—Далі українською —

Seminarium poświęcone wnioskom płynącym z ukraińskiego doświadczenia dla budowania odporności społeczeństwa polskiego.

Naszymi gośćmi były ukraińskie działaczki organizacji społecznych i ekspertki:

Do rozmowy zaprosiliśmy także ekspertów i ekspertki z zakresu bezpieczeństwa, przedstawicieli i przedstawicielki samorządu terytorialnego oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego.

Wojna ujawnia rzeczywistą odporność państw i ich społeczeństw. Struktura, którą tworzy społeczeństwo ukraińskie wraz z instytucjami publicznymi, władzami samorządowymi oraz armią okazała się na tyle odporna, by stawić czoła agresji ze strony przeciwnika nominalnie wielokroć silniejszego. Jednym z filarów odporności Ukrainy jest podmiotowe społeczeństwo obywatelskie, które nie tylko podczas rewolucyjnych zrywów, ale także na co dzień angażuje się w sprawy wagi publicznej.

Skupiliśmy się na wnioskach płynących z ukraińskiego doświadczenia dla budowania odporności społeczeństwa polskiego, szczególnie w aspekcie działań samorządu i władz centralnych wobec obywateli i organizacji społecznych. Rozmawialiśmy o budowaniu odporności społeczeństwa obywatelskiego oraz optymalnych sposobach włączenia obywateli w system obrony i zarządzania kryzysowego. Dyskusja była kontynuacją zorganizowanego przez Fundację w sierpniu ubiegłego roku seminarium poświęconego ustawie o ochronie ludności i obronie cywilnej.

Udział w seminarium wzięli:

Kamil Basaj (Fundacja INFO OPS Polska), Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego), Anna Czajkowska (Ukraińska Akcja Klubu Inteligencji Katolickiej), Anna Dąbrowska (prezeska Homo Faber), Agnieszka Deja (laureatka Nagrody „Portrety Siostrzeństwa” 2024), Robert Drogoś (Stowarzyszenie Tratwa), Roch Dunin-Wąsowicz (University College London), Karina Górska-Rożej (Akademia Sztuki Wojennej), Grzegorz Gruca (Polska Akcja Humanitarna), Weronika Grzebalska (Instytut Studiów Politycznych PAN), Małgorzata Kopka-Piątek (Instytut Spraw Publicznych), Aneta Kowalewska (Związek Gmin Wiejskich), Krzysztof Lis (Domowy Survival), Sławomir Łazarek (Rządowe Centrum Bezpieczeństwa), Dariusz Marczyński (dyrektor Departamentu Ochrony Ludności i Zarządzania Kryzysowego MSWiA), Dominik Mikołajczyk (redaktor naczelny InfoSecurity24.pl), Monika Miłkowska (Fundacja To Proste), Maria Piechowska (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych), Krystian Połomski (Fundacja Wspomagania Wsi), Jerzy Jan Salamucha (Liga Obrony Kraju), Paweł Sielczak (Fundacja Stocznia), Mirosław Skórka (prezes Związku Ukraińców Polskich), Katarzyna Sienkiewicz-Małyjurek (Politechnika Śląska), Piotr Stec (Departament Społeczeństwa Obywatelskiego KPRM), Marcin Wojdat (Unia Metropolii Polskich), Maciej Zaniewicz (Forum Energii).

Prowadzenie: Krzysztof Izdebski (Fundacji Batorego)

Запрошуємо долучитися до онлайн-семінару, присвяченого тому, як український досвід може допомогти зміцнити стійкість польського суспільства у складні часи.

Серед запрошених гостей — відомі українські громадські діячки та експертки:

До дискусії також приєднаються польські фахівці та фахівчині з питань безпеки, представники місцевої влади та організацій громадянського суспільства.

