aktywność obywatelska Archives - Fundacja im. Stefana Batorego

Gniew jest częścią naszego życia społecznego. Wzbudza nieufność i lęk. Czy można go jednak dobrze wykorzystać? O tym rozmawialiśmy z Tomaszem S. Markiewką, autorem książki „Gniew”.

Zastanowiliśmy się nad rolą obywatelskiego sprzeciwu, bo w akcji Masz Głos często słyszymy, że kontakty z lokalnym władzami są trudne i narażone na porażki. To wywołuje gniew i frustrację:

Tomasz S. Markiewka, wykłada na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pisuje dla OKO.press, dwutygodnika.com, „Krytyki Politycznej” i „Nowego Obywatela”. Autor książek „Gniew” (2020) i „Język neoliberalizmu” (2017)

Katarzyna Sztop-Rutkowska, koordynatorka akcji Masz Głos w Fundacji SocLab, socjolożka, wykładowczyni w Instytucie Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku

Coraz więcej mieszkańców chce mieć wpływ na to, jak wygląda ich okolica. Niestety, ciągle zmieniają się uwarunkowania prawne, które stawiają nie lada wyzwania zarówno przed władzami samorządowymi, jak i mieszkańcami. Co warto wiedzieć, aby rozumieć plany zagospodarowania przestrzennego i decydować o swoim otoczeniu?

Podczas webinarium pokażemy, jak odnajdywać istotne informacje w planach miejscowych, i jak różnie można interpretować tego typu dokumenty. Wyjaśnimy też:

Sylwia Widzisz-Pronobis, architektka i urbanistka, animatorka kultury, aktywistka miejska. Stworzyła firmę szkoleniowo-doradczą Prooper, współprowadzi Pronobis Studio. Przygotowuje doktorat na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, prowadzi badania nad metodami partycypacyjnymi i społecznym modelem inwestycyjnym. Ma doświadczenie w realizacji projektów społecznych. Poszukuje rozwiązań projektowych, w których podmiotem jest człowiek i jego potrzeby z poszanowaniem środowiska zastanego i naturalnego.

Grzegorz Pronobis, architekt i urbanista, animator kultury, aktywistka miejski, współprowadzi firmę projektową Pronobis Studio. Projektuje przestrzeń publiczną i obiekty użyteczności publicznej, prowadzi warsztaty i konsultacje społeczne na temat rozwiązań przestrzennych oraz działań rewitalizacyjnych. Wykonuje analizy urbanistyczne dla inwestorów społecznych i komercyjnych. Współpracuje z organizacjami pozarządowymi.

W świecie wielowymiarowych kryzysów i kurczących się zasobów samorząd nie może dłużej mieć jedynie funkcji instytucjonalnej i inwestycyjnej. Konieczność zaprojektowania na nowo jego roli wynika również z tego, że pod presją obecnego rządu kompetencje i możliwości finansowe lokalnych władz ulegają systematycznemu ograniczaniu. Samorządom odbierane są kolejne prerogatywy. W tym nowym świecie samorządowcy przestają odgrywać rolę głównego lokalnego inwestora i „skarbonki”. Gdzie szukać zasobów i szans na dalszy rozwój?

Kryzys uchodźczy pokazał wielki potencjał, który kryje się we współpracy aktywnych obywatelek i obywateli z lokalnymi władzami. Co zrobić, aby ten potencjał wykorzystywać na co dzień? Jak dostrzec ukryty potencjał intelektualny, finansowy, organizacyjny we wspólnocie lokalnej? Jak budować relacje partnerskie – już nie z pozycji dysponenta pieniędzy i strony zlecającej zadania? Jak zaufać mieszkańcom, organizacjom, lokalnym przedsiębiorcom i instytucjom, samorządowcom? Jak budować solidarność (ekonomiczną, klimatyczną, pokoleniową) na poziomie wspólnot lokalnych? Co w obecnych realiach będzie czynnikiem aktywizującym, a co demobilizującym na poziomie lokalnym?

