżowych i senioralnych, tworzenia świetlic, dbania o tereny zielone. Obserwujemy ogromną, pozytywną energię sołtysek, lokalnych aktywistów, społeczniczek, ale też pojawiające się zmęczenie, frustrację i złość.

Podczas webinarium akcji Masz Głos przyjrzymy się perspektywie władz samorządowych oraz aktywnych mieszkańców na rozwiązywanie problemów w ich gminach i miastach. Czy istnieje podział My – Oni? Co jest trudne w relacji z władzą dla mieszkańców, a jak na tę współpracę zapatrują się samorządowcy? Czy w aktywnych mieszkańcach widzą kłopot czy potencjał? Co im utrudnia dialog i jakich konsekwencji się obawiają?

Zapytamy o wyzwania, z jakimi mierzą się uczestnicy dyskusji. Sprawdzimy, w jakim kierunku chcieliby rozwijać aktywność społeczną w swoim najbliższym otoczeniu i zapytamy o pomysły odpowiedzi na przyszłe sytuacje kryzysowe.

Okazją do rozmowy będzie kończąca się pierwsza edycja Akademii Samorządowej Fundacji Batorego skierowanej do samorządowców i rozpoczynająca się właśnie nowa edycja akcji Masz Głos, w której uczestniczą organizacje społeczne i grupy nieformalne.

W dyskusji udział wezmą:

Prowadzenie: Szymon Osowski (Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Akademia Samorządowa Fundacji Batorego).

Transmisja na żywo będzie tłumaczona na polski język migowy i dostępna na profilach Fundacji Batorego na Facebooku oraz YouTube.

Skala i zasięg manifestacji, które wybuchły jesienią 2020 roku, ich estetyka i język, głoszone hasła i formułowane postulaty pokazują, że cele ruchu wykraczają poza walkę o prawa reprodukcyjne, a on sam nie tworzy jednolitej całości. Dla części uczestniczek i uczestników oczywiste jest hasło pełnej liberalizacji prawa do aborcji, inni za cel walki stawiają zmianę władzy. Młodzież żądająca całościowej zmiany społecznej, nie pozwala z kolei zredukować wymowy protestów do samego tylko sprzeciwu wobec aktualnie rządzącej partii.

Przy wszystkich tych niejednoznacznościach od początku protestów rzeczą niepodważaną pozostaje ich kobiecy charakter. Czy zatem rewolucja jest kobietą, jak głosi jedno z haseł obecnych na protestach? Wydarzenia ostatnich miesięcy wymagają ujęcia w szerszej perspektywie walk o emancypację kobiet w Polsce i na świecie. Czy siła, z którą jesienią 2020 roku kobiety upomniały się o obecność i widoczność w przestrzeni publicznej oznacza przełom w tych zmaganiach? Czy po wyroku Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej sprawa emancypacji kobiet w Polsce stanie się katalizatorem szerszych przemian społecznych? Czy na przeszkodzie nie staną znów czynniki strukturalne, jak zły stan usług społecznych i sytuacja na rynku pracy? Czy też większego znaczenia dla rozwoju sytuacji należy upatrywać w czynnikach kulturowych i roli takich instytucji, jak Kościół katolicki?

Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego) i Anna Materska-Sosnowska (Instytut Nauk Politycznych UW, członkini Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego)

Edwin Bendyk – prezes Fundacji im. Stefana Batorego. Dziennikarz, publicysta i pisarz, do niedawna kierował działem naukowym tygodnika „Polityka”. Wykłada w Graduate School for Social Research PAN i Collegium Civitas, gdzie współtworzył Ośrodek Badań nad Przyszłością.

Agnieszka Błońska – reżyserka teatralna, performerka, wykładowczyni Falmouth University. Współpracowała między innymi z Teatrem Powszechnym, Instytutem Teatralnym w Warszawie, National Theatre Studio, Soho Theatre, Theatre Bristol, Hall For Cornwall and Circomedia, Desperate Men, DotComedy.

