cover
12.11.2024
forumIdei

Reforma wymiaru sprawiedliwości w Ukrainie: sukcesy, wyzwania i przyszłe priorytety

  • Mychajło Żernakow
  • Jarosław Kuzyszyn
  • Nestor Barczuk

Raport prezentuje strukturę systemu sądownictwa Ukrainy, ocenia reformy, które przeszedł on w latach 2014-2024 i rekomenduje dalsze potrzebne zmiany.

Raport obejmuje szczegółowy przegląd reformy ustroju sądowego w Ukrainie od 2014 roku po wrzesień 2024, opracowany z udziałem ekspertów ukraińskiego centrum analitycznego DeJure. Reformy praworządnościowe są kluczowym elementem na drodze Ukrainy do członkostwa w Unii Europejskiej. Raport prezentuje główne osiągnięcia, wyzwania i strategiczne priorytety reform systemu. Analizuje historyczny kontekst oraz przyczyny wcześniejszych niepowodzeń reform, zwracając uwagę na znaczenie międzynarodowego doświadczenia przy wdrażaniu nowych rozwiązań, w tym przy tworzeniu Wyższego  Sądu Antykorupcyjnego. Opisane są również przyszłe kroki niezbędne do zapewnienia przejrzystości i niezależności systemu sądownictwa zgodnie z wymogami integracji europejskiej.

Główna uwaga została poświęcona wydarzeniom po 2021 roku, kiedy Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła dwie ważne ustawy mające doprowadzić do zmian w Wyższej Komisji Kwalifikacyjnej Sędziów (WKKS) i Wyższej Radzie Wymiaru Sprawiedliwości (WRWS), które wybierają sędziów i rozpatrują zagadnienia odpowiedzialności dyscyplinarnej. Zreformowane WRWS i WKKS rozpoczęły prace w 2023 roku. W raporcie przeanalizowano tendencje i efektywność pracy tych organów, a także omówiono konieczność reformy kluczowych sądów: Sądu Konstytucyjnego Ukrainy, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, na przeprowadzenie których nadal oczekują społeczeństwo i międzynarodowi partnerzy Ukrainy.