Udział w akcji Masz Głos jest bezpłatny, a tegoroczna edycja trwa od lutego do listopada (zobacz: harmonogram). W tym czasie eksperci i ekspertki programu, m.in. prawnicy, specjaliści do spraw samorządowych, komunikacji i działań społecznych, pomogą uczestnikom zrealizować działanie we współpracy z władzami samorządowymi i mieszkańcami.
W akcji Masz Głos chodzi o to, aby sprawy lokalne były sprawami wspólnymi, żeby nie działać na zasadzie „wyście sobie, a my sobie”. Wystarczy mieć pomysł lub dostrzec problem, którego rozwiązanie poprawi życie mieszkańców, i zgłosić się przez formularz zgłoszeniowy.
Joanna Załuska, dyrektorka akcji Masz Głos Fundacji Batorego, zachęca: – W akcji stawiamy na współpracę władz i mieszkańców, bo jesteśmy przekonani, że to najlepsza droga, aby mieszkańcy mieli coraz większy wpływ na decyzje dotyczące swoich miejscowości. Tegoroczne wybory samorządowe to dodatkowa szansa na wybór do lokalnych władz ludzi, którzy nie tylko rozumieją potrzeby mieszkańców, ale są otwarci na dialog z nimi. Zgodnie z przysłowiem „jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz”, warto zagłosować świadomie, w oparciu o program, żeby potem nie zderzać się z murem obojętności czy niechęci.
Dla kogo
Uczestnikami akcji Masz Głos są sołectwa, koła gospodyń wiejskich, stowarzyszenia i fundacje, Młodzieżowe Rady Miasta, Rady Kobiet, Rady Seniorów, samorządy uczniowskie. W zakończonej właśnie edycji udział wzięła grupa trenerów boksu pracujących z dziećmi ze spektrum autyzmu, dziennikarki lokalnego portalu, pasjonaci zabytków, mieszkańcy sprzeciwiający się budowie hal magazynowych i odlesieniu miejskiego lasu. – W większości zgłaszają się do nas grupy z małych miejscowości, w których wsparcie dla ludzi zainteresowanych np. udziałem w sesjach rady miasta czy gotowych wystąpić do władz z inicjatywą mieszkańców, jest trudniej dostępne – wyjaśnia Joanna Załuska.
– Akcja podpowiada, jak zacząć skuteczniej działać – potwierdza Karolina Sójka, ubiegłoroczna uczestniczka z Fundacji Tilia z Pabianic. Urszula Pawlik z Fundacji Lelka z Bartoszyc dodaje: – To fajna opcja na współpracę z samorządem.
Wsparcie dla uczestników
Grupy zainteresowane działaniem lokalnym, które zgłoszą się do akcji Masz Głos i zostaną przyjęte, mogą liczyć na wsparcie przez cały okres trwania edycji, niezależnie od tego, w którym województwie mają siedzibę. Wsparcie obejmuje:
Jak zostać uczestnikiem
Aby dołączyć do grona uczestników tegorocznej edycji akcji Masz Głos należy do 16 lutego wypełnić formularz zgłoszeniowy. W drugim etapie odbywa się rozmowa telefoniczna z koordynatorem. Liczba miejsc jest ograniczona. O wynikach rekrutacji zgłaszający się zostaną poinformowani do 26 lutego przez stronę internetową akcji Masz Głos.
—
Akcja Masz Głos jest inicjatywą Fundacji Batorego realizowaną od 2006 roku. Akcja wspiera organizacje społeczne i grupy nieformalne, które działają dla swoich lokalnych środowisk. Pomaga im realizować inicjatywy oddolne we współpracy z władzą lokalną i otoczeniem. Na najlepiej współpracujące społeczności czeka prestiżowa nagroda Super Samorząd i Super Głos, przyznawana pod koniec każdej edycji akcji. Patroni medialni: Onet.pl, Ngo.pl.
„Atlas dobrych praktyk” przedstawia 25 historii o zaangażowaniu ludzi w lokalne zmiany. Wydarzyły się one w różnych miejscach w całej Polsce, przy wsparciu akcji Masz Głos Fundacji Batorego i jej lokalnych koordynatorów. Historie dotyczą tworzenia miejsc wspólnych dla mieszkańców, dialogu w społeczności lokalnej, załatwiania potrzeb różnych grup wiekowych, ochrony środowiska i zostały zrealizowane dzięki sprawnej współpracy władz z mieszkańcami.
