Wprowadzenia: Mirosława Grabowska (dyrektor Centrum Badania Opinii Społecznej), Aleksander Smolar (prezes Fundacji im. Stefana Batorego) oraz Andrzej Waśkiewicz (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego)
Prowadzenie: Aleksander Smolar (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).
Uczestnicy: Henryk Domański (Instytut Filozofii i Socjologii PAN), Antoni Dudek (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), Jakub Dymek („Krytyka Polityczna”), Mateusz Fałkowski (Kolegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego), Maciej Gdula („Krytyka Polityczna”), Łukasz Jurczyszyn (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych), Rafał Kalukin („Polityka”), Tomasz F. Krawczyk (Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego), Ewa Kulik-Bielińska (dyrektor Fundacji im. Stefana Batorego), Paweł Marczewski (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego), Anna Materska-Sosnowska (Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego), Agnieszka Nogal (Instytut Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego), Adam Ostolski (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego), Łukasz Pawłowski („Kultura Liberalna”), Bartłomiej Radziejewski („Nowa Konfederacja”), Mikołaj Rakusa-Suszczewski (Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego), Błażej Sajduk (Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józef Tischnera), Tomasz Sawczuk („Kultura Liberalna”), Michał Syska (dyrektor Ośrodka Myśli Społecznej im. F. Lassalle’a), Tadeusz Szawiel (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego), Jan Tokarski („Kronos”), Piotr Trudnowski (Klub Jagielloński), Tomasz Zarycki (Instytut Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego).
Tezy
Emmanuel Macron w swej kampanii prezydenckiej odwoływał się do odmiennych tradycji politycznych, stawiając w centrum przeciwstawienie społeczeństwa otwartego zamkniętemu i wbrew ogólnym tendencjom wychwalając Europę, globalizacje i migrację. Wygrał wybory, a tworząc nowy rząd sięgnął po osoby z lewicy, centrum i prawicy. Zatrząsł też całą mapą polityczną, stawiając pod znakiem zapytania istnienie dominujących dotychczas partii lewicowych i prawicowych (socjalistycznej i republikańskiej). Te uwagi piszemy przed wyborami parlamentarnymi we Francji, które mogą ukazać głębię i trwałość zmian, który pociągnął za sobą wybór Macron na prezydenta.
Wybory francuskie skłaniają do postawienia pytania o dzisiejsze podziały ideowe i naturę podstawowych konfliktów nie tylko we Francji, lecz i w innych państwach demokratycznych , w tym w Polsce. Czy mamy do czynienia z zamazywaniem różnic między tradycyjnie rozumianą lewicą, prawicą i centrum, czy też próbą zdefiniowania tych pól na nowo? Czy istotniejsze są inne podziały, odwołujące się do kategorii klasowych: na uprzywilejowanych i wykluczonych? A może na tych, którzy przywiązani są do tradycyjnych narodowych tożsamości, oraz na opowiadających się za szerszymi tożsamościami? Może dzisiaj ważniejszy jest, sięgając do często występującego na Zachodzie opisu, podział na nacjonalistów i globalistów (czy alternatywnie: patriotów i kosmopolitów)? Jaka jest rola podziałów kulturowych, m.in. podziału na tradycjonalistów i oświeceniowców? Jaka rolę w podziałach odgrywa indywidualizm i wspólnotowość? A może – co podkreślają różnego rodzaju populiści – najważniejszy jest podział na elity i masy?
Jaką odpowiedź na obecną sytuację mają tradycyjne, często zakorzenione od lat w swych społeczeństwach partie polityczne? Na ile jest ona adekwatna do zachodzących w świecie zmian politycznych, ekonomicznych, społecznych czy kulturowych?
