The report provides an in-depth review of judicial reforms in Ukraine from 2014 to September 2024, prepared in collaboration with experts from the Ukrainian analytical center DeJure. These judicial reforms are a key component of Ukraine’s progress towards European Union membership. The report highlights key achievements, challenges, and strategic priorities within the reform process. It examines the historical context and reasons for past reform failures and underscores the value of international expertise in implementing innovative solutions, including the establishment of the Supreme Anti-Corruption Court. The report also details future steps that are essential to ensure the transparency and independence of the judiciary in line with EU integration standards.
Particular attention is paid to developments after 2021, when the Verkhovna Rada adopted two important laws to restructure the High Qualifications Commission of Judges (HQCJ) and The High Council of Justice (HCJ), the bodies responsible for judicial selection and disciplinary oversight. The restructured HQCJ and HCJ began their work in 2023. The report assesses the trends and effectiveness of these bodies and highlights the need for further reforms in critical institutions, including The Constitutional Court, The Supreme Court, and The Higher Administrative Court, which remain focal points for Ukrainian society and international partners.
Звіт, підготовлений за участі експертів українського аналітичного центру DeJure, охоплює детальний огляд реформи судової системи в Україні з 2014 року до вересня 2024 року. Реформа системи правосуддя є ключовим елементом на шляху України до членства в Європейському Союзі. Звіт представляє основні досягнення, виклики та стратегічні пріоритети реформи . У ньому аналізується історичний контекст, причини попередніх невдач реформ, підкреслюється важливість міжнародного досвіду у впровадженні нових підходів, зокрема при створенні Вищого антикорупційного суду. Також описані подальші кроки, необхідні для забезпечення прозорості та незалежності судової системи відповідно до вимог євроінтеграції.
Основна увага приділена подіям після 2021 року, коли Верховна Рада ухвалила два важливі закони для змін у Вищій кваліфікаційній комісії суддів (ВККС) та Вищій раді правосуддя (ВРП), які обирають суддів та розглядають питання дисциплінарної відповідальності. Оновлені ВРП та ВККС розпочали роботу у 2023 році. У звіті проаналізовано тенденції та ефективність роботи цих органів, а також обговорено необхідність реформування ключових судів: Конституційного суду, Верховного суду та Вищого адміністративного суду, реформування яких очікують суспільство та міжнародні партнери України.
Raport obejmuje szczegółowy przegląd reformy ustroju sądowego w Ukrainie od 2014 roku po wrzesień 2024, opracowany z udziałem ekspertów ukraińskiego centrum analitycznego DeJure. Reformy praworządnościowe są kluczowym elementem na drodze Ukrainy do członkostwa w Unii Europejskiej. Raport prezentuje główne osiągnięcia, wyzwania i strategiczne priorytety reform systemu. Analizuje historyczny kontekst oraz przyczyny wcześniejszych niepowodzeń reform, zwracając uwagę na znaczenie międzynarodowego doświadczenia przy wdrażaniu nowych rozwiązań, w tym przy tworzeniu Wyższego Sądu Antykorupcyjnego. Opisane są również przyszłe kroki niezbędne do zapewnienia przejrzystości i niezależności systemu sądownictwa zgodnie z wymogami integracji europejskiej.
Główna uwaga została poświęcona wydarzeniom po 2021 roku, kiedy Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła dwie ważne ustawy mające doprowadzić do zmian w Wyższej Komisji Kwalifikacyjnej Sędziów (WKKS) i Wyższej Radzie Wymiaru Sprawiedliwości (WRWS), które wybierają sędziów i rozpatrują zagadnienia odpowiedzialności dyscyplinarnej. Zreformowane WRWS i WKKS rozpoczęły prace w 2023 roku. W raporcie przeanalizowano tendencje i efektywność pracy tych organów, a także omówiono konieczność reformy kluczowych sądów: Sądu Konstytucyjnego Ukrainy, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, na przeprowadzenie których nadal oczekują społeczeństwo i międzynarodowi partnerzy Ukrainy.