Działania lokalnych społeczności zostały docenione nagrodami Super Samorząd i Super Głos Fundacji Batorego. Wśród nagrodzonych znalazła się m.in. grupa głuchoniewidomych osób z Fundacji Transgresja w Katowicach, które doprowadziły do pojawienia się na tablicach rozkładowych brajlowskich oznaczeń stanowisk oraz dodatkowych komunikatów głosowych. Nagrodzone zostały także działania, które doprowadziły do powstania klubu dla dzieci i młodzieży w Ciechocinku, Mapy Koron Drzew w Gorzowie Wielkopolskim, a także działania aktywistów z Pszczyny, których wycinka 250 starych drzew zmusiła do poszukania bardziej systemowego sposobu zapobiegania takim sytuacjom. W efekcie w Starostwie Powiatowym powstał zespół konsultujący inwestycje miejskie pod kątem ochrony terenów zielonych. Wyróżniono także działania Młodzieżowej Rady Gminy w Jabłonnie, która sprawnie przeprowadziła konsultacje społeczne dotyczące cennego przyrodniczo terenu doliny Czerniejówki – ma tu powstać park z miejscami do rekreacji wśród drzew.
Lokalne warunki działania
Postawa lokalnych władz ma ogromny wpływ na poziom zaangażowania mieszkańców. Nie zawsze chodzi o udzielenie wsparcia finansowego. Nawet w gminach mniej zasobnych można wiele zrobić, aby zachęcić mieszkańców do aktywności, np. udostępniając lokal na spotkania. To ważne, aby w aktywności mieszkańców widzieć potencjał dla rozwoju gminy, a nie kłopot dla władzy. Raporty Fundacji Batorego potwierdzają, że ludzie oczekują, że władza lokalna będzie bliżej nich na co dzień („Polki i Polacy o samorządności”), nie tylko przed wyborami, będzie pytała o potrzeby i interesowała się oddolnymi inicjatywami.
Czasami pod górkę
Jednak nie wszędzie współpraca idzie gładko. W Trzebnicy wciąż nie ma uchwały ws. konsultacji społecznych, choć jest ona ustawowym obowiązkiem władz samorządowych, a Stowarzyszenie Mieszkańców dla Trzebnicy było gotowe zaproponować władzom wsparcie w przeprowadzeniu pierwszego procesu konsultacyjnego. W Opolu, mieście wojewódzkim, nie powstała placówka edukacyjna dla dzieci ze spektrum autyzmu, choć list otwarty do prezydenta miasta podpisało ponad 200 rodziców. W Mogilnie organizacje trzeciego sektora nie mają miejsca na wspólne działania, choć ich ubiegłoroczna Konferencja Organizacji Pozarządowych zgromadziła aż 60 przedstawicieli i przedstawicielek środowiska społecznego z powiatu. W takich miejscach energię mieszkańców drenują zmagania z władzą, ale ludzie nie poddają się – wytrwale szukają sposobu na zmianę. Historie o nich, zawarte w „Atlasie”, mogą być motywacją do działania, mimo przeciwności.
„Atlas dobrych praktyk” można czytać na wiele sposobów: według wyzwania, które podjęli mieszkańcy, według metody zastosowanej do rozwiązania problemu albo geograficznie – za pomocą interaktywnej mapy, która przenosi do historii w danej lokalizacji. Opisane projekty dotyczą: Gorzowa Wielkopolskiego (lubuskie), Ustronia Morskiego (zachodniopomorskie), gminy Czerwonak, Obornik, Mogilna i Poznania (wielkopolskie), Ciechocinka i Bielic (kujawsko-pomorskie), Trzebnicy i Siekierowic (dolnośląskie), Opola (opolskie), Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Katowic, Pszczyny (śląskie), Krakowa (małopolskie), Krosna (podkarpackie), Międzyrzeca Podlaskiego, Włodawy, Jabłonny (lubelskie), Białegostoku, Janoch (podlaskie), Olecka i Iławy (warmińsko-mazurskie), Warszawy (mazowieckie).
Anna Dąbrowska – działaczka na rzecz praw człowieka, animatorka społeczna, prezeska lubelskiego stowarzyszenia Homo Faber. Jedna z założycielek Grupy Granica działającej na polsko-białoruskiej granicy, autorka licznych tekstów i artykułów o tematyce migracyjnej.
Izabela Jaśkowiak – prezeska Romskiego Stowarzyszenia Oświatowego Harangos, członkini zespołu ekspertów działających na rzecz społeczności romskiej z Ukrainy, tłumaczka języka romani, asystentka socjalna.
Darin Loka – tłumacz języka arabskiego, sorani, kurmanji i angielskiego, wspierający osoby z doświadczeniem migracji. Zaangażowany w pomoc podczas kryzysu humanitarnego na granicy polsko-białoruskiej. Współzałożyciel Stowarzyszenia Mova – język bez barier. Przygotowywał posiłki dla osób przekraczających granice – polsko-białoruską i polsko-ukraińską.
Tomasz Musiuk – Zastępca Dyrektora ds. Lecznictwa w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Hajnówce, doktor nauk medycznych, specjalista w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii. Wraz z zespołem lekarzy i personelu medycznego udziela pomocy osobom na granicy polsko-białoruskiej.
Tahmina Rajabova – mentorka kulturowa w Fundacji Ocalenie, tutorka dzieci i młodzieży. Tłumaczka języka tadżyckiego, dari, perskiego, rosyjskiego oraz angielskiego zaangażowana w działania na rzecz wspierania osób z doświadczeniem migracji i uchodźstwa. Koordynatorka projektów wspierających edukację dzieci uchodźczych oraz ich rodziców i nauczycieli.
