Nasze życie zbiorowe i indywidualne znalazło się pod przemożnym wpływem wielorakich kryzysów. Poczynając od kryzysów finansowego i migracyjnego, które odbijały się na Polsce, na Polkach i Polakach niejako rykoszetem, bezpośrednio nas nie dotykając, ale tworząc atmosferę niepokoju, lęków, niepewności, poprzez liczne kryzysy i podziały destabilizujące Unię Europejską i politykę globalną, aż po – wracając na nasze podwórko – konflikty i podziały, ostro dzielące w ostatnich latach naszą politykę i społeczeństwo. Przeżywamy obecnie najnowszy rozdział tego procesu: wybory i nie-wybory prezydenckie, zakwestionowanie resztek niezależności sądów. Dokonuje się to na tle pandemii, traumatycznego doświadczenia w skali globalnej oraz innych głębokich i groźnych procesów, rozgrywających się na styku świata ludzkiego i natury.
Nie mamy ambicji ani też kompetencji, aby podejmować w ramach Fundacji Batorego refleksję na temat współzależności tych wielorakich procesów i zmian. Proponujemy Państwu coś znacznie skromniejszego: cykl debat na temat kondycji polskiego państwa i społeczeństwa. Cykl rozpoczął się 3 czerwca, będziemy go kontynuowali także po przerwie wakacyjnej.
3 czerwca – Rządy PiS. Demokracja, autorytaryzm, chaos
Podczas debaty nad tytułowym problemem próbowaliśmy znaleźć odpowiedź na trzy pytania:
• Czy w tle rządów autorytarnych tkwi anachroniczna wizja ładu i porządku (prawa i sprawiedliwości), która nie ma nic wspólnego ze złożoną strukturą nowoczesnego państwa, współczesnej gospodarki i rozwiniętego społeczeństwa?
• Czy anarchizacja państwa i społeczeństwa przez „silną władzę” nie jest wynikiem niezdolności do zapanowania nad całością złożonego mechanizmu państwa, wielością obecnych w społeczeństwie wartości i interesów?
• Jakie związki istnieją między chaosem i systemową korupcją a osłabieniem wszystkich mechanizmów kontroli, funkcjonujących w liberalnej demokracji?
W debacie udział wzięli:
– Agata Bielik-Robson (Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Uniwersytet w Nottingham)
– Rafał Matyja (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)
– Andrzej Rychard (Instytut Filozofii i Socjologii PAN, członek Rady Fundacji Batorego)
Prowadzący: Aleksander Smolar, prezes Fundacji Batorego.
10 czerwca – Hierarchia czy sieć? Państwo po pandemii
Podczas debaty rozmawialiśmy na temat tego:
• czy w takiej sytuacji rzeczywiście obserwujemy renesans państwa narodowego, rozumianego jako hierarchiczna struktura zarządzania, z silnym centrum władzy czy też raczej ostatni akt tragedii państwa, opisywanej przez Helmuta Willkego, współtwórcę koncepcji współrządzenia i policentrycznego modelu władzy?
• czy model policentryczny okaże się bardziej demokratyczny od hierarchicznego?
• czy doświadczenie kryzysu będzie sprzyjało odnowieniu ustrojów demokratycznych i wzmocnieniu zasady decentralizacji, czy raczej wzrośnie przyzwolenie dla rządów autorytarnych?
• czy kryzys wzmocnił czy osłabił podmiotowość społeczeństwa obywatelskiego?
• czy zmieniło się znaczenie aktorów nie-państwowych i nie-publicznych, jak globalne korporacje technologiczne, w funkcjonowaniu społeczeństw i jaki wpływ mają te zmiany na funkcjonowanie władzy publicznej i społeczeństwa?
•jakie czynniki będą miały najważniejszy wpływ na ewolucję państwa i systemów władzy: narastające poczucie zagrożenia i potrzeba bezpieczeństwa? Kryzys gospodarczy? Reżim nadzoru i ograniczanie praw oraz wolności obywatelskich, uzasadniane sytuacją nadzwyczajną?
