Wartości te są wspólne państwom członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.
O wartościach europejskich zapisanych w artykule 2 „Traktatu o Unii Europejskiej” przez ostatnie 15 lat dyskutowano niewiele. Byliśmy przeświadczeni o bezsporności tych zapisów, ale też przyzwyczailiśmy się, iż problemy Unii dotyczą spraw ekonomicznych albo techniczno-organizacyjnych, a rozmawia się głównie o pieniądzach.
Od 2021 roku zacznie działać nowy unijny program: Obywateli, Równości, Praw i Wartości (PPW). UE stara się w ten sposób odpowiedzieć na kryzys, który ma wymiar także aksjologiczny. Podczas dyskusji zastanawialiśmy się nad tym, czy instytucje europejskie dojrzały do obrony podstawowych zasad i wartości? Przede wszystkim zaś, jakie to są wartości? Które z nich musimy uznać za wspólne, a co do których możemy się zgodzić, że będziemy różnić się w ich ocenie? Jak implementować PPW, by został on zaakceptowany przez niejednorodne światopoglądowo środowiska prounijne?
Podstawą do dyskusji był tekst autorstwa dyrektorki forumIdei Fundacji Batorego – Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz: „Praworządność w Unii poza politycznymi podziałami. Sankcje budżetowe i nowy program dla obywateli” dostępny pod linkiem: http://bit.ly/forumIdei_Praworzadnosc_w_Unii
W dyskusji udział wzięli:
Spotkanie poprowadził Paweł Marczewski, szef działu Obywatele forumIdei Fundacji Batorego.
Wprowadzenie: prof. Timothy Garton Ash (European Studies St. Antony’s College, Uniwersytet Oksfordzki)
Prowadzenie: Aleksander Smolar (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Uczestnicy: Adam Balcer (Studium Europy Wschodniej UW), dr Michał Boni (poseł do Parlamentu Europejskiego), dr Małgorzata Bonikowska (Centrum Stosunków Międzynarodowych), Piotr Buras (ECFR Warsaw), dr hab. Agnieszka K. Cianciara (Instytut Studiów Politycznych PAN), Jacek Cichocki (Digital Economy Lab, Uniwersytet Warszawskim), prof. dr hab. Marek Dąbrowski (Center for Social and Economic Research), dr Marcin Galent (Instytut Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego), Jerzy Haszczyński (Rzeczpospolita), Helena Łuczywo (współzałożycielka „Gazety Wyborczej”), Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego), dr Bartłomiej Nowak (Akademia Finansów i Biznesu Vistula), dr Andrzej Olechowski (b. Minister Spraw Zagranicznych), dr Olaf Osica (Europejski Kongres Gospodarczy), prof. dr hab. Witold Orłowski (Akademia Finansów i Biznesu Vistula), dr Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego), dr Łukasz Pawłowski (Kultura Liberalna), prof. dr hab. Monika Płatek (Instytut Prawa Karnego Uniwersytetu Warszawskiego), prof. dr hab. Adam Daniel Rotfeld (b. Minister Spraw Zagranicznych), dr Patrycja Sasnal (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych), Jacek Stawiski (TVN24), Michał Sutowski (Krytyka Polityczna), Maciej Wierzyński (TVN24).
Tezy:
W wyborach do Parlamentu Europejskiego populiści i nacjonaliści nie odnieśli wielkiego triumfu, chociaż łącznie otrzymali 25% poparcia. Liberałowie i Zieloni osiągnęli dobry wynik, choć nie we wszystkich krajach. Można powiedzieć, że w Parlamencie Europejskim silniejszy stał się głos prawicy, jednak to rządy decydują o przyszłości integracji europejskiej. Ważniejsze zatem od dokładnego kształtu nowego PE są takie kwestie jak: Czy Niemcy pozytywnie odpowiedzą na propozycje reformy UE autorstwa Emmanuela Macrona? Jak duży kryzys w strefie euro zwiastuje tryumf Ligii Północnej? Dlaczego wynik wyborów do PE w Wielkiej Brytanii zwiększa szanse na powtórne referendum w sprawie Brexitu?
