Spotkanie w ramach XII Forum Polska-Ukraina.
Omówiliśmy przykłady wydarzeń i tematów, które stały się pożywką dla ataków informacyjnych świadczących o obcej interwencji. Jak te działania wpływają lub mogą wpływać na wzajemne relacje krajów naszego regionu i relacje Unii Europejskiej z jej sąsiadami? Czy jesteśmy skazani na reaktywność czy też możemy być proaktywni? Przyjrzeliśmy się dobrym praktykom w zakresie monitorowania, wyłapywania i wczesnego reagowania oraz rozwiązaniom instytucjonalnym i prawnym wspierającym zwalczanie dezinformacji. Doświadczenia ukraińskich koleżanek i kolegów były dla nas ważnym punktem odniesienia do rozmowy o tym, co jeszcze możemy zrobić, aby poprawić nasze bezpieczeństwo.
Wprowadzenia do dyskusji wygłosili: Oleksandra Cechanowska (Ukraine Crisis Media Center, Kijów), Peter Pomerancew (London School of Economics, Londyn), Jerzy Pomianowski (European Endowment for Democracy, Bruksela) oraz Olgierd Syczewski (Emerging Futures Institute, Warszawa).
Udział wzięli: Dmytro Dubow (Narodowy Instytut Studiów Strategicznych, Kijów), Jewhen Fedczenko (inicjatywa StopFake.org, Kijów), Wołodymyr Jermolenko (Internews-Ukraina, Kijów), Agnieszka Legucka (Polski Instytut Spraw Międzynarowych, Warszawa) Hennadij Maksak (Rada Polityki Zagranicznej „PRIZM”, Kijów), Maia Mazurkiewicz (Intelligence Alliance4Europe, Bruksela)Raimonda Miglinaite (Europejska Służba Działań Zewnętrznych, Wilno), Agnieszka Ostrowska (Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa), David Stulik (Center for Security Policy, Praga), Dmytro Szulha (Międzynarodowa Fundacji „Odrodzenie”, Kijów), Jonáš Syrovátka (Security Studies Institute, Praga).
Dyskusję otworzył Ołeksandr Suszko (dyrektor Fundacji „Odrodzenie”, Kijów), a poprowadził Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego Batorego, Warszawa).
Organizatorzy: Fundacja im. Stefana Batorego (Warszawa) i Fundacja Odrodzenie (Kijów) we współpracy z Radą Polityki Zagranicznej „PRIZM” (Kijów).
„Kryzys demokracji i nowi aktorzy polityczni”
Organizatorzy: forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego (Warszawa) i Fundacja Odrodzenie (Kijów) we współpracy z Radą Polityki Zagranicznej „Ukraiński pryzmat” (Kijów)
W polsko-ukraińskim gronie osób, które w większości na co dzień nie śledzą sytuacji w kraju sąsiada, ale są wnikliwymi obserwatorami polityki w swoich krajach, omawialiśmy problemy zaangażowania politycznego, funkcjonowania partii i nowych inicjatywy politycznych jako odpowiedzi na kryzysy reprezentacji, przejrzystości i efektywności w dotychczasowym funkcjonowaniu polityki. Przyjrzeliśmy się bliżej zmianom wprowadzonym przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego i jego ruch oraz roli i przyczynom upadku Nowoczesnej i ruchu Kukiz 15 w Polsce, a także cechom i perspektywom ruchu Szymona Hołowni. Zastanowiliśmy się wspólnie na ile polityka antypolityczna ruchów społecznych stanowi alternatywę dla partii politycznych, czy też źródło ich odnowy w naszych krajach. Jako ważny element dyskusji poruszyliśmy także rolę samorządów i demokracji lokalnej w budowie nowej demokracji w Polsce i w Ukrainie.
Spotkanie poprowadzili: Edwin Bendyk (prezes Fundacji Batorego) oraz Oleksandr Suszko (dyrektor Fundacji Odrodzenie).