W debacie udział wzięli:
– Jerzy Hausner (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)
– Mirosława Marody (Uniwersytet Warszawaski)
– Jan Zielonka (Uniwersytet Oksfordzki)
Prowadzący: Edwin Bendyk, członek zarządu Fundacji Batorego, tygodnik „Polityka”.
17 czerwca – Stare i nowe nierówności. Solidarność w czasie koronakryzysu
Uwidocznione przez pandemię pęknięcia przyniosły szereg dramatycznych gestów i apeli, jak na przykład wypowiedź hiszpańskiej lekarki, która ze złością stwierdziła, że skoro żyliśmy w społeczeństwie, które gotowe było płacić wielomilionowe gaże piłkarzom i godzić się jednocześnie na niedofinansowanie służby zdrowia, to teraz niech leczą nas piłkarze. Posypały się oklaski dla pracownic i pracowników służby zdrowia, podziękowania dla kurierów. Podczas debaty z zaproszonymi gośćmi rozmawialiśmy:
• czy ta chwilowa refleksja okaże się jednak impulsem do długotrwałych i głębokich zmian modelu społecznego?
• czy skłoni do zweryfikowania prestiżu zawodów i wynagrodzeń oferowanych za pracę, która w kryzysie zdrowotnym okazała się wyjątkowo potrzebna, a wcześniej była traktowana jak podrzędna?
• czy odpowiedzi państw na wywołany pandemią kryzys gospodarczy sprawią, że wzrośnie akceptacja dla większej roli państwa w regulowaniu rynku i większej redystrybucji?
W debacie udział wzięli:
– Paweł Bukowski (London School of Economics)
– Elżbieta Korolczuk (Uniwersytet Södertörn w Sztokhomie)
– Joanna Tyrowicz (Uniwersytet Warszawski)
Prowadzący: Paweł Marczewski, forumIdei Fundacji Batorego.
24 czerwca –Integracja i dezintegracja społeczeństwa. Jak w warunkach kryzysu strukturyzuje się wspólnota?
Stan zagrożenia zbiegł się z ostrymi sporami politycznymi, przede wszystkich wokół wyborów prezydenckich. Bardziej niż aktualne jest zatem pytanie, jaki kształt przyjmie wspólnota Polek i Polaków po wygaśnięciu pandemii.
Podczas dyskusji chcemy zapytać naszych gości:
Jaki wpływ miała izolacja i poczucie zagrożenia na procesy integracyjne i dezintegracyjne?
Czy pandemia wzmocniła postawy indywidualistyczne, czy przeciwnie – kolektywne, np. różne formy aktywności lokalnej, samopomocowe?
Jaką funkcję w tym czasie pełniła rodzina: integrującą czy dezintegrującą? Czy suwerenność rodziny została wzmocniona czy osłabiona przez pandemię?
Jakie podziały i zjawiska społeczne i kulturowe uległy wzmocnieniu, a jakie osłabieniu? Czy możemy mówić o nasilaniu się postaw konserwatywnych i tradycjonalistycznych? A może ten okres – przeciwnie – pogłębi procesy indywidualizacyjne i przyczyni się do laicyzacji społeczeństwa?
W debacie udział wzięli:
– Mirosława Grabowska (Instytut Socjologii UW) – Agnieszka Graff (Instytut Ameryk i Europy Uniwersytetu Warszawskiego)
– Andrzej Leder (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)
Prowadzący: Mikołaj Cześnik (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, członek zarządu Fundacji Batorego)
Debata z cyklu „Polska samorządów”, którą organizujemy w jubileuszowym roku 30-lecia samorządu.
4 czerwca, godz. 11.00-14.30.
Tym razem spotkaliśmy się w Chojnicach, gdzie na zaproszenie burmistrza – Arseniusza Finstera, wraz z Urzędem Miejskim w Chojnicach, zorganizowaliśmy debatę „Samorząd jako wspólnota”.
