Raport obejmuje szczegółowy przegląd reformy ustroju sądowego w Ukrainie od 2014 roku po wrzesień 2024, opracowany z udziałem ekspertów ukraińskiego centrum analitycznego DeJure. Reformy praworządnościowe są kluczowym elementem na drodze Ukrainy do członkostwa w Unii Europejskiej. Raport prezentuje główne osiągnięcia, wyzwania i strategiczne priorytety reform systemu. Analizuje historyczny kontekst oraz przyczyny wcześniejszych niepowodzeń reform, zwracając uwagę na znaczenie międzynarodowego doświadczenia przy wdrażaniu nowych rozwiązań, w tym przy tworzeniu Wyższego Sądu Antykorupcyjnego. Opisane są również przyszłe kroki niezbędne do zapewnienia przejrzystości i niezależności systemu sądownictwa zgodnie z wymogami integracji europejskiej.
Główna uwaga została poświęcona wydarzeniom po 2021 roku, kiedy Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła dwie ważne ustawy mające doprowadzić do zmian w Wyższej Komisji Kwalifikacyjnej Sędziów (WKKS) i Wyższej Radzie Wymiaru Sprawiedliwości (WRWS), które wybierają sędziów i rozpatrują zagadnienia odpowiedzialności dyscyplinarnej. Zreformowane WRWS i WKKS rozpoczęły prace w 2023 roku. W raporcie przeanalizowano tendencje i efektywność pracy tych organów, a także omówiono konieczność reformy kluczowych sądów: Sądu Konstytucyjnego Ukrainy, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, na przeprowadzenie których nadal oczekują społeczeństwo i międzynarodowi partnerzy Ukrainy.
Over the past 10 years, the authorities and the public have jointly created anti-corruption infrastructure, adopted legislation and reformed public procurement. This all became the foundation on which the new European state has successfully been built. And in 2019, the Verkhovna Rada even amended the preamble of the Constitution of Ukraine, enshrining there ‘the European identity of the Ukrainian people and the irreversibility of the European and Euro-Atlantic course of Ukraine.’
The report presents Ukraine’s main achievements in increasing state transparency and anti-corruption reforms from February 2014 to March 2024, and also discusses post-war reconstruction issues. For each of the analyzed issues, the authors propose further actions that will help consolidate the changes made and bring Ukraine closer to EU membership.
The report was prepared by Transparency International Ukraine experts.
За останні 10 років, завдяки спільним зусиллям української влади та громадянського суспільства, було створено антикорупційну інфраструктуру, ухвалено необхідні нормативно-правові акти та здійснено реформу державних закупівель. Це заклало підвалини нової держави європейського зразка.
У 2019 році Верховна Рада України змінила преамбулу Конституції, зафіксувавши «європейську ідентичність української нації та незворотність європейського та євроатлантичного курсу України».
Аналітичний звіт опрацьовано з залученням експерів Transparency International Ukraine.
W przedstawionym poniżej materiale opisujemy główne osiągnięcia Ukrainy w zakresie zwiększania transparentności państwa i reform antykorupcyjnych od lutego 2014 do marca 2024 roku, omawiamy również kwestie powojennej odbudowy. Dla każdej z analizowanych kwestii proponujemy kolejne działania, które pomogą umocnić dokonane zmiany i przybliżyć Ukrainę do członkostwa w UE.
Raport przygotowany przez ekspertów Transparency International Ukraine.
— Далі українською —
Dyskusja z Ołeksandrą Matwijczuk, ukraińską działaczką na rzecz praw człowieka, aktywistką na rzecz reform demokratycznych i przewodniczącą Centrum Wolności Obywatelskich, nagrodzonego w 2022 roku Pokojową Nagrodą Nobla. Rozmowę prowadził Edwin Bendyk oraz Marek Prawda.
Rozmawialiśmy o problemach, przed jakimi stoi Ukraina w drugim roku pełnoskalowej agresji rosyjskiej, a w szczególności o zadaniach, które wojna stawia przed społeczeństwem obywatelskim, nie tylko ukraińskim, ale też polskim. Ukraińskie państwo i społeczeństwo zaskoczyło cały świat swoją odporności w obliczu rosyjskiej inwazji. Jaką rolę ogrywa społeczeństwo obywatelskie w budowaniu tej odporności i osiągnięciu zwycięstwa w wojnie? Co warto wiedzieć o ukraińskim ruch wolontariackim – jego zasięgu, aktorach, trendach i potrzebach? Jak zmienił się funkcjonowania ukraińskiego społeczeństwa obywatelskiego po 24 lutego 2022? W jaki sposób dążyć do wzmocnienia dwustronnej współpracy polskiego i ukraińskiego społeczeństwa obywatelskiego w celu przyspieszenia zwycięstwa Ukrainy, ale także łagodzenia politycznych konfliktów między naszymi państwami? Co robić, by obniżyć retoryczne napięcia takie, jakie te, które narosły na tle rozbieżności handlowych? Jak szukać punktów wspólnych i odbudowywać wzajemne zaufanie, które jak nigdy przedtem połączyło Polaków i Ukraińców w minionym roku?