W spotkaniu udział wzięli: Ołena Babakowa (dziennikarka), Bogumiła Berdychowska (kwartalnik „Więź”), Michał Boni (SWPS Uniwersytet), Wołodymyr Fesenko (politolog, Centrum Politycznych Badań Stosowanych „Penta”), Maciej Gdula (poseł na Sejm RP, Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy), Hanna Gill-Piątek (posłanka na Sejm RP, Polska 2050 Szymona Hołowni), Oleksij Harań (politolog, Fundacja „Inicjatywy Demokratyczne” im. Ilka Kuczeriwa), Wadym Halajczuk (Komitet Rady Najwyższej Ukrainy ds. integracji z Unią Europejską, partia Sługa Ludu), Aleksandra Hnatiuk (Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego), Oksana Jurynec (była posłanka do Rady Najwyższej Ukrainy, partia UDAR), Rafał Kalukin (tygodnik „Polityka”), Jacek Kołtan (Europejskie Centrum Solidarności), Wojciech Konończuk (Ośrodka Studiów Wschodnich), Ostap Krywdyk (Centrum Analityczne Uniwersytetu Katolickiego Ukrainy), Switłana Matwijenko (przewodnicząca Rady Laboratorium Inicjatyw Ustawodawczych), Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji Batorego), Adam Ostolski („Krytyka Polityczna”), Witalij Portnikow (dziennikarz, Radio „Swoboda”), Jacek Raciborski (Wydział Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego), Mikołaj Rakusa-Suszczewski (Uniwersytet Warszawski), Mykoła Riabczuk (publicysta, prezes honorowy Ukraińskiego Centrum Międzynarodowego PEN), Adam Szłapka (poseł na Sejm RP, partia Nowoczesna), Dmytro Szulha (dyrektor Programu Europejskiego Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”), Agnieszka Turska-Kawa (Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach).
ХІІ Форум Польща-Україна
«Криза демократії та нові політичні гравці»
форумІдеї Фонду ім. Стефана Баторія, Варшава та Фонд «Відродження», Київ у співпраці з Радою зовнішньої політики «Українська призма», Київ
У польсько-українському колі осіб, які здебільшого щодня не стежать за ситуацією в країні сусіда, але є уважними спостерігачами за політикою в своїй країні, ми обговорили проблеми політичної участі, функціонування партій та нових політичних ініціатив як відповідей на кризу представництва, прозорості та ефективності у функціонуванні політики на сьогодні. Ми подивилися ближче на зміни, впроваджені президентом Володимиром Зеленським та його рухом, на роль та причини падіння партії «Новочесна» та «руху Кукіз 15» у Польщі, а також на характерні риси та перспективи руху Шимона Головні. Разом порозміркували про те, наскільки антиполітична політика соціальних рухів є альтернативою політичним партіям або джерелом їх відновлення у наших країнах. Як важливий елемент дискусії ми побачили також роль місцевого самоврядування та місцевої демократії у створенні нової демократії у Польщі та в Україні. Маємо надію, що така зустріч дозволить – також ширшій аудиторії – краще зрозуміти ситуацію в обох країнах.
Дискусію вели: Едвін Бендик (голова Фонду Баторія) та Олександр Сушко (директор Фонду «Відродження»).