W gronie doświadczonych samorządowców, aktywnych mieszkańców, obserwatorów i komentatorów życia lokalnego rozmawialiśmy o przyszłości Polski lokalnej oraz odpowiadaliśmy na pytania:
– Czy doświadczenie 30 lat samorządu dobrze nas przygotowało do wyzwań?
– Jak wzmacniać siłę samorządu rozumianego jako wspólnota wszystkich mieszkańców?
– Jak w pełni wykorzystywać siłę społeczeństwa obywatelskiego i społecznej samoorganizacji?
– Jakie są największe zagrożenia dla lokalnej podmiotowości?
W drugim, eksperckim, panelu w dyskusji wzięli udział:
Andrzej Chmielewski (radny gminy Pruszcz Gdański, Akademia Samorządowa)
Maria Eichler (dziennikarka, Chojnicznin.pl)
Zdzisława Hołubowska (prezes Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno)
Jacek Szuba (prezes Fundacji Indygo)
Samorządność to spektakularny sukces polskiej transformacji. Upodmiotowienie Polski lokalnej, przekazanie zarządzania gminami i miastami ich mieszkańcom przyniosło niespodziewane rezultaty. Miarą sukcesu jest wysokie zaufanie, jakim darzymy instytucje władzy lokalnej, a także rosnące przekonanie mieszkańców o posiadaniu wpływu na życie wspólnot.
Szczególnym testem dla polskiej samorządności i społeczeństwa obywatelskiego stała się pandemia Covid-19. Choć do końca kryzysu jeszcze daleko pierwsze wnioski pokazują, że samorząd zdał ten test. Jak jednak ostrzegają naukowcy, obecna pandemia to tylko próba generalna przed wyzwaniami, jakie niesie przyszłość. Znamy je doskonale: zmiany klimatyczne, starzenie się społeczeństwa i wyludnianie Polski, nowe technologie, migracje to problemy najbardziej oczywiste.
Jednocześnie samorządy i mieszkańcy lokalnych wspólnot mierzyć się muszą z konsekwencjami kryzysu i polityki władz centralnych, których efektem jest m.in. zaciskająca się pętla finansowa.
Patronat medialny nad cyklem debat:
Wszystko wskazuje na to, że udało się uniknąć głosowania na Prezydenta w maju, co byłoby przedsięwzięciem naruszającym konstytucyjne warunki stawiane wyborom, a także zagrażającym zdrowiu i życiu obywateli. Znów aktualne staje się pytanie, jak w stanie epidemii zorganizować wybory korespondencyjne tak, aby były demokratyczne i bezpieczne? Jak wyjść z obecnego kryzysu w oparciu o obowiązujące przepisy Konstytucji? Jak osiągnąć porozumienie, które dałoby wszystkim obywatelom przekonanie, że uczestniczą w procedurze bezpiecznej i uczciwej?
Przedyskutowaliśmy propozycje wysunięte przez Zespół Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego oraz przez Klub Jagielloński, które zaprezentowali:
Jarosław Flis (Uniwersytet Jagielloński, członek Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego)
Piotr Trudnowski (prezes Klubu Jagiellońskiego)
Komentarze:
Łukasz Warzecha (tygodnik „Do rzeczy”)
Zuzanna Dąbrowska („Rzeczpospolita”)
Prowadzenie:
Aleksander Smolar (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Zuzanna Dąbrowska – dziennikarka prasowa, radiowa i telewizyjna. Obecnie związana z „Rzeczpospolitą”. Wcześniej m.in. szefowa działu politycznego w „Dzienniku” i „Dzienniku Gazecie Prawnej”
Jarosław Flis – socjolog, dr hab., profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykładowca na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Komentator polityczny. Współpracuje z „Tygodnikiem Powszechnym”. Członek Zespołu Ekspertów Wyborczych forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego.
