Decyzję Jarosława Kaczyńskiego o zaostrzeniu prawa antyaborcyjnego w sytuacji narastającego kryzysu epidemicznego można uznać za polityczną prowokację. Po wybuchu protestów poszedł dalej. W oświadczeniu wygłoszonym w roli prezesa Prawa i Sprawiedliwości wezwał do pozapaństwowej przemocy wobec manifestujących, choć sam sprawuje w rządzie funkcję wicepremiera odpowiedzialnego za bezpieczeństwo. Wedle podobnego schematu obóz władzy postępował wiosną, gdy parł do przeprowadzenia wyborów prezydenckich 10 maja br. Za inny wyraz tej samej strategii można uznać późniejszą kampanię nienawiści wobec osób nieheteronormatywnych.
Sądzimy, że można już mówić o pewnej formule polityki prowokacji – rządzenia w trybie nieformalnego stanu nadzwyczajnego, które jest wyrazem zinstytucjonalizowanego braku odpowiedzialności. Czy jego rezultatem będzie paraliż władzy, a przez to paraliż państwa? Na ile owa polityka prowokacji prowadzi do dezintegracji obozu rządzącego i jego niezdolności do działania? Czy skutkiem jawnie nieodpowiedzialnych decyzji będzie utrata legitymizacji władzy? Na ile realnym scenariuszem jest formalizacja tej polityki przez wprowadzenie stanu wyjątkowego i jakie byłby tego konsekwencje?
Do dyskusji zaprosiliśmy prawie dwadzieścioro polskich polityczek i polityków, intelektualistek i intelektualistów. Udział wzięli: Magdalena Biejat (posłanka na Sejm RP), Michał Boni (SWPS Uniwersytet), Mikołaj Cześnik (SWPS Uniwersytet, Zarząd Fundacji Batorego), Zuzanna Dąbrowska („Rzeczpospolita”), Ludwik Dorn (b. marszałek Sejmu RP), Agnieszka Graff (Uniwersytet Warszawski), Hanna Gill-Piątek (posłanka na Sejm RP), Elżbieta Korolczuk (Uniwersytet Södertörn w Sztokholmie), Karolina Lewicka (TOK FM), Katarzyna Lubnauer (posłanka na Sejm RP), Anna Rakowska-Trela (Uniwersytet Łódzki), Aleksander Smolar (doradca Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego), Adam Szłapka (poseł na Sejm RP), Michał Szułdrzyński („Rzeczpospolita”), Piotr Szumlewicz („Fakty”, Związkowa Alternatywa), Fryderyk Zoll (Uniwersytet Jagielloński).
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).
Polecamy także tekst Edwina Bendyka Polityka i prowokacja.
— Далі українською —
Fundacja Batorego oraz tygodnik „Polityka” zapraszają na szóstą debatę z cyklu Ukraina mówi. Podczas tych spotkań rozmawiamy z ukraińskimi ekspertkami i ekspertami, publicystkami i publicystami oraz ludźmi kultury.
Wojna to najtrudniejszy sprawdzian dla społeczeństwa i państwa. Ukraina została zaatakowana przez Rosję w marcu 2014 roku. 24 lutego 2022 rosyjska agresja przekształciła się w pełnowymiarową wojnę. Ku zaskoczeniu Moskwy i wielu komentatorów na całym świecie Ukrainki i Ukraińcy stawili skuteczny opór, obronili Kijów i suwerenność państwa. Nie tylko powstrzymali inwazję, ale także utrzymali funkcje państwa na wszystkich jego poziomach.
Badania i sondaże socjologiczne prowadzone tuż przed rozpoczęciem inwazji i w trakcie wojny pokazują, że rosyjski atak doprowadził do konsolidacji społeczeństwa i jego integracji wokół Sił Zbrojnych, instytucji państwa oraz władzy publicznej na poziomie krajowym i lokalnym. Mieszkańcy Ukrainy zachowują duży optymizm i są przekonani, że wygrają tę wojnę, nawet jeśli potrwa ona dłuższy czas.
Jednak wojna to także nieustanny stres, wynikający z zagrożenia dla życia i bezpieczeństwa, trudności gospodarczych, problemów aprowizacyjnych, zniszczeń materialnych, utrudnień w dostępie do usług społecznych, rozłąki z bliskimi i lęku o walczących na froncie. Jak wyjaśnić fenomen utrzymywania się od ponad pół roku wysokiego morale ukraińskiego społeczeństwa, mimo tych wszystkich trudności? Jaka może być dalsza ewolucja nastrojów i postaw? Jakie procesy mają największy wpływ na wojenne przemiany sfery społecznej w Ukrainie? Jak zmienia się nastawienie do Rosji i Rosjan oraz do krajów sojuszniczych, a także do takich struktur, jak Unia Europejska czy NATO? Jak przekształca się świadomość narodowa i system wartości?