Zapraszamy na seminarium „Aktywne wspólnoty – w poszukiwaniu nowych możliwości rozwoju” na kongresie „Solidarni w rozwoju – Aktywni dla rozwoju ”.

13 września, o godzinie 14:00 spotkamy się w Bibliotece Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku.

W dyskusji udział wezmą m.in. uczestniczki i uczestnicy akcji Masz Głos oraz Pracowni Samorządowej Fundacji Batorego. Swój udział potwierdzili:
– Piotr Choroś (dyrektor Biura Partycypacji Społecznej UM Lublin),
– Anna Dąbrowska (Stowarzyszenie Homo Faber),
– Anna Golędzinowska (radna miasta Gdańsk),
– Dariusz Morawiec (z-ca burmistrza Kluczborka),
– Anita Pala (Stowarzyszenie Pszczyna Miasto Zielone),
– Magdalena Pieczyńska (radna miasta Gryfin),
– Robert Waraksa (burmistrz miasta Olsztynek),
– Joanna Wons-Kleta (wójt gminy Pawonków),
– Krzysztof Wostal (Fundacja Transgresja).
Prowadzenie: Krzysztof Izdebski (Fundacja Batorego)

Link do transmisji online udostępnimy przed seminarium.

Do zobaczenia w Gdańsku lub online!

XV Kongres Kobiet odbędzie się w Poznaniu 2 i 3 września br. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich. Tegoroczne hasło Kongresu Kobiet brzmi: „Kobiety mają głos! Równość, edukacja, przyszłość”. Kobiety miały, mają i będą miały głos. Czasem jest on mniej, czasem bardziej słyszalny, ale chyba nadszedł czas, żebyśmy były bardzo mocno słyszalne! – mówiła na spotkaniu Paulina Stochniałek Członkini Zarządu Województwa Wielkopolskiego.

Na początku września kobiety z całej Polski, różnych zawodów i poglądów debatować będą o nowoczesnej edukacji, zdrowiu, ekologii, polityce socjalnej, równościowej ekonomii, Europie, problemach migracyjnych, samorządach, kulturze i polityce.

Szczególnie zapraszamy na sesję „Kobiety w samorządzie – możliwości i bariery”.

Podczas spotkania omówimy bariery, z którymi spotykają się kobiety aktywne w samorządzie lokalnym, poszukamy szans. W rozmowie z przedstawicielkami władz lokalnych zwrócimy uwagę na różnice i wspólnotę doświadczeń. Będą z nami samorządowczynie:

Anna Dudzińska, radna gminy Kostrzyn, działaczka prodemokratyczna i prokobieca, społeczniczka promująca inicjatywy lokalne, zawodowo związana z zarządzaniem inwestycjami. Absolwentka Pracowni Samorządowej Fundacji im. Stefana Batorego, uczestniczka projektu Liderzy Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, panelistka Wielkopolskiego Kongresu Kobiet, członkini Stowarzyszenia Kongres Kobiet.

Agnieszka Jerka, sołtyska Zapusty, współzałożycielka Koła Gospodyń Wiejskich w Zapuście. Na koncie ma doprowadzenie do zmiany statutów sołectw w gminie Olszyna na Dolnym Śląsku; wokół tego działania skupiła lokalne środowisko sołtysów i władze gminy. Uczestniczka licznych szkoleń i spotkań organizowanych przez Fundację Wspomagania Wsi, Sieć Obywatelską Watchdog i akcję Masz Głos Fundacji im. Stefana Batorego.

