The publication is being published at a turning point – as Ukraine, defending itself against Russian aggression, is simultaneously fighting for the trust of its citizens and international partners. One of the pillars of this effort is the transparency of the functioning of the state, public institutions and the international aid system.
Olha Ajwazowska, Jewhen Hlibowycki, Krzysztof Izdebski, Jana Ochrimenko i Ołesia Ostrowska-Luta have prepared a collection of texts devoted to the phenomenon of corruption, which serves as a starting point for a broader analysis of contemporary democracy in Ukraine and the complex relationship between society and the state. The authors recommendations inlude:
Effective anti-corruption efforts in Ukraine must be accompanied by the de-shadowing of the economy;
The Corruption Perceptions Index (CPI), despite its reliability and reputation, still does not reflect the level of corruption. Ukrainian studies indicate significant discrepancies between perceptions and actual experiences of corruption among businesses and the public. Therefore, conclusions about successes in the fight against corruption in Ukraine should be drawn on the basis of a wider set of analytical tools than the CPI.
„Everydayʼ corruption in Ukraine is a direct consequence of structural problems in the public and communal sectors. Reform of the remuneration policy for civil servants and employees of the public and communal sector should contribute to reducing the level of corruption in Ukraine.
The authors remind us that overcoming corruption is one of the key conditions for Ukraine’s accession to the European Union. Despite many achievements in this area, corruption in Ukraine remains not only a formal obstacle on the path to EU membership, but more importantly, it hinders economic growth, sustains a large informal sector, and prevents the establishment of close cooperation with member states in various fields.
These texts also touch upon more universal issues, reaching far beyond the borders of Ukraine and Europe, as well as concisely address the phenomenon of corruption and citizens’ relationship with the state, moving beyond regulatory matters. They describe psychological, historical
and systemic factors which are too rarely discussed in the context of attempts to grasp the crisis of citizen trust in the state, with the debate too often narrowed to the regulatory sphere.
Publikacja ukazuje się w przełomowym momencie – Ukraina, broniąc się przed rosyjską agresją, jednocześnie toczy walkę o zaufanie obywateli i partnerów międzynarodowych. Jednym z filarów tej walki jest przejrzystość funkcjonowania państwa, instytucji publicznych oraz systemu pomocy międzynarodowej.
Olha Ajwazowska, Jewhen Hlibowycki, Krzysztof Izdebski, Jana Ochrimenko i Ołesia Ostrowska-Luta przygotowali zbiór tekstów poświęconych zjawisku korupcji, które staje się punktem wyjścia do szerszej analizy współczesnej demokracji w Ukrainie oraz skomplikowanych relacji społeczeństwa z państwem. Autorzy rekomendują m.in.:
aby walka z korupcją w Ukrainie była skuteczna, musi jej towarzyszyć wychodzenie gospodarki z szarej strefy;
Indeks Percepcji Korupcji (CPI), mimo iż jest źródłem wiarygodnym i o ustalonej renomie, nie odzwierciedla poziomu skorumpowania. Ukraińskie badania wskazują na znaczne rozbieżności między percepcją a faktycznym doświadczeniem korupcji wśród reprezentantów biznesu i społeczeństwa. W związku z powyższym wnioski na temat sukcesów w walce z korupcją w Ukrainie należy wyciągać za pomocą szerszego doboru narzędzi analitycznych niż CPI;
„codzienna” korupcja w Ukrainie jest w znacznej mierze bezpośrednim skutkiem problemów strukturalnych sektora państwowego i samorządowego. Reforma polityki wynagrodzeń urzędników państwowych oraz pracowników sektorów państwowego i komunalnego będzie sprzyjała spadkowi poziomu korupcji w Ukrainie.
Zwalczanie korupcji jest jednym z warunków integracji Ukrainy z Unią Europejską. Pomimo licznych sukcesów, korupcja wciąż stanowi poważną barierę – nie tylko formalną, ale również ekonomiczną, wpływającą negatywnie na rozwój gospodarczy, istnienie nieformalnego sektora oraz możliwość budowania ścisłych relacji z krajami członkowskimi UE.
Zawarte w publikacji teksty poruszają również tematy o charakterze uniwersalnym, wykraczające poza granice Ukrainy i Europy. Autorzy podejmują refleksję nad relacjami człowieka z władzą, uwzględniając przy tym rzadko analizowane czynniki psychologiczne, historyczne i ustrojowe. To próba zrozumienia głębokich źródeł, natury i skutków kryzysu zaufania obywateli do instytucji państwowych.
Russia’s full-scale aggression against Ukraine has led to forced migration on a scale unseen since the Second World War. According to the United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), by mid–2024 the number of people from Ukraine who had received temporary protection in European countries (excluding Russia and Belarus) and in North America exceeded 5.2 million, including nearly one million in Poland. The prospect of Ukraine’s European integration brings with it the challenge of a further outflow of people who, once granted European citizenship, will gain the right to live, work and study freely in a united Europe.
For Ukraine, whose population is rapidly declining due to negative demographic trends and massive forced emigration caused by the war, the return of compatriots to their homeland is a strategic task. For Poland, on the other hand, whose significant spending on supporting refugees from Ukraine is already bringing positive economic effects, it is in the national interest to harness the potential of the Ukrainian diaspora in the Polish labour market.
Reconciling the interests of the three main actors in the migration process – that is, the country of origin, the destination country and the migrants themselves – requires a clear definition of those interests, precise data on the scale of migration, and reasonable public policies developed in consultation with relevant stakeholders. This report aims to contribute to that goal by outlining the current migration situation of Ukraine, analysing possible scenarios for its future development, and providing recommendations for both Polish and Ukrainian migration policy.
W 2022 roku pełnowymiarowa agresja Rosji na Ukrainę doprowadziła do migracji przymusowej na skalę niewidzianą od drugiej wojny światowej. Według danych Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców (UNHCR) liczba osób z Ukrainy, które otrzymały tymczasową ochronę w krajach europejskich (z wyjątkiem Rosji i Białorusi) oraz w Ameryce Północnej, przekraczała w połowie 2024 roku 5,2 miliona osób, w tym blisko milion przebywało w Polsce. Perspektywa integracji europejskiej Ukrainy niesie ze sobą wyzwanie dalszego odpływu ludzi, którzy wraz z obywatelstwem europejskim zyskają prawo do swobodnego zamieszkania, pracy i nauki w zjednoczonej Europie.