У зустрічі брали участь: Олена Бабакова (журналіст), Богуміла Бердиховська (щоквартальник «Więź» («Зв’язок»), Міхал Боні (Університет SWPS), Вадим Галайчук (Комітет Верховної Ради України з питань інтеграції України з Європейським Союзом, партія «Слуга Народу»), Олексій Гарань (політолог, Фонд «емократичні ініціативи» імені Ілька Кучеріва), Олександра Гнатюк (Центр східноєвропейських студій Варшавського університету), Мацєй Ґдуля (депутат Сейму РП, Коаліційний парламентський клуб Лівих), Ганна Ґілл-Пьонтек (депутат Сейму РП, Шимон Головня 2050), Рафал Калукін (щотижневик «Політика»), Яцек Колтан (Європейський центр солідарності), Войцєх Кононьчук (Центр східних досліджень), Остап Кривдик (Аналітичний центр Українського католицького університету), Світлана Матвієнко (Голова Ради Лабораторії законодавчих ініціатив), Павел Марчевські (форумІдеї Фонду Баторія), Адам Остольські («Політична критика»), Віталій Портніков (журналіст, Радіо «Свобода»), Яцек Раціборські (Соціологічний факультет Варшавського університету), Миколай Ракуса-Сушевські (Варшавський університет), Микола Рябчук (публіцист, почесний президент Українського центру Міжнародного PEN), Аґнєшка Турска-Кава (Інститут політичних наук Сілезьського університету у м. Катовиці), Володимир Фесенко (політолог, Центр прикладних політичних досліджень «Пента»), Адам Шлапка (депутат сейму РП, партія «Новочесна»), Дмитро Шульга (директор Європейської програми Міжнародного фонду «Відродження»), Оксана Юринець (колишній народний депутат Верховної ради України, партія УДАР).
Co sukces Swietłany Cichanouskiej i jej sztabu mówi o Białorusinach? Skąd się wzięła nowa opozycja? I jakie wnioski z ostatnich wydarzeń wynikają dla „starej”? Kto i dlaczego przychodził na mitingi przedwyborcze opozycyjnej kandydatki? Jak krzepło białoruskie społeczeństwo obywatelskie? Jaka jest rola organizacji społecznych w mobilizacji społecznej? Jakie znaczenie dla białoruskiego zrywu mają doświadczenia innych ruchów protestu takich, jak ukraińskiego Euromajdanu, Gruzji, Armenii czy też Arabskiej Wiosny? W jaki sposób Białorusini „uczyli się” do zrywu: poprzez doświadczenie migracyjne? Przez kulturę i popkulturę? Poprzez odwołanie do skryptów historycznych? Czego symbolami są dzisiaj „Pogoń” i biało-czerwono-biała flaga?
W dyskusji udział wzięli:
Prowadzenie: Mikołaj Cześnik (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, członek Zarządu Fundacji Batorego)
Ryhor Astapenia – doktor nauk politycznych, założyciel Centrum Nowych Idei z Mińska, promującego demokratyczne reformy na Białorusi. Stypendysta Robert Bosch Stiftung Academy w Chatham House w Londynie w Wielkiej Brytanii. Doktoryzował się na Uniwersytecie Warszawskim. Był dyrektorem ds. rozwoju i analitykiem w białoruskim think tanku Centrum Ostrogorskiego.
Mikołaj Cześnik – dr hab., socjolog, politolog. Profesor Uniwersytetu SWPS, dyrektor Instytutu Nauk Społecznych Uniwersytet SWPS, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego. Zajmuje się badaniami opinii społecznej i wyborów politycznych. Specjalizuje się w analizie systemów politycznych, w szczególności demokracji.
Aleksander Milinkiewicz – profesor fizyki i matematyk, działacz społeczny. Wspólny kandydat sił opozycyjnych w wyborach prezydenckich na Białorusi w 2006. Twórca i w latach 2007-2016 lider Ruchu Społecznego „Za Wolność”, laureat Nagrody Sacharowa za 2006 rok.
Olga Szparaga – doktor filozofii, kierownik studiów „Współczesne społeczeństwo, etyka i polityka” na European College of Liberal Arts na Białorusi. W latach 2001-2014 wykładowczyni Europejskiego Uniwersytety Humanistycznego w Mińsku i Wilnie. Od 2006 do 2014 redaktorka.internetowego magazynu „Novaja Europa”. Członkini Rad redakcyjnych czasopism „Ideology and Politics Journal”, „The Interlocutor” i „pARTisan”.
