Wartości te są wspólne państwom członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.
O wartościach europejskich zapisanych w artykule 2 „Traktatu o Unii Europejskiej” przez ostatnie 15 lat dyskutowano niewiele. Byliśmy przeświadczeni o bezsporności tych zapisów, ale też przyzwyczailiśmy się, iż problemy Unii dotyczą spraw ekonomicznych albo techniczno-organizacyjnych, a rozmawia się głównie o pieniądzach.
Od 2021 roku zacznie działać nowy unijny program: Obywateli, Równości, Praw i Wartości (PPW). UE stara się w ten sposób odpowiedzieć na kryzys, który ma wymiar także aksjologiczny. Podczas dyskusji zastanawialiśmy się nad tym, czy instytucje europejskie dojrzały do obrony podstawowych zasad i wartości? Przede wszystkim zaś, jakie to są wartości? Które z nich musimy uznać za wspólne, a co do których możemy się zgodzić, że będziemy różnić się w ich ocenie? Jak implementować PPW, by został on zaakceptowany przez niejednorodne światopoglądowo środowiska prounijne?
Podstawą do dyskusji był tekst autorstwa dyrektorki forumIdei Fundacji Batorego – Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz: „Praworządność w Unii poza politycznymi podziałami. Sankcje budżetowe i nowy program dla obywateli” dostępny pod linkiem: http://bit.ly/forumIdei_Praworzadnosc_w_Unii
W dyskusji udział wzięli:
Spotkanie poprowadził Paweł Marczewski, szef działu Obywatele forumIdei Fundacji Batorego.
Wybory samorządowe 2018 roku pokazały, że proces tworzenia lokalnych miejskich wspólnot wkroczył w fazę dojrzałości. Mieszkańcy polskich miast pokazali swoją polityczną podmiotowość wybierając prezydentów i burmistrzów takich, jakich uznali za właściwych nie bacząc na próby zastraszenia i przekupstwa ze strony centralnych ośrodków władzy państwowej czy partyjnej. Jednocześnie krzepnie świadomość i podmiotowość struktur społeczeństwa obywatelskiego aktywnych w przestrzeni miast. Jednym z najciekawszych przejawów rosnącego upodmiotowienia lokalnych społeczności w Polsce jest fenomen ruchów miejskich. Zdołały one skutecznie wprowadzić do debaty o sprawach miejskich tematy, które jeszcze przed dekadą wydawały się egzotyczne i nierealne.
Jak projektować i zarządzać przyszłością polskich miast jako złożonych i różnorodnych wspólnot mieszkanek i mieszkańców? Jak w pełni wykorzystać kapitał polityczny władz miast rozpoczynających długą, pięcioletnią kadencję i potencjał podmiotowości mieszkanek i mieszkańców?
W dyskusji udział wzięli:
Spotkanie poprowadził Edwin Bendyk, dziennikarz, publicysta, kierownik Ośrodka Badań nad Przyszłością Collegium Civitas, członek Zarządu Fundacji Batorego.
Problem nierówności rozpala niezmiennie debatę publiczną na całym świecie, ale większość dyskusji koncentruje się na ogół na problemie redystrybucji. Problemy sprawiedliwego systemu podatkowego czy świadczeń pieniężnych, które nie uzależniają od państwa, ale stanowią realne wsparcie dla obywateli, to kwestie fundamentalne, ale i kontrowersyjne. W ogniu tych kontrowersji zapomina się jednak często o głębokich przyczynach nierówności, takich jak wykluczenie transportowe. Bez łatwo dostępnego i dobrej jakości transportu zarówno publicznego, jak i prywatnego, maleją szanse i rosną nierówności. Konieczność nieplanowanego zakupu auta pożera świadczenia i ulgi, dowożenie dzieci do odległej szkoły czy przedszkola zajmuje czas i zwiększa koszty edukacji, długie i kosztowne podróże do pracy czy przychodni lekarskiej przekładają się na rozwarstwienie społeczne.
Jak uczynić transport w Polsce narzędziem wyrównywania szans i integracji społecznej oraz trampoliną do rozwoju obywateli? Jak wygląda dziś w Polsce mapa wykluczenia transportowego, które regiony skorzystały najbardziej na inwestycjach wspomaganych środkami unijnymi, a które pozostały w tyle? Jak zbudować „Polskę sprawiedliwą komunikacyjnie”? Odpowiedzi poszukaliśmy wspólnie z autorem najnowszego opracowania forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego, profesorem geografii społeczno-ekonomicznej Tomaszem Komornickim.
W debacie udział wzięli:
Spotkanie poprowadził Paweł Marczewski, szef działu Obywatele forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego.
Zapis debaty
Wprowadzenia do debaty: Michał Bilewicz (Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego), Antoni Kamiński (Instytut Studiów Politycznych PAN), Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji Batorego), Mirosława Marody (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego), Andrzej Rychard (Instytut Filozofii i Socjologii PAN).
Prowadzenie: Aleksander Smolar, Prezes Fundacji im. Stefana Batorego.
Tezy:
W kolejnych zachodnich krajach władzę lub coraz większy wpływ zdobywają partie negujące zasady demokracji liberalnej. Najczęściej mówi się o populizmie, o autorytarnym czy niedemokratycznym zwrocie. Chcemy zastanowić się nad podobieństwami, ale przede wszystkim nad różnicami między polityką Jarosława Kaczyńskiego, Viktor Orbán, Donalda Trumpa czy Matteo Salviniego. Przyjrzymy się jakie są ich wizje państwa i społeczeństwa, Unii Europejskiej i relacji z Rosją. Spróbujemy wskazać na jakie potrzeby społeczne odpowiadają i w jakie tradycje polityczne i ideologiczne się wpisują. Przeanalizujemy jakie są podobieństwa, a jakie różnice między modelami państwa tworzonymi w Polsce czy na Węgrzech, a Rosją Putina i Turcją Erdogana. Przede wszystkim chcemy zastanowić się nad specyfiką rządów Prawa i Sprawiedliwości – nad różnicami i podobieństwami z innymi krajami, w których następuje odejście od demokracji liberalnej.
Osoby zainteresowane udziałem w wydarzeniu, prosimy o rejestrację przez formularz rejestracyjny.
