Niski poziom zaufania społecznego w Polsce mógł mieć – paradoksalnie – w czasie lockdownu efekt „prozdrowotny” – osoby nie pokładające zaufania w innych stosowały rygorystycznie zasady dystansowania społecznego nie wierząc, że inni w tej sytuacji zachowają się w sposób odpowiedzialny. Jednocześnie jednak niskie zaufanie do polityków przekłada się na wybiórcze stosowanie się do zaleceń władz. Te sprzeczne tendencje, pogłębiane dodatkowo chaosem informacyjnym i obostrzeniami wprowadzanymi niekiedy bez uzasadnienia (zakaz wstępu do lasów), sprawiają, że kryzys zdrowotny raczej nasilił, niż pomógł przezwyciężyć deficyty współpracy spowodowane niskim zaufaniem społecznym. Drogą wyjścia z kryzysu zaufania mogą być przejrzyste i sprawiedliwe inwestycje w dobrej jakości usługi publiczne, zmiana będzie jednak długofalowa – doraźne działania rządu, zwłaszcza chaotyczne i źle uzasadnione, nie poprawią sytuacji.
Punktem wyjścia do rozmowy były tezy zawarte w analizie Pawła Marczewskiego „Epidemia nieufności. Zaufanie w czasie kryzysu zdrowotnego”.
W dyskusji udział wzięli:
- Natalia Letki (Wydział Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego)
- Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)
- Mikołaj Pawlak (Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego)
- Krystyna Skarżyńska (Katedra Psychologii Społecznej, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny)
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
***
Edwin Bendyk – prezes Fundacji im. Stefana Batorego, dziennikarz i publicysta tygodnika „Polityka”, kierownik Ośrodka Badań nad Przyszłością Collegium Civitas.
Natalia Letki – dr hab., socjolożka i politolożka, pracuje jako adiunkt na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka prac dotyczących kapitału społecznego i zaufania społecznego.
Paweł Marczewski – dr, szef działu Obywatele forumIdei Fundacji Batorego. Socjolog, historyk idei, publicysta.
Mikołaj Pawlak – dr hab., socjolog, pracuje jako adiunkt w Instytucie Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW, gdzie pełni funkcję kierownika Katedry Socjologii Norm, Dewiacji i Kontroli Społecznej. Jego zainteresowania badawcze obejmują teorię nowego instytucjonalizmu, studia nad migracjami oraz socjologię wiedzy.
Krystyna Skarżyńska – prof. dr hab., psycholożka związana z Instytutem Psychologii SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego. Prowadzi badania nad postawami i zachowaniami politycznymi oraz nad kapitałem społecznym w Polsce.