Nazwisko Laureata/ki Nagrody wynoszącej 30 tys. zł – ufundowanej przez rodzinę zmarłej w 2020 roku Olgi Kersten-Matwin, psycholożki i psychoterapeutki, specjalizującej się w pomocy osobom z doświadczeniem traumy i stresu pourazowego – zostanie ogłoszone 17 września 2023 podczas uroczystego wręczenia Nagrody.
Więcej o Funduszu im. Olgi Kersten-Matwin na stronie.
Ubiegłoroczna, pierwsza edycja zaowocowała stypendiami dla trzech sołtysek związanych z akcją Masz Głos: Barbary Łasińskiej, Agaty Dąbrowicz-Nowak i Katarzyny Jarczewskiej. Jaki pomysł miały na stypendium? Co w jego ramach zrobiły? W czym widzą szczególną wartość tego rodzaju wsparcia? Na wszystkie te pytania opowiadamy w relacjach na profilu akcji Masz Głos i Fundacji Batorego.
A już 15 sierpnia kolejną szansę na otrzymanie stypendium będą miały uczestniczki bieżącej edycji akcji Masz Głos lub poprzednich oraz absolwentki Pracowni Samorządowej. Zgłoszenia będą odbywały się przez formularz aktywny do 7 września. Pojawi się on na stronie akcji Masz Głos oraz w pozostałych kanałach komunikacyjnych Fundacji Batorego.
O Funduszu
Fundusz został utworzony przez Magdę Krzyżanowską-Mierzewską, córkę Olgi i Jerzego Krzyżanowskich, w celu wspierania aktywności kobiet angażujących się w działania na rzecz lokalnych wspólnot samorządowych.
Ze środków Funduszu – zgodnie z życzeniem Fundatorki – finansowane są co roku trzy stypendia w wysokości 4900 zł, przeznaczone na działalność i rozwój osobisty lokalnych działaczek społecznych i samorządowych, uczestniczących w prowadzonych przez Fundację projektach (akcji Masz Głos – obecnej edycji lub poprzednich, Pracowni Samorządowej).
Stypendia przyznaje Kapituła, w skład której wchodzi Fundatorka i przedstawiciele Fundatorki.
Wybór stypendystek dokonywany jest na podstawie oceny wniosków składanych przez formularz online. Decyzja Kapituły ogłaszana jest we wrześniu każdego roku na stronie internetowej Fundacji Batorego oraz w jej kanałach w mediach społecznościowych.
—
Regulamin Funduszu im. Olgi i Jerzego Krzyżanowskich
Zgłoszenia przesyłać mogą organizacje społeczne oraz osoby i instytucje, które działają na rzecz osób z doświadczeniem uchodźstwa i migracji, współpracowały z takimi osobami lub znają je z bezpośredniego doświadczenia, w tym jako odbiorcy i odbiorczynie świadczonej pomocy.
Laureatkami Nagrody w 2022 roku zostały ex aequo: Aleksandra Chrzanowska ze Stowarzyszenia Interwencji Prawnej oraz Joanna Talewicz z Fundacji w Stronę Dialogu.
Olga Kersten-Matwin była psycholożką i psychoterapeutką, autorką książki „Córki i matki. 9 składników serdeczności”. Specjalizowała się w pomocy psychoterapeutycznej dla osób z doświadczeniem traumy i stresu pourazowego oraz we wsparciu osób pomagającym uchodźcom i migrantom z rejonów konfliktu. Zmarła 23 lipca 2020 roku.
„Olga nie miała doświadczenia uchodźcy, ale po wyjeździe do Kanady poznała smak adaptacji w innym, zupełnie różnym społeczeństwie. Może dlatego była bliska łez, gdy w 2017 roku Donald Trump polecił zamykać w klatkach meksykańskie dzieci-uchodźców. Współczucie i działanie – o to właśnie chodzi w Nagrodzie Olgi Kersten-Matwin. Chcemy Jej imieniem uczcić grupę Polek i Polaków, którzy nie ograniczają się do współczucia i którzy na własnym przykładzie pokazują innym jak działać, aby ulżyć doli wyklętych naszej epoki” – objaśnia cel Nagrody Stanisław Matwin, mąż Olgi, fundator i pomysłodawca uczczenia w ten sposób Jej pamięci.
Nagrodę przyznaje Kapituła, w skład której wchodzą laureatki Nagrody z ubiegłego roku, przedstawiciele fundatora i Fundacji Batorego.
Więcej informacji i regulamin: https://www.batory.org.pl/fundusze-powierzone/fundusz-im-olgi-kersten-matwin/
Tekst jest rezultatem konferencji „Populizm i demokracja: romans czy dysonans?” zorganizowanej przez badaczy zaangażowanych w projekt POPREBEL, Collegium Civitas, forumIdei Fundacji Batorego oraz Uniwersytet Jagielloński.