Over the past 10 years, the authorities and the public have jointly created anti-corruption infrastructure, adopted legislation and reformed public procurement. This all became the foundation on which the new European state has successfully been built. And in 2019, the Verkhovna Rada even amended the preamble of the Constitution of Ukraine, enshrining there ‘the European identity of the Ukrainian people and the irreversibility of the European and Euro-Atlantic course of Ukraine.’
The report presents Ukraine’s main achievements in increasing state transparency and anti-corruption reforms from February 2014 to March 2024, and also discusses post-war reconstruction issues. For each of the analyzed issues, the authors propose further actions that will help consolidate the changes made and bring Ukraine closer to EU membership.
The report was prepared by Transparency International Ukraine experts.
За останні 10 років, завдяки спільним зусиллям української влади та громадянського суспільства, було створено антикорупційну інфраструктуру, ухвалено необхідні нормативно-правові акти та здійснено реформу державних закупівель. Це заклало підвалини нової держави європейського зразка.
У 2019 році Верховна Рада України змінила преамбулу Конституції, зафіксувавши «європейську ідентичність української нації та незворотність європейського та євроатлантичного курсу України».
Аналітичний звіт опрацьовано з залученням експерів Transparency International Ukraine.
W przedstawionym poniżej materiale opisujemy główne osiągnięcia Ukrainy w zakresie zwiększania transparentności państwa i reform antykorupcyjnych od lutego 2014 do marca 2024 roku, omawiamy również kwestie powojennej odbudowy. Dla każdej z analizowanych kwestii proponujemy kolejne działania, które pomogą umocnić dokonane zmiany i przybliżyć Ukrainę do członkostwa w UE.
Raport przygotowany przez ekspertów Transparency International Ukraine.
Іван Нагорняк, у своїй промові на першій сесії 16-го Форуму Польща-Україна (організованого Фондацією імені Стефана Баторія та Міжнародним фондом «Відродження» у Львові 14-15 червня 2024 р), торкнувся питань вступу України до ЄС та ролі яку відіграватиме Польща у цьому процесі.
Нам би не хотілось, щоб кожного разу при обговорені питання про вступ України до ЄС, дискусія торкалась тільки проблем, які може створювати Україна. Ми б хотіли, щоб ця дискусія торкалась також взаємного посилення, яке стане наслідком вступу України в ЄС. Мова про зміцнення європейської стратегічної автономії. Я розумію прагнення Польщі посилити стратегічну співпрацю з ЄС і Сполученими Штатами, але Європейський Союз не може бути постійно залежним від того, що відбувається у внутрішній політиці США. Так, це найбільший світовий гравець, але і українці, і поляки повинні думати про те, як нам жити в цьому регіоні і як його розвивати. Україна може, наприклад, суттєво змінити Європейський Союх у сфері так званого «nearshoring» – розміщення виробництва ближче до цільового ринку, вважає заступник гендиректора Урядового офісу координації європейських і євроатлантичних відносин України у 2022-2024 роках.
Swoje wystąpienie otwierające pierwszą sesję XVI Forum Polska-Ukraina (zorganizowanego we Lwowie w dniach 14-15 czerwca 2024 przez Fundację Batorego i Międzynarodową Fundację „Odrodzenie”) Iwan Nahorniak poświęcił negocjacjom akcesyjnym Ukrainy do UE i roli Polski w tym procesie.
