Publikacja „Miasta i nasza nowoczesność” to laudacja wygłoszona przez Agatę Bielik-Robson podczas wręczenia Nagrody im. Marcina Króla za najlepszą książkę roku 2021, przyznanej Rafałowi Matyi za jego pracę „Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością” (wyd. Karakter).
Laudacja prezentuje uzasadnienie decyzji jury, wskazując, że nagrodzona książka wpisuje się idealnie w ideę nagrody – łącząc refleksję nad historią idei z diagnozą współczesnej kondycji cywilizacyjnej Polski. Jurorzy docenili w niej odejście od schematycznego myślenia o Polsce jako kraju „skazanego” na peryferyjność. Zamiast tego Matyja proponuje realistyczną, a zarazem konstruktywną analizę „modernizacji peryferyjnej”, której centrum stanowią średnie miasta i klasa średnia.
Zapraszamy na transmisję z wręczenia 22. Nagrody im. Beaty Pawlak za publikację poświęconą innym kulturom, religiom, cywilizacjom.
Nagroda ustanowiona została ostatnią wolą Beaty Pawlak, dziennikarki i pisarki, która 12 października 2002 zginęła w zamachu terrorystycznym na indonezyjskiej wyspie Bali. W tym roku przyznana zostanie za materiał opublikowany w języku polskim w okresie od 1 lipca 2023 do 30 czerwca 2025.
Do Nagrody im. Beaty Pawlak 2025 nominowani zostali:
Po ogłoszeniu Nagrody zapraszamy na debatę Reportaż w czasie wojny, konfliktu i populizmu z udziałem autorów nominowanych książek.
Transmisja na żywo tłumaczona na polski język migowy będzie dostępna na Facebooku i kanale YouTube Fundacji Batorego.
Beata Pawlak była niespokojnym duchem. W latach 70. działała w krakowskim Studenckim Komitecie Solidarności, w stanie wojennym wydawała podziemną gazetkę. W 1984 roku wyjechała do Paryża. We Francji zaprzyjaźniła się z irańskimi emigrantami i odnalazła pasję na całe życie – islam. Po 1989 roku wróciła do Polski. Przeszkadzał jej kontrast między antyislamskimi stereotypami a ludźmi, których poznała podczas pobytu w Paryżu. Szukała odpowiedzi na pytanie, skąd biorą się islamskie zamachy. Jeździła do krajów muzułmańskich. Poznając ich mieszkańców poznawała islamską cywilizację. Po islamie przyszła ciekawość innych kultur i kolejne podróże. Odwiedziła 25 krajów. Była dziennikarką, reporterką, autorką książek – pisze Wojciech Załuska we wspomnieniu o Beacie Pawlak.
Nagroda im. Beaty Pawlak ustanowiona została ze środków Funduszu Jej imienia prowadzonego przez Fundację Batorego. Laureatów wybiera Kapituła w składzie: Piotr Kosiewski (Fundacja im. Stefana Batorego), Maria Kruczkowska („Gazeta Wyborcza”), Antoni Rogala (przedstawiciel rodziny), Olga Stanisławska (reporterka) – udział zawieszony, Adam Szostkiewicz – przewodniczący („Polityka”), Joanna Załuska (Fundacja im. Stefana Batorego), Wojciech Załuska (Katolicka Agencja Informacyjna).
Dotychczas Nagrodę otrzymali: Joanna Bator, Max Cegielski, Artur Domosławski, Anna Fostakowska, Konstaty Gebert, Anna Goc, Wojciech Górecki, Jagoda Grondecka, Mateusz Janiszewski, Bartosz Jastrzębski, Marek Kęskrawiec, Piotr Kłodkowski, Krzysztof Kopczyński, Adam Lach, Aleksandra Lipczak, Cezary Michalski, Jacek Milewski, Jarosław Mikołajewski, Jędrzej Morawiecki, Agnieszka Pajączkowska, Beata Pawlikowska, Konrad Piskała, Dariusz Rosiak, Anna Sajewicz, Paweł Smoleński, Andrzej Stasiuk, Witold Szabłowski, Mariusz Szczygieł, Ewa Wanat i Mirosław Wlekły.
Ze względu na wyczerpanie środków Funduszu im. Beaty Pawlak tegoroczna Nagroda będzie ostatnią.
Więcej o nominowanych książkach na stronie Nagrody 2025.