Polsko-ukraińska granica niemal zupełnie zniknęła z debaty publicznej w obu krajach. Tymczasem sytuacja na granicy coraz bardziej się komplikuje. W czasach bezprecedensowej migracji, rosnącej współpracy gospodarczej, ale także wyzwań w wymiarze bezpieczeństwa granica ta, to jak jest „urządzana”, jaka rolę odgrywa w regionach przygranicznych ma ogromne znaczenie dla naszych relacji. Granica ta jest też swoistą wizytówką sprawczości polskiego państwa zarówno w Kijowie, jak i w Brukseli.
Jak sytuacja na granicy wpływa i może wpływać w przyszłości na stosunki dwustronne? Jak oddziałuje na pogranicze? Jak wygląda i jak powinna wyglądać polityka państwa polskiego, także na poziomie samorządowym w tej sferze?
Na te pytania próbowaliśmy odpowiedzieć w oparciu o badania jakościowe przeprowadzone przez forumIdei Fundacji Batorego (po stronie polskiej) wraz z inicjatywą społeczną Europa bez barier (po stronie ukraińskiej) w ramach projektu Poprawa zarządzania i odpowiedzialności na granicy polsko-ukraińskiej – rozwój społeczno-gospodarczy i prawa człowieka.
Autorami badań po stronie polskiej są Marta Jaroszewicz i Krzysztof Mrozek, a po stronie ukraińskiej Iryna Sushko.
Debata była transmitowana w języku ukraińskim.
Prezentacja badań:
Komentarze:
Debatę prowadziła Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (dyrektorka forumIdei Fundacji Batorego, Warszawa)
Relacje polsko-ukraińskie, mimo wzajemnych deklaracji o strategicznym partnerstwie, znajdują się dziś w najtrudniejszym momencie od ich nawiązania w 1991 roku. Konflikt o wspólną historię negatywnie wpływa na stan dialogu między Warszawą a Kijowem, a otoczenie międzynarodowe obu krajów staje się coraz bardziej skomplikowane. Rosyjski atak na ukraińskie okręty wojskowe i wprowadzenie przez władze w Kijowie stanu wojennego pokazują, że konflikt rosyjsko-ukraiński jest daleki od zamrożenia. Sytuacja ta ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo Polski i całego regionu.
Poniżej zamieszczamy relację Edwina Bendyka z Tygodnika Polityka, członka Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego i uczestnika Forum Polska-Ukraina.
„Polskę i Ukrainę dzieli wspólna historia i łączy zagrożenie ze strony wspólnego wroga. Tak najkrócej można podsumować IX Forum Polska-Ukraina jakie odbyło się w Warszawie.
Organizatorzy Forum: forumIdei Fundacji Batorego i ukraińska International Renaissance Foundation nie mogli przewidzieć, że spotkanie wypadnie kilka dni po rosyjskiej agresji w Cieśninie Kerczeńskiej. Siłą rzeczy wojenna eskalacja konfliktu rosyjsko-ukraińskiego stała się kontekstem dla dyskusji polskich i ukraińskich ekspertów, choć szczęśliwie spotkania nie zdominowała.
Temat dyskusji – Znaczenie relacji polsko-ukraińskich w zmieniającej się rzeczywistości międzynarodowej okazał się tak pojemny, że umożliwił przegląd wszystkich niemal problemów wzajemnych relacji, począwszy od pytania podstawowego: w jakim stanie są te relacje obecnie? Okazuje się, że wcale niełatwo jednoznacznie ocenić. Owszem, na najwyższym poziomie polityczno-dyplomatycznym panuje chłód, cały czas jednak trwa, a nawet rozwija się konkretna i realna współpraca na linii wojskowej i gospodarczej, a także ciągle Polska zabiega o interesy Ukrainy na forach europejskich.
Słowem, problem szklanki, która nie wiadomo, czy jest napełniona do połowy, czy do połowy pusta. W takiej sytuacji dyskusja poszła dalej, w stronę analizy rzeczywistego statusu międzynarodowego Ukrainy i Polski oraz ich interesów. Tu okazało się, że najbardziej dziś łączy Polskę z Ukrainą zagrożenie ze strony wspólnego sąsiada, czyli Rosji. Tyle tylko, że mimo świadomości tego zagrożenia dajemy się Rosji rozgrywać, która bez problemu wykorzystuje narzędzia dezinformacji, prowokacji i medialnego wpływu na podsycanie wzajemnej podejrzliwości i niechęci.”
