27 listopada 2017
Lewica szansą dla demokracji?

  • debaty Batorego
  • demokracja

Wprowadzenia: Michał Sutowski („Krytyka Polityczna”), Agata Szczęśniak (OKO.press), Jacek Żakowski („Polityka”),

Prowadzenie: Aleksander Smolar (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).

Uczestnicy: Ryszard Bugaj (Instytut Nauk Ekonomicznych PAN), Rafał Chwedoruk (Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego), Elżbieta Ciżewska (Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego), Mikołaj Cześnik (Instytut Nauk Społecznych SWPS), Mateusz Fałkowski (Kolegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego), Anna Gromada (Fundacji Kaleckiego), Rafał Kalukin („Polityka”), Leszek Koczanowicz (Uniwersytet SWPS, Wrocław), Paweł Marczewski (Fundacja im. Stefana Batorego), Anna Materska-Sosnowska (Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego), Jakub Majmurek („Krytyka Polityczna”). Andrzej Mencwel (Instytut Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego), Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (Fundacja im. Stefana Batorego), Krzysztof Podemski (Instytut Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza), Wojciech Przybylski (Res Publica Nowa), Agnieszka Rosner (Res Publica Nowa), Tomasz Sawczuk („Kultura Liberalna”), Grzegorz Sroczyński (gazeta.pl), Kinga Stańczuk („Nowe Peryferie”), Igor Stokfiszewski („Krytyka Polityczna”), Michał Syska (Ośrodek Myśli Społecznej im. F. Lassalle’a), Piotr Szumlewicz (Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych), Szymon Wróbel (Instytut Filozofii i Socjologii PAN), Andrzej Waśkiewicz (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego), Tomasz Zarycki (Instytut Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego).

Nagranie spotkania:

Kolejne spotkanie z cyklu poświęconego stosunkowi głównych nurtów politycznych do demokracji w sytuacji kryzysu – finansowego, migracyjnego, ale też zaufania do instytucji państwowych. Podczas tych dyskusji stawiane są pytania m.in. o to, w jaki sposób można dziś ustrzec się przed pokusami antydemokratycznymi, postawić tamę populizmowi i autorytaryzmowi oraz zachować tożsamość ideową, a jednocześnie odpowiedzieć na współczesne wyzwania.

Pierwsze z tych spotkań – poświęcone konserwatyzmowi – odbyło się 28 września 2017 [link]


Tezy

Kryzysy, z którymi borykają się dziś demokracje – finansowy, migracyjny, kryzys zaufania do instytucji państwowych – rodzą pokusy sięgania po rozwiązania pozorne i antydemokratyczne, które obiecują szybkie rozładowanie niepokojów społecznych bez sięgnięcia do rzeczywistych źródeł problemów.

Pokusy te przyjmują różne formy dla różnych tradycji politycznych. Konserwatyzm staje przed pokusą zrezygnowania z obrony trwałości i ciągłości instytucji państwa na rzecz budowy państw homogenicznych kulturowo lub państw z wyraźną kulturą dominującą. Lewica kuszona jest transferami socjalnymi w zamian za milczące przyzwolenie na rozmontowywanie liberalnego państwa prawa. Liberałów kusi, by wobec wzbierającej fali populizmu ograniczyć wpływ szerokich rzesz wyborców na niektóre sfery polityczne i oddać je pod kontrolę technokratów. Te pokusy, choć różne, mają jednak wspólny mianownik – nakłaniają do rezygnacji z fundamentu każdej demokracji, jakim jest pluralizm opinii i stylów życia.

Do jakich zasobów politycznych i ideowych mogą dziś sięgnąć w Polsce i na świecie te trzy nurty, aby ustrzec się przed pokusami antydemokratycznymi? W jaki sposób mogą postawić tamę populizmowi i autorytaryzmowi? Jak mogą zachować swoją tożsamość ideową, a jednocześnie odpowiedzieć na współczesne wyzwania?