Російська агресія чітко показала, що справжня стійкість держави полягає не лише в армії, а й у здатності суспільства самоорганізовуватись, взаємодіяти з інституціями та швидко реагувати на виклики. Українська модель взаємодії між громадянським суспільством, місцевою владою, державними установами та військовими довела свою ефективність навіть у надзвичайно складних умовах.

Семінар буде присвячений обговоренню того, які саме елементи українського досвіду можуть бути корисними для Польщі — особливо в контексті побудови системи громадської стійкості, ефективної співпраці між громадянами, органами місцевого самоврядування та державною владою, а також участі суспільства у сфері оборони й кризового реагування.

Участь у семінарі підтвердили:

Каміль Басай (Фундація INFO OPS Polska), Едвін Бендик (президент Фундації Стефана Баторія), Анна Чайковська (Українська ініціатива Клубу католицької інтелігенції), Анна Домбровська (президентка організації Homo Faber), Агнєшка Дея (лауреатка премії «Portrety Siostrzeństwa» 2024 року), Роберт Дрогош (Асоціація Tratwa), Рох Дунін-Вонсович (Університетський коледж Лондона), Каріна Гурська-Ружей (Академія воєнного мистецтва), Гжегож Груца (Польська гуманітарна акція), Вероніка Гжебальска (Інститут політичних досліджень ПАН), Малгожата Копка-Пьонтек (Інститут суспільних справ), Анета Ковалевська (Асоціація сільських гмін), Кшиштоф Ліс (Domowy Survival), Славомір Лазарек (Урядовий центр безпеки), Даріуш Марчинський (директор Департаменту захисту населення та кризового управління МВСіА), Домінік Міколайчик (головний редактор InfoSecurity24.pl), Моніка Мілковська (Фундація To Proste), Марія Пєховська (Польський інститут міжнародних справ), Кристіан Поломський (Фундація підтримки села), Єжи Ян Саламуха (Ліга оборони країни), Павел Сєльчак (Фундація Stocznia), Мірослав Скурка (голова Союзу польських українців), Катаржина Сєнкевич-Малиюрек (Сілезька політехніка), Марцін Войдат (Унія польських метрополій), Мацєй Занєвіч (Форум енергетики).

Модератор: Кшиштоф Іздебскі (Фундація Баторія)

Обговорення транслюватиметься синхронно. Трансляція польською мовою буде доступна на профілі Фундації Баторія у Facebook, українською – на нашому YouTube-каналі.

Запрошуємо до перегляду!

Poszukujemy zewnętrznego realizatora dwudniowego forum o odporności społecznej w ramach Programu Równych Praw.

Szukamy polskiej organizacji społecznej, która posiada:

Program forum powinien obejmować następujące tematy:

Założenia forum o odporności społecznej:

W wycenie wydarzenia powinny być ujęte wszystkie koszty związane z organizacją wydarzenia, w tym: zwroty kosztów podróży osób uczestniczących, koszty noclegu (maksymalnie 2 noce) i wyżywienia osób uczestniczących, a także koszty związane z zapewnieniem dostępności wydarzenia oraz relacji foto/video;

Z wybranym realizatorem zostanie zawarta umowa o świadczenie usług.

Kryterium wyboru oferty będzie stanowił najlepszy stosunek jakości do ceny.

W ofercie prosimy o przedstawienie:

 

Prosimy o przesłanie oferty do 28 sierpnia 2025 r. na adres mailowy: [email protected]

Informacja o wynikach naboru zostanie przekazana mailowo wszystkim organizacjom, które przesłały ofertę do 8 września 2025 r.

Indeks wyborów samorządowych 2024 wyniósł dla Polski 57,54 p w skali od 0 do 100. Najwyższe wartości indeksu wśród małych gmin uzyskały gminy województwa świętokrzyskiego. Ich mocną stroną jest uczestnictwo wyborcze i konkurencyjność. Wśród gmin dużych najlepiej pod tym względem radzą sobie gminy woj. mazowieckiego. Najniższe wartości indeksu wśród małych gmin charakteryzują woj. opolskie, a w grupie większych gmin ‒ gminy woj. lubuskiego.