Więcej na temat przebiegu Forum Polska-Ukraina w relacji Edwina Bendyka na blogu „Antymatrix„.
Debata zorganizowana we współpracy z Klubem Jagiellońskim.
Nowelizacja ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej wzbudziła wiele kontrowersji, nie tylko ze względu na kontekst żydowski, ale również ukraiński. W efekcie doszło do pogłębienia trwającego od kilku miesięcy kryzysu pomiędzy Kijowem a Warszawą. Jaka dziś powinna być polska polityka wobec Ukrainy? Jakie są szanse na wyjście z kryzysu? Wreszcie, jakie mogą być krótko- i długoterminowe konsekwencje ustawy o IPN?
Na powyższe pytania odpowiadali: Paweł Kowal (Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, członek Grupy Polsko-Ukraińskiego Dialogu), Paweł Musiałek (Klub Jagielloński), oraz poseł Robert Tyszkiewicz (Platforma Obywatelska). Spotkanie prowadziła Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (Fundacja Batorego, członek Grupy Polsko-Ukraińskiego Dialogu). Słowo wstępne wygłosił Andrij Deszczycia, ambasador Ukrainy w Polsce.
Zapis debaty:
W ramach wspólnego projektu Fundacji Batorego oraz Niemieckiego Towarzystwa Badań nad Europą Wschodnią (DGO) zorganizowaliśmy w Warszawie seminarium eksperckie oraz debatę publiczną dotyczące polityki historycznej. Do udziału w tych wydarzeniach zaprosiliśmy ekspertów z Polski, Niemiec i Rosji.
Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu Fundacji Współpracy Polsko Niemieckiej.
Seminarium eksperckie Polska-Niemcy-Rosja: jak rozmawiać z szacunkiem o wspólnej historii?– 21 września 2017
Podczas całodziennego seminarium eksperci rozmawiali o polityce historycznej Polski, Niemiec i Rosi, głównie tej związanej z II Wojną Światową i dekomunizacją.
Debata publiczna Dekomunizacja. Między historią a polityką. – 22 września 2017
Prawie 30 lat po upadku komunizmu, rozliczenie z nim pozostaje ciągle aktualnym problemem budzącym emocje w społeczeństwach naszego regionu. Oprócz wymiaru wewnętrznego, ma ono także wymiar międzynarodowy, prowadzi bowiem nierzadko do poważnych konfliktów, które odciskają piętno na bieżących relacjach politycznych.
Jak polska polityka dekomunizacyjna jest odbierana w Niemczech i Rosji? Czy powinna ona być przedmiotem międzynarodowej debaty, czy też należy ją traktować jako kwestię wyłącznie wewnętrzną? Wreszcie, czy możliwy jest dialog o komunistycznej przeszłości, który łączyłby, a nie dzielił nasze trzy narody uwikłane w ostatnich dekadach w niezwykle trudną historię? Powyższe pytania zadaliśmy ekspertom z Polski, Niemiec i Rosji.
Wprowadzenie wygłosili:
ze strony polskiej – Adam Daniel Rotfeld, były Minister Spraw Zagranicznych RP
ze strony rosyjskiej – Aleksiej Lewinson, Centrum Lewady oraz Tatiana Worożejkina, politolożka
ze strony niemieckiej – Joachim von Puttkamer, Kolegium im. Imre Kertésza, Uniwersytet im. Fryderyka Schillera w Jenie
Dyskutujący stwierdzili między innymi, iż państwo nie jest w stanie się rozwijać bez rozliczenia się z przeszłością. W Polsce i Niemczech dekomunizacja nie zawsze była jednak równoznaczna z uczciwym rozliczaniem się z przeszłością. Takie rozliczenie powinno opierać się na prawdzie, uznaniu jednostkowej i zbiorowej odpowiedzialności za to co się stało, co w efekcie prowadzi do głębokiej zmiany świadomości.
