Dyskusja o tym, jakie powinny być właściwe relacje między polityką a kulturą.
kultura
Kultura coraz częściej sprowadzana jest w Polsce do roli żetonu w politycznych rozgrywkach. Ostatnie wydarzenia wokół galerii – białostockiego Arsenału czy lubelskiego Labiryntu – są przykładem polskiej wojny kulturowej. Przypomnieć można też ataki na warszawską Zachętę w czasach, kiedy jej dyrektorką była Anda Rottenberg.
W tej wojnie nie chodzi o politykę kulturalną, czyli o promocję istotnych dla stron sporu politycznego wartości, tradycji czy nawet środowisk twórczych. Ataki na instytucje kultury lub artystę stają się kolejnym sposobem uderzenia w przeciwnika politycznego. Dla personalnych porachunków wykorzystuje się to, że w demokracji polityczni liderzy muszą często mierzyć się z pytaniami o to, po co finansować kulturę.
W czasie debaty zastanawialiśmy się:
Czy ze środków publicznych powinno wspierać się twórczość uznawaną przez część odbiorców za prowokację i za atak na ważne dla nich wartości?
Jakie powinny być właściwe relacje między polityką a kulturą?
Jakie są granice autonomii instytucji kultury?
Jak bronić kulturę przed wykorzystywaniem do politycznych sporów?
Jaka jest różnica między polityką kulturalną a polityczną instrumentalizacją kultury?
W dyskusji udział wzięli:
Anna R. Burzyńska („Didaskalia. Gazeta Teatralna”),
Aldona Machnowska-Góra (wiceprezydentka Warszawy)
Jakub Majmurek (Krytyka Polityczna)
Krzysztof Mieszkowski (poseł na Sejm RP)
Paweł Rojek (Uniwersytet Jagielloński)
Waldemar Tatarczuk (dyrektor Galerii Labirynt w Lublinie).
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).
Anna R. Burzyńska – dr, adiunkt w Katedrze Teatru Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktorka „Didaskalia. Gazety Teatralnej”. Zajmuje się krytyką teatralną. Publikuje m. in. w „Tygodniku Powszechnym”, „Notatniku Teatralnym”, „Teatrze”, „Dialogu”. We współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza, Instytutem Teatralnym, Instytutem Goethego i Instytutem im. Jerzego Grotowskiego zajmuje się kwestiami międzynarodowej wymiany teatralnej oraz promocji polskiego teatru zagranicą.
Edwin Bendyk – prezes Fundacji im. Stefana Batorego. Dziennikarz, publicysta i pisarz, do niedawna kierował działem naukowym tygodnika „Polityka”. Wykłada w Graduate School for Social Research PAN i Collegium Civitas, gdzie współtworzył Ośrodek Badań nad Przyszłością.
Aldona Machnowska-Góra – wiceprezydentka Warszawy odpowiada za sprawy związane z kulturą oraz politykę społeczną i mieszkalnictwo, wcześniej dyrektorka-koordynatorka ds. kultury w urzędzie tego miasta. Absolwentka Filologii Klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim, działaczka społeczna i animatorka kultury, producentka spektakli i festiwali teatralnych, w latach 2015-2020 wicedyrektorka Teatru Studio w Warszawie.
Jakub Majmurek – filmoznawca, eseista, publicysta. Aktywny jako krytyk filmowy, pisuje także o literaturze i sztukach wizualnych. Absolwent krakowskiego filmoznawstwa, Instytutu Studiów Politycznych i Międzynarodowych UJ, studiował też w Szkole Nauk Społecznych przy IFiS PAN w Warszawie. Publikuje m. in. w „Tygodniku Powszechnym”, „Gazecie Wyborczej”, Oko.press, „Aspen Review”. Współautor i redaktor wielu książek filmowych, ostatnio (wspólnie z Łukaszem Rondudą) „Kino-sztuka. Zwrot kinematograficzny w polskiej sztuce współczesnej”.
Krzysztof Mieszkowski – krytyk teatralny, dziennikarz i polityk. Założyciel i redaktor naczelny kwartalnika „Notatnik Teatralny”, w latach 2006–2016 dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu, poseł na Sejm VIII i IX kadencji.
Paweł Rojek – dr, filozof, socjolog, adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się metafizyką, filozofią rosyjską i ideami w Polsce. W latach 2011-2015 redaktor naczelny kwartalnika „Pressje”. Jego książka Awangardowy konserwatyzm. Idea polska w późnej nowoczesności (2016) zdobyła nominacje do Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza i do Nagrody Identitas.
Waldemar Tatarczuk – artysta i performer, od 2010 roku dyrektor Galerii Labirynt w Lublinie. W 1999 roku założył Ośrodek Sztuki Performance, który przez 10 lat działał w Centrum Kultury w Lublinie.
Kazimierz Michał Ujazdowski – dr hab., polityk, prawnik, senator Rzeczypospolitej Polskiej. Wykładowca na Uniwersytecie Łódzkim. W latach 2000–2001 i 2005–2007 minister kultury i dziedzictwa narodowego. Wicemarszałek Sejmu w latach 2004–2005, poseł na Sejm I, III, IV, V, VI i VII kadencji, poseł Parlamentu Europejskiego VIII kadencji. Wydał m.in.: Batalia o instytucje (2008), , Polityka ambitna. Wybór publicystyki 1990–2013 (2014), Adolf Bocheński. Imperializm państwowy: wybór pism (2015).
