Publikacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej w sprawie dopuszczalności aborcji wywołała w wielu miastach Polski nową falę protestów, które z mniejszą intensywnością, ale konsekwentnie trwały od trzech miesięcy. Jaki jest dotychczasowy bilans polityczny tego kryzysu? Co wyrażają protesty? Czy są wyrazem głębszych, strukturalnych społecznych przemian? Czy są rewolucją? Czy też mamy do czynienia tylko z chwilowym wybuchem gniewu? Kim są uczestnicy i uczestniczki manifestacji? Jakie są możliwe scenariusze rozwoju sytuacji? Jakie warunki muszą być spełnione, by energia społeczna, która ujawniła się podczas protestów przełożyła się na wynik wyborczy w 2023 roku? A może należy spodziewać się wcześniejszej przebudowy sceny politycznej i wyborów przedterminowych?
Do rozmowy wokół tych pytań – którą poprowadził prezes Fundacji im. Stefana Batorego, Edwin Bendyk – zaprosiliśmy politolożki i politologów, socjolożki i socjologów oraz komentatorki i komentatorów życia publicznego.
Udział wzięli: Sonia Burdyna (Otwarty Uniwersytet im. Karola Modzelewskiego), Zuzanna Dąbrowska („Rzeczpospolita”), Jarosław Flis (Uniwersytet Jagielloński), Adam Gendźwiłł (Uniwersytet Warszawski), Monika Helak (Polityka Insight), Rafał Kalukin (Tygodnik „Polityka”), Jacek Kołtan (Europejskie Centrum Solidarności), Ewa Kiedio (Zespół Laboratorium “Więzi”), Mikołaj Lewicki (Uniwersytet Warszawski), Ryszard Łuczyn (Polityka Insight), Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji Batorego), Rafał Matyja (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), Przemysław Sadura (Uniwersytet Warszawski), Michał Sutowski („Krytyka Polityczna”), Agata Szczęśniak (OKO.press), Michał Szułdrzyński („Rzeczpospolita”), Agnieszka Turska-Kawa (Uniwersytet Śląski), Dominika Wielowieyska („Gazeta Wyborcza”).
W najbliższym czasie planujemy również dyskusję o przyszłości ruchu protestów z udziałem osób w nie zaangażowanych, która będzie kontynuacją naszych jesiennych debat „Język rewolucji” (20 listopada 2020), „Protest Polski lokalnej” (11 grudnia 2020) oraz „Młodzi i protest” (23 grudnia 2020).
W przetaczającej się przez Polskę fali protestów wyjątkowo donośnie wybrzmiewa głos młodych ludzi, którzy demonstrują nawet w niewielkich miasteczkach. Komentatorzy chętnie piszą o przebudzeniu politycznym młodego pokolenia. Jednak już wcześniej można było obserwować zaangażowanie młodych Polek i Polaków w sprawie katastrofy klimatycznej, w obronie praw mniejszości czy w związku z sytuacją w edukacji.
Z młodymi organizatorkami i organizatorami, uczestniczkami i uczestnikami protestów, a także obserwatorkami i obserwatorami tego zaangażowania rozmawialiśmy o ich wizji społeczeństwa obywatelskiego, o tym, jak postrzegają współczesną politykę i własne zaangażowanie w sprawy publiczne.
Pytaliśmy m.in. o to jakie formy uczestnictwa w życiu publicznym uważają za skuteczne i potrzebne? Skąd tak duży udział młodych ludzi w obecnych protestach? Jak oceniają zaangażowanie w życie polityczne? Czy czują się reprezentowani przez istniejące partie polityczne? Jakie musiałyby być partie, żeby przyciągnąć młodych? Czy widzą w przestrzeni publicznej inicjatywy, które są dla nich wiarygodne? I które rzeczywiście pozwalają dojść do głosu grupom do tej pory niesłyszanym?
Do dyskusji zaprosiliśmy ponad dwadzieścioro organizatorek i organizatorów, a także obserwatorek i obserwatorów trwających w Polsce protestów. Udział wzięli: Wiktoria Bartosiewicz (Gliwice), Antoni Bażurski (Akcja Nigdy Sami, Kraków), Michał Boni (Uniwersytet SWPS), Aleksandra Borzęcka (Lublin), Sonia Burdyna (Otwarty Uniwersytet im. Karola Modzelewskiego, Warszawa), Alina Czyżewska (Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Gorzów Wielkopolski), Krzysztof Katkowski („Krytyka Polityczna”, Warszawa), Jadwiga Klata (Extinction Rebellion, Warszawa), Nela Krajewska (Cieszyn), Zofia Krajewska (Extinction Rebellion, Warszawa), Łukasz Korzeniowski (Stowarzyszenie Umarłych Statutów, Wadowice), Kacper Kowalski (Mielec), Dominika Lasota (Bydgoszcz), Mateusz Merta (Bielsko-Biała), Anna Olejarczyk (Warszawa), Lena Osuch-Cierniak (Extinction Rebellion, Poznań), Jan Radziwon (Warszawa), Jakub Retyk (Młoda Zaraza, Gdynia), Maria Rościszewska (Magazyn Kontakt), Wojciech Spandel (Cieszyn), Justyna Suchecka (TVN24), Aleksy Wójtowicz (Rok Antyfaszystowski, Warszawa).