Aleksander Smolar – politolog, od 1999 roku prezes Fundacji im. Stefana Batorego. Emerytowany pracownik naukowy francuskiego Centre National de la Recherche Scientifique. Współtwórca i redaktor naczelny emigracyjnego pisma „Aneks”. Współzałożyciel i członek Europejskiej Rady Stosunków Międzynarodowych (ECFR).
Piotr Trudnowski – prezes Klubu Jagiellońskiego, redaktor portalu klubjagiellonski.pl. Ekspert ds. społeczeństwa obywatelskiego. Pracował dla organizacji obywatelskich, instytucji publicznych, biznesu i polityków.
Łukasz Warzecha – dziennikarz, publicysta i komentator polityczny związany z tygodnikiem „Do rzeczy”, publikuje również w „Rzeczpospolitej”, „Fakcie” oraz na portalu Onet.pl
Debata online „Polki i Polacy o polityce, epidemii i Europie. Opinia publiczna przed wyborami”.
Jakie sprawy dzielą Polaków? Jak epidemia koronawirusa wpływa na ich postawy polityczne? Czy Europa stanie się polem bitwy w polskim sporze politycznym?
Na te pytania staraliśmy się odpowiedzieć w rozmowie z:
• dr hab. Mikołajem Cześnikiem (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, członek Zarządu Fundacji Batorego)
• prof. Antonim Dudkiem (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie)
• dr hab. Agnieszką Golec de Zavala (Glodsmiths University of London)
• Pawłem Zerką (European Council on Foreign Relations)
Punktem wyjścia do rozmowy były wyniki badań opinii publicznej wykonane na zlecenie European Council on Foreign Relations (ECFR). Dotyczyły one wyborów politycznych, zaufania do instytucji, lęków, priorytetów polityki krajowej, oceny działań rządu w obliczu koronawirusa oraz stosunku Polaków do Europy. Zostały one przeprowadzone w ramach projektu Unlock Europe’s Majority, którego celem jest zbadanie poglądów obywateli UE i obalenie mitów, które narosły wokół ich stosunku do integracji europejskiej oraz globalnej roli Europy.
Mikołaj Cześnik – dr hab., socjolog, politolog. Profesor Uniwersytetu SWPS, dyrektor Instytutu Nauk Społecznych Uniwersytet SWPS, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego. Zajmuje się badaniami opinii społecznej i wyborów politycznych. Specjalizuje się w analizie systemów politycznych, w szczególności demokracji.
Agnieszka Golec de Zavala – dr hab., wykładowczyni na Instytucie Psychologii na Uniwersytecie Londyńskim i poznańskim wydziale Uniwersytet SWPS. Jej badania koncentrują się wokół problemów w relacjach międzygrupowych i czynników wpływających na eskalacje konfliktów międzygrupowych.
Antoni Dudek – profesor zwyczajny Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, politolog i historyk. Auto i współautor takich książek, jak „Historia polityczna Polski 1989-2015”, „PRL bez makijażu”, „Zmierzch dyktatury. Polska lat 1985-1989 w świetle dokumentów”.
Paweł Zerka – policy fellow European Council on Foreign Relations (ECFR). Ekonomista i politolog, specjalizuje się w sprawach politycznych i gospodarczych Europy i Ameryki Łacińskiej.
29kwietnia (środa) w godz. 18.00-19.30
To pierwsza z cyklu debat „Polska samorządów”, które organizujemy w jubileuszowym roku 30-lecia samorządu. Zamiast podsumowania tych ostatnich 30 lat wraz z samorządowcami oraz ekspertami zastanawialiśmy się nad możliwymi konsekwencjami epidemii koronawirusa dla przyszłości samorządu.