29 maja po raz czwarty wręczyliśmy Nagrodę im. Marcina Króla za najlepszą opublikowaną w 2024 roku polską książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. Nagroda dla autora wynosi 50 000 zł.
Do finału Nagrody nominowanych było pięć książek:
• Michał Bilewicz, Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości, Wydawnictwo Mando, Kraków 2024
• Michał Brzeziński, Paweł Bukowski, Jakub Sawulski, Nierówności po polsku. Dlaczego trzeba się nimi zająć, jeśli chcemy dobrej przyszłości nad Wisłą, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2024
• Karolina Ćwiek-Rogalska, Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty, Wydawnictwo RN, 2024
• Eliza Kącka, Wczoraj byłaś zła na zielono, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2024
• Tomasz Szerszeń, Być gościem w katastrofie, Wydawnictwo Czarne i Dom Spotkań z Historią, Wołowiec 2024
Wręczeniu Nagrody towarzyszyła debata Wspólnota mimo lęku, w której udział wzięli:
• Laureat/ka Nagrody im. Marcina Króla 2025
• Anna Giza-Poleszczuk – socjolożka, Uniwersytet Warszawski
• Andrzej Leder – filozof, psychoterapeuta, Polska Akademia Nauk
Prowadzenie: Anna Materska-Sosnowska (członki zarządu Fundacji Batorego, Uniwersytet Warszawski).
W obliczu narastających globalnych i lokalnych kryzysów – od wojny za wschodnią granicą, przez migracje po zmiany klimatyczne – coraz silniej odczuwamy lęk o przyszłość. Lęk, którego szczególnie istotną postacią wydaje się obawa klasy średniej przed utratą statusu społecznego, jest emocją podsycaną, a jednocześnie rozgrywaną przez populistycznych polityków, którzy dzielą społeczeństwo i wskazują mu wrogów. Czy w takiej atmosferze strachu możliwe jest budowanie silnej odpornej wspólnoty obywatelskiej? Jak ten instrumentalizowany lęk wpływa na nasze rozumienie i praktykowanie obywatelstwa? Jakie mechanizmy społeczne i polityczne mogą wzmacniać więzi wspólnotowe oraz budować odporność na destrukcyjny wpływ lęku w czasach kryzysu? Czy w obliczu wspólnych wyzwań jesteśmy w stanie przekroczyć podziały oraz budować przyszłość opartą na solidarności i współpracy?
Więcej informacji o Nagrodzie im. Marcina Króla na naszej stronie.
Historia Polski, której uczymy w szkołach bywa mitotwórczą interpretacją. Zdarza się przecież – szczególnie, gdy urodziliśmy się w Wałczu lub Cieszynie – że wybitnie scentralizowana historia, którą znajdujemy w podręcznikach dzieje się gdzieś daleko od miejsca, które odczuwamy jako swoją ojczyznę.
Fryderyk Nietzsche w słynnym eseju „O pożytkach i szkodliwości historii dla życia” przestrzegał: Istnieje stopień bezsenności, przeżuwania, zmysłu historycznego, na którym to, co żyje, ponosi szkodę i w końcu ginie, czy to człowiek, czy naród, czy kultura. Jednak zachwalana przez Nietzschego „moc zapominania” (czy jak nazywa to Stanisław Soyka „cud niepamięci”) w niewielkim stopniu dana jest człowiekowi, szczególnie w polskim „Traumalandzie”, gdzie wyparte tragedie przodków powracają w postaci narodowej nadwrażliwości, nieufności, narcyzmu.
Jak w kraju takim, jak Polska uwolnić się od opowiadania historii, która skutkuje bezradnością i nadwrażliwością? Czy możliwa jest taka opowieść, która buduje poczucie wspólnoty i sprawczości, nie pomijając przy tym trudnych i bolesnych momentów? Czy mitotwórcza funkcja historii musi iść w parze z manipulacją i zniekształceniem, czy też istnieje sposób na stworzenie inspirujących narracji bez zacierania prawdy o przeszłości? Jakie mechanizmy psychologiczne i społeczne sprawiają, że pewne narracje historyczne zyskują dominującą pozycję? Jaką rolę w kształtowaniu naszej tożsamości odgrywają lokalne i regionalne historie, często pomijane w podręcznikach?
W dyskusji udział wzięli:
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).
