Pytania o tożsamość – zarówno jednostkową, jak i zbiorową – pojawiają się najczęściej w kontekście przełomowych zmian. Paradoksalnie kwestia tożsamości powstaje zatem w sytuacjach „nietożsamości”, gdy przechodzimy od jednej autoidentyfikacji do drugiej lub gdy dopiero walczymy o uznanie jakiegoś nowego samookreślenia. Czy w dzisiejszej, tak szybko się zmieniającej, Polsce mamy do czynienia z tego typu poruszeniem?
Niewątpliwie ostatnie dekady były czasem coraz silniejszej politycznej artykulacji tożsamości płciowych, seksualnych i kulturowych. Dane ekonomiczne pokazują jednak, że jest to także okres rosnących nierówności. Czy trwający już od niemal dekady ludowy zwrot w humanistyce (zwłaszcza w historiografii) jest próbą przepracowania tych ostatnich zmian przez przywrócenie języka klasowego do polskich autointerpretacji czy też jego stawką są raczej kwestie kulturowe związane z opowieściami o własnym pochodzeniu? Jest to pytanie istotne w kontekście pojawiających się – zwłaszcza na lewicy – głosów, że różnice tożsamościowe i kulturowe tylko wtedy mogą odgrywać pozytywną rolę w uniwersalistycznej i równościowej polityce, gdy ich podstawą pozostaje klasa. Czy tak jest rzeczywiście? Czy w ogóle teza o deficycie języka klasowego w polskich autodiagnozach, politykach i dyskusjach jest prawdziwa? A może w debacie publicznej brak innych składowych i określeń naszych zbiorowych tożsamości, które pozwoliłby właściwie rozpoznać i uświadomić sobie zachodzące w Polsce zmiany?
Zapraszamy na pierwszą z cyklu debat z autorami książek nominowanych do finału Nagrody im. Marcina Króla 2024. Punktem odniesienia do dyskusji będą książki Renaty Lis „Moja ukochana i ja” (Wydawnictwo Literackie) oraz Magdy Szcześniak „Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce” (Krytyka Polityczna).
W dyskusji udział wzięli:
- Piotr Kaszczyszyn (Klub Jagielloński)
- Renata Lis (autorka książki-finalistki „Moja ukochana i ja”, Wydawnictwo Literackie)
- Paulina Małochleb (Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie)
- Magda Szcześniak (autorka książki-finalistki „Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce”, Krytyka Polityczna)
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).
Celem ustanowionej i przyznanej po raz pierwszy w 2022 roku przez Fundację Batorego Nagrody im. Marcina Króla jest wspieranie rozwoju debaty publicznej poprzez zachętę do pogłębionej refleksji nad zjawiskami i trendami współczesności oraz wyzwaniami przyszłości, tworzenia nowych idei i prób opisu rzeczywistości, poszukiwania odpowiedzi na kryzys demokracji oraz wartości demokratycznych oraz poszerzania przestrzeni intelektualnego dyskursu ponad podziałami.
Na początku marca Kapituła Nagrody wybrała pięć książek-finalistek trzeciej edycji konkursu. Zwycięski tytuł ogłoszony zostanie 23 maja. Przed ogłoszeniem książki-laureatki tegorocznej Nagrody Fundacja Batorego organizuje publiczne debaty z autorami książek nominowanych do Nagrody oraz innymi ważnymi uczestniczkami i uczestnikami polskiej debaty intelektualnej.
(Więcej informacji o Nagrodzie oraz lista nominowanych w tegorocznej edycji książek znajduje się tutaj: https://www.batory.org.pl/forumidei/nagroda-im-marcina-krola/#tabs_tab-0)
Transmisja na żywo tłumaczona na polski język migowy będzie dostępna na profilu Fundacji Batorego na Facebooku.
Zapraszamy do dyskusji!
Edwin Bendyk – prezes Fundacji im. Stefana Batorego. Dziennikarz, pisarz i publicysta związany z tygodnikiem „Polityka”. Wykłada w Graduate School for Social Research PAN i Collegium Civitas, gdzie współtworzył Ośrodek Badań nad Przyszłością. Członek European Council on Foregin Relations. Autor m. in. książek „Bunt sieci” (2012) oraz „W Polsce, czyli wszędzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata” (2020).
Piotr Kaszczyszyn – redaktor naczelny portalu opinii Klubu Jagiellońskiego. Współtwórca podcastu „Kultura poświęcona”. Były redaktor naczelny czasopisma idei „Pressje”.
Renata Lis – autorka nagradzanych książek: „Ręka Flauberta”; „W lodach Prowansji. Bunin na wygnaniu”; „Lesbos”; „Moja ukochana i ja”. Współpracuje z „Książkami. Magazynem do czytania” i „Dwutygodnikiem”. Felietonistka tygodnika „Polityka”.
Paulina Małochleb – dr, krytyczka, badaczka literatury i wykładowczyni. Laureatka Nagrody Prezesa Rady Ministrów, stypendystka NCK „Młoda Polska”. Autorka książki „Przepisywanie historii” oraz bloga ksiazkinaostro.pl. W Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie kieruje Ośrodkiem Komunikacji. Publikuje w „Przekroju”, „Polityce” i Krytyce Politycznej. Wykłada na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Magda Szcześniak – dr, kulturoznawczyni i historyczka kultury, adiunktka w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka książek „Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji” (2016) oraz „Poruszeni” (2023). Stypendystka Fundacji Fulbrighta, Narodowego Centrum Nauki, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Laureatka Nagrody Naukowej „Polityki” w dziedzinie nauk humanistycznych (2017).
