Otwarta Europa

Działania na rzecz wprowadzenia przyjaznych rozwiązań wizowych i granicznych dla naszych wschodnich sąsiadów prowadziliśmy od roku 2002. W poprzednich latach monitorowaliśmy politykę wizową i procedury wydawania wiz obywatelom Europy Wschodniej przez kraje Unii Europejskiej oraz warunki przekraczania jej wschodniej granicy. Wyniki naszych obserwacji i badań opublikowaliśmy w serii raportów o funkcjonowaniu wschodniej granicy Polski i zewnętrznej granicy Unii (2003, 2008, 2012, 2013) oraz o polskiej i europejskiej polityce wizowej (2004, 2006, 2009, 2012).

Od chwili, gdy ruch bezwizowy z wybranymi państwami Europy Wschodniej stał się oficjalnie długoterminowym celem Unii, koncentrowaliśmy się na proponowaniu rozwiązań, które pozwoliłyby na jak najszybsze zrealizowanie deklaracji państw członkowskich UE dotyczących jego wprowadzenia. Zabiegaliśmy m.in. o: implementację zobowiązań zapisanych w umowach o ułatwieniach wizowych i w Kodeksie wizowym, przyjęcie Planów Działań prowadzących do ruchu bezwizowego, opracowanie specjalnych rozwiązań dla Białorusi, która nie ma umowy o ułatwieniach wizowych, zniesienie opłat za wizy dla państw Partnerstwa Wschodniego i Rosji.

Staraliśmy się dostarczać argumenty na rzecz liberalizacji polityki wizowej oraz rozwiewać lęki i obawy pojawiające się w krajach członkowskich w związku z perspektywą ruchu bezwizowego. Badaliśmy też jakość obsługi ruchu osobowego na przejściach granicznych między Polską a Ukrainą oraz praktykę wydawania obywatelom Ukrainy wiz i zezwoleń w małym ruchu granicznym.

Działania na rzecz przyspieszenia zniesienia reżimu wizowego i poprawy jakości obsługi podróżnych na wschodniej granicy UE prowadziliśmy we współpracy z organizacjami i instytucjami z państw unijnych oraz z krajów Europy Wschodniej, w tym z powołaną z naszej inicjatywy, Koalicją na rzecz ruchu bezwizowego w Europie, zrzeszającą niemal 50 organizacji z krajów Partnerstwa Wschodniego i Unii.

W oparciu o sieć ekspertów z krajów Partnerstwa Wschodniego ocenialiśmy przygotowanie tych krajów do wprowadzenia ruchu bezwizowego. We współpracy z członkami Koalicji prowadziliśmy Indeks Liberalizacji Wizowej Krajów Partnerstwa Wschodniego, interaktywne narzędzie obrazujące postęp poszczególnych państw Partnerstwa Wschodniego na drodze do ruchu bezwizowego z Unią. Co kwartał Indeks uzupełniany był danymi zebranymi przez ekspertów z krajów Partnerstwa prowadzących ciągła ocenę dostosowania ustawodawstwa ich krajów do wymagań zapisanych w Planach Działań lub w innych obowiązujących dokumentach dwustronnych.

Regularnie aktualizowane wyniki monitoringu i raporty z prowadzonych przez nas badań prezentowane były na konferencjach i seminariach w Polsce, w instytucjach unijnych, w państwach członkowskich i w krajach Europy Wschodniej, a także wysyłane do ministerstw spraw zagranicznych i spraw wewnętrznych, agend i instytucji rządowych, środowisk eksperckich i mediów.

Sprawę liberalizacji wiz podnosiliśmy na Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Partnerstwa Wschodniego w ramach prac w grupie wizowej, oraz na Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Unia-Rosja w ramach koordynowanej przez nas podgrupy wizowej.