Na ile pandemia koronawirusa będzie sprzyjała większej centralizacji lub decentralizacji państwa? Na ile sprawia ona, że miasta się izolują oraz w jakim stopniu władze samorządowe mogą niwelować napięcia społeczne (pracujący-bezrobotni, mający komputery-nie posiadający ich)? Na ile przyszłość po pandemii będzie bardziej lub mniej równościowa? Kto lepiej zaspokaja potrzeby dotyczące usług publicznych oraz jakie są możliwości zmiany sposobu ich dostarczania?
dr hab. Tadeusz Truskolaski (prezydent Miasta Białystok)
dr hab. Artur Wołek (profesor Instytutu Nauk Politycznych i Administracji Akademii Ignatianum w Krakowie)
Dyskusję poprowadził Edwin Bendyk, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego.
Patronat medialny nad cyklem debat sprawuje tygodnik „Polityka” oraz Radio TOK.fm.
Cykl rozmów on-line „Próba. Polska w czasie epidemii” organizowany przez nas we współpracy z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich, pod patronatem tygodnika „Polityka”.
Rozmowy prowadził Edwin Bendyk, członek Zarządu Fundacji Batorego, publicysta „Polityki”.
Nagrania wszystkich rozmów w cyklu są dostępne na naszym kanale na YouTube.
Cykl “Próba. Polska w czasie epidemii” jest odpowiedzą na potrzeby sytuacji, w jakiej się znaleźliśmy. Pandemia zaskoczyła cały świat, mimo że nie brakowało ostrzeżeń przed nadchodzącym zagrożeniem. Kryzys przez nią wywołany stał się także wielkim testem naszej demokracji i jakości władz państwowych, samorządu terytorialnego, społeczeństwa i solidarności obywatelskiej. Z ekspertkami i ekspertami rozmawialiśmy o tym, jak bliskie im sfery życia zareagowały na kryzys, jakie widzą zagrożenia i gdzie upatrują nadziei.
Odwołujemy debatę „Jaki samorząd na trudne czasy?”. Mamy nadzieję, że będziemy mogli urządzić debatę w innym terminie, kiedy zagrożenie zdrowotne minie. Prezydent Tadeusz Truskolaski podjął także decyzję o zamknięciu Centrum Aktywności Społecznej w Białymstoku.
Zapraszamy na debatę z udziałem Prezydenta Miasta Białegostoku – Tadeusza Truskolaskiego, mieszkańców i mieszkanek oraz ekspertów i ekspertek.
Godz. 17.00 – 19.00, Białystok, Centrum Aktywności Społecznej, ul. Św. Rocha 3
To pierwsza z cyklu debat „Polska samorządów”, które organizujemy w jubileuszowym roku 30-lecia samorządu. Punktem wyjścia do dyskusji jest raport „Polska samorządów. Silna demokracja, skuteczne państwo”. Zawiera on 21 pomysłów na zwiększenie samodzielności wspólnot lokalnych w tak ważnych sprawach jak ochrona zdrowia, edukacja, polityka mieszkaniowa, bezpieczeństwo, wpływ mieszkańców na władze samorządowe.
W Białymstoku będziemy rozmawiać o nowym modelu rządzenia lokalnego, który pozwoliłby samorządowi lepiej przygotować się do nowych wyzwań. Jak wyznaczać priorytety? Które wydatki ograniczyć w obliczu problemów finansowych, a których pilnować bez względu na coraz trudniejsze warunki? Jak wykorzystać lukę finansową do wprowadzania nowatorskich rozwiązań w naszych miastach? Jak zachęcać mieszkańców do współdecydowania, również w kontekście finansowania zadań samorządu?
W dyskusji wezmą udział:
dr hab. Dawid Sześciło (Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego)
dr Katarzyna Sztop-Rutkowska (Fundacja Laboratorium Badań i Działań Społecznych „SocLab”, Inicjatywa dla Białegostoku)
dr hab. Tadeusz Truskolaski (Prezydent Miasta Białegostoku)
Dyskusję poprowadzi Edwin Bendyk, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego.
Organizatorami są Fundacja im. Stefana Batorego i Fundacja Laboratorium Badań i Działań Społecznych „SocLab”.