Celem ustanowionej w 2022 przez Fundację Batorego Nagrody im. Marcina Króla jest wspieranie rozwoju debaty publicznej poprzez zachętę do pogłębionej refleksji nad zjawiskami i trendami współczesności oraz wyzwaniami przyszłości, tworzenia nowych idei i prób opisu rzeczywistości, poszukiwania odpowiedzi na kryzys demokracji oraz wartości demokratycznych oraz poszerzania przestrzeni intelektualnego dyskursu ponad podziałami.
Przed ogłoszeniem książki-laureatki tegorocznej Nagrody Fundacja Batorego organizuje publiczne debaty z autorami książek nominowanych do Nagrody oraz innymi ważnymi uczestniczkami i uczestnikami polskiej debaty intelektualnej.
Więcej informacji o Nagrodzie im. Marcina Króla.
_____________________________________________________
Edwin Bendyk – prezes Fundacji im. Stefana Batorego. Dziennikarz, pisarz, publicysta tygodnika „Polityka”. Zajmuje się tematyką cywilizacyjną oraz relacjami między nauką i techniką a polityką, gospodarką, kulturą, życiem społecznym. Współtworzył Ośrodek Badań nad Przyszłością w Collegium Civitas. Członek European Council on Foreign Relations. Wydał m.in. Miłość, wojna, rewolucja. Szkice na czas kryzysu (2009), Bunt sieci (2012), W Polsce, czyli wszędzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata (2020). Prowadzi blog „Antymatrix”.
Michał Bilewicz – dr hab., psycholog społeczny i polityczny, profesor na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie kieruje Centrum Badań na Uprzedzeniami. Zajmuje się psychologicznymi mechanizmami pojednania, pamięci zbiorowej, traumy i uprzedzeń. Laureat Nagrody im. Nevitta Sanforda przyznawanej przez Międzynarodowe Towarzystwo Psychologii Politycznej (ISPP).
Karolina Ćwiek-Rogalska – dr hab., kulturoznawczyni, antropolożka i bohemistka. Pracuje w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Laureatka Nagrody Naukowej „Polityki” oraz Narodowego Centrum Nauki. Stypendystka Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i Programu Fulbrighta. Wraz z zespołem śledzi powstawanie nowych kultur na terenach postprzesiedleniowych w Polsce, Czechach i Słowacji. Ziemie to podsumowanie kilkunastu lat jej badań nad pamięcią Ziem Odzyskanych.
Łukasz Galusek – architekt oraz doktor nauk humanistycznych w dziedzinie historii, dyrektor programowy Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, w lipcu 2025 obejmie stanowisko dyrektora Muzeum Śląskiego. Jest także członkiem Kolegium Prezydenta RP ds. Polityki Międzynarodowej, członek Rady Programowej Forum Polsko-Czeskiego przy Ministrze Spraw Zagranicznych oraz Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Zajmuje się dyplomacją publiczną, a także kulturą, sztuką i architekturą Europy Środkowej, w szczególności relacjami między przestrzenią, pamięcią i tożsamością.
Jak mówić o trudnych, ale cudzych doświadczeniach? Jak mówić o rzeczywistości, która nie jest naszą, ale jednak silnie na nas oddziałuje? Jak znaleźć język, by opisać odmienne sposoby postrzegania świata czy inne rzeczywistości, których sami nie znamy? Jak pisać o wojnie w Ukrainie? Jak przy tym nie popaść w banał, uproszczenie czy zawłaszczenie cudzych odczuć? Wojna za naszą wschodnią granicą stawia przed nami fundamentalne pytania o granice empatii, możliwości zrozumienia cudzego losu i o odpowiedzialność za słowa. Obserwując tragedię Ukrainy z perspektywy Polski, stajemy przed wyzwaniem znalezienia języka, który nie upraszcza, nie zawłaszcza i nie trywializuje doświadczenia ofiar. Nie chodzi tu jednak przecież tylko o empatię, ale o możliwość porozumienia i komunikacji, które pozwoliłby nam dostrzec w walce Ukraińców naszą sprawę, wspierać ją i czerpać z niej lekcję.