Dla Ukrainy, której populacja gwałtownie spada w wyniku niekorzystnych trendów demograficznych oraz gigantycznej przymusowej emigracji spowodowanej wojną, powrót rodaków do ojczyzny jest zadaniem strategicznym. Z kolei w interesie Polski, której znaczne wydatki na wsparcie uchodźców z Ukrainy już przynoszą wymierny zysk w gospodarce, leży wykorzystanie potencjału ukraińskiej diaspory na polskim rynku pracy. Pogodzenie interesów trzech głównych aktorów procesu migracyjnego – kraju pochodzenia, kraju docelowego i samych migrantów – wymaga dokładnego zdefiniowania tych interesów, zebrania możliwie precyzyjnych danych na temat skali migracji oraz rozsądnych i konsultowanych z interesariuszami polityk publicznych. Niniejszy raport ma na celu przybliżenie opisu obecnej sytuacji migracyjnej Ukrainy, analizę możliwych scenariuszy jej rozwoju przyszłości oraz rekomendacje dla polskiej i ukraińskiej polityki migracyjnej.
We współpracy z Instytutem Socjologii Ukraińskiej Narodowej Akademii Nauk i Uniwersytetem SWPS zorganizowaliśmy dwudniową polsko-ukraińską konferencję socjologów i socjolożek. Spotkanie odbyło się 21 i 22 marca w Kijowie. Przedmiotem obrad były nowe badania społeczne nad społeczeństwami Polski i Ukrainy, a celem także nawiązanie współpracy między naukowcami obu krajów.
Program konferencji
dzień 1
Powitanie: Wil Bakirow (prezes Ukraińskiego Towarzystwa), Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Informacja o działalności badawczej Instytutu Socjologii Ukraińskiej Narodowej Akademii Nauk – Jewhen Hołowacha (dyrektor Instytutu Socjologii UNAN)
The civilizational significance of Ukrainian national resilience – Wil Bakirow (prezes Ukraińskiego Towarzystwa Socjologicznego)
Ukrainians’ will to resist: psychological factors vs societal factors – Sergij Dembicki (wicedyrektor Instytutu Socjologii UNAN)
Social divisions in Poland and their consequences (for social resilience) – Mikołaj Cześnik dyrektor Instytutu Nauk Społecznych Uniwersytetu SWPS), Mirosław Filiciak (dyrektor Instytutu Nauk Humanistycznych Uniwersytetu SWPS)
The challenges of decentralisation. The Polish case – Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Solidarity, Sovereignty, and Europe: Values Driving Civic End Goals – Roch Dunin-Wąsowicz (University College London)
Civil society in Ukraine as a factor of resilience in the war – Wiktor Stepanenko (Instytut Socjologii UNAN)
Wartime social dynamics, solidarity and conflict in the eyes of Ukrainians – Olena Symonczuk (Instytut Socjologii UNAN)
The impact of the constitutional model of power organization on the functionality of political institutions: Ukrainian and Polish experience – Galyna Zelenko (Instytut Studiów Entopolitycznych UNAN)
Poland and late modernity. Metamorphoses of the solidarity idea – Jacek Kołtan (Europejskie Centrum Solidarności)
Fatigue in the 'humanitarian empire’: social divisions in Poland and changing attitudes towards Ukrainian diaspora – Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji Batorego)
dzień 2
The experience of sociology of war: surveys and research in wartime Ukraine – Wołodymy Paniotto (Uniwersytet Narodowy „Akademia Kijowsko-Mohylańska”)
Socio-economic dimension of national resilience – Iwan Sokolowskij (Instytut Socjologii UNAN)
The potential of Polish CSOs to gain citizens’ support – Filip Pazderski (Fundacja im. Stefana Batorego)
Polish infosphere – trends and challenges – Mirosław Filiciak (dyrektor Instytutu Nauk Humanistycznych Uniwersytetu SWPS)
Social conflicts and solidarity in Ukrainian society in wartime – Olena Klymenko (Instytut Socjologii UNAN),Gulbarszin Czepurko (Instytut Socjologii UNAN)
Ukrainian children in the Polish education system – challenges and solutions – Joanna Konieczna-Sałamatin (Wydział Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego)
The confessional field of Ukraine in wartime – Maksym Paraszewin (Instytut Socjologii UNAN)
Corruption as a threat to national resilience – Olga Burowa (Instytut Socjologii UNAN)
Militarism in Russia vs resilience through militarization in Ukraine – Nicolas Hayoz (Professor Emeritus, Uniwersytet we Fryburgu, Szwajcaria)
—Далі українською —
Seminarium poświęcone wnioskom płynącym z ukraińskiego doświadczenia dla budowania odporności społeczeństwa polskiego.
Naszymi gośćmi były ukraińskie działaczki organizacji społecznych i ekspertki:
Anna Akermann (Ecoaction / Екодія),
Hanna Hopko (International Center for Ukrainian Victory),
Julija Krasilnikowa (Схід sos),
Oksana Kuiantsewa (Схід sos),
Olha Reznikowa (Narodowy Instytut Studiów Strategicznych).
Do rozmowy zaprosiliśmy także ekspertów i ekspertki z zakresu bezpieczeństwa, przedstawicieli i przedstawicielki samorządu terytorialnego oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego.
Wojna ujawnia rzeczywistą odporność państw i ich społeczeństw. Struktura, którą tworzy społeczeństwo ukraińskie wraz z instytucjami publicznymi, władzami samorządowymi oraz armią okazała się na tyle odporna, by stawić czoła agresji ze strony przeciwnika nominalnie wielokroć silniejszego. Jednym z filarów odporności Ukrainy jest podmiotowe społeczeństwo obywatelskie, które nie tylko podczas rewolucyjnych zrywów, ale także na co dzień angażuje się w sprawy wagi publicznej.