Ostatnie trzydzieści lat można dzielić na różne okresy. Niewątpliwie wydarzeniem zasadniczym była transformacja ustrojowa po przełomie 1989 roku. Przyjmujemy tutaj, iż kończy się ona wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. W takim ujęciu transformacja trwała pierwszych piętnaście lat. Następne piętnaście lat zdominowały rządy PO oraz PiS-u. Rządy tych dwóch formacji różnią się dominującymi wartościami, priorytetami, siłami społecznymi, na których obie partie się opierały politykę zagraniczną.
Mimo różnic obie partie stanęły wobec zasadniczych wyzwań. Po pierwsze – wobec potrzeby określenia swojego stosunku do czasu transformacji, który oznaczał nie tylko wielkie sukcesy, awans cywilizacyjny Polski i milionów Polaków, ale również wielorakie dramatyczne zmiany i istotne koszty mierzone traumą, degradacją statusową wielu ludzi. Po drugie – wobec potrzeby określenia na nowo stosunku do Zachodu, który polskie władze po 1989 roku świadomie imitowały, w przyjmowanych rozwiązaniach prawnych, ekonomicznych i politycznych. Po trzecie – wobec konieczności ustosunkowania się do radykalnie zmieniającego się świata dotkniętego kryzysem finansowym i gospodarczym, kryzysem migracyjnym i globalizacją, zmianami ekologicznymi, kulturowymi i społecznymi, zmianami w światowym układzie sił, kryzysem w Unii Europejskiej i zagrożeniami ze strony Rosji.
Obie drogi rozwoju – utożsamiane z PO i PiS – stawiają też pytanie o model dalszej modernizacji. Czy w przypadku PO można mówić o zasadniczej kontynuacji i naśladowaniu Zachodu, a gdy chodzi o PiS – o woli modernizacji bez okcydentalizacji? Jaka będzie odpowiedź lewicy?
Celem naszej konferencji było przyjrzenie się odpowiedziom PO i PiS – dominujących sił po transformacji ustrojowej – na podstawowe wyzwania, przed którymi stanęła Polska.
Jaki jest ich stosunek do instytucji i polityk wypracowanych w czasie transformacji?
Jak formułują potrasformacyjne wyzwania i cele? Dotyczy to spraw wewnętrznych, w tym zasadniczych problemów wolności, demokracji i równości, ale również stosunku do Unii Europejskiej i reszty świata.
Jak obie formacje interpretują rozwój po 1989 roku i jak kreślą pożądane perspektywy, jak opisują mechanizmy społecznej integracji i rozwoju?
Jaka jest ich opowieść o Polsce z punktu widzenia wyznawanych wartości oraz przypisywanej Polsce roli w Europie i w świecie?
Konferencję zakończymy debatą na temat modelu naszego dalszego rozwoju. Zastanowiliśmy się czy stoimy wobec trwałej konfrontacji dwóch plemion z odmienną kulturą, aspiracjami i punktami odniesienia czy też należy liczyć się z osłabieniem konfliktu. Czy możliwy jest jakiś kompromis między nowoczesnością a tradycją, zwolennikami emancypacji a tymi, którzy najwyżej stawiają wartość zakorzenienia w świecie tradycyjnych wartości i instytucji?
PROGRAM:
Wstęp: krótko o periodyzacji rozwoju Polski po 1989 roku – Aleksander Smolar sesja I Odpowiedź Platformy Obywatelskiej na okres transformacji
Wprowadzenia: dr Michał Boni (b. europoseł), dr hab. Adam Leszczyński (Uniwersytet SWPS), dr Anna Materska-Sosnowska ( Instytut Nauk Politycznych UW, członkini Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego)
Moderacja: dr hab. Mikołaj Cześnik (Uniwersytet SWPS, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego)
sesja II Odpowiedź Prawa i Sprawiedliwości na okres transformacji i rządy PO
Wprowadzenia: dr hab. Małgorzata Jacyno (Instytut Socjologii UW), Paweł Musiałek (Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego), dr Łukasz Pawłowski („Kultura Liberalna”)
Moderacja: dr Anna Materska-Sosnowska (Instytut Nauk Politycznych UW, członkini Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego)
sesja III Co dalej: Emancypacja versus zakorzenienie?