Dominika Piotrowska, radna Golubia-Dobrzynia, przewodnicząca Stowarzyszenia Fabryka Kultury, społeczniczka. Organizatorka społecznych inicjatyw na rzecz mieszkańców, m.in. warsztatów dla kobiet, wydarzeń o celach charytatywnych, książkobrań sadzenia zieleni w przestrzeni miejskiej. Absolwentka Pracowni Samorządowej Fundacji im. Stefana Batorego. W 2022 roku otrzymała wyróżnienie w kategorii budowa społeczeństwa obywatelskiego od Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Marzena Stołypko, sołtyska wsi Stara Morawa i przewodniczącą Koła Gospodyń Wiejskich „Śnieżniczanki-Stara Morawa” w gminie Stronie Śląskie. Z wykształcenia ekonomistka, społeczniczka z zamiłowania. Członkini Rady Stowarzyszenia Kłodzka Wstęga Sudetów – Lokalna Grupa Działania. Absolwentka Programu Liderzy Polsko- Amerykańskiej Fundacji Wolności. Jako uczestniczka akcji Masz Głos Fundacji im. Stefana Batorego działa w sprawie powołania ciał doradczych na terenie swojej gminy: Młodzieżowej Rady Miasta i Rady Kobiet.

Nawet przy obecnych ograniczeniach trudno uwierzyć w grudzień bez wydarzeń publicznych. Jeśli będziesz ich organizatorem, masz obowiązek zapewnić uczestnikom bezpieczeństwo. Jak to zrobić? Dołącz do webinarium 11 grudnia.W

Nie ma znaczenia, czy wydarzenie jest w przestrzeni otwartej czy w zamkniętym budynku, organizator musi zapewnić pierwszą pomoc przedszpitalną. W trakcie webinarium poznasz:

i w piątek 11 grudnia o 19:00 dołącz do webinarium, klikając na link otrzymany w e-mailu potwierdzającym rejestrację. Udział w webinarium jest bezpłatny.

Anna Maria Szymkowiak, prezeska Fundacji Akceptacja, Ratowniczka Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy, instruktorka i edukatorka pierwszej pomocy w systemie International First Aid Certification Centre (IFACC), społeczniczka działająca dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Jest związana z akcją Masz Głos; Fundacja Akceptacja znalazła się w gronie finalistów Super Samorząd 2020, jest grantobiorcą Funduszu Praw Kobiet Fundacji Batorego

Żadne z polskich pokoleń po 1989 roku nie osiągnęło poziomu tak wysokiej samodzielności generacyjnej, aby móc realnie wpływać na rzeczywistość oraz nadawać jej własne i rozpoznawalne cechy. Wiele wskazuje na to, że duże szanse, aby tego dokonać, ma właśnie dojrzewająca polska wersja pokolenia Z.

Jeśli chodzi o poczucie wspólnej tożsamości i interesów generacyjnych oraz powszechność przekonania o konieczności przeprowadzenia zmian, którym nie podołają już starsi, dzisiejsi młodzi po raz pierwszy od lat niosą potencjał w jakiejś części podobny do tego, jaki miało pokolenie „Solidarności”.

Jednakże sytuacja demograficzna polskiego społeczeństwa jest dramatycznie różna od ówczesnej i prawdopodobnie uniemożliwi wykorzystanie tej szansy. Młodych jest zwyczajnie zbyt mało, bo ich głos przeważał w wyborczej arytmetyce – obecnie ludzi w wieku 18-29 jest 5,3 mln, a tych w wieku 65+ jest 6,9 mln, w 2030 będzie to blisko 5 milionów 18-29-latków oraz 8 milionów osób w wieku 65 lat i starszych. W kolejnych dekadach ta dysproporcja będzie rosła jeszcze bardziej.

Wprowadzenie do dyskusji wygłosi autor raportu Młodzi 2020 – w poszukiwaniu tożsamości, Michał Boni (Uniwersytet SWPS), a skomentuje je Paweł Marczewski (forumIdei Fundacji Batorego) oraz Justyna Sarnowska (Uniwersytet SWPS).

