Rozmaliśmy o tym, jakie jest prawdopodobieństwo ukrycia lub przeoczenia nieprawidłowości przy odbiorach przez organy odpowiadające na nadzór.

W spotkaniu udział wezmą:

Prowadzenie: Marcin Waszak, forumIdei Fundacji Batorego.
Odbiory robót budowlanych to newralgiczny moment każdej inwestycji – ostatecznej ocenie podlega bowiem ich jakość i możliwość oddania do użytku. Dlatego też odbiory, zarówno te częściowe, jak i te końcowe to częste źródło napięć i konfliktów między zamawiającym a wykonawcą. Zdarza się, że rozwiązanie znajdują one dopiero w sądzie.

Przesunięcie terminu odbiorów końcowych niesie ze sobą konsekwencje dla każdego z uczestników prac. Wydłużenie harmonogramu realizacji inwestycji poprzez odwleczenie odbiorów końcowych to dla zamawiającego, czy inżyniera projektu potencjalne koszty. Jeżeli realizacja finansowana jest ze środków unijnych, może to również powodować problemy z rozliczeniem inwestycji. Dla wykonawcy zaś, wstrzymanie odbiorów może oznaczać konsekwencje w postaci kar umownych. W momencie odbioru pojawią się także wątpliwości natury prawnej. Nie zawsze strony w ten sam sposób interpretują prace zaległe czy wady nieistotne, które w świetle prawa decydują o zakończeniu prac.

Również lokalna społeczność, która jest bezpośrednim odbiorcą inwestycji, uaktywnia się często dopiero na końcowym etapie jej realizacji. Szczególnie wtedy, kiedy w oczy rzucają się ewidentne niedoróbki, a prace okazują bardziej uciążliwe niż zakładano.

Relacje między mieszkańcami a władzą samorządową są tematem, któremu przyglądamy się na co dzień w działaniach organizacji społecznych i grup sąsiedzkich. Poznajemy historie powstawania rad młodzieżowych i senioralnych, tworzenia świetlic, dbania o tereny zielone. Obserwujemy ogromną, pozytywną energię sołtysek, lokalnych aktywistów, społeczniczek, ale też pojawiające się zmęczenie, frustrację i złość.

Podczas webinarium akcji Masz Głos przyjrzymy się perspektywie władz samorządowych oraz aktywnych mieszkańców na rozwiązywanie problemów w ich gminach i miastach. Czy istnieje podział My – Oni? Co jest trudne w relacji z władzą dla mieszkańców, a jak na tę współpracę zapatrują się samorządowcy? Czy w aktywnych mieszkańcach widzą kłopot czy potencjał? Co im utrudnia dialog i jakich konsekwencji się obawiają?

Zapytamy o wyzwania, z jakimi mierzą się uczestnicy dyskusji. Sprawdzimy, w jakim kierunku chcieliby rozwijać aktywność społeczną w swoim najbliższym otoczeniu i zapytamy o pomysły odpowiedzi na przyszłe sytuacje kryzysowe.

Okazją do rozmowy będzie kończąca się pierwsza edycja Akademii Samorządowej Fundacji Batorego skierowanej do samorządowców i rozpoczynająca się właśnie nowa edycja akcji Masz Głos, w której uczestniczą organizacje społeczne i grupy nieformalne.

W dyskusji udział wezmą:

uczestnicy Akademii Samorządowej

uczestnicy akcji Masz Głos

Prowadzenie: Szymon Osowski (Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Akademia Samorządowa Fundacji Batorego).

Transmisja na żywo będzie tłumaczona na polski język migowy i dostępna na profilach Fundacji Batorego na Facebooku oraz YouTube.

Zapraszamy do dyskusji!

Skrajnie upolityczniony sposób dystrybucji środków z II. transzy Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych – który udokumentowaliśmy w raporcie profesorów Jarosława Flisa i Pawła Swianiewicza Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych ‒ reguły podziału oraz w opracowaniu zespołu pod kierunkiem profesora Dawida Sześciło Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych: każdemu według potrzeb czy barw politycznych? – jest tylko kolejnym, choć jaskrawym, przejawem procesu demontażu ustroju terytorialnego opartego na samorządności.