Nie chcielibyśmy, aby za każdym razem w trakcie rozmów o przystąpieniu Ukrainy do UE mówiono tylko o problemach, które Ukraina może sprawić Unii. Chcielibyśmy, aby rozmawiano również o wzajemnym wzmocnieniu, jakie przyniesie to przystąpienie. Chodzi o wzmocnienie europejskiej autonomii strategicznej. Rozumiem pragnienie Polski, aby wzmocnić strategiczną współpracę między UE i Stanami Zjednoczonymi, ale Unia Europejska nie może być cały czas zależna od tego, co dzieje się w wewnętrznej polityce USA. Tak, to największy globalny gracz, jednak zarówno Ukraińcy, jak i Polacy powinni myśleć o tym, jak będziemy żyć w tym regionie i jak będziemy go rozwijać. Ukraina może na przykład znacząco zmienić Unię Europejską w sferze tak zwanego „nearshoring”, czyli przenoszenia produkcji bliżej docelowego rynku zbytu – mówił zastępca dyrektora generalnego Rządowego Biura Koordynacji Integracji Europejskiej i Euroatlantyckiej Ukrainy w latach 2022-2024.
Operacja kurska okazała się całkowitą niespodzianką dla wszystkich, co zgodnie podkreślają obserwatorzy i znawcy strategii wojennych. Czy doprowadziła do zwrotu strategicznego w wymiarze militarnym? Eksperci w sprawach wojennych mają wątpliwości – pytanie, czy do takiego zwrotu miała doprowadzić. W spektakularny sposób pokazała natomiast, że Ukraina jest podmiotem tej wojny, nie jest skazana na defensywę oraz przegraną, i to ukraińskie społeczeństwo będzie uzgadniać warunki zakończenia wojny. Próby narzucenia nieakceptowalnego pokoju mają nikłe szanse powodzenia, lepiej więc pomóc, by czynnik militarny i materialny przechylił się na stronę Ukrainy, przyspieszając rozstrzygnięcie i stwarzając lepsze warunki do negocjacji – pisze Edwin Bendyk.
Choć więc strategiczne i militarne cele ukraińskiego najazdu na obwód kurski nie są nam do końca znane, to sens polityczny tej operacji wydaje się jasny. Dla Ukrainy najważniejszym zadaniem jest zachowanie podmiotowej i decydującej pozycji nie tylko podczas samej wojny, ale także w trakcie rokowań. Trauma porozumień mińskich narzuconych Ukrainie przez państwa Zachodu po pierwszej agresji Rosji w 2014 roku jest zbyt silna i rodzi obawy przed „przehandlowaniem” przez sojuszników. Potwierdza to badanie Centrum Razumkowa ogłoszone w lipcu, według którego dla 51,5% badanych Ukraińców i Ukrainek warunkiem pokoju jest odzyskanie terytoriów w granicach z 1991 roku, 25,8% osób zgodziłoby się na granice z lutego 2022 roku, a tylko 9,4% respondentów zaakceptowałoby przyjęcie granic w kształcie z momentu negocjacji.
Jaka jest kondycja Sojuszu po 75 latach jego istnienia? Jakie znaczenie strategiczne ma dla NATO ukraińska wojna obronna? Jak kształtują się szanse Ukrainy na obronę suwerenności i odzyskanie integralności terytorialnej? Edwin Bendyk proponuje analizę rezultatów ostatniego szczytu NATO z perspektywy geostrategicznej. Pokazuje ona przede wszystkim dwie rzeczy. Po pierwsze, że pełnowymiarowa wojna na wyniszczenie, jakiej nie widziano od zakończenia II wojny światowej obnażyła istotne słabości Sojuszu. Najważniejszą z nich jest niedorozwój sektora obronnego państw NATO, które nie są w stanie produkować wystarczającej ilości uzbrojenia, amunicji i materiałów wojskowych. Po drugie, że w związku z tym zależność między NATO i Ukrainą nie ma jednostronnego charakteru. Ukraińcy broniąc się, wiążą siły Rosji zmniejszając ryzyko ewentualnego poszerzenia działań na inne państwa. Państwa NATO pomagając zbrojnie i materialnie Ukrainie kupują czas potrzebny do modernizacji Sojuszu. Zyskują także bezcenną wiedzę praktyczną o współczesnym polu walki, bo walcząca Ukraina staje się istotnym źródłem innowacji np. w zakresie wojny dronowej, walki elektronicznej, taktyki.