Tomasz Szerszeń w swojej książce mierzy się bezpośrednio z problemem patrzenia od ponad trzech lat na wojnę w Ukrainie z Polski, czyli z perspektywy na tyle dalekiej od frontu, by nasza codzienność trwała bez większych zmian, ale też na tyle bliskiej, by tę codzienność przenikało poczucie zagrożenia. Z kolei Eliza Kącka w swojej książce odpowiedziała na potrzebę nowego języka do myślenia i rozmowy o doświadczeniu rodziców dzieci w spektrum. Z pisarską maestrią autorka Wczoraj byłaś zła na zielono podejmuje ogólniejszy problem relacji z innością – innością cudzą, innością własną, lękiem przed i tęsknotą za kontaktem z inną osobą. A tym samym również kwestie relacji władzy i przemocy, budowania wspólnoty, komunikacji i jej granic, a także języka i tego, jak słowa łączą się ze światem. Na przecięciu tych dwóch perspektyw rozmawialiśmy o tym, jak język (obrazu, sztuki, literatury…) może stać się narzędziem budowania solidarności i wsparcia, a kiedy staje się barierą, zamykającą nas w kokonie własnych interpretacji.
W dyskusji udział wzięli:
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).
Celem ustanowionej w 2022 przez Fundację Batorego Nagrody im. Marcina Króla jest wspieranie rozwoju debaty publicznej poprzez zachętę do pogłębionej refleksji nad zjawiskami i trendami współczesności oraz wyzwaniami przyszłości, tworzenia nowych idei i prób opisu rzeczywistości, poszukiwania odpowiedzi na kryzys demokracji oraz wartości demokratycznych oraz poszerzania przestrzeni intelektualnego dyskursu ponad podziałami.
Przed ogłoszeniem książki-laureatki tegorocznej Nagrody Fundacja Batorego organizuje publiczne debaty z autorami książek nominowanych do Nagrody oraz innymi ważnymi uczestniczkami i uczestnikami polskiej debaty intelektualnej.
Więcej informacji o Nagrodzie im. Marcina Króla.
_____________________________________________________
Edwin Bendyk – prezes Fundacji im. Stefana Batorego. Dziennikarz pisarz, publicysta tygodnika „Polityka”. Zajmuje się tematyką cywilizacyjną oraz relacjami między nauką i techniką a polityką, gospodarką, kulturą, życiem społecznym. Współtworzył Ośrodek Badań nad Przyszłością w Collegium Civitas. Członek European Council on Foreign Relations. Wydał m.in. Miłość, wojna, rewolucja. Szkice na czas kryzysu (2009), Bunt sieci (2012), W Polsce, czyli wszędzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata (2020). Prowadzi blog „Antymatrix”.
Eliza Kącka – dr, pisarka, literaturoznawczyni, krytyczka. Pracuje na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka książek prozatorskich: Elizje (2017), po drugiej stronie siebie (2019), Strefa zgniotu (2022), książki eseistycznej Idiomy. Eseje (2023) oraz książek akademickich: Stanisław Brzozowski wobec Cypriana Norwida (2012), Lektura jako spotkanie. Brzozowski – tekst – metoda (2017). Sporządziła kilka wyborów poezji (nie tylko najnowszej). Felietonistka i współpracowniczka „Tygodnika Powszechnego”. Jest członkinią Zarządu Głównego Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza oraz kapituły Nagrody Literackiej Gdynia (od 2019).
Jakub Skrzywanek – reżyser, autor scenariuszy teatralnych, twórca instalacji performatywnych, od 1 września 2024 roku pełni funkcję zastępcy dyrektorki do spraw artystycznych w Narodowym Starym Teatrze im. H. Modrzejewskiej w Krakowie. Absolwent Wydziału Reżyserii Dramatu AST w Krakowie, Filologii Polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim oraz kursu DOKPRO w Mistrzowskiej Szkole Wajdy. W okresie od stycznia 2022 roku do końca sierpnia 2024 roku był zastępcą dyrektora do spraw artystycznych w Teatrze Współczesnym w Szczecinie. Jest laureatem wielu z najważniejszych nagród teatralnych, a także Paszportu Polityki w dziedzinie teatr (2023).