Na te i inne pytania starali się odpowiedzieć:
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Edwin Bendyk – prezes Fundacji im. Stefana Batorego. Dziennikarz, publicysta i pisarz, do niedawna kierował działem naukowym tygodnika „Polityka”. Wykłada w Graduate School for Social Research PAN i Collegium Civitas, gdzie współtworzył Ośrodek Badań nad Przyszłością.
Natalia Czernysz (Наталія Черниш) – socjolożka, profesorka w Katedrze Socjologii Wydziału Historycznego Lwowskiego Narodowego Uniwersytetu im. Iwana Franki we Lwowie. Zastępczymi dyrektora Centrum Monitoringu Społecznego, redaktor naczelna „Wisnyka Lwiwskoho Uniwersytetu. Serija: Socjolohija”. Członkini rady redakcyjnej czasopisma naukowego „Ukrajińskij socium”. Zajmuje się historią światowej i ukraińskiej myśli socjologicznej, procesami i zjawiskami etniczno-narodowymi i politycznymi we współczesnej Ukrainie, kształtowaniem się tożsamości społecznych i etnicznych. Autorka ponad 70 prac naukowych.
Ołeksandra Dejneko (Олександра Дейнеко) – socjolożka, docent Wydziału Socjologii Narodowego Uniwersytetu im. Karazina w Charkowie. Od marca 2022 visiting fellow w Norwegian Institute for Urban and Regional Research (NIBR). Członkini Norweskiej Sieci Studiów Ukraińskich i przewodniczącą Sekcji Młodzieży Towarzystwa Socjologicznego Ukrainy. Zajmuje się problemami spójności społecznej społeczeństwa ukraińskiego i reformy decentralizacyjnej na Ukrainie, kwestiami tożsamości, zaufania i aktywizmu obywatelskiego. Autorka ponad 70 publikacji naukowych
Ołeksyj Harań (Олексій Гарань) – politolog, doktor nauk historycznych, dyrektor Fundacji Inicjatyw Demokratycznych im. Ilko Kuczeriwa w Kijowie, profesor Wydziału Nauk Politycznych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Badacz historii Ukrainy XX–XXI wieku, w szczególności ogólnych problemów stosunków między Unią Europejską a Ukrainą?, wpływu czynników wewnętrznych na stosunki Ukrainy z UE, politologii porównawczej Ukrainy i krajów europejskich oraz problemów reformy systemu politycznego Ukrainy. Autor książek Трансатлантические дебаты (Debaty transatlantyckie) (1990), Убити дракона (Zabij smoka) (1993), Ukraine in Europe: Questions and Answers (2009).
Jewhen Hołowacha (Євген Головаха) – socjolog i psycholog, doktor filozofii, profesor, dyrektor Instytutu Socjologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Kierownik Katedry Historii, Teorii i Metodologii Socjologii. Redaktor naczelny czasopisma naukowego „Socjolohia: teoria, metody, markeninh” (Соціологія: теорія, методи, маркетинг). Zajmuje się teorią i metodologią socjologii, socjologią polityki i przemian społecznych, socjologią osobowości i psychologią społeczną. Członek Społecznej Rady Ekspertów ds. Wewnętrznych Spraw Politycznych oraz Komisji Promocji Demokratyzacji i Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Autor licznych artykułów, uczestnik dyskusji eksperckich w najważniejszych ukraińskich mediach.
Шоста дискусія з циклу дебат forumIdei Фонду Баторія і тижневика “Polityka” “Говорить Україна”
Фонд Баторія і тижневик “Polityka” запрошують на шосту дискусію з циклу “Говорить Україна”. На цих зустрічах розмовляємо з українськими експертками й експертами, публіцистками і публіцистами, а також людьми культури.
Війна — це найважчий іспит для суспільства і держави. Росія напала на Україну у березні 2014 року. 24 лютого цього року російська агресія перейшла у повномасштабну війну. На здивування Москви і багатьох коментаторів у всьому світі, українці і українки ефективно чинили опір, оборонили Київ і суверенність держави. Вони не лише затримали вторгнення, але також зберегли функції держави на всіх рівнях.