Wprowadzenia: prof. Przemysław Czapliński (Instytut Filologii Polskiej, UAM w Poznaniu), prof. Anna Giza-Poleszczuk (Instytut Socjologii UW), dr hab. Mirosława Grabowska (Instytut Socjologii UW), dr hab. Paweł Śpiewak (Instytut Socjologii UW)
Moderacja: Aleksander Smolar (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
W dyskusji udział wzięli: Ryszard Bugaj (Instytut Nauk Ekonomicznych PAN), Edwin Bendyk („Polityka”, członek zarządu Fundacji Batorego) Ludwik Dorn (b. marszałek Sejmu RP), Antoni Dudek (Instytut Nauk o Polityce i Administracji UKSW), Jakub Dymek („Przegląd”), Stanisław Gomułka (Business Centre Club), Tomasz Grzegorz Grosse (Katedra Polityki Unii Europejskiej UW), Janusz Jankowiak (Polska Rada Biznesu), Rafał Kalukin („Polityka”), Antoni Kamiński (Instytut Studiów Politycznych PAN), Piotr Kaszczyszyn (Klub Jagielloński), Piotr Koryś (Wydział Nauk Ekonomicznych UW), Ireneusz Krzemiński (Instytut Socjologii UW) Andrzej Leder (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)), Kacper Leśniewicz (Dziennik Gazeta Prawna), Mikołaj Lewicki (Instytut Socjologii UW), Grzegorz Makowski (forumIdei Fundacji Batorego) Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji Batorego), Radosław Markowski (Uniwersytet SWPS), Joanna Mucha (posłanka na Sejm RP), Andrzej Nowak (Instytut Historii UJ), Adam Ostolski (Instytut Socjologii UW), Jacek Raciborski (Instytut Socjologii UW), Janusz Reykowski (Instytut Psychologii PAN), Andrzej Rychard (Instytut Filozofii i Socjologii PAN), Małgorzata Sikorska (Instytut Socjologii UW), Krystyna Skarżyńska (Instytut Psychologii Społecznej Uniwersytetu SWPS), Antoni Sułek (Instytut Socjologii UW), Michał Sutowski („Krytyka Polityczna”), Tadeusz Szawiel (Instytut Socjologii UW), Dawid Sześciło (Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych UW), Michał Szułdrzyński („Rzeczpospolita”), Andrzej Waśkiewicz (Instytut Socjologii UW), ks. Alfred Marek Wierzbicki (Katedra Etyki KUL), Henryk Woźniakowski (prezes zarządu Społecznego Instytutu Wydawniczego „Znak”), Andrzej Zybała (Katedra Polityki Publicznej SGH), Katarzyna Żukrowska (Instytut Studiów Międzynarodowych SGH)
Seminarium zorganizowane w związku z publikacją XIII Raportu Obywatelskiego Forum Legislacji.
W gronie parlamentarzystów i parlamentarzystek, ekspertów/-ek i działaczy oraz działaczek organizacji monitorujących proces legislacyjny oraz partnerów społecznych zastanawialiśmy się:
czy w rozpoczynającej się kadencji Parlamentu proces tworzenia prawa, choćby na etapie senackim, może być bardziej partycypacyjny, uwzględniający głos opozycji, a także otwarty na dyskusję ze wszystkimi zainteresowanymi, partnerami społecznymi, przedstawicielami organizacji obywatelskich czy świata nauki?
czy uda się w praktyce sejmowej i senackiej poprawić standardy parlamentarne zdeprecjonowane w ostatniej kadencji?
czy nowa większość senacka nie zacznie stosować metod, które w minionej kadencji krytykowała?
czy jest miejsce na szerszą debatę i prace koncepcyjne nad przywróceniem państwa prawa?