Tomasz Szerszeń – eseista, antropolog kultury, fotograf. Autor książek Być gościem w katastrofie (2024); Wszystkie wojny świata (2021); Architektura przetrwania (2017); Podróżnicy bez mapy i paszportu (2015); redaktor antologii Oświecenie, czyli tu i teraz (2021). Od czerwca 2024 redaktor naczelny kwartalnika „Konteksty”, adiunkt w Instytucie Sztuki PAN, gdzie prowadzi Pracownię Antropologii Kultury i Sztuk Audiowizualnych. Autor projektów fotograficznych, współautor projektów teatralnych, kurator wystaw (m.in. Czym jest Oświecenie? w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie). Za książkę Wszystkie wojny świata otrzymał Nagrodę Literacką Znaczenia i Nagrodę Główną Academia 2022, a także nominację do Nagrody Literackiej Gdynia.
Paulina Małochleb – dr, krytyczka, badaczka literatury i wykładowczyni. Laureatka Nagrody Prezesa Rady Ministrów, stypendystka NCK „Młoda Polska”. Autorka książki „Przepisywanie historii” oraz bloga ksiazkinaostro.pl. W Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie kieruje Ośrodkiem Komunikacji. Publikuje w „Przekroju”, „Polityce” i Krytyce Politycznej. Wykłada na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Autorzy Nierówności po polsku opierając się na twardych danych pokazują, że w ciągu jednego pokolenia Polska przestała być jednym z najbardziej egalitarnych krajów w Europie, a stała się jednym z państw o największych nierównościach ekonomicznych: dochodowych, majątkowych i szans. Przy okazji rewidują popularną narrację o naszej najnowszej historii, bo – jak się okazuje – ten wielki wzrost nierówności nie jest wcale rezultatem samej transformacji ustrojowej, ale w większym stopniu dwóch dekad po 2000 roku, a dokładniej: wielu do dziś nienaprawionych wad polskiej polityki społeczno-ekonomicznej. Wśród ekonomistów podejście do problemu podziału bogactwa uległo w tym czasie zasadniczej zmianie. Po globalnym kryzysie finansowym 2008 roku pozostało niewielu naukowców, którzy nadal twierdzą, że „wzrost unosi wszystkie łodzie”, popularna natomiast stała się teza, że wysokie i szybko rosnące nierówności są zabójcze dla samego wzrostu. Czy podobna zmiana dokonała się jednak w poglądach i nastawieniach polskiego społeczeństwa?
Czy Polki i Polacy mają świadomość tego, że tworzą jedno z najmniej egalitarnych społeczeństw w Unii Europejskiej? Czy odczuwamy na przykład fakt, że między rokiem 1989 a 2015 dochód dla górnego 1% społeczeństwa wzrósł o 458%, podczas gdy dochody biedniejszej połowy tylko o 31%? Na ile i w jaki sposób doświadczamy na co dzień nie tyle samego stanu własnego portfela, ale właśnie dzielących nas różnic majątkowych? W jaki sposób o tych doświadczeniach opowiadamy sobie i innym? Na język, którym opisujemy nierówności ekonomiczne, a także na to, czy mamy ich świadomość, duży wpływ ma dyskurs polityczny. Pewną formą wyrazu społecznego postrzegania nierówności były gorące dyskusje o 500+, dostępności żłobków czy – całkiem niedawno – o składce zdrowotnej albo bezpłatnej wyższej edukacji. Jak takie polityczne debaty z ostatnich lat wpłynęły na nieakademickie myślenie o podziałach ekonomicznych w Polsce? To pytania ważne, bo w demokracji wprowadzenie nawet najrozsądniejszych polityk publicznych zwiększających równość szans, dochodów i majątku wymaga społecznego poparcia.
W dyskusji udział wzięli:
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).
Celem ustanowionej w 2022 przez Fundację Batorego Nagrody im. Marcina Króla jest wspieranie rozwoju debaty publicznej poprzez zachętę do pogłębionej refleksji nad zjawiskami i trendami współczesności oraz wyzwaniami przyszłości, tworzenia nowych idei i prób opisu rzeczywistości, poszukiwania odpowiedzi na kryzys demokracji oraz wartości demokratycznych oraz poszerzania przestrzeni intelektualnego dyskursu ponad podziałami.
Przed ogłoszeniem książki-laureatki tegorocznej Nagrody Fundacja Batorego organizuje publiczne debaty z autorami książek nominowanych do Nagrody oraz innymi ważnymi uczestniczkami i uczestnikami polskiej debaty intelektualnej.
Więcej informacji o Nagrodzie im. Marcina Króla.