Do dyskusji zaprosiliśmy blisko 20 ekspertek i ekspertek oraz młodych działaczek i działaczy.
Udział wzięli: Mikołaj Cześnik (Uniwersytet SWPS, członek zarządu Fundacji Batorego), Wiktoria Jędroszkowiak (Młodzieżowy Strajk Klimatyczny), Zuzanna Karcz (Nowa Fala Aktywizmu), Krzysztof Katkowski (Krytyka Polityczna), Piotr Kaszczyszyn (Klub Jagielloński), Miłosz Lupiński (Extinction Rebellion), Karolina Messyasz (Uniwersytet Łódzki), Anna Maziarska (Zespół ds. Edukacji Rady Konsultacyjnej OSK), Mikołaj Rakusa-Suszczewski (Uniwersytet Warszawski), Przemysław Sadura (Uniwersytet Warszawski i Instytut Krytyki Politycznej), Julia Waligóra (Europejski Parlament Młodzieży).

Zapraszamy na dyskusję o kluczowym dziś temacie: polityce naszego państwa wobec uchodźców i migrantów. W czasie spotkania wręczyliśmy także Nagrodę im. Olgi Kersten-Matwin przyznawaną za działania na rzecz osób z doświadczeniem uchodźstwa i przymusowej migracji, szczególnie dzieci i młodzieży, przebywających w Polsce.

Nagrodę otrzymała Aleksandra Chrzanowska, członkini Zarządu Stowarzyszenia Interwencji Prawnej, za zaangażowanie na granicy polsko-białoruskiej, opracowanie systemu pomocowego i działania w Grupie Granica oraz Joanna Talewicz, prezeska Zarządu Fundacji w Stronę Dialogu, za stałą pomoc integracyjną, edukacyjną, psychologiczną, prawną i aktywizacyjną dla osób uchodźczych pochodzenia romskiego z Ukrainy.

Fundusz im. Olgi Kersten-Matwin został utworzony przez rodzinę zmarłej 23 lipca 2020 roku Olgi Kersten-Matwin, psycholożki i psychoterapeutki, specjalizującej się w pomocy psychoterapeutycznej dla osób z doświadczeniem traumy i stresu pourazowego oraz we wsparciu dla osób pomagających uchodźcom i migrantom z rejonów konfliktu. Ze środków Funduszu – zgodnie z życzeniem darczyńcy – finansowana jest coroczna nagroda w wysokości 30 000 zł.

Nominacje do Nagrody w 2022 za działania na rzecz uchodźców i uchodźczyń otrzymali także:

Igor Horków, przewodniczący przemyskiego oddziału Związku Ukraińców w Polsce, za koordynację pracy wolontariuszy zaangażowanych w niesienie wszechstronnej pomocy osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie oraz stworzenie punktu noclegowego i informacyjnego w Przemyślu.

Paulina Kremer, społeczniczka i aktywistka, za organizację – we współpracy ze społecznością lokalną – kompleksowego punktu informacyjno-pomocowego dla uchodźców z Ukrainy przyjeżdżających do Tczewa i okolic: Migrant Info Point.

Ewa Natalia Moroz-Keczyńska, mieszkanka Podlasia, za niesienie wszechstronnej pomocy, organizację wsparcia prawnego, psychologicznego i rzeczowego dla uchodźców oraz wparcie aktywistek i aktywistów wiedzą i doświadczeniem.

Beata Siemaszko, mieszkanka Podlasia, za setki interwencji i kompleksową pomoc udzielaną na granicy polsko-białoruskiej dzieciom i osobom dorosłym z całego świata.

Tomasz Sieniow, prawnik kierujący Fundacją Instytut na rzecz Państwa Prawa oraz Sekcją Uchodźczą Uniwersyteckiej Poradni Prawnej w Lublinie, za stałe i wieloletnie zaangażowanie w poradnictwo prawne dla migrantów i uchodźców.

Jana Shostak, polsko-białoruska aktywistka i artystka intermedialna, za społecznie zaangażowany performance, sztukę wideo i sztukę Internetu poruszającą kwestię praw kobiet, migrantek i uchodźczyń.