Raport opisuje stan mechanizmów wyborczych w każdej gminie w Polsce. Na wynik składają się trzy wskaźniki:


MAPY

Indeks wyborów samorządowych

Mapa pokazuje podział gmin według wartości indeksu wyborów samorządowych: ciemniejsze kolory oznaczają wyższe wartości indeksu. Po najechaniu kursorem na dowolną gminę wyświetli się również wartość indeksu wyborów samorządowych (możliwe wartości od 0 do 100 pkt.). Sposób wyliczania wartości indeksu i podziału gmin na kategorie szczegółowo opisuje Aneks metodologiczny.


Konkurencyjność

Mapa pokazuje podział gmin według wartości subindeksu konkurencyjności: ciemniejsze kolory oznaczają gminy, w których konkurencyjność wyborów i podaż kandydatów były wyższe. Po najechaniu kursorem na dowolną gminę wyświetli się również wartość subindeksu konkurencyjności (możliwe wartości od 0 do 20 pkt.). Sposób wyliczania wartości subindeksu i podziału gmin na kategorie szczegółowo opisuje Aneks metodologiczny.


Uczestnictwo

Mapa pokazuje podział gmin według wartości subindeksu uczestnictwa: ciemniejsze kolory oznaczają gminy, w których relatywnie wyższe były wskaźniki partycypacji wyborczej. Po najechaniu kursorem na dowolną gminę wyświetli się również wartość subindeksu uczestnictwa (możliwe wartości od 0 do 35 pkt.). Sposób wyliczania wartości subindeksu i podziału gmin na kategorie szczegółowo opisuje Aneks metodologiczny.


Zróżnicowanie reprezentacji

Mapa pokazuje podział gmin według wartości subindeksu zróżnicowania reprezentacji politycznej: ciemniejsze kolory oznaczają gminy, w których reprezentacja w organach samorządowych była bardziej zróżnicowana ze względu na płeć, wiek i ugrupowanie polityczne. Po najechaniu kursorem na dowolną gminę wyświetli się również wartość subindeksu zróżnicowania reprezentacji (możliwe wartości od 0 do 35 pkt.). Sposób wyliczania wartości subindeksu i podziału gmin na kategorie szczegółowo opisuje Aneks metodologiczny.

Wojna ujawnia rzeczywistą odporność państw i ich społeczeństw. Społeczeństwo ukraińskie wraz z instytucjami publicznymi, władzami samorządowymi oraz armią okazało się na tyle silne, by stawić czoła agresji ze strony Federacji Rosyjskiej, przeciwnika nominalnie wielokroć mocniejszego. Jednym z filarów tej zdumiewającej odporności Ukrainy jest podmiotowe społeczeństwo obywatelskie, które nie tylko podczas rewolucyjnych zrywów, ale też każdego dnia angażuje się w sprawy wagi publicznej: pomoc dla sił zbrojnych, troskę o weteranów i przymusowo przesiedlonych, walkę z korupcją oraz kontrolę struktur władzy na szczeblu lokalnym i państwowym, dokumentowanie zbrodni wojennych popełnianych przez Rosjan, ochronę dóbr kultury i wspieranie jej rozwoju w warunkach wojennych. Na zbiór Odporność i solidarność składają się teksty ukraińskich ekspertów i ekspertek oraz wywiady z ukraińskimi działaczkami i działaczami społecznymi. Publikacja jest próbą opisu i wyjaśnienia mechanizmów funkcjonowania ukraińskiego społeczeństwa obywatelskiego, tak zaskakująco dobrze radzącego sobie z najtrudniejszymi wyzwaniami rzeczywistości.