_____________________________________________________
Edwin Bendyk – prezes Fundacji im. Stefana Batorego. Dziennikarz pisarz, publicysta tygodnika „Polityka”. Zajmuje się tematyką cywilizacyjną oraz relacjami między nauką i techniką a polityką, gospodarką, kulturą, życiem społecznym. Współtworzył Ośrodek Badań nad Przyszłością w Collegium Civitas. Członek European Council on Foreign Relations. Wydał m.in. Miłość, wojna, rewolucja. Szkice na czas kryzysu (2009), Bunt sieci (2012), W Polsce, czyli wszędzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata (2020). Prowadzi blog „Antymatrix”.
Magdalena Nowicka-Franczak – dr, socjolożka, pracuje w Zakładzie Badań Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Łódzkim. Ukończyła także studia dziennikarskie na Uniwersytecie Warszawskim. Stypendystka Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Autorka monografii Niechciana debata. Spór o książki Jana Tomasza Grossa (2017). Stała współpracowniczka „Tygodnika Powszechnego”, publikuje także w magazynie „Pismo” oraz „Dwutygodniku”.
Jakub Sawulski – dr, adiunkt w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Specjalizuje się w finansach publicznych oraz polityce podatkowej i społecznej państwa. Posiada wieloletnie doświadczenie w tworzeniu oraz opisywaniu polityk publicznych – pracował między innymi na kierowniczych stanowiskach w administracji publicznej (Ministerstwo Finansów, Polski Instytut Ekonomiczny), a także w sektorze prywatnym (Deloitte Polska) oraz organizacjach pozarządowych (Fundacja Instrat, Instytut Badań Strukturalnych). Prócz wielu artykułów i książek naukowych opublikował Nierówności po polsku. Dlaczego trzeba się nimi zająć, jeśli chcemy dobrej przyszłości nad Wisłą (2024, współautorstwo z Michałem Brzezińskim i Pawłem Bukowskim) oraz Pokolenie ’89. Młodzi o polskiej transformacji (2019).
Wojciech Woźniak – dr hab., prodziekan Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego ds. rozwoju badań, socjolog z tytułem doktora i habilitacją uzyskanymi na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ. Zajmuje się badawczo fińskim modelem społeczno-gospodarczym, politykami publicznymi w Finlandii, relacjami między sportem a polityką, nierównościami społecznymi oraz dyskursem publicznym. Autor pięciu książek oraz ponad 70 recenzowanych prac naukowych. W 2022 wydał w Wydawnictwie UŁ: Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych. W 2024 r. w wydawnictwie Routledge ukazała się książka pod jego współredakcją Football, Fandom and Collective Memory. Global Perspectives. Jest członkiem Polskiego i Fińskiego Towarzystwa Socjologicznego: Westermarck Society. Prowadził wykłady na uczelniach w Niemczech, Finlandii, Estonii, Francji i Czechach.
Jak nigdy po 1989 roku Polska potrzebuje obecnie nowego pomysłu na siebie, nowej autointerpretacji i opowieści o tym, po co istnieje i co chce osiągnąć; nowej idei, na której oprzeć można by nową umowę społeczną, na którą zgodzą się obywatele i obywatelki reprezentujące różne nurtu polityczne. Najważniejszym zaś medium, wprowadzającym w obieg nowe idee, pozostaje książka.
Dlatego porozmawiać chcemy o specyficznym i rzadkim gatunku książek pisanych dla Polski. Nie książek o historii Polski czy tych tworzonych „ku pokrzepieniu serc”, ale takich, które proponują nową wizję czy interpretację naszej wspólnoty, odpowiadającą na aktualne jej potrzeby. Takie książki, co roku znajdują się wśród finalistek Nagrody im. Marcina Króla. Chcemy porozmawiać o dwóch z nich: książce-laureatce pierwszej edycji Nagrody „Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością” i książce-finalistce z 2024 roku „Umówimy się na Polskę” – o sensie ich napisania, a także o tym, czy jakieś nowe idee dla Polski widać wśród tytułów nominowanych do tegorocznej, czwartej edycji Nagrody im. Marcina Króla.
Poznańskie Targi Książki stanowią idealną platformę do wymiany idei. Dlatego 8 marca zapraszamy wszystkich gości Targów do udziały w debacie w cyklu Nagrody im. Marcina Króla 2025.
Zapraszamy 8 marca (sobota), g. 14-15, Międzynarodowe Targi Poznańskie (ul. Głogowska 14, Poznań) na Scenie Non-Fiction w pawilonie 8A.