Od 2015 roku samorządy stopniowo pozbawia się kompetencji i zasobów koniecznych do realizacji samodzielnych polityk lokalnych, omija się ich organy w relacjach ze wspólnotami lokalnymi ignorując konstytucyjną zasadę pomocniczości, a wsparcie w realizacji lokalnych zamierzeń uzależnia się od politycznej lojalności względem partii rządzącej. Procesu tego nie sposób uznać za korektę ustrojową, gdyż jego mechanizm polega na recentralizacji i klientelizmie. Te zjawiska zaś nieuchronnie prowadzą do osłabienia szans rozwojowych i rozkwitu „wielkiej korupcji”, wbudowanej w system i skoncentrowanej w kręgach elit politycznych, urzędniczych czy biznesowych choć trudniej dostrzegalnej dla przeciętnego obywatela. Demontaż samorządności należy więc uznać za psucie państwa.

Do dyskusji zaprosiliśmy prawie dwadzieścioro przedstawicielek i przedstawicieli samorządu, społeczeństwa obywatelskiego i mediów regionalnych. Rozmawialiśmy o możliwościach reagowania i przeciwdziałania negatywnym procesom i zjawiskom dotykającym nasze lokalne wspólnoty, a mającym swoje źródło w działaniach władz centralnych.

Udział wzięli: Marta Bejnar-Bejnarowicz (Kongres Ruchów Miejskich), Karolina Dreszer-Smalec (Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych), Tomasz Esden-Tempski (TV RzeczJasna, Ostróda), Jarosław Flis (Uniwersytet Jagielloński), Zygmunt Frankiewicz (senator, przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej), Patryk Gabriel (wicestarosta Powiatu Starogardzkiego), Hubert Izdebski (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny), Przemysław Jedlecki (Gazeta Wyborcza, Katowice), Jakub Karyś (SuperNowości 24, Rzeszów), Mateusz Kokoszkiewicz (Gazeta Wyborcza, Wrocław), Szymon Osowski (Sieć Obywatelska Watchdog Polska), Paweł Swianiewicz (Uniwersytet Warszawski), Dawid Sześciło (Uniwersytet Warszawski), Tadeusz Truskolaski (prezydent Białegostoku), Artur Wołek (Akademia Ignatianum w Krakowie), Dorota Zmarzlak (wójt gminy Izabelin).

Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).

Mapa potencjału finansowego gmin

Punktem wyjścia do rozmowy była analiza forumIdei: „Finanse samorządu terytorialnego w dobie pandemii” autorstwa prof. Pawła Swianiewicza oraz dr Julity Łukomskiej. Wynika z niej, że spadek dochodów samorządów jest nieunikniony. Nie wiadomo, czy wzrost transferów może go zrekompensować. Pewne jest natomiast, że przyczynia się do spadku autonomii i grozi wzrostem klientelizmu politycznego samorządu w relacjach z władzą centralną.

Najbardziej niekorzystne zmiany dotyczą sytuacji największych miast (miast na prawach powiatu), a w dalszej kolejności gmin podmiejskich aglomeracji oraz innych dużych gmin (miast powyżej 20 tys. mieszkańców). Głównym problemem są mniejsze wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT).

Rozmawialiśmy o tym, co wiadomo o wpływie pandemii na sytuację finansową samorządów? Dlaczego samorządy potrzebują szczególnego wsparcia i jak mogłoby ono wyglądać? Jak samorządy planują budżety swoich miejscowości na przyszły rok? Gdzie planowane są cięcia? Czy będą one dotyczyć nowych inwestycji, czy też ograniczą się do zmniejszenia wydatków obejmujących np. kulturę?

Wprowadzenie do dyskusji wygłosił prof. Paweł Swianiewicz (kierownik Katedry Rozwoju i Polityki Lokalnej na Uniwersytecie Warszawskim), a komentarze wygłosili:

Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).


Patronat medialny nad cyklem debat sprawuje tygodnik „Polityka” oraz radio TOK FM.