Skupiliśmy się na wnioskach płynących z ukraińskiego doświadczenia dla budowania odporności społeczeństwa polskiego, szczególnie w aspekcie działań samorządu i władz centralnych wobec obywateli i organizacji społecznych. Rozmawialiśmy o budowaniu odporności społeczeństwa obywatelskiego oraz optymalnych sposobach włączenia obywateli w system obrony i zarządzania kryzysowego. Dyskusja była kontynuacją zorganizowanego przez Fundację w sierpniu ubiegłego roku seminarium poświęconego ustawie o ochronie ludności i obronie cywilnej.
Udział w seminarium wzięli:
Kamil Basaj (Fundacja INFO OPS Polska), Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego), Anna Czajkowska (Ukraińska Akcja Klubu Inteligencji Katolickiej), Anna Dąbrowska (prezeska Homo Faber), Agnieszka Deja (laureatka Nagrody „Portrety Siostrzeństwa” 2024), Robert Drogoś (Stowarzyszenie Tratwa), Roch Dunin-Wąsowicz (University College London), Karina Górska-Rożej (Akademia Sztuki Wojennej), Grzegorz Gruca (Polska Akcja Humanitarna), Weronika Grzebalska (Instytut Studiów Politycznych PAN), Małgorzata Kopka-Piątek (Instytut Spraw Publicznych), Aneta Kowalewska (Związek Gmin Wiejskich), Krzysztof Lis (Domowy Survival), Sławomir Łazarek (Rządowe Centrum Bezpieczeństwa), Dariusz Marczyński (dyrektor Departamentu Ochrony Ludności i Zarządzania Kryzysowego MSWiA), Dominik Mikołajczyk (redaktor naczelny InfoSecurity24.pl), Monika Miłkowska (Fundacja To Proste), Maria Piechowska (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych), Krystian Połomski (Fundacja Wspomagania Wsi), Jerzy Jan Salamucha (Liga Obrony Kraju), Paweł Sielczak (Fundacja Stocznia), Mirosław Skórka (prezes Związku Ukraińców Polskich), Katarzyna Sienkiewicz-Małyjurek (Politechnika Śląska), Piotr Stec (Departament Społeczeństwa Obywatelskiego KPRM), Marcin Wojdat (Unia Metropolii Polskich), Maciej Zaniewicz (Forum Energii).
Prowadzenie: Krzysztof Izdebski (Fundacji Batorego)
—
Запрошуємо долучитися до онлайн-семінару, присвяченого тому, як український досвід може допомогти зміцнити стійкість польського суспільства у складні часи.
Серед запрошених гостей — відомі українські громадські діячки та експертки:
Анна Акерманн (Ecoaction / Екодія)
Ганна Гопко (Міжнародний центр української перемоги)
Юлія Красильнікова (Схід SOS)
Оксана Куянцева (Схід SOS)
Ольга Резнікова (Національний інститут стратегічних досліджень)
До дискусії також приєднаються польські фахівці та фахівчині з питань безпеки, представники місцевої влади та організацій громадянського суспільства.
Російська агресія чітко показала, що справжня стійкість держави полягає не лише в армії, а й у здатності суспільства самоорганізовуватись, взаємодіяти з інституціями та швидко реагувати на виклики. Українська модель взаємодії між громадянським суспільством, місцевою владою, державними установами та військовими довела свою ефективність навіть у надзвичайно складних умовах.
Семінар буде присвячений обговоренню того, які саме елементи українського досвіду можуть бути корисними для Польщі — особливо в контексті побудови системи громадської стійкості, ефективної співпраці між громадянами, органами місцевого самоврядування та державною владою, а також участі суспільства у сфері оборони й кризового реагування.
Участь у семінарі підтвердили:
Каміль Басай (Фундація INFO OPS Polska), Едвін Бендик (президент Фундації Стефана Баторія), Анна Чайковська (Українська ініціатива Клубу католицької інтелігенції), Анна Домбровська (президентка організації Homo Faber), Агнєшка Дея (лауреатка премії «Portrety Siostrzeństwa» 2024 року), Роберт Дрогош (Асоціація Tratwa), Рох Дунін-Вонсович (Університетський коледж Лондона), Каріна Гурська-Ружей (Академія воєнного мистецтва), Гжегож Груца (Польська гуманітарна акція), Вероніка Гжебальска (Інститут політичних досліджень ПАН), Малгожата Копка-Пьонтек (Інститут суспільних справ), Анета Ковалевська (Асоціація сільських гмін), Кшиштоф Ліс (Domowy Survival), Славомір Лазарек (Урядовий центр безпеки), Даріуш Марчинський (директор Департаменту захисту населення та кризового управління МВСіА), Домінік Міколайчик (головний редактор InfoSecurity24.pl), Моніка Мілковська (Фундація To Proste), Марія Пєховська (Польський інститут міжнародних справ), Кристіан Поломський (Фундація підтримки села), Єжи Ян Саламуха (Ліга оборони країни), Павел Сєльчак (Фундація Stocznia), Мірослав Скурка (голова Союзу польських українців), Катаржина Сєнкевич-Малиюрек (Сілезька політехніка), Марцін Войдат (Унія польських метрополій), Мацєй Занєвіч (Форум енергетики).
Модератор: Кшиштоф Іздебскі (Фундація Баторія)
Обговорення транслюватиметься синхронно. Трансляція польською мовою буде доступна на профілі Фундації Баторія у Facebook, українською – на нашому YouTube-каналі.
Запрошуємо до перегляду!
4 marca 2025 r. w siedzibie Business&Science Poland w Brukseli rozmawialiśmy o akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej i związanych z tym szansach dla krajów UE, w tym Polski.
W gronie ponad 30 ekspertów i ekspertek reprezentujących Parlament Europejski, Komisję Europejską, think tanki i instytucje naukowe oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego z Ukrainy dyskutowaliśmy o wyzwaniach i korzyściach, które mogą się pojawić na poszczególnych etapach procesu akcesji oraz o ich znaczeniu dla bezpieczeństwa starego kontynentu.