W Rosji dekomunizacja to nadal przyszłość. Rosja nie odcięła się w dalszym ciągu od ZSRR. Ludzie i władza przyznają wprawdzie istnienie ofiar, ale sprzeciwiają się wskazywaniu winnych. Społeczeństwo rosyjskie żyje więc w świecie, w którym są przestępstwa i ofiary, nie ma jednak sprawców, i nie ma tym samym żadnej odpowiedzialności za poczynione krzywdy.
Wzajemne relacje Polski i Ukrainy przeżywają najtrudniejsze chwile od 25 lat. Po raz pierwszy od ćwierćwiecza w stosunkach między naszymi krajami pojawiło się poczucie „strategicznego marazmu”, na które dodatkowo nałożyły się liczne problemy dwustronne.
Warszawa i Kijów nie mogą sobie jednak pozwolić na wzajemną obojętność. Dzisiaj Polska i Ukraina są dla siebie równie ważne jak w minionych 25 latach. Kierując się tym przekonaniem 19 ekspertów z Polski i Ukrainy od lat zajmujących się kwestią wzajemnych relacji, utworzyło Grupę Polsko-Ukraińskiego Dialogu i podjęło próbę wyznaczenia na nowo wizji stosunków między oboma narodami.
W czasie debaty zaprezentowano tekst Priorytetowe Partnerstwo: wspólna wizja stosunków polsko-ukraińskich.
Wprowadzenie:
ze strony polskiej: Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, Fundacja Batorego
ze strony ukraińskiej: Dmytro Szulha, Międzynarodowa Fundacja “Odrodzenie” (Міжнародний фонд „Відродження”)
Komentarze:
Przedstawiciel MSZ (do potwierdzenia)
Jan Malicki, Współprzewodniczący Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa
Michał Boni, Poseł do Parlamentu Europejskiego
Moderacja: Paweł Kowal, Polska Akademia Nauk / Uniwersytet Warszawski
Członkowie Grupy Polsko-Ukraińskiego Dialogu:
ze strony polskiej: Adam Balcer, Bogumiła Berdychowska, Andrzej Brzeziecki, Joanna Konieczna-Sałamatin, Paweł Kowal, Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, Krzysztof Stanowski, Tomasz Stryjek, Piotr Tyma.
ze strony ukraińskiej: Ołena Betlij, Aliona Hetmanczuk, Jewhen Hlibowyćkyj, Mychajło Honczar, Taras Kaczka, Nadija Kowal, Swiatosław Pawluk, Mykola Riabczuk, Ołeksandr Suszko, Dmytro Szulha
Więcej informacji o Grupie znajduje się na stronie Forum Polska-Ukraina.
We współpracy ze stowarzyszeniem „Za wolną Rosję” zorganizowaliśmy dyskusję w formule okrągłego stołu z udziałem młodych liderów protestów w Rosji 26 marca 2017 i polskich ekspertów, zajmujących się sprawami wschodnimi. W marcu 2017 roku przez Rosję przetoczyła się największa od kilku lat fala protestów przeciwko korupcji władzy. Od innych demonstracji odróżniała ją ogromna liczebność i szeroki zasięg geograficzny – Rosjanie wyszli na ulice nie tylko Moskwy i Petersburga ale też wielu średnich i małych miast. Skala protestu zaskoczyła ponoć nawet Aleksieja Nawalnego, którego kampania na rzecz walki z korupcją zainspirowała ludzi do sprzeciwu. Młodzi aktywiści, m.in. z Kaukazu, Syberii i Uralu, mówili o tym, jak stali się inicjatorami protestów w swoich regionach, jak bardzo różniło się podejście władz (od zgody na demonstrację po szukanie kruczków prawnych i zastraszanie) i z jakimi represjami muszą się teraz mierzyć. Polscy uczestnicy pytali Rosjan o plany na przyszłość, szanse powodzenia Aleksieja Nawalnego w wyborach prezydenckich 2018 roku i – przede wszystkim – o to, jak Polacy mogą wesprzeć Rosjan w ich walce o demokrację i państwo prawa.
