Oświadczenia

Warszawa, 2 czerwca 2023

W dniu 31 maja 2023 w życie weszła ustawa o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022. Prezydent Polski Andrzej Duda podpisał ją, mimo oczywistej niezgodności tego aktu prawnego z Konstytucją. Argumenty prawne podnoszone przez środowiska eksperckie i akademickie nie przekonały Prezydenta. Zwyciężyła argumentacja polityczna, w której interes partii władzy przedłożony został nad interes publiczny, zasady państwa prawa i wartości demokratyczne.

Państwowa Komisja do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022, nowy organ administracji publicznej dysponuje olbrzymimi uprawnieniami czyniącymi z niej także instytucję śledczą i parasądową. Jej członkowie zwolnieni są z odpowiedzialności za swoje działania i decyzje, choć ich konsekwencje dotyczyć będą konkretnych osób, pozbawionych praktycznie możliwości odwołania się i obrony dobrego imienia oraz należnych praw obywatelskich.

Nowe prawo otwiera możliwość szykanowania niewygodnych polityków, przedsiębiorców, niezależnych mediów i organizacji obywatelskich pod pretekstem walki z wpływami rosyjskimi. Daje możliwość nie tylko bezkarnego oskarżania, ale i pozasądowego osądzania każdego, kto wystąpi z krytyką władzy. Jednocześnie, upolityczniając kwestię rosyjskich wpływów i instrumentalizując ją na potrzeby walki wyborczej, uniemożliwia ich rzeczywiste wyjaśnienie.

Niekonstytucyjna ustawa o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 pogłębia kryzys praworządności i erozję państwa prawa. Ustawa narusza podstawy funkcjonowania systemu demokratycznego i zagraża jego najważniejszemu mechanizmowi, jakim są wolne i równe wybory. Wprowadzając standardy stosowane w państwach autorytarnych, spycha Polskę na margines wspólnoty państw demokratycznych. Taka sytuacja budzi stanowczy sprzeciw.

Andrzej Rychard, przewodniczący Rady Fundacji im. Stefana Batorego
Edwin Bendyk, prezes Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego

Stanowisko w wersji PDF