Podstawą dyskusji jest opracowana z naszej inicjatywy polsko-ukraińska mapa drogowa, która jest dostępna w trzech językach: angielskim, polskim i ukraińskim:
Proces akcesji do Unii Europejskiej przebiega według z góry ustalonego schematu, wspólnego dla wszystkich państw kandydujących. Również etap negocjacji akcesyjnych jest ściśle i precyzyjnie uregulowany. Negocjacje te są mianowicie zorganizowane według klastrów i rozdziałów odpowiadających obszarom, w których kraj kandydujący wdraża przepisy i standardy UE. Państwa członkowskie UE bez wyjątku muszą zgodzić się, że wszystkie wymagania w każdym z obszarów zostały spełnione. Zaprezentowana w Brukseli „Mapa drogowa” przygotowana przez polsko-ukraiński zespół ekspertów i ekspertek, przedstawia polskie i ukraińskie spojrzenie na najważniejsze wyzwania w obszarach wyznaczanych przez sześć klastrów negocjacyjnych oraz prezentuje wzajemne korzyści, jakie mogą wyniknąć z przezwyciężenia tych wyzwań.
fot. Fundacja Batorego
fot. Fundacja Batorego
fot. Fundacja Batorego
fot. Fundacja Batorego
fot. Fundacja Batorego
fot. Fundacja Batorego
We współpracy z Ukraińskim Uniwersytetem Katolickim i Międzynarodową Fundacją „Odrodzenie” zorganizowaliśmy kolejne spotkanie polskich i ukraińskich ekspertów/tek i reprezentantów/tek społeczeństwa obywatelskiego z Polski i Ukrainy poświęcone próbie wypracowania mechanizmów i formuł, które stabilizowałby dialog ekspercko-obywatelski między Ukrainą i Polską.
Na początku 2023 r. grupa ukraińskich działaczy obywatelskich i niezależnych ekspertów spotkała się we Lwowie, by przygotować „Manifest trwałego pokoju – Nigdy więcej”. Motywowało ich przekonanie, że w ówczesnym kontekście rozwoju sytuacji wojennej i politycznej brakowało jasno określonej teorii ukraińskiego zwycięstwa oraz warunków pokoju, który miałby trwalszy charakter niż daje zawieszenie broni. W pracy grupy ukraińskiej uczestniczyli eksperci i działacze obywatelscy z Polski, którzy przyjechali do Lwowa na zaproszenie ukraińskich kolegów. Nie są oni współautorami „Manifestu”, wnieśli jednak ważny wkład w dyskusję jego tez i redakcję ostatecznego kształtu. Efektem współpracy był zarówno dokument końcowy, jak więź zaufania, która umożliwiła rozwój współpracy w odnowionym w czasie wojny formacie Forum Ukraina-Polska realizowanych przez Międzynarodową Fundację „Odrodzenie” z Kijowa i Fundację im. Stefana Batorego z Warszawy.
W ciągu następnych dwóch lat odbyły się kolejne cztery Fora Polska-Ukraina, poświęcone polsko-ukraińskim relacjom bilateralnym w kontekście procesu rozszerzenia Unii Europejskiej i akcesji Ukrainy, gwarancji bezpieczeństwa i powojennej odbudowy. Opublikowaliśmy także szereg raportów i opracowań dotyczących tej problematyki.
Dyskusje poświęcone było próbie wypracowania dalszych metod i formatów współpracy w coraz szybciej zmieniającej się sytuacji geopolitycznej. Choć wojna trwa i pytania sprzed dwóch lat nie straciły ważności, zmienił się zasadniczo kontekst po objęciu władzy w Stanach Zjednoczonych przez Donalda Trumpa. Zmieniły się także relacje polsko-ukraińskie, pierwotną euforię wypełnia zmęczenie, często niechęć, a cała sfera spowita jest informacyjną mgłą i wzajemną niewiedzą. Dodatkowo pojawiła się perspektywa akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej, która otwiera nowe pola do współpracy. Sytuacja taka tym bardziej wymaga stabilizacji płaszczyzn dialogu eksperckiego i obywatelskiego rozwijanych niezależnie od struktur komunikacji w wymiarze państwowym.
Seminarium odbyło się w formule Chatham House oraz było podzielone na cztery główne części:
Diagnoza sytuacji w Ukrainie
Diagnoza sytuacji w Polsce (i Unii Europejskiej)
Co dalej?
Podsumowanie dyskusji.
Pobyt we Lwowie polska delegacja rozpoczęła od wizyty na cmentarzu przy ulicy Mechanykowa (dawniej Pole Marsowe), gdzie pochowano już ponad 800 ukraińskich żołnierzy i cywilów poległych w wyniku pełnoskalowej inwazji na Ukrainę.
W obradach udział wzięli:
Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Andrzej Bobiński (Polityka Insight)
Jaryna Bojczuk (dziekan Szkoły Businessu Ukraińskiego Uniwersytety Katolickiego)
Piotr Buras (European Council on Foreign Relations)
Agnieszka Bryc (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Oksana Daszczakiwska (szefowa zachodniego biura Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”)
Andrij Dlihacz (współtwórca Centrum Odbudowy Gospodarczej)
Orest Drul (redaktor naczelny gazety „Zbrucz”)
Anna Fedas (Fundacja im. Stefana Batorego)
Jarosław Hrycak (profesor Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego)
Ihor Koliuszko (Centrum Reform Polityczno-Prawnych, b. poseł Werchownej Rady)
Marcin Korolec (Instytut Zielonej Gospodarki)
Małgorzata Ławrowska-von Thadden (OBMIN)
Myrosław Marynowycz (filozofii, działacz społeczny, więzień sumienia w latach 1977-1987)
Bartłomiej E. Nowak (Akademia Biznesów i Finansów Vistula)
Jacek Piechota (Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza)
Bohdan Pankewycz (współzałożyciel i członek zarządu Ukraińskiej Partii Galicyjskiej)
Oleksji Panycz (profesor filozofii, Ukraińskie Ewangelickie Seminarium Teologiczne)
Walerii Pekar (profesor Akademii Kijowsko-Mohylańskiej oraz Szkoły Biznesu Ukraińskiego Uniwersytety Katolickiego)
Sebastian Płóciennik (Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Akademia Finansów i Biznesu Vistula)
Jarosław Ruszczyszyn (poseł Werchownej Rady)
Zoreslava Samotyi (Fundacja im. Stefana Batorego)
Taras Stećkiw (polityki, osoba publiczna, b. poseł Werchownej Rady)
Bruno Surdel (Centrum Stosunków Międzynarodowych)
Oleksandr Suszko (dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”)
Marek Świerczyński (Polityka Insight)
Wiktora Wojciska (b. posłanka Werchownej Rady, dyrektorka ds. rzecznictwa Międzynarodowego Centrum dla Zwycięstwa Ukrainy)
Mykoła Wychowski (działacz obywatelski)
Laurynas Vaičiūnas (Kolegium Europy Wschodniej)
Marek Ziółkowski (b. ambasador Polski w Ukrainie).
Wspólne stanowisko polskich i ukraińskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz środowisk intelektualnych
—Далі українською —
My, przedstawiciele polskich i ukraińskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz środowisk intelektualnych, zebraliśmy się we Lwowie w dniach 21-22 lutego 2025 r., w trzecią rocznicę pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę, w dramatycznym momencie relacji międzynarodowych, aby dać świadectwo następującym ustaleniom:
1. Nasze kraje są nierozerwalnie związane nie tylko wspólną przeszłością, ale i wspólną przyszłością. Nie ma pokoju i bezpieczeństwa dla Ukrainy bez pokoju i bezpieczeństwa dla Polski. Nie ma pokoju i bezpieczeństwa dla Polski bez pokoju i bezpieczeństwa
dla Ukrainy.
2. W naszej historii jest wiele trudnych i tragicznych momentów, często różnimy się w interpretacji i ocenie wydarzeń przeszłości. Różnice nie muszą jednak prowadzić do konfliktu, a najlepszym sposobem dojścia do porozumienia i pojednania jest dialog z poszanowaniem dla historycznej prawdy oraz uznaniem dla podmiotowości i odrębności stron. Stawką jest przyszłość, jej wyzwania zobowiązują do wzajemnego zrozumienia i zgody.
3. Europa jest naszym wspólnym domem, a bezpieczeństwo europejskie bez Ukrainy
i Polski jest niemożliwe. Wysiłek naszych narodów na rzecz pokoju i bezpieczeństwa w Europie powinien być przykładem dla wszystkich narodów europejskich. Potwierdzamy wspólne pragnienie pełnej i jak najszybszej integracji europejskiej Ukrainy.
4. Uważamy, że konieczne jest rozwijanie trwałej infrastruktury dla prowadzenia otwartego dialogu w oparciu o doświadczenia Forum Ukraina-Polska. Starania te mogą obejmować:
powołanie rady koordynacyjnej między przedstawicielami organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i w Ukrainie;
przywrócenie, w formacie rządowym i pozarządowym, stałej konferencji Ukraina-Polska
integracji europejskiej;
rozszerzenie form współpracy polsko-niemieckiej o włączenie do nich strony ukraińskiej
i budowanie trójstronnych modeli współdziałania polsko-niemiecko-ukraińskiego;
systematyczną współpracę ekspercką podejmującą problemy i tematy, które pomagają zrozumieć nasze społeczeństwa i wskazać nowe możliwości wspólnego działania;
promowanie istniejących i poszukiwanie nowych sposobów i form zacieśniania współpracy kulturalnej uwzględniając pozytywne doświadczenia takich programów, jak Gaude Polonia, Nagroda Conrada, Nagroda Malewicza i inne;
włączanie młodych ludzi z obu krajów w dialog na temat wspólnej przyszłości;
zwiększenie efektywności i zasięgu działań informacyjnych oraz utworzenie kanałów komunikacji strategicznej dla naszej platformy;
utworzenie funduszu wspierającego dialog i współpracy między naszymi krajami,
na wzór Funduszu Wyszehradzkiego.
5. Ponadto uważamy, że dialog należy rozszerzać i angażować doń społeczeństwo obywatelskie innych krajów europejskich, w szczególności z Niemiec, krajów bałtyckich i Europy Środkowej.
Ми, представники польських та українських громадських організацій та інтелектуальних спільнот, зібралися у Львові 21-22 лютого 2025 року, в драматичний час нашої спільної історії, у третю річницю повномасштабної агресії Росії проти України, у драматичний момент міжнародних відносин, щоб засвідчити наступyyі висновки:
1. Наші країни нерозривно пов’язані не лише спільним минулим, а й спільним майбутнім. Не може бути миру й безпеки для України без миру й безпеки для Польщі. Не може бути миру й безпеки для Польщі без миру й безпеки для України.
2. У нашій історії багато важких і трагічних моментів, ми часто по-різному трактуємо та оцінюємо події минулого. Проте розбіжності не обов’язково повинні призводити до конфлікту, а найкращим способом досягнення згоди та примирення є діалог із повагою до історичної правди та визнанням суб’єктності та самобутності сторін. На кону майбутнє, його виклики зобов’язують нас до взаєморозуміння та згоди.
3. Європа є нашим спільним домом, і європейська безпека неможлива без України та Польщі. Об’єднання зусиль наших народів заради миру і безпеки в Європі має стати прикладом для всіх європейських націй. Ми підтверджуємо спільне прагнення до якнайшвидшої та повної європейської інтеграції України.
4. Ми вважаємо необхідною подальшу розбудову сталої інфраструктури відвертого діалогу на основі досвіду Форуму “Україна – Польща”. Цей діалог міг би включати:
створення координаційної ради громадянського суспільства Польщі та України;
відновлення в урядовому та неурядовому форматі постійної українсько-польської конференції з євроінтеграції;
розширення платформ польсько-німецької співпраці шляхом включення до них української сторони, а відтак побудова тристоронніх польсько-німецько-українських моделей взаємодії;
систематичне експертне співробітництво для вирішення проблем і питань, які допомагають нам зрозуміти наші суспільства та визначити нові можливості для спільних дій;
розвиток наявних і пошук нових шляхів та форм культурної співпраці між нашими суспільствами, з урахуванням позитивного досвіду таких програм як Gaude Polonia, Премія Конрада, Премія Малевича тощо;
активне залучення молоді обох країн до діалогу щодо нашого спільного майбутнього;
підвищення ефективності та охоплення інформаційної діяльності та створення стратегічних комунікаційних каналів для нашої платформи;
створення фонду для підтримки діалогу та взаємодії наших країн, моделлю якого може бути Вишеградський фонд.
5. Вважаємо, що наш діалог потребує розширення та залучення громадянського суспільства інших європейських країн, зокрема Німеччини, країн Балтії та Центральної Європи.
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Bohdan Yemets
fot. Iryna Sereda
fot. Iryna Sereda
fot. Iryna Sereda
fot. Iryna Sereda
— Далі українською —
Format Forum ma służyć rozwojowi dialogu między społeczeństwami obywatelskimi obu krajów i wzmacnianiu relacji dwustronnych. Stosunki te nabrały nowej dynamiki po lutym 2022, kiedy byliśmy świadkami bezprecedensowej solidarności i poparcia polskiego społeczeństwa dla Ukraińców broniących swojej wolności przed agresją Moskwy.
Bezpośrednim kontekstem i jednym z głównych tematów obrad XVII Forum była rozpoczynająca się polska prezydencja w Radzie UE oraz objęcie urzędu prezydenta USA przez Donalda Trumpa. W odniesieniu do tych dwóch wydarzeń wiele uwagi poświęcono rozpoczynającym się negocjacjom akcesyjnym Ukrainy do Unii Europejskiej. Przedmiotem obrad była między innymi przygotowywana przez Fundację Batorego „Mapa drogowa dla negocjacji polsko-ukraińskich w procesie akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej”.
Uczestnikami Forum byli politycy, działacze społeczni, naukowcy, analitycy, dziennikarze, byli i obecni urzędnicy (ministrowie i ambasadorzy) obu krajów oraz przedstawiciele stowarzyszeń biznesowych.
W obradach XVII Forum Polska-Ukraina udział wzięli:
Łukasz Adamski (wicedyrektor Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego)
Liubow Akulenko (dyrektor wykonawczy Ukraińskiego Centrum Polityki Europejskiej)
Piotr Andrusieczko (publicysta i dziennikarz, redaktor naczelny czasopisma „Ukraiński Żurnal”, stały współpracownik „Gazety Wyborczej”)
Hryhorij Baran (dyrektor Programu Kapitał Społeczny, Międzynarodowa Fundacja „Odrodzenie”)
Oleksandra Betlij (Instytut Badań Ekonomicznych i Doradztwa Politycznego)
Bogumiła Berdychowska (kwartalnik „Więź”)
Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Agnieszka Bryc (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Oleksandra Bulana (Ukraińskie Centrum Polityki Europejskiej)
Ihor Burakowski (szef Instytutu Badań Ekonomicznych i Doradztwa Politycznego)
Mirosław Czech (polityk, dziennikarz)
Oksana Daszczakiwska (szefowa zachodniego biura Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”)
Anna Fedas (Fundacja im. Stefana Batorego)
Serhij Gerasymczuk (Rada Polityki Zagranicznej „Ukraiński Pryzmat”)
Mychajło Gonczar (członek zarządu Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”, szef centrum analitycznego „Strategia XXI”)
Wadym Halajczuk (deputowany do parlamentu Ukrainy, pierwszy wiceprzewodniczący komisji Rady Najwyższej ds. integracji Ukrainy z Unią Europejską, partia „Sługa narodu”)
Aljona Hetmańczuk (dyrektorka Centrum Nowej Europy)
Jewhen Hlibowycki (szef Frontier Institute, członek rady doradczej Razom Advocacy)
Tadeusz Iwański (Ośrodek Studiów Wschodnich)
Radoslawa Kabaczij (kierowniczka Programu Kapitał Społeczny, Międzynarodowa Fundacja „Odrodzenie”)
Oleksandr Khara (Centrum Strategii Obronnych)
Piotr Kosiewski (dyrektor forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)
Olga Kwaszuk (kierownicza programu Europa i Świat w Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”)
Pawlo Klimkin (członek zarządu Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”, b. minister spraw zagranicznych Ukrainy)
Olena Kowalenko (Instytut Ukraiński)
Iryna Kosse (Instytut Badań Ekonomicznych i Konsultacji Politycznych)
Kyrylo Krywołap (Centrum Ożywienia Gospodarczego)
Agnieszka Lichnerowicz (radio TOK FM)
Olena Łapenko (think tank Dixi Group)
Piotr Łukasiewicz (chargé d’affaires w ambasadzie RP w Kijowie)
Jewhen Magda (dyrektor Instytutu Polityki Światowej)
Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego)
Iwan Nahorniak (ekspert organizacji pozarządowej „Easy Business”)
Andrij Nadżos (wiceminister Kultury i Komunikacji Strategicznej ds. Integracji Europejskiej, Współprzewodniczący Ukraińsko-Polskiej Grupy Roboczej)
Bartłomiej E. Nowak (Akademia Biznesów i Finansów Vistula)
Ihor Seleckij (szef organizacji pozarządowej „European Choice”)
Tomasz Stępniewski (Katolicki Uniwersytet Lubelski, Team Europe Direct)
Jan Strzelecki (Polski Instytut Ekonomiczny)
Oleksandr Suszko (dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”)
Daniel Szeligowski (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych)
Dmytro Szulga (dyrektor Programu Europa i Świat w Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”)
Konrad Szymański (b. Minister do spraw Unii Europejskiej)
Rostislaw Tomenczuk (Ukraiński Instytut Polityki Międzynarodowej)
Dmytro Tużanski (szef Służby Patronackiej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy)
Marek Wąsiński (Polski Instytut Ekonomiczny)
Hlib Wyszlinski (Centrum Strategii Gospodarczej)
Marek Ziółkowski (b. ambasador RP w Ukrainie)
Jaroslaw Żaliło (Narodowy Instytut Studiów Strategicznych)
PROGRAM XVII FORUM POLSKA-UKRAINA
17 stycznia 2025 (piątek)
Słowo powitania od organizatorów: Oleksandr Suszko (dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”), Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Wprowadzenie: Piotr Łukasiewicz (Chargé d’affaires ad interim Rzeczypospolitej Polskiej na Ukrainie)
—
Sesja 1. “Bezpieczeństwo, Europo!” – priorytety i znaczenie Ukrainy w polskiej prezydencji w Radzie UE
Wprowadzenia: Agnieszka Bryc (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Mykhaylo Gonchar (członek zarządu Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”, szef centrum analitycznego „Strategia XXI”), Serhij Gerasymczuk (Rada Polityki Zagranicznej „Ukraiński Pryzmat”), Robert Pszczel (Ośrodek Studiów Wschodnich, dyrektor Biura Informacji NATO w Moskwie w latach 2010-2015)
Moderacja: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
—
Sesja 2. Stosunki transatlantyckie pod nową administracją USA
Wprowadzenia: Aljona Hetmańczuk (dyrektorka Centrum Nowej Europy), Jewhen Hlibowycki (szef Frontier Institute, członek rady doradczej Razom Advocacy), Daniel Szeligowski (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych)
Moderacja: Oleksandr Suszko (dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”)
—
Sesja 3.Reformy wewnętrzne UE w programie polskiej prezydencji
Wprowadzenia: Ihor Burakowski (szef Instytutu Badań Ekonomicznych i Doradztwa Politycznego), Bartłomiej E. Nowak (Akademia Biznesów i Finansów Vistula), Rostislaw Tomenczuk (Ukraiński Instytut Polityki Międzynarodowej), Marek Wąsiński (Polski Instytut Ekonomiczny)
Moderacja: Agnieszka Bryc (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
—
Sesja 4. Stan i plany negocjacji akcesyjnych Ukrainy z UE w 2025 roku
Wprowadzenia: Mirosław Czech (polityk, dzinnikarz), Wadym Halajczuk (deputowany do parlamentu Ukrainy, pierwszy wiceprzewodniczący komisji Rady Najwyższej ds. integracji Ukrainy z Unią Europejską, partia „Sługa narodu”), Iwan Nahorniak (ekspert organizacji pozarządowej „Easy Business”), Konrad Szymański (b. Minister do spraw Unii Europejskiej)
Moderacja: Dmytro Szulga (dyrektor Programu Europa i Świat w Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”)
—
Sesja 5. Polityka pamięci bez polityki: czy istnieje droga naprzód dla Ukrainy i Polski? – rozmowa z Andrijem Nadżosem, wiceministrem kultury i komunikacji strategicznej odpowiedzialnym za integrację europejską, współprzewodniczącym ukraińsko-polskiej grupy roboczej ds. pamięci narodowej.
18 stycznia 2025 (sobota)
Sesja 1: Wyzwania przed akcesją Ukrainy do UE: „Mapa drogowa dla negocjacji polsko-ukraińskich w procesie akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej”
Wprowadzenia: Oleksandra Bulana (Ukraińskie Centrum Polityki Europejskiej), Bartłomiej E. Nowak (Akademia Biznesów i Finansów Vistula), Jana Okrymenko (Centrum Strategii Gospodarczej), Jan Strzelecki (Polski Instytut Ekonomiczny)
Moderacja: Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji Batorego)
—
Sesja 2: Brainstorming – co możemy zrobić razem? Pomysły i dyskusja
Moderacja: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego), Oleksandr Suszko (dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Fundacji „Odrodzenie”)
XVII Форум Польща Україна
17-18 січня 2025, Київ
XVII Форум Польща – Україна, співорганізаторами якого вже багато років поспіль традиційно виступають Фундація Стефана Баторія та Міжнародний фонд «Відродження», відбувся у Києві 17-18 січня 2025 року.
Формат Форуму покликаний сприяти діалогу між громадянськими суспільствами обох країн та зміцненню двосторонніх відносин. Ці відносини набули нової динаміки після лютого 2022 року, коли ми стали свідками безпрецедентної солідарності та підтримки з боку польського суспільства українців, які захищають свою свободу від московської агресії.
Безпосереднім контекстом і однією з головних тем дискусій Форуму став початок польського головування в Раді ЄС та вступ на посаду президента США Дональда Трампа. У зв’язку з цими двома подіями багато уваги було приділено початку переговорів про вступ України до Європейського Союзу. Серед обговорюваних тем була «Дорожня карта польсько-українських переговорів у процесі вступу України до Європейського Союзу», яку розробляє Фундація Баторія.
Серед учасників Форуму були політики, громадські діячі, науковці, аналітики, журналісти, колишні та діючі посадовці (міністри та посли) обох країн, а також представники бізнес-асоціацій.
У XVII-му Польсько-українському форумі взяли участь:
ЛукашАдамський (заступник директора Центру діалогу імені Юліуша Мерошевського)
Любов Акуленко (виконавчий директор Українського центру європейської політики)
Пьотр Андрусечко (публіцист і журналіст, головний редактор журналу «Український журнал», постійний дописувач Gazeta Wyborcza)
Григорій Баран (директор програми «Соціальний капітал» Міжнародного фонду «Відродження»)
Олександра Бетлій (Інститут економічних досліджень та політичних консультацій)
Богуміла Бердиховська (квартальник Więź)
Едвін Бендик (Президент Фундації Стефана Баторія)
Аґнєшка Бриц (Університет Миколи Коперника в Торуні)
Олександра Булана (Український центр європейської політики)
Ігор Бураковський (директор Інституту економічних досліджень та політичних консультацій)
Марек Вонсінський (Польський економічний інститут)
Гліб Вишлінський (Центр економічної стратегії)
Марек Зюлковський (колишній Посол Республіки Польща в Україні)
Ярослав Жаліло (Національний інститут стратегічних досліджень)
Дар’я Гайдай (Заступник керівника Офісу Віце-прем’єр-міністра з питань європейської та євроатлантичної інтеграції, Міністерство юстиції України)
Сергій Герасимчук (Рада зовнішньої політики «Українська призма»)
Михайло Гончар (член правління Міжнародного фонду «Відродження», керівник аналітичного центру «Стратегія ХХІ»)
Вадим Галайчук (народний депутат України, перший заступник голови Комітету Верховної Ради України з питань інтеграції України до Європейського Союзу, партія «Слуга народу»)
Альона Гетьманчук (директорка Центру «Нова Європа»)
Євген Глібовицький (голова правління Інституту прикордоння, член консультативної ради Razom Advocacy)
Оксана Дащаківська (керівник Західного представництва Міжнародного фонду «Відродження»)
Тадеуш Іванський (Центр східних досліджень)
Радослава Кабачій (керівник програми «Соціальний капітал» Міжнародного фонду «Відродження»)
Олександр Хара (Центр оборонних стратегій)
Пьотр Косевський (директор ForumIdea, Фундації Стефана Баторія)
Ольга Квашук (менеджер програмної ініціативи «Європа і світ» Міжнародного фонду «Відродження»)
Павло Клімкін (член правління Міжнародного фонду «Відродження», колишній міністр закордонних справ України)
Олена Коваленко (Український інститут)
Ірина Коссе (Інститут економічних досліджень та політичних консультацій)
Кирило Криволап (Центр економічного відродження)
Агнєшка Ліхнерович (радіо TOK FM)
Олена Лапенко (аналітичний центр Dixi Group)
Пьотр Лукасевич (Тимчасовий повірений у справах Посольства Польщі в Києві)
Євген Магда (директор Інституту світової політики)
Павло Марчевський (керівник програми «ФорумІдея» Фундації Стефана Баторія)
Іван Нагорняк (експерт громадської організації Easy Business)
Андрій Наджос (Віце-міністр культури та стратегічних комунікацій з питань європейської інтеграції, співголова українсько-польської робочої групи)
Бартломей Є.Новак (Віслинський університет бізнесу та фінансів)
Яна Охріменко (Центр економічної стратегії)
Олена Павленко (аналітичний центр Dixi Group)
Юрій Панченко (Європейська правда)
Інна Підлуська (Міжнародний фонд «Відродження»)
Роберт Пшчель (Центр східних досліджень, директор Інформаційного офісу НАТО в Москві у 2010-2015 роках)
Олена Романова (Міжнародний фонд «Відродження»)
Зореслава Самотій (Фундація Стефана Баторія)
Ігор Селецький (голова громадської організації «Європейський вибір»)
Томаш Стемпнєвський (Люблінський католицький університет, Team Europe Direct)
Ян Стшелецький (Польський економічний інститут)
Олександр Сушко (виконавчий директор Міжнародного фонду «Відродження»)
Ростислав Томенчук (Український інститут міжнародної політики)
Дмитро Тужанський (керівник патронатної служби Міністерства закордонних справ України)
Анна Федас (Фундація Стефана Баторія)
Мирослав Чех (політик, журналіст)
Даніель Шеліговський (Польський інститут міжнародних відносин)
Конрад Шиманський (колишній міністр у справах Європейського Союзу)
Дмитро Шульга (директор Програми «Європа і світ» Міжнародного фонду «Відродження»)
ПРОГРАМА XVII ФОРУМУ ПОЛЬЩА-УКРАЇНА
17 січня 2025 року (п’ятниця)
Вітальне слово від організаторів: Олександр Сушко (виконавчий директор Міжнародного фонду «Відродження»), Едвін Бендик (президент Фундації Стефана Баторія)
Вступне слово: Пьотр Лукасевич (Тимчасовий повірений у справах Республіки Польща в Україні, Польща)
—
Сесія 1 «Безпека, Європо!»– Пріоритети та значення України під час головування Польщі в Раді ЄС
Вступ: Агнєшка Бриц (Університет Миколи Коперника в Торуні), Михайло Гончар (член правління Міжнародного фонду «Відродження», керівник аналітичного центру «Стратегія ХХІ»), Сергій Герасимчук (Рада зовнішньої політики «Українська призма»), Роберт Пшчель (Центр східних досліджень, директор Інформаційного офісу НАТО в Москві 2010-2015)
Модератор: Едвін Бендик (президент Фонду Стефана Баторія)
—
Сесія 2: Трансатлантичні відносини за нової адміністрації США
Вступ: Альона Гетьманчук (директор Центру «Нова Європа»), Євген Глібовицький (директор Інституту прикордоння, член Консультативної ради програми «Разом»), Даніель Шеліговський (Польський інститут міжнародних відносин)
Модератор: Олександр Сушко (виконавчий директор Міжнародного фонду «Відродження»)
—
Сесія 3:Внутрішні реформи ЄС на порядку денному польського головування
Вступ: Ігор Бураковський (директор Інституту економічних досліджень та політичних консультацій), Бартломей Е. Новак (Вістула, Вища школа бізнесу та фінансів), Ростислав Томенчук (Український інститут міжнародної політики), Марек Вонсінський (Польський економічний інститут)
Модераторка: Агнєшка Бриц (Університет Миколи Коперника в Торуні)
—
Сесія 4: Стан та плани щодо переговорів про вступ України до ЄС у 2025 році
Вступ:Мирослав Чех (політик, журналіст), Вадим Галайчук (народний депутат України, перший заступник голови Комітету Верховної Ради України з питань інтеграції України з Європейським Союзом, партія «Слуга народу»), Іван Нагорняк (експерт ГО «Легкий бізнес»), Конрад Шиманський (колишній міністр з питань Європейського Союзу)
Модератор: Дмитро Шульга (директор програмної ініціативи «Європа і світ» Міжнародного фонду «Відродження»)
—
Сесія 5: Політика пам’яті без політики: чи є шлях вперед для України та Польщі?
Дискусія з Андрієм Наджосом, заступником Міністра культури та стратегічних комунікацій з питань європейської інтеграції, співголовою українсько-польської робочої групи з питань національної пам’яті.
18 січня 2025 року (субота)
Сесія 1: Виклики перед вступом України до ЄС:«Дорожня карта польсько-українських переговорів у процесі вступу України до Європейського Союзу».
Вступ: Олександра Булана (Український центр європейської політики), Бартломей Е.Новак (Вістула, університет бізнесу та фінансів), Яна Охріменко (Центр економічної стратегії), Ян Стшелецький (Польський економічний інститут)
Модератор: Павел Марчевський (Форум ідей Фундації Баторія)
—
Сесія 2: Мозковий штурм: що ми можемо зробити разом?Ідеї та обговорення
Модератори:Едвін Бендик (президент Фонду Стефана Баторія), Олександр Сушко (виконавчий директор Міжнародного фонду «Відродження»)