Od KORu do KODu. Triumf i kryzys demokracji. Szukanie nowych odpowiedzi
debaty Batorego
demokracja
Rozmowa z udziałem: Jánosa Kisa (Węgry), Iwana Krastewa (Bułgaria), Karola Modzelewskiego, Jana Rokity, Jacquesa Rupnika (Czechy–Francja), Aleksandra Smolara i Karoliny Wigury, oraz – w ostatniej części spotkania – Mateusza Kijowskiego.
Spotkanie zorganizowaliśmy w związku z 40. rocznicą powstania Komitetu Obrony Robotników. Zaprosiliśmy do wspólnej refleksji nad najważniejszymi osiągnięciami, ale też słabościami tych czterech dekad i wyzwaniami związanymi z obecną sytuacją. Spotkanie zatytułowaliśmy: „Od KORu do KODu”, ale można z równym powodzeniem napisać: „Od walki o demokrację do obrony demokracji”.
Rozmowę o Polsce i o innych krajach naszego regionu, o wpływie, jakie miały na te kraje zmiany w Europie i na świecie podzieliliśmy na kilka sesji :
1. Antypolityczna polityka: oryginalność i dokonania KOR-u oraz innych ruchów demokratycznych w Polsce i innych krajach bloku sowieckiego
Zapis wideo 1 sesji
2. Opozycja demokratyczna wobec wyzwań modernizacji i demokratycznej polityki po 1989 roku: poszukiwanie nowych form politycznych istrategii rozwoju
Zapis wideo 2 sesji
3. Regres demokratyczny ostatnich lat:
czynniki zewnętrzne: globalizacja, kryzys, zachwiane poczucie bezpieczeństwa, upadek mitu Zachodu, problemy Unii Europejskiej, populizm i rewolta przeciw elitom
czynniki wewnętrzne: zużycie imitacyjnego modelu rozwoju, poczucie niesprawiedliwości i zmęczenie, pustka ideowa, zmiana pokoleniowa
Zapis wideo 3 sesji
4. Komitet Obrony Demokracji a dziedzictwo KOR-u. Ruchy społeczne, ruchy protestu a tradycyjna polityka
Konferencja zorganizowana została w ramach społecznych obchodów 40. rocznicy KOR. O pozostałych wydarzeniach można znaleźć informacje na stronie www.komitetobronyrobotnikow.pl
O idei konferencji mówi Aleksander Smolar
Noty biograficzne
Mateusz Kijowski (ur. 1968) – informatyk, publicysta, działacz społeczny i bloger. Członek-założyciel Ruchu Obywatelskiego Akcji Demokratycznej, działał w ruchu ojcowskim i proszczepionkowym, był współzałożycielem stowarzyszenia „Stop Gwałtom”. Obecnie przewodniczący Komitetu Obrony Demokracji.
János Kis (ur. 1943) – filozof, socjolog i politolog. Jeden z czołowych węgierskich dysydentów, w 1981 założył pierwszy opozycyjny magazyn „Beszélõ”, którego redaktorem naczelnym pozostawał do 1989. Współzałożyciel liberalnej partii Związek Wolnych Demokratów. W 1991 roku wycofał się z aktywnej polityki, od 1992 jest profesorem Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego.
Iwan Krastew (ur. 1965) –politolog, prezes Centrum na rzecz Strategii Liberalnych, permanent fellow w wiedeńskim Instytucie Nauk o Człowieku. Współzałożyciel Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych i członek globalnej rady doradców Open Society Foundation.
Karol Modzelewski (ur. 1937) – historyk, opozycjonista, wraz z Jackiem Kuroniem współautor Listu otwartego do Partii, w okresie PRL kilkakrotnie więziony. Pierwszy rzecznik prasowy NSZZ „Solidarność”, członek Krajowej komisji Porozumiewawczej. W latach 1989-1991 senator, współtwórca Solidarności Pracy, a następnie Unii Pracy.
Jan Rokita (ur. 1959) – polityk i publicysta, w latach 1989-2007 poseł na Sejm, od 1992 do 1993 roku minister – szef Urzędu Rady Ministrów. Obecnie niezależny komentator.
Jacques Rupnik (ur. 1950) – francuski politolog i historyk. Dyrektor ds. badań w Centre d’Etudes et de Recherches Internationales w Paryżu, visiting professor w Collège d’Europe w Brugii. W latach 1990-1992 doradzał prezydentowi Czechosłowacji Václavowi Havlowi.
Aleksander Smolar (ur. 1940) – politolog, publicysta, zastępca przewodniczącego Rady Naukowej Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu; członek International Forum Research Council w Waszyngtonie; członek Rady Dyrektorów Institute for Human Sciences przy Boston University; w latach 1989-1990 doradca ds. politycznych premiera Tadeusza Mazowieckiego, w latach 1992-1993 – doradca ds. polityki zagranicznej premier Hanny Suchockiej. Prezes Fundacji Batorego od 1990 roku.
Karolina Wigura (ur. 1980) – socjolożka, publicystka, dr. Szefowa Obserwatorium Debaty Publicznej „Kultury Liberalnej”, adiunktka w Instytucie Socjologii UW. Opublikowała książki: Wina narodów. Przebaczenie jako strategia prowadzenia polityki (nagroda im. J. Tischnera 2012) oraz z Geoffreyem Karabinem Forgivenessem Promise, Possibility and Failure. Laureatka Grand Press za wywiad z Jürgenem Habermasem Europę ogarnia śmiertelny bezwład (2008).