Główne tezy XIII raportu Obywatelskiego Forum Legislacji podsumowującego aktywność legislacyjną rządów Zjednoczonej Prawicy, Sejmu VIII kadencji i Senatu IX kadencji (2015–2019) przedstawiła Grażyna Kopińska, ekspertka forumIdei.
W dyskusji udział wzięli: Katarzyna Batko-Tołuć (Sieć Obywatelska Watchdog Polska), Marta Brzozowska-Katner (Departament Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii), Alina Czyżewska (Sieć Obywatelska Watchdog Polska), Krzysztof Izdebski (Fundacja E-Państwo), Jan Maria Jackowski (senator, Prawo i Sprawiedliwość), Krzysztof Jasiecki (Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego), Wojciech Klicki (Fundacja Panoptykon), Piotr Kładoczny (Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego), Urszula Kurczewska (Szkoła Główna Handlowa), Jacek Męcina (Instytut Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego), Witold Michałek (Business Centre Club), Małgorzata Molenda-Zdziech (Szkoła Główna Handlowa), Gabriela Morawska-Stanecka (Wicemarszałek Senatu RP, Lewica), Tomasz Pietryga („Rzeczpospolita”), Jacek Protasiewicz (poseł, Koalicja Obywatelska), Andrzej Rzepliński (Wydział Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego), Wiesław Staśkiewicz (Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego), Krzysztof Śmiszek (poseł, Lewica), Kazimierz Michał Ujazdowski (senator, Koalicja Obywatelska), Grzegorz Wiaderek (Instytutu Prawa i Społeczeństwa), Magdalena Wnuk (Stowarzyszenie 61), Piotr Wołejko (Pracodawcy RP), Kuba Wygnański (Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia), Mirosław Wyrzykowski (Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego)
Prowadzenie: Aleksander Smolar (prezes Fundacji im. Stefana Batorego)
Zapraszamy do obejrzenia transmisji:
https://www.facebook.com/FundacjaBatorego/videos/1213135972220846/
Polsko-ukraińska granica niemal zupełnie zniknęła z debaty publicznej w obu krajach. Tymczasem sytuacja na granicy coraz bardziej się komplikuje. W czasach bezprecedensowej migracji, rosnącej współpracy gospodarczej, ale także wyzwań w wymiarze bezpieczeństwa granica ta, to jak jest „urządzana”, jaka rolę odgrywa w regionach przygranicznych ma ogromne znaczenie dla naszych relacji. Granica ta jest też swoistą wizytówką sprawczości polskiego państwa zarówno w Kijowie, jak i w Brukseli.
Jak sytuacja na granicy wpływa i może wpływać w przyszłości na stosunki dwustronne? Jak oddziałuje na pogranicze? Jak wygląda i jak powinna wyglądać polityka państwa polskiego, także na poziomie samorządowym w tej sferze?
Na te pytania próbowaliśmy odpowiedzieć w oparciu o badania jakościowe przeprowadzone przez forumIdei Fundacji Batorego (po stronie polskiej) wraz z inicjatywą społeczną Europa bez barier (po stronie ukraińskiej) w ramach projektu Poprawa zarządzania i odpowiedzialności na granicy polsko-ukraińskiej – rozwój społeczno-gospodarczy i prawa człowieka.
Autorami badań po stronie polskiej są Marta Jaroszewicz i Krzysztof Mrozek, a po stronie ukraińskiej Iryna Sushko.
Debata była transmitowana w języku ukraińskim.
Prezentacja badań:
Iryna Sushko (dyrektorka inicjatywy społecznej Europa bez barier, Kijów)
Marta Jaroszewicz (ekspertka forumIdei Fundacji Batorego, Warszawa)
Komentarze:
Paweł Kowal (poseł, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa)
ks. Stefan Batruch (prezes Fundacji Kultury Duchowej Pogranicza, Lublin)
Yevhen Hlibovytsky (założyciel centrum ekspertyz pro.mova, wykładowca Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego, Lwów)
Debatę prowadziła Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (dyrektorka forumIdei Fundacji Batorego, Warszawa)