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).
Zaczynamy nowy cykl rozmów online – o kulisach pracy w samorządzie lokalnym. Oglądajcie relację Facebook Live na naszym profilu albo zarejestrujcie się na spotkanie na platformie Clickmeeting.
Gościem pierwszej rozmowy będzie Dawid Kopaczewski*, burmistrz Iławy. Szymon Osowski* zapyta go: jak dziś w Polsce wygląda rządzenie na poziomie lokalnym; jakie są wyzwania? Jak z aktywisty stać się samorządowcem? Z czym trzeba zmierzyć w pracy w urzędzie? Co burmistrz myśli o mieszkańcach? I czy warto było wchodzić w struktury samorządu lokalnego?
Jak dołączyć do spotkania – dwie możliwości
Dawid Kopaczewski, pracownik samorządowy, od 2018 r. burmistrz Iławy, uczestnik Akademii Samorządowej, wcześniej – przedsiębiorca, aktywista. Założył grupę nieformalną Wspólna Iława, która skupiała miejskich działaczy. Od lat stara się zaktywizować lokalną społeczność i poruszać ważne dla miasta sprawy.
Szymon Osowski, prawnik, prezes Zarządu Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska, pomysłodawca portalu www.informacjapubliczna.org, koordynator i ekspert Akademii Samorządowej Fundacji Batorego i Stowarzyszenia POLITES. Na co dzień przygląda się tworzeniu prawa pod kątem jawności i praw obywatelskich, przygotowuje sprawy sądowe, jeździ po Polsce, by opowiadać o prawie do informacji i prawach mieszkańców.
Znaczenie protestów, które wybuchły w obronie praw kobiet po rozstrzygnięciu Trybunału Konstytucyjnego 22 października wiąże się z jednej strony z powszechnym zaangażowaniem w nie młodych kobiet, z drugiej zaś z faktem, że ogarnęły nie tylko metropolie, ale rozlały się po całej Polsce – w kulminacyjnym momencie demonstrowano w ok. 600 miastach, miasteczek i wsiach.
Celem seminarium będzie analiza tego drugiego aspektu – ruchów protestu w Polsce lokalnej. Ich organizatorki i organizatorów, uczestniczki i uczestników, a także obserwatorów i obserwatorki zapytaliśmy o specyfikę oporu stawianego lokalnie – o motywacje, formy wyrazu, techniki organizacji i mobilizacji, a także o relacje z lokalnymi ośrodkami autorytetu: samorządem, szkołą, uczelnią, Kościołem. Czy orientacje ideowe uczestniczek i uczestników tych strajków różnią się od tego, co demonstrowano w metropoliach?
Przede wszystkim jednak zastanawialiśmy się nad źródłem i znaczeniem powszechności trwających protestów. Czy ich geografia świadczy o jakichś tektonicznych przesunięciach zachodzących w polskim społeczeństwie? A także, jak odczytywać fakt, że protesty wybuchły przeciw władzy, która przedstawia się jako antyelitarny reprezentant interesów Polski powiatowej? Czy jesteśmy świadkami „establishmentyzacji” partii rządzącej? Co ważniejsze, czy można już powiedzieć, że temu procesowi obumierania oderwanego „centrum dyspozycji politycznych” towarzyszy odżycie Polski lokalnej?