Wraz ze Związkiem Ukraińców w Polsce zorganizowaliśmy debatę, w której wystąpili Myroslava Keryk (Fundacja „Nasz Wybór”), Piotr Lewandowski (Instytut Badań Strukturalnych), Marcin Sośniak (Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich) i Piotr Tyma (Związek Ukraińców w Polsce). Debatę prowadziła Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (Fundacja Batorego).
Marcin Sośniak w swoim wystąpieniu zauważył, że paradoksalnie sprawy dotyczące obywateli Ukrainy wcale nie stanowią większości spraw, którymi zajmuje się Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, mimo iż migranci z Ukrainy reprezentują jedną z największych grup napływających do Polski. Według Sośniaka przyczyny należy szukać prawdopodobnie w braku znajomości funkcjonowania BRPO, ale również i pewnej akceptacji czy zgody migrantów na warunki im oferowane. Dodał, że aktualnie przygotowywany jest przez polski rząd nowy dokument dotyczący polskiej polityki migracyjnej i będzie on mocno zdominowany przez aspekt ekonomiczny. Swoje wystąpienie zakończył przytoczeniem niechlubnych statystyk, według których ilość aktów nienawiści stosowanych wobec Ukraińców wzrosła trzykrotnie w stosunku do ubiegłego roku.
Spojrzenie ekonomiczne na migrację przedstawił w swojej prezentacji Piotr Lewandowski. Jako cechy charakterystyczne migracji zarobkowej do Polski Lewandowski wymienił trzy: migracje mają charakter czasowy, są skoncentrowane w wybranych regionach (50% migrantów wybiera województwo mazowieckie), dotyczą głównie prac prostych. Od 2014 polski rynek pracy traci homogeniczność etniczną, w dużej mierze dzięki napływowi Ukraińców. Lewandowski podkreślał, że zrównoważone podejście do migracji zarobkowej jest szalenie istotne szczególnie w kontekście spadającej polskiej demografii. Śledzenie potrzeb rynku i odpowiednie monitorowanie oraz sterowanie migracją jest ważne w kontekście powiększającej się luki kompetencyjnej.
Myroslava Keryk zwróciła uwagę na nieświadomość i nieznajomość swoich praw i obowiązków przez ukraińskich migrantów. Z przykrością zauważyła również, że przestrzeń dla organizacji pozarządowych wspierających społeczność ukraińską się mocno zawęża, a potencjalnie dostępne środki państwowe/europejskie nie są wydatkowane.
Piotr Tyma wyraził obawę przed rosnącą antagonizacją społeczeństw. Powtarzające się głosy o budowaniu ściany na granicy z Ukrainą, straszenie banderyzmem czy spekulacje o niekontrolowanym przepływie broni przez granicę polsko-ukraińską na pewno nie wpływają korzystnie na asymilację Ukraińców. Na koniec wyraził potrzebę głębszej refleksji nad sposobami na lepszą integrację migrantów pamiętając o scenariuszu tureckim w Niemczech czy algierskim we Francji.
W drugiej części debaty, paneliści odpowiadali na pytania i komentarze publiczności. Główne wątki poruszane oscylowały wokół migracji edukacyjnej, wspólnego nauczania i sytuacji studentów ukraińskich, którzy mimo wielu lat spędzonych w Polsce wciąż traktowani są w kategorii „gości”, a także widocznej analogii aktualnej migracji Ukraińców do migracji Polaków w latach 80, 90 ubiegłego wieku.
Debata znalazła kontynuację w mediach – Paweł Sulik w swojej audycji w Radio TOK FM rozmawiał na temat ukraińskiej migracji z Myroslavą Keryk.