Agnieszka Holland – reżyserka filmowa i teatralna, scenarzystka. Przewodnicząca Europejskiej Akademii Filmowej w Berlinie. W latach 1972–1981 członek Zespołu Realizatorów Filmowych „X” kierowanego przez Andrzeja Wajdę. Od 1981 roku pracuje za granicą. Członkini Europejskiej Akademii Filmowej. Od roku 2008 prezydent Polskiej Akademii Filmowej. Członkini Rady Fundacji im. Stefana Batorego.

Elżbieta Korolczuk – dr, socjolożka i kulturoznawczyni. Pracowniczka uniwersytetów w Göteborgu oraz Södertörn w Szwecji. Działa na rzecz praw kobiet, w swoich badaniach zajmuje się m.in. ruchami społecznymi, nowymi formami obywatelstwa i debatami na temat nowych technologii reprodukcyjnych (in vitro). Przewodnicząca rady fundacji Akcja Demokracja, honorowa członkini stowarzyszenia „Dla Naszych Dzieci”.

Dominika Kozłowska – dr, filozofka, redaktor naczelna miesięcznika „Znak”. Współpracowniczka Instytutu Myśli Józefa Tischnera. Była redaktor naczelna pisma „Thinking in Values”.

Maria Libura – kierownik Zakładu Dydaktyki i Symulacji Medycznej Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, wiceprezeska Polskiego Towarzystwa Komunikacji Medycznej, członkini Rady Ekspertów przy Rzeczniku Praw Pacjenta, ekspertka ds. zdrowia Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego.

Anna Materska-Sosnowska – dr, politolożka, adiunkt w Zakładzie Systemów Politycznych Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, członkini Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego. Zajmuje się m.in. tematyką systemów politycznych, systemów partyjnych oraz analizą polskiej sceny politycznej.

Publikacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej w sprawie dopuszczalności aborcji wywołała w wielu miastach Polski nową falę protestów, które z mniejszą intensywnością, ale konsekwentnie trwały od trzech miesięcy. Jaki jest dotychczasowy bilans polityczny tego kryzysu? Co wyrażają protesty? Czy są wyrazem głębszych, strukturalnych społecznych przemian? Czy są rewolucją? Czy też mamy do czynienia tylko z chwilowym wybuchem gniewu? Kim są uczestnicy i uczestniczki manifestacji? Jakie są możliwe scenariusze rozwoju sytuacji? Jakie warunki muszą być spełnione, by energia społeczna, która ujawniła się podczas protestów przełożyła się na wynik wyborczy w 2023 roku? A może należy spodziewać się wcześniejszej przebudowy sceny politycznej i wyborów przedterminowych?

Do rozmowy wokół tych pytań – którą poprowadził prezes Fundacji im. Stefana Batorego, Edwin Bendyk – zaprosiliśmy politolożki i politologów, socjolożki i socjologów oraz komentatorki i komentatorów życia publicznego.

Udział wzięli: Sonia Burdyna (Otwarty Uniwersytet im. Karola Modzelewskiego), Zuzanna Dąbrowska („Rzeczpospolita”), Jarosław Flis (Uniwersytet Jagielloński), Adam Gendźwiłł (Uniwersytet Warszawski), Monika Helak (Polityka Insight), Rafał Kalukin (Tygodnik „Polityka”), Jacek Kołtan (Europejskie Centrum Solidarności), Ewa Kiedio (Zespół Laboratorium “Więzi”), Mikołaj Lewicki (Uniwersytet Warszawski), Ryszard Łuczyn (Polityka Insight), Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji Batorego), Rafał Matyja (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), Przemysław Sadura (Uniwersytet Warszawski), Michał Sutowski („Krytyka Polityczna”), Agata Szczęśniak (OKO.press), Michał Szułdrzyński („Rzeczpospolita”), Agnieszka Turska-Kawa (Uniwersytet Śląski), Dominika Wielowieyska („Gazeta Wyborcza”).

W najbliższym czasie planujemy również dyskusję o przyszłości ruchu protestów z udziałem osób w nie zaangażowanych, która będzie kontynuacją naszych jesiennych debat „Język rewolucji” (20 listopada 2020), „Protest Polski lokalnej” (11 grudnia 2020) oraz „Młodzi i protest” (23 grudnia 2020).