Do dyskusji zaprosiliśmy ponad dwadzieścioro organizatorek i organizatorów, a także obserwatorek i obserwatorów protestów w Polsce lokalnej. Udział wzięli: Michał Adamski (fotograf, Archiwum Protestów Publicznych), Barbara Biskup (Regionalne Centrum Wolontariatu, Kielce), Anna Boenish (Katowice), Aleksandra Borzęcka (Lublin), Agnieszka Chyrc (Zielona Góra, Instytut Równości), Edyta Czeczkova (Fundacja Spełnienie, Szprotawa), Anita Czarniecka (Stary Dzierzgoń), Andrzej Drobik (dziennikarz, Ustroń), Jacek Głomb (Komitet Obrony Demokracji, Legnica), Monika Helak (Uniwersytet Warszawski), Iwona Janicka (Fundacja Aktywności Lokalnej, Puszczykowo), Paulina Januszewska (Krytyka Polityczna), Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński), Liliana Kalinowska (Przemyśl), Kamila Kasprzak-Bartkowiak (Gniezno), Małgorzata Linkiewicz (Białystok), , Magdalena Muszel (Fundacja Zatoka, Gdańsk), Justyna Paluch (Klimczyce Kolonia), Alicja Rymszewicz (Trygort), Beata Siemaszko (Zajęczniki), Wojciech Spandel (Cieszyn), Katarzyna Sztop-Rutkowska (Uniwersytet w Białymstoku), Hanna Szukalska (oko.press), Waldemar Tatarczuk (Galeria Labirynt w Lublinie), Joanna Wowrzeczka (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Nawet przy obecnych ograniczeniach trudno uwierzyć w grudzień bez wydarzeń publicznych. Jeśli będziesz ich organizatorem, masz obowiązek zapewnić uczestnikom bezpieczeństwo. Jak to zrobić? Dołącz do webinarium 11 grudnia.W
Nie ma znaczenia, czy wydarzenie jest w przestrzeni otwartej czy w zamkniętym budynku, organizator musi zapewnić pierwszą pomoc przedszpitalną. W trakcie webinarium poznasz:
Aby wziąć udział w webinarium, zarejestruj się pod linkiem:
i w piątek 11 grudnia o 19:00 dołącz do webinarium, klikając na link otrzymany w e-mailu potwierdzającym rejestrację. Udział w webinarium jest bezpłatny.
Webinarium prowadzi
Anna Maria Szymkowiak, prezeska Fundacji Akceptacja, Ratowniczka Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy, instruktorka i edukatorka pierwszej pomocy w systemie International First Aid Certification Centre (IFACC), społeczniczka działająca dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Jest związana z akcją Masz Głos; Fundacja Akceptacja znalazła się w gronie finalistów Super Samorząd 2020, jest grantobiorcą Funduszu Praw Kobiet Fundacji Batorego
Celem seminarium była analiza ruchu protestów, które wybuchły po rozstrzygnięciu Trybunału Konstytucyjnego 22 października br. w oparciu o rozpoznanie „języka rewolucji”: środków estetycznych i symbolicznych wykorzystywanych przez uczestników i uczestniczki. Jakie formy podmiotowości się w nich wyrażają, jakie przedstawiają emocje, a jak komunikują cele polityczne? Do jakich zasobów kultury i tradycji się odwołują, jakie napięcia wewnętrzne wyrażają? Liczyliśmy na to, że rozmowa pozwoli lepiej zrozumieć i uchwycić istotę obecnych wydarzeń. Czy są one zapowiedzią istotnej zmiany?
Wprowadzenie wygłosił Przemysław Czapliński (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).
Do dyskusji zaprosiliśmy ponad dwadzieścioro polskich intelektualistek i intelektualistów, działaczek i działaczy, publicystek i publicystów, artystek i artystów.
Udział wzięli: Bartek Chaciński („Polityka”), Sebastian Cichocki (Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie), Ewa Graczyk (Uniwersytet Gdański), Agnieszka Graff (Uniwersytet Warszawski), Zuzanna Hertzberg (artystka i działaczka), Inga Iwasiów (Uniwersytet Szczeciński), Katarzyna Kasia (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie), Leszek Koczanowicz (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wrocław), Elżbieta Korolczuk (Uniwersytet Södertörn w Sztokholmie), Dariusz Kosiński (Uniwersytet Jagielloński), Waldemar Kuligowski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Iwona Kurz (Uniwersytet Warszawski), Agnieszka Kwiatkowska (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Warszawa), Paweł Łysak (Teatr Powszechny w Warszawie), Rafał Milach (Archiwum Protestów Publicznych), Marcin Napiórkowski (Uniwersytet Warszawski), Magdalena Nowicka-Franczak (Uniwersytet Łódzki), Krzysztof Podemski (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), Mikołaj Rakusa-Suszczewski (Uniwersytet Warszawski), Dorota Sajewska (Uniwersytet Warszawski), Aleksander Smolar (Fundacja im. Stefana Batorego), Kuba Szreder (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie), Klementyna Suchanow (Ogólnopolski Strajk Kobiet), Magda Szcześniak (Uniwersytet Warszawski), Waldemar Tatarczuk (Galeria Labirynt w Lublinie), Paweł Wodziński (Biennale Warszawa), Joanna Wowrzeczka (Uniwersytet Śląski w Katowicach), Franciszek Sterczewski (poseł na Sejm RP).
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).
fot. Zuza Gałczyńska on Unsplash