Dyskusja o migracjach i uchodźstwie, reakcji władz i społeczeństwa obywatelskiego na kryzysy migracyjne i humanitarne, wyzwaniach przed którymi stoi dziś Polska i Europa z przedstawicielami i przedstawicielkami organizacji społecznych, osób ze świata kultury, ekspertów i ekspertek.

Rozmowę poprzedziło ogłoszenie laureatek/laureatów trzeciej edycji Nagrody im. Olgi Kersten-Matwin, przyznawanej za działania na rzecz przebywających w Polsce osób z doświadczeniem uchodźstwa i przymusowej migracji, szczególnie dzieci i młodzieży. Nagrodę otrzymała Izabela Jaśkowiak z RSO Harangos i Darin Loka ze Stowarzyszenie Mova – język bez barier.

Znaczenie protestów, które wybuchły w obronie praw kobiet po rozstrzygnięciu Trybunału Konstytucyjnego 22 października wiąże się z jednej strony z powszechnym zaangażowaniem w nie młodych kobiet, z drugiej zaś z faktem, że ogarnęły nie tylko metropolie, ale rozlały się po całej Polsce – w kulminacyjnym momencie demonstrowano w ok. 600 miastach, miasteczek i wsiach.

Celem seminarium będzie analiza tego drugiego aspektu – ruchów protestu w Polsce lokalnej. Ich organizatorki i organizatorów, uczestniczki i uczestników, a także obserwatorów i obserwatorki zapytaliśmy o specyfikę oporu stawianego lokalnie – o motywacje, formy wyrazu, techniki organizacji i mobilizacji, a także o relacje z lokalnymi ośrodkami autorytetu: samorządem, szkołą, uczelnią, Kościołem. Czy orientacje ideowe uczestniczek i uczestników tych strajków różnią się od tego, co demonstrowano w metropoliach?

Przede wszystkim jednak zastanawialiśmy się nad źródłem i znaczeniem powszechności trwających protestów. Czy ich geografia świadczy o jakichś tektonicznych przesunięciach zachodzących w polskim społeczeństwie? A także, jak odczytywać fakt, że protesty wybuchły przeciw władzy, która przedstawia się jako antyelitarny reprezentant interesów Polski powiatowej? Czy jesteśmy świadkami „establishmentyzacji” partii rządzącej? Co ważniejsze, czy można już powiedzieć, że temu procesowi obumierania oderwanego „centrum dyspozycji politycznych” towarzyszy odżycie Polski lokalnej?

Do dyskusji zaprosiliśmy ponad dwadzieścioro organizatorek i organizatorów, a także obserwatorek i obserwatorów protestów w Polsce lokalnej. Udział wzięli: Michał Adamski (fotograf, Archiwum Protestów Publicznych), Barbara Biskup (Regionalne Centrum Wolontariatu, Kielce), Anna Boenish (Katowice), Aleksandra Borzęcka (Lublin), Agnieszka Chyrc (Zielona Góra, Instytut Równości), Edyta Czeczkova (Fundacja Spełnienie, Szprotawa), Anita Czarniecka (Stary Dzierzgoń), Andrzej Drobik (dziennikarz, Ustroń), Jacek Głomb (Komitet Obrony Demokracji, Legnica), Monika Helak (Uniwersytet Warszawski), Iwona Janicka (Fundacja Aktywności Lokalnej, Puszczykowo), Paulina Januszewska (Krytyka Polityczna), Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński), Liliana Kalinowska (Przemyśl), Kamila Kasprzak-Bartkowiak (Gniezno), Małgorzata Linkiewicz (Białystok), , Magdalena Muszel (Fundacja Zatoka, Gdańsk), Justyna Paluch (Klimczyce Kolonia), Alicja Rymszewicz (Trygort), Beata Siemaszko (Zajęczniki), Wojciech Spandel (Cieszyn), Katarzyna Sztop-Rutkowska (Uniwersytet w Białymstoku), Hanna Szukalska (oko.press), Waldemar Tatarczuk (Galeria Labirynt w Lublinie), Joanna Wowrzeczka (Uniwersytet Śląski w Katowicach).