21.02.2018

Odejście od rządów prawa na Węgrzech to ostrzeżenie dla Polski i dla całej Unii Europejskiej

Polska spada z 29. na 36. miejsce w tegorocznym Indeksie Percepcji Korupcji opublikowanym dziś przez Transparency International. W rankingu obniżono również o 9 pozycji lokatę Węgier, które znalazły się w tym roku na 66. miejscu.

Wyniki nie napawają optymizmem. Spadające oceny państw, w których nie respektuje się rządów prawa powinny być ostrzeżeniem dla całej Unii Europejskiej.

W ostatnich sześciu latach pojawiło się wiele podejrzeń, że członkowie Fideszu (partii rządzącej na Węgrzech) oraz osoby z nimi związane sprzeniewierzają środki publiczne, w tym pochodzące z funduszy unijnych. Dzieje się to równolegle z dążeniami władz do ograniczenia aktywności niezależnych organizacji obywatelskich, czego najnowszym przejawem jest projekt przepisów pozwalających na m.in. arbitralne odbieranie statusu pożytku publicznego organizacjom wspieranych z zagranicy i niesprawiedliwe opodatkowanie otrzymywanych dotacji.

Niestety, podobne procesy obserwuje się również w Polsce, Rumunii i Bułgarii, co powinno być sygnałem alarmowym nie tylko dla nas ale i dla Brukseli. Unia Europejska powinna bacznie przyjrzeć się rezultatom Indeksu Percepcji Korupcji i zintensyfikować działania w kierunku zagwarantowania, że zasady rządów prawa są przestrzegane we wszystkich państwach członkowskich, a sądy, media i organizacje społeczne mają możliwość kontrolowania władzy.

„Erozja rządów prawa na Węgrzech skutkuje zalewem korupcji sponsorowanej przez państwo. Rumunia i Polska niebawem znajdzie się w tej samej sytuacji, biorąc pod uwagę niepokojące ruchy władz w kierunku ograniczenia niezależności sądownictwa, swobody działania organizacji społecznych i wolności mediów” – stwierdza Carl Dolan, Dyrektor Transparency International, EU.

„Ostatnie sześć lat pokazuje jak niewiele instrumentów w ręku ma Unia, gdy państwa członkowskie rzucają wyzwanie podstawowym wartościom, na których opiera się Unia. Konkretne działania na rzecz wzmocnienia rządów prawa i zapobiegania korupcji muszą znaleźć się w centrum przyszłej perspektywy finansowej i polityki Unii” – podsumowuje Dolan.

W nadchodzących miesiącach, w trakcie dyskusji wokół nowej perspektywy budżetowej UE, będą toczyć się także rozmowy o uzależnieniu dostępu do funduszy od przestrzegania zasad praworządności. Takie rozwiązanie postuluje m.in. Transparency International.

Fundacja im. Stefana Batorego wspólnie z partnerami z całej Europy proponuje stworzenie Europejskiego Instrumentu Wartości (European Values Instrument) – specjalnego funduszu, który wspierałby obywateli, organizacje społeczne i media działające na rzecz przejrzystości życia publicznego, demokracji i rządów prawa wewnątrz Unii.

Indeks Percepcji Korupcji Transparency International (Corruption Perceptions Index) jest wiodącym, globalnym rankingiem postrzegania korupcji w życiu publicznym. Ocenia państwa na skali od 0 do 100, gdzie 0 punktów oznacza najwyższy poziom postrzeganej korupcji, natomiast 100 punktów – najniższy. Najnowsze wyniki, poza wspomnianymi wyjątkami, pokazują lekką poprawę sytuacji w Europie. Dotychczasowi europejscy liderzy rankingu: Dania i Finlandia nieco pogorszyli swoje notowania.

Pełne wyniki znajdują się na stronie: www.transparency.org/research/cpi
Fundacja im. Stefana Batorego jest partnerem Transparency International w Polsce oraz członkiem międzynarodowej Koalicji Społeczeństwa Obywatelskiego na rzecz Konwencji ONZ Przeciwko Korupcji (http://uncaccoalition.org/en_US/)

Informacja prasowa w wersji PDF
Tabela – UE
Tabela – świat

Więcej informacji:
Grzegorz Makowski
Dyrektor programu Odpowiedzialne Państwo
Fundacja im. Stefana Batorego
[email protected]