Na zbiór składają się teksty Edwina Bendyka, Alevtiny Kakhidze, Piotra Kosiewskiego, Andrija Lubki, Ołesi Ostrowskiej-Lutej, Wałerija Pekara, Marii Repko, Olhi Reznikowej i Mykoły Riabczuka oraz rozmowy Piotra Andrusieczko z Tarasem Czmutem, Adrijem Dlihaczem, Lubow Hałan, Tamarą Hundorową, Julią Krasilnykową, Ołeksandrą Matwijczuk Wiktorem Nestulą, Hałyną Petrenko i Jewhenem Szapowałem

Podczas Igrzysk Wolności, organizowanych w dniach 18-20 października w Łodzi byliśmy gospodarzami trzech sesji, z których dwie można zobaczyć w aplikacji Igrzysk Wolności, a jedną na naszym profilu na Facebooku.


Samorząd i organizacje społeczne – współpraca w obliczu zagrożeń dla bezpieczeństwa i demokracji. Okrągły stół
19.10 (sobota), godz. 16:45 – 18:15

Pandemia COVID-19, pełnoskalowa wojna w Ukrainie i napływ uchodźców pokazały, że środowiskami, które niosą wsparcie w najbardziej efektywny sposób są instytucje samorządowe i organizacje społecznej. Nie mogą to być jedynie działania incydentalne. Potrzebny jest system, który przygotuje te podmioty na podejmowanie działań w sytuacjach kryzysowych, zinstytucjonalizuje ich współpracę, a jednocześnie będzie wzmacniał demokrację lokalną. Co musi się zmienić w relacjach organizacji społecznych – samorząd? Co to znaczy partnerstwo w nowych czasach, w których kryzysy mogą zdarzać się częściej, a nawet możemy liczyć się z tym, że konflikt zbrojny może zbliżyć się do naszych miejscowości i domów? Jak powinniśmy się na to przygotować? Jakie mamy rekomendacje dla innych samorządów i organizacji?

W rozmowie udział wzięli:

Moderacja:

fot. Zuza Balcerzak

fot. Zuza Balcerzak

fot. Zuza Balcerzak

fot. Zuza Balcerzak

fot. Zuza Balcerzak

fot. Zuza Balcerzak

fot. Zuza Balcerzak

fot. Zuza Balcerzak

fot. Zuza Balcerzak


Odporność – ukraińska lekcja dla Europy. Panel dyskusyjny

20.10 (niedziela), godz. 10.00 – 11.00

Istotnym źródłem odporności Ukrainy wydaje się być silne społeczeństwo obywatelskie, mające w dodatku doświadczenie życia w konflikcie zbrojnym już od 2014 roku. Wiele wskazuje natomiast na to, że ukraińskie władze i instytucje były początkowo gorzej przygotowane, do ostatniej chwili nie dowierzając, że Putin rozpocznie pełnoskalową wojnę. Obecna sytuacja w Europie wydaje się być odwrotna – społeczeństwa UE nadal nie wierzą, że wojna jest możliwa, podczas gdy rządy i instytucje UE uznają to zagrożenie za realne, a starając się do niego przygotować borykają się z oporem wyborców. Ukraiński opór i ewentualne zwycięstwo nie byłby też możliwe bez skutecznego budowania sojuszy. Tu również wydaje się leżeć ważna lekcja dla Europy, która ma przecież trudności zarówno we współpracy transatlantyckiej, jak i w budowaniu relacji z tzw. średnimi mocarstwami Globalnego Południa. Jak wykorzystać ukraińskie doświadczenia do tworzenia unijnego modelu odporności i zdolności do reagowania na sytuacje kryzysowe?

Prelegenci:

Moderacja:

fot. Mikołaj Zacharow

fot. Mikołaj Zacharow

fot. Mikołaj Zacharow

fot. Mikołaj Zacharow

fot. Mikołaj Zacharow

fot. Mikołaj Zacharow

fot. Mikołaj Zacharow

fot. Mikołaj Zacharow

fot. Mikołaj Zacharow


Integracja Ukrainy z UE a Polska. Panel dyskusyjny
20.10 (niedziela), godz. 15.30 – 16.30

Jaką rolę może odegrać Polska w procesie akcesji Ukrainy do UE – w jego całości, ale także w bliskiej perspektywie polskiej prezydencji w Radzie UE w I połowie 2025? Czy próba uczynienia z Polski głównego adwokata sprawy ukraińskiej w UE jest na pewno dobrym pomysłem w świetle nieuchronnych konfliktów interesów między naszymi krajami na tle integracji ukraińskiej gospodarki ze wspólnym rynkiem unijnym? Z drugiej strony, jaki inny kraj, jeśli nie Polska mógłby wziąć na siebie tę rolę? Które interesy gospodarcze Polski i Ukrainy są naprawdę rozbieżne, a które zostały tylko tak przedstawione w wyniku manipulacji i rozpowszechniania niesprawdzonych informacji? Na ile polityka wewnętrzna krajów UE ma i może mieć wpływ na proces integracji Ukrainy oraz na stosunki polsko-ukraińskie? Ukraińcy są słusznie przekonani, że odbudowa i integracja Ukrainy z UE będzie procesem wielostronnym, zmieniającym rzeczywistość, w którym chodzić będzie nie tyle o rekonstrukcję państwa, co o jego odnowę. Czy państwa Unii Europejskiej, które same szukają pomysłów na własną modernizację wobec wyzwań przyszłości są rzeczywiście gotowe, by zaangażować się w ten proces na partnerskich zasadach?

Prelegenci:

Moderacja:

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Zuza Balcerzak

fot. Daniel Kiermut

fot. Daniel Kiermut

fot. Zuza Balcerzak

fot. Zuza Balcerzak

fot. Zuza Balcerzak

fot. Mikołaj Zacharow


Війна виявляє справжню стійкість держав і суспільств. Українське суспільство разом із державними інституціями, місцевою владою й армією виявилося досить сильним, щоб протистояти агресії з боку Російської Федерації – ворога, який номінально набагато сильніший. Одним зі стовпів цієї дивовижної стійкості України є суб’єктне громадянське суспільство, яке не лише під час революційних повстань, а й щодня займається справами суспільної ваги: допомогою Збройним Силам; турботою про ветеранів та вимушених переселенців; боротьбою з корупцією і контролем над силовими структурами на місцевому та державному рівнях; документуванням воєнних злочинів, скоєних росіянами; захистом культурних цінностей і підтримкою їхнього розвитку в умовах воєнного часу.

Збірка „Стійкість і солідарність” складається з текстів українських експерток і експертів та інтерв’ю з українськими громадськими активістками й активістами. Видання є спробою описати та пояснити механізми функціонування українського громадянського суспільства, яке напрочуд добре справляється з найскладнішими викликами реальності.

Podczas Local Trends – Europejskiego Forum Samorządowego, organizowanego w dniach 14-15 października 2024 w Poznaniu będziemy gospodarzami dwóch sesji.


14 października 2024, w godzinach 15:30 – 16:30, w sali 3 zapraszamy na panel:

Podczas spotkania przedstawione zostaną wyniki opracowanej przez ekspertów Fundacji Batorego trzeciej edycji „Indeksu samorządności” za rok 2023 oraz za okres 2014-2023. Jaki obraz relacji rząd-samorząd wynika z zebranych danych? W jakich obszarach samodzielność samorządu ucierpiała najbardziej podczas dwóch kadencji rządów Zjednoczonej Prawicy? Jakie działania i w jakich obszarach należy podjąć, aby odwrócić zmiany recentralizacyjne i wzmocnić samorządność?W rozmowie udział wezmą:

  • Magdalena Czarzyńska-Jachim, prezydentka Miasta Sopotu
  • dr Radomir Matczak, prezes Zarządu, InnoBaltica Sp. z o.o.
  • Joanna Radzięda, radna Gminy Suchy Las
  • prof. dr hab. Paweł Swianiewicz, dyrektor Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego

Prowadzenie:

  • Joanna Załuska, forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego

15 października 2024, w godzinach 14:40 – 15:00, na Scenie Dobrych Praktyk zapraszamy na panel:
Woda i zieleń – sprawa dla miasta

Ogrody deszczowe, ekoparkingi czy zielone paczkomaty – to przejawy zarządzania zielenią w mieście w trosce o ekologię. Czy to jedyne słuszne podejście? Wiemy, że to przyroda spontaniczna zdecydowanie lepiej radzi sobie z trudnymi warunkami i przeciwnościami pogodowymi niż nasadzenia w donicach i na dachach. To ją warto rozwijać, pielęgnować, a przede wszystkim nie niszczyć, jeśli faktycznie mamy na uwadze zmiany klimatu, konieczność oszczędzania wody i bezpieczeństwo mieszkańców.

Podczas spotkania rozwiejemy mity i podamy fakty na temat popularnych enklaw zieleni w mieście, m.in.: łąk kwietnych, mikrolasów, ogrodów deszczowych, zielonych przystanków, ptakomatów – które z nich mają sens i w jakich warunkach? Powiemy też, na co zwracać uwagę podczas planowania i realizacji działań ekologicznych w mieście – jak racjonalnie zarządzać zielono-błękitną infrastrukturą? Spotkanie będzie szansą na wymianę uwag, opinii i dyskusję z ekspertką.

W rozmowie udział wezmą:

  • Marzena Mruk-Wszałek, prezeska Fundacji Miasto Botaniczne
  • Alicja Zaczek-Żmijewska, specjalistka ds. Public Relations, Fundacja im. Stefana Batorego

Serdecznie zapraszamy!

War reveals the true resilience of states and their societies. Ukrainian society, together with public institutions, local authorities, and the military, has proven strong enough to withstand aggression from the Russian Federation – an adversary that is, at least nominally, far more powerful. One of the pillars of Ukraine’s remarkable resilience is its proactive civil society, which not only rises in times of revolutionary upheaval but engages daily in matters of public importance: supporting the armed forces, caring for veterans and forcibly displaced persons, fighting corruption and overseeing government structures at both local and national levels, documenting war crimes committed by Russians, protecting cultural heritage, as well as fostering its development even under wartime conditions.

The collection “Resilience and Solidarity” consists of texts by Ukrainian experts and interviews with Ukrainian civil society activists. The publication seeks to describe and explain the mechanisms behind the functioning of Ukrainian civil society, which has proven remarkably adept at handling the most challenging of realities.

The collection includes texts by Edwin Bendyk, Alevtina Kakhidze, Piotr Kosiewski, Andriy Lubko, Olesya Ostrovskaya-Luta, Valeriy Pekar, Maria Repko, Olha Reznikova and Mykola Ryabchuk, as well as conversations between Piotr Andrusieczko and Taras Czmut, Adriy Dlihach, Lyubov Halan, Tamara Hundorova, Julia Krasilnykova, Oleksandr Matviychuk, Viktor Nestula, Halyna Petrenko and Yevhen Shapoval.

 

Zapraszamy na transmisję uroczystego podsumowanie pięcioletniego programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, które było wspaniałą okazją, aby wspólnie świętować sukcesy i rezultaty ponad 500 projektów, które zostały zrealizowane w Programie.
W czasie wydarzenia zaprosiliśmy na:

Program Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy jest jednym z dwóch programów przeznaczonych na wsparcie działalności organizacji społecznych finansowanych przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego (tzw. Funduszy Norweskich i Funduszy EOG). Celem Funduszu było wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego, aktywności obywatelskiej oraz upodmiotowienie grup zagrożonych wykluczeniem. Operatorem programu Aktywni Obywatele – Funduszu Krajowego jest konsorcjum złożone z trzech organizacji: Fundacji im. Stefana Batorego, Fundacji Stocznia oraz Fundacji Akademia Organizacji Obywatelskich.
Więcej o Programie: https://aktywniobywatele.org.pl/