W przetaczającej się przez Polskę fali protestów wyjątkowo donośnie wybrzmiewa głos młodych ludzi, którzy demonstrują nawet w niewielkich miasteczkach. Komentatorzy chętnie piszą o przebudzeniu politycznym młodego pokolenia. Jednak już wcześniej można było obserwować zaangażowanie młodych Polek i Polaków w sprawie katastrofy klimatycznej, w obronie praw mniejszości czy w związku z sytuacją w edukacji.

Z młodymi organizatorkami i organizatorami, uczestniczkami i uczestnikami protestów, a także obserwatorkami i obserwatorami tego zaangażowania rozmawialiśmy o ich wizji społeczeństwa obywatelskiego, o tym, jak postrzegają współczesną politykę i własne zaangażowanie w sprawy publiczne.

Pytaliśmy m.in. o to jakie formy uczestnictwa w życiu publicznym uważają za skuteczne i potrzebne? Skąd tak duży udział młodych ludzi w obecnych protestach? Jak oceniają zaangażowanie w życie polityczne? Czy czują się reprezentowani przez istniejące partie polityczne? Jakie musiałyby być partie, żeby przyciągnąć młodych? Czy widzą w przestrzeni publicznej inicjatywy, które są dla nich wiarygodne? I które rzeczywiście pozwalają dojść do głosu grupom do tej pory niesłyszanym?

Do dyskusji zaprosiliśmy ponad dwadzieścioro organizatorek i organizatorów, a także obserwatorek i obserwatorów trwających w Polsce protestów. Udział wzięli: Wiktoria Bartosiewicz (Gliwice), Antoni Bażurski (Akcja Nigdy Sami, Kraków), Michał Boni (Uniwersytet SWPS), Aleksandra Borzęcka (Lublin), Sonia Burdyna (Otwarty Uniwersytet im. Karola Modzelewskiego, Warszawa), Alina Czyżewska (Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Gorzów Wielkopolski), Krzysztof Katkowski („Krytyka Polityczna”, Warszawa), Jadwiga Klata (Extinction Rebellion, Warszawa), Nela Krajewska (Cieszyn), Zofia Krajewska (Extinction Rebellion, Warszawa), Łukasz Korzeniowski (Stowarzyszenie Umarłych Statutów, Wadowice), Kacper Kowalski (Mielec), Dominika Lasota (Bydgoszcz), Mateusz Merta (Bielsko-Biała), Anna Olejarczyk (Warszawa), Lena Osuch-Cierniak (Extinction Rebellion, Poznań), Jan Radziwon (Warszawa), Jakub Retyk (Młoda Zaraza, Gdynia), Maria Rościszewska (Magazyn Kontakt), Wojciech Spandel (Cieszyn), Justyna Suchecka (TVN24), Aleksy Wójtowicz (Rok Antyfaszystowski, Warszawa).

Zaczynamy nowy cykl rozmów online – o kulisach pracy w samorządzie lokalnym. Oglądajcie relację Facebook Live na naszym profilu albo zarejestrujcie się na spotkanie na platformie Clickmeeting.

Gościem pierwszej rozmowy będzie Dawid Kopaczewski*, burmistrz Iławy. Szymon Osowski* zapyta go: jak dziś w Polsce wygląda rządzenie na poziomie lokalnym; jakie są wyzwania? Jak z aktywisty stać się samorządowcem? Z czym trzeba zmierzyć w pracy w urzędzie? Co burmistrz myśli o mieszkańcach? I czy warto było wchodzić w struktury samorządu lokalnego?

Dawid Kopaczewski, pracownik samorządowy, od 2018 r. burmistrz Iławy, uczestnik Akademii Samorządowej, wcześniej – przedsiębiorca, aktywista. Założył grupę nieformalną Wspólna Iława, która skupiała miejskich działaczy. Od lat stara się zaktywizować lokalną społeczność i poruszać ważne dla miasta sprawy.

Szymon Osowski, prawnik, prezes Zarządu Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska, pomysłodawca portalu www.informacjapubliczna.org, koordynator i ekspert Akademii Samorządowej Fundacji Batorego i Stowarzyszenia POLITES. Na co dzień przygląda się tworzeniu prawa pod kątem jawności i praw obywatelskich, przygotowuje sprawy sądowe, jeździ po Polsce, by opowiadać o prawie do informacji i prawach mieszkańców.