Oświadczenia

03.12.2015

Pismo do Komisji Weneckiej dot. zmian w Trybunale Konstytucyjnym

Fundacja Batorego wraz ośmioma organizacjami, skierowała pismo do ekspertów Rady Europy w sprawie zmian dotyczących Trybunału Konstytucyjnego. W stanowisku czytamy m.in.: „Prowadzona debata polityczna oraz działania legislacyjne podejmowane przez Sejm dążą do obniżenia zaufania społecznego wobec Trybunału”.

Na początku grudnia, koalicja dziewięciu organizacji skierowała pismo do Komisji Weneckiej funkcjonującej przy Radzie Europy. W piśmie zwrócono uwagę na ostatnie wydarzenia mające miejsce w Polsce dotyczące statusu i składu Trybunału Konstytucyjnego.

Europejska Komisja na rzecz Demokracji przez Prawo (tzw. Komisja Wenecka) jest organem doradczym Rady Europy składającym się z ekspertów w zakresie zagadnień konstytucyjnych. W ramach swojej działalności Komisja opiniuje projekty oraz ustawy przyjmowane w państwach Rady Europy, w szczególności w państwach, które przechodzą transformację ustrojową. Komisja wielokrotnie wydawała opinie, m.in. w sprawach dotyczących poszczególnych państw (np. Ukrainy czy Węgier) jak również zajmowała się zagadnieniami tematycznymi (np. zagadnieniem kontroli nad służbami specjalnymi).

„Przepis ustawy o Trybunale Konstytucyjnym pozwalający na wybór pięciu sędziów przez Sejm poprzedniej kadencji jest prawdopodobnie niezgodny z Konstytucją. Jednak działania zmierzające do uchylenia jego skutków, realizowane przez Sejm VIII kadencji naruszają fundamentalne zasady konstytucyjne, w szczególności zasadę demokratycznego państwa prawa” – czytamy w stanowisku.

W piśmie skierowanym do Komisji Weneckiej przedstawiono kształt i sposób wprowadzania kolejnych zmian dotyczących składu Trybunału Konstytucyjnego. Wskazano również na szereg fundamentalnych zagadnień, z którymi związane się wprowadzane zmiany, m.in. czy Prezydent RP był upoważniony do tego, aby nie przyjąć ślubowania od sędziów wybranych w październiku 2015 r., których kadencja rozpoczęła się w listopadzie 2015 r. oraz czy Sejm może dokonać ponownego wyboru sędziów wbrew przepisom ustawy, jedynie w oparciu o Regulamin Sejmu, tj. akt prawa wewnętrznego.

Przedstawiony został również tryb procedowania nad nowelizacją ustawy o Trybunale Konstytucyjnym uchwaloną przez Parlament w listopadzie 2015 r. Bardzo krótki czas w którym została przyjęta ustawa, brak przeprowadzenia jakichkolwiek konsultacji, niezasięgnięcie opinii ekspertów z zakresu prawa konstytucyjnego w połączeniu z zarzutami dotyczącymi naruszenia niezależności sądownictwa rodzą poważne wątpliwości co do praworządności działań legislacyjnych prowadzony w taki sposób.

„Prowadzona debata polityczna oraz działania legislacyjne podejmowane przez Sejm dążą do obniżenia zaufania społecznego wobec Trybunału” – czytamy w stanowisku organizacji pozarządowych.

Pismo do Komisji Weneckiej zostało wystosowane przez 9 podmiotów: Helsińską Fundację Praw Człowieka, Naczelną Radę Adwokacką, INPRIS – Instytut Prawa i Społeczeństwa, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Instytut Spraw Publicznych, Fundację Panoptykon, Fundację im. Stefana Batorego, Forum Obywatelskiego Rozwoju, Sieć Obywatelska Watchdog Polska.

Wystąpienie do Komisji Weneckiej dostępne jest tutaj: http://bit.ly/1Swt8bY