Дослідження і соціологічні опитування, які проводилися перед початком вторгнення і під час війни, свідчать, що російська атака викликала консолідацію всього суспільства та його інтеграцію довкола Збройних Сил, державних інституцій і публічної влади на всеукраїнському й місцевому рівнях. Мешканці України зберігають оптимізм, переконані, що виграють цю війну навіть якщо вона триватиме довго.
Однак війна — це також постійний стрес, що виникає із загроз для життя та безпеки, економічних труднощів, проблем із постачанням продовольства і доступом до суспільних послуг, матеріальних втрат, розлуки із близькими і страх за тих, котрі на фронті. Як через пів року після початку повномасштабної війни пояснити феномен утримання настільки сильної мотивації українського суспільства, попри всі труднощі? Якою може бути подальша еволюція настроїв і позицій? Які процеси мають найбільший вплив на воєнну еволюцію суспільної сфери в Україні? Як змінюється ставлення до Росії та росіян, а також до партнерських держав і таких структур, як Європейський Союз і НАТО? Як змінюється національна свідомість і система цінностей?
На ці та інші питання спробують відповісти:
Модерування: Едвін Бендик (голова Фонду ім. Стефана Баторія)
Едвін Бендик (Edwin Bendyk) — голова Фонду ім. Стефана Баторія. Журналіст, публіцист і письменник, донедавна керував науковим відділом тижневика “Polityka”. Викладає в Graduate School for Social Research PAN i Collegium Civitas, де співтворив Центр Досліджень Майбутнього (Ośrodek Badań nad Przyszłością).
Наталія Черниш — соціолог, доцент, професор кафедри соціології історичного факультету Львівського національного університету ім. Івана Франка. Заступник директора ГО Центр “Соціальний моніторинг”. Головний редактор «Вісника Львівського університету. Серія: Соціологія», член редколегії наукового журналу «Український соціум». Досліджує історію світової й української соціологічної думки, етнонаціональні та політичні процеси і явища в сучасній Україні.
Олександра Дейнеко — соціологиня, доцентка соціологічного факультету Національного університету ім. Каразіна у Харкові. Від березня 2022 року visiting fellow у Norwegian Institute for Urban and Regional Research (NIBR). Членкиня Норвезької мережі українських студій і голова Молодіжної секції Соціологічного Товариства України. Займається проблемами соціальної солідарності українського суспільства і децентралізаційної реформи в Україні, питаннями ідентичності, довіри і громадського активізму. Авторка 70 наукових публікацій.
Олексій Гарань — політолог, доктор історичних наук, директор Фонду “Демократичні ініціативи” ім. Ілька Кучеріва у Києві, професор відділу політології НАНУ. Дослідник історії України XX–XXI століть, зокрема загальних проблем відносин між Європейським Союзом та Україною, впливу внутрішніх чинників на відносини України з ЄС, порівняльної політології України і європейських країн, а також проблем реформи політичної ситстеми України. Автор книжок: Трансатлантические дебаты (1990), Убити дракона (1993), Ukraine in Europe: Questions and Answers (2009).
Євген Головаха — соціолог і психолог, доктор філософії, професор, директор Інституту Соціології НАНУ. Керівник катедри історії, теорії і методології соціології. Головний редактор наукового часопису “Соціологія: теорія, методи, маркетинг”. Займається теорією і методологією соціології, соціологією політики і суспільних змін, соціологією особистості і суспільною психологією. Член Громадської Ради експертів із внутрішньополітичних питань та Комісії зі сприяння демократизації і розвитку громадянського суспільства. Автор багатьох статей, учасник експертських дискусій у
Podczas Igrzysk Wolności, organizowanych w dniach 18-20 października w Łodzi byliśmy gospodarzami trzech sesji, z których dwie można zobaczyć w aplikacji Igrzysk Wolności, a jedną na naszym profilu na Facebooku.
Samorząd i organizacje społeczne – współpraca w obliczu zagrożeń dla bezpieczeństwa i demokracji. Okrągły stół
19.10 (sobota), godz. 16:45 – 18:15
Pandemia COVID-19, pełnoskalowa wojna w Ukrainie i napływ uchodźców pokazały, że środowiskami, które niosą wsparcie w najbardziej efektywny sposób są instytucje samorządowe i organizacje społecznej. Nie mogą to być jedynie działania incydentalne. Potrzebny jest system, który przygotuje te podmioty na podejmowanie działań w sytuacjach kryzysowych, zinstytucjonalizuje ich współpracę, a jednocześnie będzie wzmacniał demokrację lokalną. Co musi się zmienić w relacjach organizacji społecznych – samorząd? Co to znaczy partnerstwo w nowych czasach, w których kryzysy mogą zdarzać się częściej, a nawet możemy liczyć się z tym, że konflikt zbrojny może zbliżyć się do naszych miejscowości i domów? Jak powinniśmy się na to przygotować? Jakie mamy rekomendacje dla innych samorządów i organizacji?
W rozmowie udział wzięli:
Moderacja:
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Zuza Balcerzak |
Odporność – ukraińska lekcja dla Europy. Panel dyskusyjny
20.10 (niedziela), godz. 10.00 – 11.00
Istotnym źródłem odporności Ukrainy wydaje się być silne społeczeństwo obywatelskie, mające w dodatku doświadczenie życia w konflikcie zbrojnym już od 2014 roku. Wiele wskazuje natomiast na to, że ukraińskie władze i instytucje były początkowo gorzej przygotowane, do ostatniej chwili nie dowierzając, że Putin rozpocznie pełnoskalową wojnę. Obecna sytuacja w Europie wydaje się być odwrotna – społeczeństwa UE nadal nie wierzą, że wojna jest możliwa, podczas gdy rządy i instytucje UE uznają to zagrożenie za realne, a starając się do niego przygotować borykają się z oporem wyborców. Ukraiński opór i ewentualne zwycięstwo nie byłby też możliwe bez skutecznego budowania sojuszy. Tu również wydaje się leżeć ważna lekcja dla Europy, która ma przecież trudności zarówno we współpracy transatlantyckiej, jak i w budowaniu relacji z tzw. średnimi mocarstwami Globalnego Południa. Jak wykorzystać ukraińskie doświadczenia do tworzenia unijnego modelu odporności i zdolności do reagowania na sytuacje kryzysowe?
Prelegenci:
Moderacja:
 fot. Mikołaj Zacharow |
 fot. Mikołaj Zacharow |
 fot. Mikołaj Zacharow |
 fot. Mikołaj Zacharow |
 fot. Mikołaj Zacharow |
 fot. Mikołaj Zacharow |
 fot. Mikołaj Zacharow |
 fot. Mikołaj Zacharow |
 fot. Mikołaj Zacharow |
Integracja Ukrainy z UE a Polska. Panel dyskusyjny
20.10 (niedziela), godz. 15.30 – 16.30
Jaką rolę może odegrać Polska w procesie akcesji Ukrainy do UE – w jego całości, ale także w bliskiej perspektywie polskiej prezydencji w Radzie UE w I połowie 2025? Czy próba uczynienia z Polski głównego adwokata sprawy ukraińskiej w UE jest na pewno dobrym pomysłem w świetle nieuchronnych konfliktów interesów między naszymi krajami na tle integracji ukraińskiej gospodarki ze wspólnym rynkiem unijnym? Z drugiej strony, jaki inny kraj, jeśli nie Polska mógłby wziąć na siebie tę rolę? Które interesy gospodarcze Polski i Ukrainy są naprawdę rozbieżne, a które zostały tylko tak przedstawione w wyniku manipulacji i rozpowszechniania niesprawdzonych informacji? Na ile polityka wewnętrzna krajów UE ma i może mieć wpływ na proces integracji Ukrainy oraz na stosunki polsko-ukraińskie? Ukraińcy są słusznie przekonani, że odbudowa i integracja Ukrainy z UE będzie procesem wielostronnym, zmieniającym rzeczywistość, w którym chodzić będzie nie tyle o rekonstrukcję państwa, co o jego odnowę. Czy państwa Unii Europejskiej, które same szukają pomysłów na własną modernizację wobec wyzwań przyszłości są rzeczywiście gotowe, by zaangażować się w ten proces na partnerskich zasadach?
Prelegenci:
Moderacja:
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Daniel Kiermut |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Zuza Balcerzak |
 fot. Mikołaj Zacharow |
W grudniu 2021 wspólnie z Fundacją Gospodarki i Administracji Publicznej opublikowaliśmy raport „Pokolenia. Solidarni w rozwoju” opracowany przez zespół pod kierunkiem prof. Jerzego Hausnera. Wskazujemy w nim, że dla gospodarczego i społecznego rozwoju Polski kluczowe znaczenie ma poprawa relacji międzypokoleniowych w licznych sferach życia – miejscu pracy, ochronie zdrowia, systemie emerytalnym, systemie demokratycznym. W czasie debaty przedyskutujemy z przedstawicielami świata polityki wpływ przemian demograficznych i podziałów pokoleniowych na system demokratyczny. Uważamy bowiem, że będą one w dłuższej perspektywie silniej oddziaływać na scenę polityczną niż rywalizacja PiS-u i PO, a bez demokratycznie wypracowanego konsensusu międzypokoleniowego niemożliwe będzie sformułowanie i przeforsowanie rozwiązań, których wymaga na przykład system emerytalny czy ochrona zdrowia.
Zagrożeniem dla dialogu między generacjami i dla demokratycznej reprezentacji młodych jest nie tylko zmniejszająca się liczebność młodych i idąca za tym mniejsza waga ich głosów przy urnach wyborczych, ale także podziały wewnątrzpokoleniowe. Badania pokazują, że młodzi są nie tylko bardziej rozczarowani instytucjami demokratycznymi niż reszta społeczeństwa, ale również silniej spolaryzowani. Będą więc mieć problemy z byciem usłyszanym i z jasnym sformułowaniem interesów politycznych swojego pokolenia.
W jaki sposób zatem odbudować zaufanie młodych do demokracji przedstawicielskiej? Jak zapewnić im lepszą artykulację ich postulatów? W jaki sposób zasypywać podziały pokoleniowe, przekładające się na polaryzację polityczną?
Wprowadzenia do dyskusji wygłosili: dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) oraz dr Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji Batorego).
W dyskusji udział wzięli:
Prowadzenie: Mikołaj Cześnik (Uniwersytet SWPS, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego).
To kolejna edycja Indeksu, ale pierwsza oceniająca czasy rządów koalicji 15 października. Co mówi ona o stanie relacji rząd-samorząd – zadaniach, finansach, sile głosu samorządowców w procesie legislacyjnym, w relacjach z wojewodami? Czy samorządowcy odzyskali uprawnienia odebrane im za poprzedniej władzy i czy mają więcej autonomii?
Wartość Indeksu samorządności za rok 2024 to 52,55 (w skali 0–100). W poprzedniej edycji, obejmującej rok 2023, zarazem ostatni, kiedy rządziła Zjednoczona Prawica, wartość Indeksu osiągnęła 47,79. Jest więc niewielka poprawa i z umiarkowaną ostrożnością można stwierdzić, że recentralizacyjny proces prowadzony przez poprzedni rząd został zatrzymany. „Ale czy odwrócony?” – pyta we wprowadzającej części Edwin Bendyk, prezes Fundacji im. Stefana Batorego.
Autorzy Indeksu odpowiedzi szukają w trzech obszarach aktywności samorządu terytorialnego:
Szczegółowa analiza pokazuje, że siła ustrojowa i autonomia zadaniowa samorządu pozostały bez zmian. Autonomia finansowa miast na prawach powiatu nawet lekko się pogorszyła. Poprawa ogólnej wartości Indeksu wynika głównie z poważniejszego traktowania Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w procesie legislacyjnym (komponent „siła polityczna”).
Indeks samorządności 2024 opracowała zespół badaczek i badaczy: dr Agnieszka Kopańska, dr hab. Marta Lackowska, dr Radomir Matczak, dr Justyna Przedańska i dr hab. Dawid Sześciło.
Wartości te są wspólne państwom członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.
O wartościach europejskich zapisanych w artykule 2 „Traktatu o Unii Europejskiej” przez ostatnie 15 lat dyskutowano niewiele. Byliśmy przeświadczeni o bezsporności tych zapisów, ale też przyzwyczailiśmy się, iż problemy Unii dotyczą spraw ekonomicznych albo techniczno-organizacyjnych, a rozmawia się głównie o pieniądzach.
Od 2021 roku zacznie działać nowy unijny program: Obywateli, Równości, Praw i Wartości (PPW). UE stara się w ten sposób odpowiedzieć na kryzys, który ma wymiar także aksjologiczny. Podczas dyskusji zastanawialiśmy się nad tym, czy instytucje europejskie dojrzały do obrony podstawowych zasad i wartości? Przede wszystkim zaś, jakie to są wartości? Które z nich musimy uznać za wspólne, a co do których możemy się zgodzić, że będziemy różnić się w ich ocenie? Jak implementować PPW, by został on zaakceptowany przez niejednorodne światopoglądowo środowiska prounijne?
Podstawą do dyskusji był tekst autorstwa dyrektorki forumIdei Fundacji Batorego – Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz: „Praworządność w Unii poza politycznymi podziałami. Sankcje budżetowe i nowy program dla obywateli” dostępny pod linkiem: http://bit.ly/forumIdei_Praworzadnosc_w_Unii
W dyskusji udział wzięli:
Spotkanie poprowadził Paweł Marczewski, szef działu Obywatele forumIdei Fundacji Batorego.
Wybory samorządowe 2018 roku pokazały, że proces tworzenia lokalnych miejskich wspólnot wkroczył w fazę dojrzałości. Mieszkańcy polskich miast pokazali swoją polityczną podmiotowość wybierając prezydentów i burmistrzów takich, jakich uznali za właściwych nie bacząc na próby zastraszenia i przekupstwa ze strony centralnych ośrodków władzy państwowej czy partyjnej. Jednocześnie krzepnie świadomość i podmiotowość struktur społeczeństwa obywatelskiego aktywnych w przestrzeni miast. Jednym z najciekawszych przejawów rosnącego upodmiotowienia lokalnych społeczności w Polsce jest fenomen ruchów miejskich. Zdołały one skutecznie wprowadzić do debaty o sprawach miejskich tematy, które jeszcze przed dekadą wydawały się egzotyczne i nierealne.
Jak projektować i zarządzać przyszłością polskich miast jako złożonych i różnorodnych wspólnot mieszkanek i mieszkańców? Jak w pełni wykorzystać kapitał polityczny władz miast rozpoczynających długą, pięcioletnią kadencję i potencjał podmiotowości mieszkanek i mieszkańców?
W dyskusji udział wzięli:
Spotkanie poprowadził Edwin Bendyk, dziennikarz, publicysta, kierownik Ośrodka Badań nad Przyszłością Collegium Civitas, członek Zarządu Fundacji Batorego.
Indeks wyborów samorządowych 2024 wyniósł dla Polski 57,54 p w skali od 0 do 100. Najwyższe wartości indeksu wśród małych gmin uzyskały gminy województwa świętokrzyskiego. Ich mocną stroną jest uczestnictwo wyborcze i konkurencyjność. Wśród gmin dużych najlepiej pod tym względem radzą sobie gminy woj. mazowieckiego. Najniższe wartości indeksu wśród małych gmin charakteryzują woj. opolskie, a w grupie większych gmin ‒ gminy woj. lubuskiego.
Raport opisuje stan mechanizmów wyborczych w każdej gminie w Polsce. Na wynik składają się trzy wskaźniki:
MAPY
Indeks wyborów samorządowych
Mapa pokazuje podział gmin według wartości indeksu wyborów samorządowych: ciemniejsze kolory oznaczają wyższe wartości indeksu. Po najechaniu kursorem na dowolną gminę wyświetli się również wartość indeksu wyborów samorządowych (możliwe wartości od 0 do 100 pkt.). Sposób wyliczania wartości indeksu i podziału gmin na kategorie szczegółowo opisuje Aneks metodologiczny.
Konkurencyjność
Mapa pokazuje podział gmin według wartości subindeksu konkurencyjności: ciemniejsze kolory oznaczają gminy, w których konkurencyjność wyborów i podaż kandydatów były wyższe. Po najechaniu kursorem na dowolną gminę wyświetli się również wartość subindeksu konkurencyjności (możliwe wartości od 0 do 20 pkt.). Sposób wyliczania wartości subindeksu i podziału gmin na kategorie szczegółowo opisuje Aneks metodologiczny.
Uczestnictwo
Mapa pokazuje podział gmin według wartości subindeksu uczestnictwa: ciemniejsze kolory oznaczają gminy, w których relatywnie wyższe były wskaźniki partycypacji wyborczej. Po najechaniu kursorem na dowolną gminę wyświetli się również wartość subindeksu uczestnictwa (możliwe wartości od 0 do 35 pkt.). Sposób wyliczania wartości subindeksu i podziału gmin na kategorie szczegółowo opisuje Aneks metodologiczny.
Zróżnicowanie reprezentacji
Mapa pokazuje podział gmin według wartości subindeksu zróżnicowania reprezentacji politycznej: ciemniejsze kolory oznaczają gminy, w których reprezentacja w organach samorządowych była bardziej zróżnicowana ze względu na płeć, wiek i ugrupowanie polityczne. Po najechaniu kursorem na dowolną gminę wyświetli się również wartość subindeksu zróżnicowania reprezentacji (możliwe wartości od 0 do 35 pkt.). Sposób wyliczania wartości subindeksu i podziału gmin na kategorie szczegółowo opisuje Aneks metodologiczny.