Te i inne pytania Ołeksandrze Matwijczuk (przewodniczącej Centrum Wolności Obywatelskich) zadał Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego) oraz dr Marek Prawda (Collegium Civitas, były dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce).
Запрошуємо до дискусії з українською правозахисницею Олександрою Матвійчук активісткою демократичних реформ, Головою організації «Центр громадянських свобод», лауреаткою Нобелівської премії миру 2022 року. Розмову ведуть Едвін Бендик та Марек Правда.
Іван Нагорняк, у своїй промові на першій сесії 16-го Форуму Польща-Україна (організованого Фондацією імені Стефана Баторія та Міжнародним фондом «Відродження» у Львові 14-15 червня 2024 р), торкнувся питань вступу України до ЄС та ролі яку відіграватиме Польща у цьому процесі.
Нам би не хотілось, щоб кожного разу при обговорені питання про вступ України до ЄС, дискусія торкалась тільки проблем, які може створювати Україна. Ми б хотіли, щоб ця дискусія торкалась також взаємного посилення, яке стане наслідком вступу України в ЄС. Мова про зміцнення європейської стратегічної автономії. Я розумію прагнення Польщі посилити стратегічну співпрацю з ЄС і Сполученими Штатами, але Європейський Союз не може бути постійно залежним від того, що відбувається у внутрішній політиці США. Так, це найбільший світовий гравець, але і українці, і поляки повинні думати про те, як нам жити в цьому регіоні і як його розвивати. Україна може, наприклад, суттєво змінити Європейський Союх у сфері так званого «nearshoring» – розміщення виробництва ближче до цільового ринку, вважає заступник гендиректора Урядового офісу координації європейських і євроатлантичних відносин України у 2022-2024 роках.
Swoje wystąpienie otwierające pierwszą sesję XVI Forum Polska-Ukraina (zorganizowanego we Lwowie w dniach 14-15 czerwca 2024 przez Fundację Batorego i Międzynarodową Fundację „Odrodzenie”) Iwan Nahorniak poświęcił negocjacjom akcesyjnym Ukrainy do UE i roli Polski w tym procesie.
Nie chcielibyśmy, aby za każdym razem w trakcie rozmów o przystąpieniu Ukrainy do UE mówiono tylko o problemach, które Ukraina może sprawić Unii. Chcielibyśmy, aby rozmawiano również o wzajemnym wzmocnieniu, jakie przyniesie to przystąpienie. Chodzi o wzmocnienie europejskiej autonomii strategicznej. Rozumiem pragnienie Polski, aby wzmocnić strategiczną współpracę między UE i Stanami Zjednoczonymi, ale Unia Europejska nie może być cały czas zależna od tego, co dzieje się w wewnętrznej polityce USA. Tak, to największy globalny gracz, jednak zarówno Ukraińcy, jak i Polacy powinni myśleć o tym, jak będziemy żyć w tym regionie i jak będziemy go rozwijać. Ukraina może na przykład znacząco zmienić Unię Europejską w sferze tak zwanego „nearshoring”, czyli przenoszenia produkcji bliżej docelowego rynku zbytu – mówił zastępca dyrektora generalnego Rządowego Biura Koordynacji Integracji Europejskiej i Euroatlantyckiej Ukrainy w latach 2022-2024.
— Далі українською —
Wydana przez Międzynarodowe Centrum Kultury książka prof. Jarosława Hrycka to prawdziwie globalna historia Ukrainy. Opowiada dzieje kraju od chrztu kijowskiego księcia Włodzimierza w 988 roku po agresję Rosji na pełną skalę w 2022 roku. Jednak to nie sama chronologiczna rozpiętość czyni analizy wybitnego historykami wyjątkowymi, lecz to, że koncentruje się na procesach długiego trwania, szuka podstawowych, ukrytych głęboko czynników kształtujących bieg dziejów i ukazuje lokalne wydarzenia w kontekście zjawisk ogólnoświatowych.
Historia Ukrainy opowiadana przez prof. Hrycaka stawia przede wszystkim pytania o przyszłość. Książkę napisał dla młodego pokolenia – pierwszego, którego nie dało się już zastraszyć, jako zachętę, by skupili się na modernizowaniu narodu, a nie na ciągłym jego konstruowaniu. Ukraiński historyk nie jest też bezkrytycznym apologetą swojego narodu. W przeszłości szuka nie tylko odpowiedzi na odporność Ukraińców na miażdżący walec dziejów. Zastanawia się, jak uciec od samej historii, bo to ona źródłem ukraińskich problemów. I dlaczego np. jednym z bohaterów Ukrainy powinien być Krzysztof Kolumb? Z czego wynikają ukraińskie problemy z nowoczesnością? Czy z globalnych dziejów Ukrainy wynikają jakieś lekcje dla Polski? Czy my też możemy „wyrwać się z przeszłości”?
Te i inne pytania Jarosławowi Hrycakowi (Ukraiński Uniwersytet Katolicki we Lwowie) zadawli Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego) oraz Agnieszka Lichnerowicz (TOK FM).
Dyskusja jest także kontynuacją rozmowy Edwina Bendyka i Agnieszki Lichnerowicz o książce prof. Hrycaka w 14. odcinku podcastu Fundacji Batorego i Fundacji TOK FM „Rozumieć Ukrainę”.
Запрошуємо на дискусії з проф. Ярославом Грицаком (Український католицький університет, Львів) автором книги «Україна. Подолати минуле», яка нещодавно з’явилась на полицях польських книгарень.
Розмову ведуть Едвін Бендик (президент Фундації Стефана Баторія) та Агнешка Ліхнерович (радіо TOK FM).
Книга, видана Міжнародним культурним центром – справді глобальна історія України. Вона розповідає історію країни від хрещення у 988 році київського князя Володимира, до повномасштабної агресії Росії у 2022 році. Проте, унікальність запропонованого видатним істориком аналізу, не у хронологічному розмасі. Автор зосереджується на довготривалих процесах, шукає основні, глибоко приховані чинники, що формують хід історії, показує локальні дії в контексті глобальних явищ.
Історія України, яку розповідає проф. Грицак, насамперед ставить питання про майбутнє. Книга написана для молодого покоління, яке вже не вдалось залякати. Професор заохочує молоде покоління не продовжувати конструювати націю, а зосередитися а на її модернізації.
Український історик не є безкритичним апологетом своєї нації. У минулому він шукає не лише корені відпірності українців нищівному катку історії Він роздумує, як втекти від самої історії, адже це вона є джерелом українських проблем. І чому, наприклад, Христофор Колумб має бути одним із героїв України? У чому причини проблем України з сучасністю? Чи з глобальної історії України можна почерпнути уроки для Польщі?
Чи можемо і ми «подолати минуле»?
Operacja kurska okazała się całkowitą niespodzianką dla wszystkich, co zgodnie podkreślają obserwatorzy i znawcy strategii wojennych. Czy doprowadziła do zwrotu strategicznego w wymiarze militarnym? Eksperci w sprawach wojennych mają wątpliwości – pytanie, czy do takiego zwrotu miała doprowadzić. W spektakularny sposób pokazała natomiast, że Ukraina jest podmiotem tej wojny, nie jest skazana na defensywę oraz przegraną, i to ukraińskie społeczeństwo będzie uzgadniać warunki zakończenia wojny. Próby narzucenia nieakceptowalnego pokoju mają nikłe szanse powodzenia, lepiej więc pomóc, by czynnik militarny i materialny przechylił się na stronę Ukrainy, przyspieszając rozstrzygnięcie i stwarzając lepsze warunki do negocjacji – pisze Edwin Bendyk.
Choć więc strategiczne i militarne cele ukraińskiego najazdu na obwód kurski nie są nam do końca znane, to sens polityczny tej operacji wydaje się jasny. Dla Ukrainy najważniejszym zadaniem jest zachowanie podmiotowej i decydującej pozycji nie tylko podczas samej wojny, ale także w trakcie rokowań. Trauma porozumień mińskich narzuconych Ukrainie przez państwa Zachodu po pierwszej agresji Rosji w 2014 roku jest zbyt silna i rodzi obawy przed „przehandlowaniem” przez sojuszników. Potwierdza to badanie Centrum Razumkowa ogłoszone w lipcu, według którego dla 51,5% badanych Ukraińców i Ukrainek warunkiem pokoju jest odzyskanie terytoriów w granicach z 1991 roku, 25,8% osób zgodziłoby się na granice z lutego 2022 roku, a tylko 9,4% respondentów zaakceptowałoby przyjęcie granic w kształcie z momentu negocjacji.