W dyskusji udział wezmą:
Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Bilety na to wydarzenie są dostępne na stronie internetowej ToBilet oraz poprzez aplikację mobilną Grupa MTP APP.
Wielu komentatorów i komentatorek oraz uczestników i uczestniczek polskiej sceny intelektualnej zwraca uwagę na stan debaty publicznej narzekając, że brakuje w niej nowych idei, które byłyby podstawą dla interpretacji rzeczywistości, wizji ładu politycznego i społecznego, krytyki kultury, scenariuszy przyszłości, odpowiedzi na zjawiska kryzysowe, jak katastrofa klimatyczna, przełom demograficzny czy wyzwania nowych technologii.
Czy rzeczywiście brakuje nowych, atrakcyjnych propozycji intelektualnych? A jeśli tak, to co jest źródłem kryzysu? Brak podaży? Czy coraz większa trudność z „przebiciem” się do debaty? Ograniczenie debaty do mniejszych „baniek”? Polaryzacja polityczna i rosnąca temperatura konfliktu? A może brak odpowiednich platform poważnej dyskusji i wymiany poglądów?
Niezależnie od odpowiedzi, wierzymy, że najważniejszym medium do wprowadzania w obieg nowych idei pozostaje książka. Dlatego zaprosiliśmy pisma i portale kształtujące polską debatę publiczną do tego, by wspólnie dokonać bilansu idei za 2024 rok. Porozmawiajmy o tym, jakie książki były w minionym roku dla różnych środowisk intelektualnym wydarzeniem, skłaniały do namysłu, refleksji, a może nawet do rewizji poglądów. Dlaczego miały takie znaczenie? Czy któreś spośród książek ważnych zostały przeoczone? Chcemy rozmawiać przede wszystkim o polskich autorach, ale też zapytać o ważne przekłady. Każdą z zaproszonych redakcji poprosiliśmy o przedstawienie własnej listy trzech książek polskich autorów oraz trzech przekładów wydanych w minionym roku.
„Bilans idei 2024” to również nieformalny początek poszukiwań książki-laureatki tegorocznej, czwartej już edycji Nagrody im. Marcina Króla. Nagrodę Fundacja Batorego ustanowiła w 2022 roku, by wspierać rozwój debaty publicznej poprzez zachętę do pogłębionej refleksji nad zjawiskami i trendami współczesności oraz wyzwaniami przyszłości i do tworzenia nowych idei i prób opisu rzeczywistości.
Do dyskusji zaprosiliśmy 16 redakcji.
Swój udział w debacie „Książki znaczące. Bilans idei 2024” potwierdzili:
Magdalena M. Baran (Liberté!), Joanna B. Bednarek (Czas Kultury), Mateusz Burzyk (Znak), Przemysław Gębala (Nowa Konfederacja), Karol Grabias (Więź), Urszula Kifer (Pismo), Zofia Król (Dwutygodnik), Marta Mizuro (Odra), Konstanty Pilawa (Pressje), Wojciech Przybylski (Res Publica Nowa), Katarzyna Skrzydłowska-Kalukin (Kultura Liberalna), Bogna Świątkowska (Notes Na 6 Tygodni/Bęc Zmiana), Hubert Walczyński (Magazyn Kontakt), Przemysław Wielgosz (Le Monde diplomatique – edycja polska), Agnieszka Wiśniewska (Krytyka Polityczna). Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).
Każdą z zaproszonych redakcji poprosiliśmy o przedstawienie własnej listy trzech książek polskich autorów oraz trzech przekładów wydanych w minionym roku, które miały dla nich szczególne znaczenie.
Czas Kultury (Poznań)
Dwutygodnik (Warszawa)
Kontakt (Warszawa)
Krytyka Polityczna (Warszawa)
Kultura Liberalna (Warszawa)
Le Monde diplomatique – edycja polska (Warszawa)
Liberté! (Łódź)
NN6T (Warszawa)
Nowa Konfederacja (Warszawa)
Odra (Wrocław)
Pismo (Warszawa)
Pressje (Kraków)
Przegląd Polityczny (Gdańsk)
Więź (Warszawa)
Znak (Kraków)
Zgłoszenia publiczności
KSIĄŻKI POLSKIE:
PRZEKŁADY:
