28 września 2017
Konserwatyzm – szansa demokracji?

  • debaty Batorego
  • demokracja

Wprowadzenia: Aleksander Hall (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie) oraz Krzysztof Mazur (Klub Jagielloński)
Prowadzenie: Aleksander Smolar (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).

Uczestnicy:  Monika Gabriela Bartoszewicz (Akademia Vistula, Warszawa), Marek Beylin („Gazeta Wyborcza”), Elżbieta Ciżewska (Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego), Ludwik Dorn, Antoni Dudek (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), Jakub Dymek („Krytyka Polityczna”), Mateusz Fałkowski (Kolegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego), Rafał Kalukin („Polityka”), Leszek Koczanowicz (Uniwersytet SWPS, Wrocław), Tomasz F. Krawczyk (Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego), Piotr Leszczyński („Przegląd Polityczny”), Paweł Marczewski (Fundacja im. Stefana Batorego), Anna Materska-Sosnowska (Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego), Adam Michalak („Nowa Konfederacja”), Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (Fundacja im. Stefana Batorego), Mikołaj Rakusa-Suszczewski (Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego), Jan Rokita, Agnieszka Rosner (Res Publica Nowa), Błażej Sajduk (Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józef Tischnera), Andrzej Szahaj (Instytut Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika), Michał Sutowski („Krytyka Polityczna”), Michał Szułdrzyński („Rzeczpospolita”), Henryk Woźniakowski (Społeczny Instytut Wydawniczy Znak), Szymon Wróbel (Instytut Filozofii i Socjologii PAN).

Tezy

Kryzysy, z którymi borykają się dziś demokracje – finansowy, migracyjny, kryzys zaufania do instytucji państwowych  – rodzą pokusy sięgania po rozwiązania pozorne i antydemokratyczne, które obiecują szybkie rozładowanie niepokojów społecznych bez sięgnięcia do rzeczywistych źródeł problemów.

Pokusy te przyjmują różne formy dla różnych tradycji politycznych. Konserwatyzm staje przed pokusą zrezygnowania z obrony trwałości i ciągłości instytucji państwa na rzecz budowy państw homogenicznych kulturowo lub państw z wyraźną kulturą dominującą. Lewica kuszona jest transferami socjalnymi w zamian za milczące przyzwolenie na rozmontowywanie liberalnego państwa prawa. Liberałów kusi, by wobec wzbierającej fali populizmu ograniczyć wpływ szerokich rzesz wyborców na niektóre sfery polityczne i oddać je pod kontrolę technokratów. Te pokusy, choć różne, mają jednak wspólny mianownik – nakłaniają do rezygnacji z fundamentu każdej demokracji, jakim jest pluralizm opinii i stylów życia.

Do jakich zasobów politycznych i ideowych mogą dziś sięgnąć w Polsce i na świecie te trzy nurty, aby ustrzec się przed pokusami antydemokratycznymi? W jaki sposób mogą postawić tamę populizmowi i autorytaryzmowi? Jak mogą zachować swoją tożsamość ideową, a jednocześnie odpowiedzieć na współczesne wyzwania?
Na te pytania spróbujemy odpowiedzieć podczas cyklu dyskusji, z których pierwszą poświęciliśmy konserwatyzmowi.

Nagranie spotkania: