wybory Archives - Strona 3 z 27 - Fundacja im. Stefana Batorego

Podsumowaliśmy kampanię wyborczą, zastanawiając się nad jej kluczowymi momentami, sukcesami oraz ewentualnymi błędami popełnionymi przez poszczególne sztaby wyborcze oraz polityków. Omówiliśmy także możliwe scenariusze powyborcze na polskiej scenie politycznej.

W dyskusji udział wzięli:
• dr hab. Jarosław Flis (Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ, Zespół Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego),
• dr Adam Gendźwiłł (Zakład Rozwoju i Polityki Regionalnej UW, Zespół Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego)
• prof. Krystyna Skarżyńska (Katedra Psychologii Społecznej SWPS)

Moderacja: Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)

Jarosław Flis – dr hab., socjolog, publicysta. Komentator polityczny i stały współpracownik „Tygodnika Powszechnego”. Profesor na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w socjologii polityki, public relations oraz kwestiach związanych z zarządzaniem instytucjami publicznymi.

Adam Gendźwiłł – doktor socjologii, adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego; członek Zespołu Ekspertów ds. Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego, autor publikacji dotyczących samorządów terytorialnych, polityki lokalnej, partii politycznych i systemów wyborczych.

Krystyna Skarżyńska – prof. dr hab., psycholożka. Kieruje Katedrą Psychologii Społecznej w SWPS. Specjalizuje się w badaniu potocznych przekonań i postaw. Aktualnie prowadzi badania nad uwarunkowaniami akceptacji agresji w życiu społecznym i w polityce, a także nad rolą ogólnych schematów świata, zasad moralnych oraz rozumienia wolności w kształtowaniu postaw politycznych.

Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz – dyrektorka forumIdei Fundacji Batorego. Socjolog i politolog. Zajmuje się polityką europejską i wschodnią Polski. W latach 1999-2012 zastępczyni dyrektora Ośrodka Studiów Wschodnich w Warszawie. Od 2012 do 2014 wiceminister spraw zagranicznych, a 2014-2016 ambasador RP w Federacji Rosyjskiej.

We współpracy z firmą Sotrender prowadzimy kompleksowy monitoring trwającej w Polsce kampanii prezydenckiej w mediach społecznościowych. Jest to drugi z serii raportów, tym razem obejmujący okres 15 stycznia – 31 marca. Kolejne będziemy regularnie publikować przez cały okres kampanii.

Raport obejmuje nie tylko analizę płatnych kampanii reklamowych na platformach Meta i Alphabet, ale również organiczną aktywność kandydatów i wybranych użytkowników na różnych platformach oraz główne narracje i tematy poruszane w trakcie kampanii.

Najważniejsze obserwacje (15 stycznia – 31 marca 2025)

Strategie kampanijne

Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki koncentrują się na ograniczonej liczbie reklam o wysokim zasięgu. W marcu zwiększyli wydatki na promocję odpowiednio o ponad 70% i ponad 90% w stosunku do poprzednich miesięcy. Ich strategia opiera się na wykorzystaniu dużych budżetów, dzięki którym mogą dotrzeć do szerokiego grona odbiorców.
Paweł Tanajno wyemitował najwięcej reklam – blisko 700, a Adrian Zandberg zamieścił ich 448. Pomimo dużej liczby reklam ich skuteczność w docieraniu do szerokiego grona odbiorców jest ograniczona, co może wynikać z mniejszych budżetów i mniej precyzyjnego targetowania.
Szymon Hołownia osiąga najlepsze wyniki kosztowe (CPM) pomimo niższych nakładów. Jego koszt dotarcia do tysiąca odbiorców wynosi około 3,64 zł, podczas gdy dla Rafała Trzaskowskiego jest to 10,12 zł, a dla Karola Nawrockiego 11,65 zł.

Dotarcie demograficzne

Sławomir Mentzen i Magdalena Biejat starają się przyciągnąć młodszych wyborców, z większością odbiorców poniżej 35. roku życia.
Karol Nawrocki i Grzegorz Braun koncentrują się na starszym elektoracie. Nawrocki kieruje swoje przekazy głównie do osób powyżej 55. roku życia, które stanowią połowę jego odbiorców.

Strategie regionalne

Kandydaci przeznaczają największe środki na reklamy w następujących lokalizacjach:

Rafał Trzaskowski: Małopolska i Wielkopolska,
Karol Nawrocki: wschodnia Polska, ze szczególnym uwzględnieniem województwa podkarpackiego,
Sławomir Mentzen: zachód kraju,
Szymon Hołownia: teren całego kraju z nieznacznym wskazaniem na województwa pomorskie i podkarpackie.

Tematy kampanii

Dominują: gospodarka, bezpieczeństwo i polityka społeczna.

Magdalena Biejat, Adrian Zandberg i Piotr Szumlewicz publikują najwięcej treści na temat polityki społecznej. Szumlewicz poświęca aż 19,4% swojej komunikacji tematom społecznym, Biejat 18,1%, a Zandberg 15,3%.
Hołownia, Nawrocki i Trzaskowski generują największe zasięgi, zwłaszcza w kwestiach społecznych. Ich strategia opiera się na wykorzystaniu kampanii płatnych o dużych zasięgach do dotarcia do szerokiego grona odbiorców.

Narracje kampanii

Szymon Hołownia i Rafał Trzaskowski komunikują się w sposób dialogowy i empatyczny, co pozwala im na budowanie relacji z wyborcami opartych na zaufaniu i zrozumieniu.
Karol Nawrocki i Adrian Zandberg są konkretni i systemowi w swoich propozycjach, co przyciąga wyborców szukających klarownych rozwiązań.
Magdalena Biejat przyjmuje bardziej konfrontacyjny ton, podkreślając niesprawiedliwości społeczne i mobilizując wyborców do działania.

Tematy społeczne obejmują mieszkalnictwo, prawa kobiet, politykę senioralną oraz ochronę zdrowia. Kandydaci starają się pokazać swoje podejście do tych kwestii, aby przekonać wyborców do swoich propozycji.

Efektywność kampanii

Szymon Hołownia osiąga najniższy koszt dotarcia do odbiorców (CPM) przy wyświetleniach na poziomie blisko 30 milionów.
Sławomir Mentzen przewodzi pod względem liczby obserwujących i zaangażowania w mediach społecznościowych, co wskazuje na jego skuteczność w budowaniu społeczności wokół swojej kampanii.

Stawkę nadchodzących wyborów określa powszechna obawa przed wojną. Polska i Europa znalazły się w najtrudniejszej sytuacji geostrategicznej od upadku komunizmu w 1989 i rozpadu Związku Radzieckiego w 1991 roku. Wojna w Europie w nieodległej przyszłości jawi się większości społeczeństwa jako realne zagrożenie. Jednocześnie dotychczasowy przebieg kampanii pokazuje, że rozpoczął się proces przebudowy sceny politycznej w Polsce, zapowiadający zakończenie dominacji dotychczasowego duopolu: Platforma Obywatelska – Prawo i Sprawiedliwość.

Wybieramy głowę państwa na trudne czasy. Prezydent będzie musiał uczestniczyć w polityce międzynarodowej, która coraz częściej wpada w turbulencje, jednocześnie powinien moderować najprawdopodobniej równie nieprzewidywalną w najbliższej perspektywie politykę wewnętrzną. Wspólnym zadaniem wszystkich uczestników życia publicznego, niezależnie od różnic politycznych, jest przygotowanie państwa i społeczeństwa do nadchodzących wyzwań. Prezydent może i powinien odegrać w tym procesie istotną rolę. Stawka najbliższych wyborów jest więc znacznie wyższa niż wyłonienie nowego „strażnika żyrandoli” w Pałacu Prezydenckim.

Postanowiliśmy przyjrzeć się nastrojom społecznym i oczekiwaniom, a także głównym tematom kampanii i narracjom proponowanym przez kandydatów. Analizę osadzamy w kontekście turbulencji międzynarodowych, które przełamują dotychczasowe ramy ładu światowego, polityki zagranicznej oraz bezpieczeństwa Polski i Unii Europejskiej. Posługujemy się dostępnymi badaniami opinii społecznej, a głównym źródłem danych ilościowych są badania zrealizowane dla More in Common Polska. Ponadto wspólnie z firmą Sotrender prowadzimy systematyczną analizę kampanii prezydenckiej w Internecie. Poprosiliśmy także Ipsos o przeprowadzenie badań jakościowych wśród wyborców niezdecydowanych i rozczarowanych polityką, niepewnych, czy wezmą udział w wyborach.

Charakter kampanii powoduje, że nie można prognozować wyniku wyborów. Dane ilościowe i informacje jakościowe umożliwiają jednak opisanie czynników, które kształtują dynamikę społeczno-polityczną i będą miały istotny wpływ na decyzje Polek oraz Polaków zarówno podczas pierwszej tury 18 maja, jak i podczas drugiej tury 1 czerwca.

Po 30 latach od upadku komunizmu, pod znakiem zapytania stanęła trwałość liberalnej demokracji w naszym kraju. Polityka rządu wyłonionego po październikowych wyborach będzie miała kluczowe znaczenie dla tego, w którym kierunku będzie zmierzała Polska. Równocześnie, jak nigdy dotąd, widać deficyt refleksji o całościowej i długookresowej wizji rozwoju naszego państwa. Debata publiczna jest zdominowana przez doraźne tematy, nierzadko o drugorzędnym znaczeniu.

Celem naszej konferencji jest podjęcie pytań strategicznych. Jak powinien wyglądać „plan dla Polski”, który zwiększałby szanse na dobrą jakość życia nie tylko tu i teraz, ale także z myślą o kolejnych latach, a nawet kolejnym pokoleniu. Chcemy wskazać konkretne rozwiązania w najważniejszych dla obywateli sferach, takich jak edukacja, zdrowie, transport publiczny i równowaga władz, a także odpowiedzieć na pytanie, jak państwo polskie powinno zareagować na nowe wyzwania w sferze bezpieczeństwa, zmian klimatycznych i związanej z tym konieczności transformacji energetycznej.

PROGRAM:

dzień 1

Wystąpienie otwierające (godz. 10.00-10.15) – „Dlaczego stawiamy to pytanie” – Andrzej Rychard (Instytut Filozofii i Socjologii PAN, członek Rady Fundacji Batorego)

sesja 1. Szkoła (nie)równych szans (godz. 10.15-12.00)

Polska jest europejskim liderem, jeśli chodzi o niepokojącą statystykę – w żadnym innym europejskim kraju nie występuje tak silna negatywna korelacja między poziomem wykształcenia a zaufaniem do systemu edukacji. W efekcie w Polsce rośnie liczba uczniów zapisywanych do szkół niepublicznych. Spadek jakości edukacji w szkołach publicznych powoduje też wzrost nakładów, jakie rodziny ponoszą na korepetycje dla dzieci.
– Jak zreformować polską szkołę, aby zapobiec postępującej prywatyzacji edukacji?
– Jak sprawić, by szkoła wychowywała obywateli i dawała równe szanse uczniom?

paneliści:

Iga Kazimierczyk (Fundacja Przestrzeń dla Edukacji)
Katarzyna Lubnauer (kandydatka Koalicji Obywatelskiej do Sejmu)
Zbigniew Sawiński (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)
Arkadiusz Walczak (Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń)

moderacja: Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)

sesja 2. Służba zdrowia bliżej obywatela (godz. 12.15-14.10)

Służba zdrowia znajduje się w dramatycznym kryzysie nie tylko finansowym i kadrowym, ale też instytucjonalnym. Kombinacja centralnej kontroli nad finansowaniem, samorządowego lecznictwa szpitalnego i sprywatyzowanej opieki podstawowej jest głęboko dysfunkcyjna i sprawia, że cały system jest skutecznie chroniony przed odpowiedzialnością wobec tych, którym ma służyć, czyli wobec obywateli.
– Jak zapewnić dostęp do świadczeń zdrowotnych niezależnie od miejsca zamieszkania i zamożności?
– Jak poddać system ochrony zdrowia mechanizmom demokratycznej rozliczalności?
– Jak znaleźć nowe źródła finansowania służby zdrowia?

paneliści:

Marek Balicki (dyrektor biura pilotażu Narodowego Programu Zdrowia Psychicznego)
Dawid Sześciło (Wydział Prawa i Administracji UW, forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)
Paulina Kieszkowska-Knapik (Inicjatywa #WolneSądy)
Wanda Nowicka (kandydatka Lewicy do Sejmu)

moderacja: Adam Gendźwiłł (Zakład Rozwoju i Polityki Lokalnej UW, Zespół Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego)

sesja 3. Polska sprawiedliwa komunikacyjnie (godz. 14.45-16.30)

O problemach transportowych dyskutuje się najczęściej w kontekście rozwoju gospodarczego, potrzeb firm czy określonych branż. Tymczasem dobrej jakości transport to także bardzo ważny element polityki społecznej, zapewnia bowiem dostęp do usług publicznych takich, jak służba zdrowia czy edukacja i umożliwia funkcjonowanie na rynku pracy .
– Jaka powinna być polityka w obszarze transportu by redukować poziom nierówności komunikacyjnych i wynikających z niego dysproporcji szans życiowych i standardów życia?
– Jak inwestować w transport, by poprawiać dostęp do przychodni, szkół i miejsc pracy?

paneliści:

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (kandydatka Lewicy do Sejmu)
Tomasz Komornicki (Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN)
Michał Syska (Ośrodek Myśli Społecznej im. F. Lassalle’a)
Michał Wolański (Instytut Infrastruktury, Transportu i Mobilności SGH)

moderacja: Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)

sesja 4. Transformacja energetyczna jako wyzwanie cywilizacyjne (godz. 16.45-18.30)

Transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej będzie w nadchodzącej dekadzie najważniejszym wyzwaniem cywilizacyjnym. Od tego czy i jak szybko Polska zdoła przestawić system energetyczny na odnawialne źródła wytwarzania i zwiększyć efektywność energetyczną, zależy przyszłość modelu gospodarczego oraz standard życia obywateli.
– Jak powinna wyglądać polska strategia budowy gospodarki niskoemisyjnej, aby była optymalna z punktu widzenia interesów ekonomicznych, a równocześnie, aby jej koszty rozkładały się sprawiedliwie społecznie?

paneliści:

Beata Maciejewska (kandydatka Lewicy do Sejmu)
Joanna Maćkowiak-Pandera (Forum Energii)
Piotr Woźny (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej)
Rafał Zasuń (redaktor portalu wysokienapiecie.pl)

moderacja: Piotr Buras (dyrektor Warszawskiego Biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych)

dzień 2

sesja 5. Równowaga władz – sąd, parlament, rząd (godz. 10.00-12.00)

Jednym z najpoważniejszych przejawów dewastacji instytucji publicznych w Polsce jest systemowe naruszenie niezawisłości wymiaru sprawiedliwości oraz redukcja roli parlamentu do „maszynki do głosowania”.
– Jak należy budować niezawisły wymiar sprawiedliwości w Polsce?
– Jakie zmiany powinny zostać wprowadzone w Sejmie i Senacie, by obie izby dobrze wypełniały funkcje demokratycznej reprezentacji i tworzenia prawa?

paneliści:

Michał Boni (b. przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów),
Sylwia Gregorczyk-Abram (Inicjatywa #WolneSądy),
Mirosław Wyrzykowski (Wydział Prawa i Administracji UW)
Kazimierz Michał Ujazdowski (kandydat Koalicji Obywatelskiej do Senatu)

moderacja: Mikołaj Cześnik (SWPS, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego)

sesja 6. Polska praworządna we wspólnej Europie (godz. 12.30-14.15)

Praworządność to nie tylko fundament polskiej demokracji. To także kluczowy czynnik definiujący pozycję naszego kraju w Unii Europejskiej. Polska niepraworządna jest osamotniona międzynarodowo i bezradna wobec wyzwań bezpieczeństwa.
– Jakie będą na arenie międzynarodowej dalsze konsekwencje pogłębiania się problemów z państwem prawa w Polsce? Jak niepraworządność odbije się na członkostwie Polski w UE?
– Jak powinna wyglądać europejska strategia wolnej Polski?

paneliści:

Adam Bodnar (Rzecznik Praw Obywatelskich)
Piotr Bogdanowicz (Katedra Prawa Europejskiego UW, Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego)
Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (dyrektorka forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)
Paweł Zalewski (kandydat Koalicji Obywatelskiej do Sejmu)

moderacja: Anna Materska-Sosnowska (Instytut Nauk Politycznych UW, członkini Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego)

sesja 7. Podsumowanie (godz. 14.30-16.00)

paneliści:

Małgorzata Kowalska (Katedra Filozofii i Etyki, Uniwersytet w Białymstoku)
Andrzej Leder (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)
Marcin Matczak (Wydział Prawa i Administracji UW, Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego)

moderacja: Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (dyrektorka forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)

Fundacja Batorego, we współpracy z firmą Sotrender, przygotowała kompleksowy raport dotyczący kampanii prezydenckiej w Polsce w latach 2025. Jest to pierwszy z serii raportów, tym razem obejmujący okres 15 stycznia – 28 lutego. Kolejne będziemy regularnie publikować przez cały okres kampanii.

Najważniejsze ustalenia (15 stycznia–28 lutego 2025)

Płatne kampanie reklamowe (Meta i Alphabet):

Paweł Tanajno i Adrian Zandberg rozpoczęli intensywną kampanię na Meta, podczas gdy Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki odnotowali tam tylko symboliczną obecność. Intensywne działania Tanajny i Zandberga miały na celu szybkie zbudowanie rozpoznawalności, w przeciwieństwie do bardziej stonowanego startu kampanii głównych kandydatów.
Rafał Trzaskowski wydał najwięcej środków na reklamy na Meta (prawie 120 tys. złotych), a reklamy Szymona Hołowni były najczęściej wyświetlane. Wysokie wydatki Trzaskowskiego miały zapewnić szeroki zasięg, natomiast Hołownia skupił się na maksymalizacji liczby wyświetleń przy mniejszym budżecie.
Magdalena Biejat, Sławomir Mentzen i Adrian Zandberg docierali głównie do młodszych wyborców, a Karol Nawrocki, Grzegorz Braun i Rafał Trzaskowski – do grupy 65+. Wykorzystywanie danych demograficznych pozwoliło kandydatom na targetowanie reklam, aby skuteczniej docierać do swoich grup docelowych.
Sławomir Mentzen, Paweł Tanajno i Grzegorz Braun budowali większy zasięg wśród mężczyzn, natomiast Magdalena Biejat i Adrian Zandberg – głównie wśród kobiet. Preferencje płciowe w odbiorze treści politycznych wpłynęły na strategie reklamowe poszczególnych kandydatów.
Na platformach Alphabet opublikowano niewiele reklam, głównie Adriana Zandberga, który wykorzystywał te platformy do promocji swojej kandydatury oraz zachęcał do pracy w komisjach wyborczych.

Aktywność kandydatów:

Sławomir Mentzen ma najwięcej obserwujących głównie na platformach YouTube i TikTok, a Szymon Hołownia na Facebooku i Instagramie. Rafał Trzaskowski prowadzi na X. Różne platformy sprzyjały różnym kandydatom, w zależności od charakteru treści i preferencji użytkowników.
Grzegorz Braun i Karol Nawrocki publikują najwięcej treści. Duża aktywność Brauna i Nawrockiego miała na celu utrzymanie stałej obecności w świadomości wyborców i regularne dostarczanie nowych argumentów.
Sławomir Mentzen osiągnął największe zaangażowanie użytkowników (Interactivity Index), a Karol Nawrocki – najwyższy wskaźnik Relative Activity Index. Mentzen skutecznie angażował odbiorców, a Nawrocki generował wysokie zaangażowanie w stosunku do liczby obserwujących.

Analiza głównych narracji:

Dotychczasowa kampania koncentrowała się głównie na bieżących wydarzeniach związanych z kampanią i na krytyce przeciwników. Kandydaci reagowali na aktualne wydarzenia i wykorzystywali krytykę do osłabiania pozycji rywali.
Główne tematy, jakie zostały przedstawione w komunikatach, to gospodarka, bezpieczeństwo i polityka zagraniczna. Polityka migracyjna cieszyła się największym średnim zaangażowaniem. Ta ostatnia kwestia, choć rzadziej prezentowana przez samych kandydatów, okazała się najważniejsza dla wyborców i znajdowała szczególny oddźwięk w mediach społecznościowych.

Jak wyniki wyborów wpłyną na polską politykę w najbliższych miesiącach? Czy będziemy mieli do czynienia z pogłębiającą polaryzacją czy też z łagodzeniem podziałów? Co na podstawie wyników wyborów europejskich można powiedzieć o wyborach jesiennych do Sejmu i Senatu?

W dyskusji udział wzięli:

– dr hab. Jarosław Flis (Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego),
– dr Agnieszka Kwiatkowska (Centrum Studiów nad Demokracją, Uniwersytet SWPS),
– prof dr hab. Andrzej Rychard (dyrektor Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk),
– Aleksander Smolar (prezes Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego).

Spotkanie poprowadziła dr Anna Materska-Sosnowska (Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, członkini Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego).

Niemcy są dziś w innym miejscu niż przed 2022 rokiem. Pozostaje jednak otwarte pytanie, jak się w tym miejscu odnajdą. Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że Niemcy stawiające na własne relacje z państwami niedemokratycznymi, jak Rosja i Chiny, w dłuższej perspektywie tracą, gdyż nadmiernie uzależnia się gospodarczo od nieprzewidywalnych rządów, które nad wspólny dobrobyt przedkładają własne interesy geopolityczne i ekonomiczne. Nowy niemiecki rząd musi dziś zdecydować, czy – znajdując się w jeszcze trudniejszych warunkach niż gabinet Scholza – postawić na lawirowanie w niepewnym, wielobiegunowym świecie tworzonym przez Chiny, Rosję i USA Donalda Trumpa, czy też zaangażować się w budowę europejskiego bezpieczeństwa oraz dobrobytu.